ΜΕ ΤΡΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ μπορεῖ νά ἀποτιμήσει κανείς τίς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου Κορυφῆς τοῦ ΝΑΤΟ γιά τά ἑλληνοτουρκικά
Τό πρῶτο κριτήριο εἶναι ἡ στρατηγική τῶν χωρῶν, τό δεύτερο εἶναι ὁ χρονικός ὁρίζοντας τῶν ἀποφάσεων καί τό τρίτο εἶναι ἡ οὐσία, τό περιεχόμενο τῶν ἀποφάσεων. Ἄν ξεκινούσαμε τήν ἀνάλυσή μας ἀπό τό δεύτερο κριτήριο, εἶναι βέβαιον πώς ἡ Ἑλλάδα καί ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ἔχουν λόγους νά αἰσθάνονται κατ’ ἀρχάς –γιατί κανείς δέν ξέρει τί φέρνει τό μέλλον– ἀνακουφισμένοι. Καί τοῦτο, διότι ὁ βασικός στόχος τῆς ἑλληνικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς, ἐντελῶς βραχυπρόθεσμος, νά ἔχουμε ἠρεμία στό Αἰγαῖο τό καλοκαίρι καί ἡσυχία ἕως τίς πρόωρες ἐκλογές τοῦ Σεπτεμβρίου, μοιάζει νά εἶναι ἐφικτός. Μέ τή βοήθεια τῶν ἀμερικανικῶν παραινέσεων.
Ὁ Πρωθυπουργός μετέβη στήν Μαδρίτη μέ χρονικό ὁρίζοντα ἀποφάσεων τό φθινόπωρο. Μέχρι ἐκεῖ ἐνδιαφέρεται. Οἱ ὀλέθριες συνέπειες τῶν ἄλλων ἀποφάσεων πού ἐλήφθησαν στήν Μαδρίτη καί ἐνισχύουν τήν Τουρκία δραματικά εἰς βάρος τῆς Ἑλλάδος σέ βάθος χρόνου δέν θά ἔχουν προλάβει νά γίνουν ἀντιληπτές στό ἐκλογικό σῶμα ἕως τό φθινόπωρο. Ἔτσι θεωρεῖ. Ὅλα τά παραπάνω βεβαίως τελοῦν ὑπό τήν αἵρεση, ὅτι ὁ Τοῦρκος Πρόεδρος θά συμμορφωθεῖ πρός τίς ὑποδείξεις τοῦ Ἀμερικανοῦ ὁμολόγου του καί δέν θά ἑστιάσει τήν προσοχή του στό Αἰγαῖο ἐντός τοῦ θέρους. Ἐπέτυχε ἄλλως τε μέ τή συναίνεση τῆς Ἑλλάδος τό πρωτοφανές: νά κατοχυρώσει τόν ὅρο Aegean σέ ἐπίπεδο εὐρωπαϊκῆς ἑνώσεως γιά λογαριασμό τῆς Τουρκίας. Τί ἄλλο θέλει;
Ὡστόσο, θά ἦταν ἐλλιπής ἡ ἀνάλυσή μας ἄν τήν περιορίζαμε στό χρονικό κριτήριο πού ἐξυπηρετεῖ σήμερα πολιτικά τόν Πρωθυπουργό ἀλλά καί διευκολύνει τήν οἰκονομία νά πάρει ἀνάσα μέσα στό καλοκαίρι μέ τόν τουρισμό. Ὑπάρχουν δύο ἀκόμη κριτήρια, τό κριτήριο τῆς στρατηγικῆς καί τό κριτήριο τῆς οὐσίας τῶν ἀποφάσεων. Ὅσον ἀφορᾶ τήν στρατηγική ἐντός τοῦ 2022 κατέστη περισσότερο ἀπό προφανές ὅτι στήν περιοχή μας ὑπάρχουν δύο σχολές σκέψης.
Στήν πρώτη ἀνήκουν οἱ χῶρες πού διεκδικοῦν μία καλύτερη θέση στή σκακιέρα γιά τόν ἑαυτό τους, ἀκόμη κι ἄν αὐτό σημαίνει ὅτι πρόσκαιρα θά πρέπει νά συμπλακοῦν μέ ἄλλες συμμαχικές χῶρες. Στήν δεύτερη ἀνήκουν οἱ χῶρες πού εἶναι ἱκανοποιημένες μέ τόν ἑαυτό τους, πού ἀκολουθοῦν τήν στρατηγική τῆς ἀκινησίας καί περιμένουν ἀπό τούς ἄλλους νά βγάλουν γιά λογαριασμό τους τά κάστανα ἀπό τή φωτιά. Τά πλέον ἀντιπροσωπευτικά δείγματα τῆς πρώτης σχολῆς εἶναι ἡ Βουλγαρία, ἡ Οὑγγαρία, ἡ Τουρκία, ἡ Πορτογαλία καί ἡ Ἱσπανία.
Ἡ Βουλγαρία ἐπέμεινε ἐπί ἕνα σχεδόν χρόνο στό βέτο της κατά τῶν Σκοπίων καί μπλόκαρε τήν ἐνταξιακή τους προοπτική στήν ΕΕ μέχρι νά ἐπιτύχει αὐτό πού ἤθελε: τήν ἀναγνώριση βουλγαρικῆς μειονότητας στήν γειτονική μας χώρα, καί μάλιστα μέ ἀλλαγή τοῦ Συντάγματος. Ἦταν στρατηγικός στόχος τῆς Σόφιας νά διαλύσει τόν μῦθο τῆς μακεδονικῆς γλώσσας καί τῆς μακεδονικῆς ἐθνότητας, καί τώρα μέ τήν ἀναγνώριση βουλγαρικῆς μειονότητας ἐντός τοῦ ἐδάφους τῶν Σκοπίων κάνει ἕνα τεράστιο βῆμα γιά νά τά καταφέρει στό μέλλον. Ἡ Οὑγγαρία ἔκανε χρήση τοῦ βέτο στό ἐσωτερικό τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης προκειμένου νά ἐξαιρεθεῖ ἀπό τίς κυρώσεις γιά τό ἐμπάργκο στό ρωσσικό πετρέλαιο, καί τά κατάφερε. Πορτογαλία καί Ἱσπανία ἀπείλησαν μέ βέτο τήν Σύνοδο Κορυφῆς τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως καί πέτυχαν τήν ἐξαίρεσή τους ἀπό τίς ἀποφάσεις γιά τίς τιμές τοῦ ἠλεκτρικοῦ. Ἡ Τουρκία ἔπαιξε μέ συνέπεια τό χαρτί τοῦ βέτο κατά τῆς Σουηδίας καί τῆς Φινλανδίας ἐπί τρεῖς ὁλόκληρους μῆνες καί τό ταμεῖο πού ἔκανε ὁ Ἐρντογάν στήν Μαδρίτη εἶναι κάτι περισσότερο ἀπό ἱκανοποιητικό.
Στόν ἀντίποδα χῶρες σάν τήν Ἑλλάδα προτίμησαν νά ἀπέχουν ἀπό τό κάδρο, νά κρατήσουν χαμηλούς τόνους, νά ἀφήσουν ἀναξιοποίητη τήν εὐκαιρία νά θέσουν στό ἀνώτατο συλλογικό ὄργανο τοῦ ΝΑΤΟ τίς μακροχρόνιες τουρκικές προκλήσεις εἰς βάρος τῆς κυριαρχίας τους, καί τώρα ἁπλῶς ἀναμένουν νά ὑλοποιήσει τίς ὑποσχέσεις πού ἔδωσε στόν Ἀμερικανό Πρόεδρο Μπάιντεν ὁ Πρόεδρος Ἐρντογάν γιά ἤρεμα νερά. Ὅσον ἀφορᾶ τέλος τήν οὐσία τῶν ἀποφάσεων, γιά τό περιεχόμενό τους δέν ὑπάρχει καμμία ἀμφιβολία: ἡ Τουρκία μεγάλωσε σέ ἐπιρροή κατά τή διάρκεια τῆς Συνόδου ἐνῶ ἐμεῖς μολονότι μικρύναμε συμπεριφερόμαστε ὡς εὐτυχισμένοι δορυφόροι. Ἡ Τουρκία δέν μεγάλωσε μόνο εἰς βάρος τῶν ἐθνικῶν μας συμφερόντων. Μεγάλωσε συνολικά. Ὡς ἐκτόπισμα. Ἔγιναν δεκτά τά αἰτήματά της σέ τεράστιο εὖρος θεμάτων πού ἀφορᾶ τήν πώληση μαχητικῶν F-16 ἀπό τίς ΗΠΑ πρός αὐτήν (μολονότι ἀγοράζει ρωσσικά πυραυλικά συστήματα), τήν ἄρση τοῦ ἐμπάργκο καί τήν ἀγορά ὅπλων ἀπό τήν Σουηδία, τό ρόλο της στήν διακίνηση τῶν σιτηρῶν μέσῳ Οὐκρανίας, τήν ἀπαίτησή της νά ἀλλάξει ἡ ἐθνική νομοθεσία τῶν σκανδιναβικῶν χωρῶν γιά τήν τρομοκρατία, τήν ἀποδοχή ἐκ μέρους τοῦ ΝΑΤΟ τοῦ ὅρου τρομοκρατία γιά τό κίνημα τοῦ Γκιουλέν, τήν μελλοντική συμμετοχή της στήν Κοινή Ἐξωτερική Πολιτική καί Πολιτική Ἄμυνας τῆς Εὐρώπης, τήν πρόσκλησή της ἐκ μέρους τῆς Βρεταννίας νά μετάσχει μελλοντικά στό mare nostrum τῆς Μεσογείου. Καί ὅλα αὐτά τήν ὥρα πού ἀνακοινώνεται ἡ συμμετοχή τῆς γείτονος στήν νέα παγκόσμια συσπείρωση τῶν BRICS στήν ὁποία θά μετέχουν Ρωσσία, Κίνα, Αἴγυπτος, Βραζιλία, Ἰνδία καί ἄλλες χῶρες τοῦ πλανήτη.
Ἡ Ἑλλάς παρακολουθεῖ δυστυχῶς ἀπαθής χωρίς νά προσπαθεῖ νά ἐμποδίσει τήν μετατροπή τῆς Τουρκίας σέ ἕνα στρατηγικό βουνό τῆς περιοχῆς πού μπορεῖ ἀνά πᾶσα στιγμή νά τήν πλακώσει, καί δέν καταλαβαίνει ὅτι ὁ χρόνος δέν ἐργάζεται γιά ἐμᾶς. Τό μέλλον δέν ἐργάζεται γιά ἐμᾶς. Ἡ ἡγεσία μας βλέπει μόνο μέχρι τίς ἐκλογές καί πιστεύει ὅτι ἐφ’ ὄσον καταφέρει νά περάσει τόν κάβο τους δέν θά τήν προλάβουν στήν θητεία της οἱ συνέπειες τῶν ἀποφάσεων πού ἐπέτρεψε μέ τήν σιωπή της νά ληφθοῦν. Ἔτσι εἶναι, ἄν ἔτσι νομίζουμε. Τό παράδειγμα τοῦ κυρίου Σημίτη ὁ ὁποῖος βλέπει κατά τρόπο ὀδυνηρό νά τόν κυνηγοῦν οἱ συνέπειες τῶν δικῶν του ἀποφάσεων τῆς δεκαετίας τοῦ ’90 ἐνῶ σήμερα διανύει τήν ὄγδοη δεκαετία τῆς ζωῆς του, θά ἔπρεπε νά προβληματίζουν τόν κύριο Πρωθυπουργό. Τίποτε δέν παραγράφεται ἐάν γραφτεῖ.
Υ.Γ: Καί τώρα μία ἄσκηση: ἄς διαβάσουμε καί πάλι ἀναδρομικά τήν ὁμιλία τοῦ κυρίου Πρωθυπουργοῦ στό Κογκρέσσο καί εἰδικῶς στό σκέλος τῶν παραινέσεών του πρός τίς Ἡνωμένες Πολιτεῖες Ἀμερικῆς νά μήν πωλήσουν τουρκικά μαχητικά F-16 στήν Τουρκία. Ἀποστροφή ἡ ὁποία καταχειροκροτήθηκε ὅταν ἐκφωνήθηκε. Τώρα πού ἔσβησαν οἱ ἐντυπώσεις καί ἔρχονται οἱ ἀποφάσεις τῶν Ἀμερικανῶν, ἄς ἀξιολογήσουμε ποιά ἀπό αὐτά πού ζητήσαμε ἔγιναν δεκτά καί ποιά ὄχι! Στήν πραγματικότητα ἡ Ἑλλάς χρησιμοποιήθηκε γιά νά ζηλέψει ἡ Τουρκία καί νά ἔρθει πιό κοντά στήν Ἀμερική. Ἤμασταν ὁ ἀντιπερισπασμός τους. Ἡ καβάτζα τους, ὅπως εἶχε πεῖ ἡ εὔστοχα ὁ βουλευτής Καιρίδης.
