Ἀπό τό ἀρχεῖο τῆς «Ἑστίας», 9 Μαρτίου 1923
Ἐνεργήσας χθές ἡρωικήν ἔξοδον ἀπό μία αἴθουσαν κινηματογράφου, ἐπῆγα κατ’ εὐθεῖαν εἰς τό πλησιέστερον φαρμακεῖον, ἠγόρασα δύο δισκία ἀσπιρίνης, τά κατέπια ἀμέσως, καί κατόπιν, διευθυνθείς ἐπειγόντως εἰς τό σπίτι μου, ἔσπευσα νά κατακλιθῶ.
-Τί σοῦ συμβαίνει; μέ ἠρώτησαν οἱ ἀνησυχήσαντες οἰκεῖοι.
-Τίποτε ἐξαιρετικόν! Μήν ἀνησυχῆτε! Ἔρχομαι ἀπό τόν κινηματογράφον.
-Σ’ ἐκούρασε τό θέαμα;
-Δέν ἐπρόφθασε νά μέ κουράσῃ. Ἔφυγα πρό τοῦ τέλους…
-Λοιπόν;
-Ἔχω ἁπλούστατα τόν σφοδρότερον πονοκέφαλον, ποῦ ἐγνώρισα ποτέ εἰς τήν ζωήν μου.
-Ἴσως ἔκλαυσες ὑπερβολικά διά τά βάσανα τῆς ἡρωίδος;
-Δέν ἔχω κανένα παράπονον ἐναντίον τῆς γοήσσης. Δέν μοῦ ἔπταισεν εἰς τίποτε ἡ πτωχή καί ἄοσμος σκιά.
-Ἀλλά ποιός σοῦ πταίει, λοιπόν;
-Μοῦ πταίουν αἱ ζωνταναί γόησσαι τῆς πλατείας. Ὁ Θεός νά τάς συγχωρήσῃ διά τό κακόν ποῦ μοῦ ἔκαμαν!
Δέν ἠπόρεσα νά δώσω περισσοτέρας πληροφορίας εἰς τούς ἀνησυχήσαντας οἰκείους. Ὅλαι αἱ σφῦραι τῶν σιδηρουργείων τῆς ὁδοῦ Ἡφαίστου ἐσφυροκοποῦσαν τό κρανίον μου. Ἐζήτησα νά μείνω μόνος καί ἀπεκοιμήθην.
Ἤδη, μόλις συνελθών ἐκ τῆς συμφορᾶς μου, ὅπως λέγουν καί εἰς ὡρισμένα εὐχαριστήρια, σπεύδω νά δώσω τάς πληροφορίας, ποῦ δέν ἔδωκα χθές. Λοιπόν, αἱ γόησσαι τῆς πλατείας μεταξύ τῶν ὁποίων ἔμεινα μίαν ὥραν, δέν ἦσαν ἄνθρωποι. Ἦσαν κινητά μυροπωλεῖα. Ὁλόκληρος ὁ Κοττύ καί ὁ Οὐμπιγκάν καί ὁ ἡμέτερος Ζεό Λεζέν, τῶν ὁποίων αἱ ἀποθῆκαι, ὡς νά τάς εἶχε διαρρήξει ἐπισκεπτική ὀβίς, εἶχαν χυθῇ καί πλημμυρήσει τήν αἴθουσαν τοῦ κινηματοθέατρου.
-Ἠμπορεῖτε νά μοῦ προσδιορίσετε, κύριε, τό ἐπικρατοῦν ἄρωμα εἰς τήν αἴθουσαν αὐτήν; μέ εἶχεν ἐρωτήσει ὁ ἄνθρωπος τοῦ γειτονικοῦ μου καθίσματος, κατά τήν διάρκειαν τοῦ θεάματος, ποῦ ἀπελαμβάναμεν μέ τήν μύτην μας.
-Ἀδύνατον, φίλε μου! Ἐδῶ ὑπάρχουν ὅλα τά ἀρώματα τῆς Ἀραβίας, περί τῶν ὁποίων ὁμιλεῖ ὁ Σαίξπηρ, καί μερικά ἄλλα ἀκόμη. Ὁ ἀλλόκοτος ἄνθρωπος εἶχε καί ἄλλας περιεργείας, φαίνεται.
-Ἠμπορεῖτε νά μοῦ ὑπολογίσετε, τοὐλάχιστον, ξαναεῖπε, πόσας χιλιάδας δραχμῶν ἀντιπροσωπεύει περίπου τό ποσόν τῶν ἐξατμιζομένων κατά τήν στιγμήν αὐτήν ἀρωμάτων;
-Δέν εἶμαι πολύ δυνατός εἰς τά μαθηματικά! τοῦ εἶπα. Ἐάν ὑπολογίσωμεν ὅμως, ὅτι μία σταγών ἀρώματος ἐκλεκτῆς μάρκας στοιχίζει σήμερον, ὅσον καί ἕνας κόκκος ραδίου, συμπεραίνω ὅτι μέ τό ἰσότιμον τῆς εὐωδίας αὐτῆς θά ἠμποροῦσε νά πληρωθῇ ὁλόκληρον τό Δημόσιον χρέος τῆς Ἑλλάδος. Διότι, ἀγαπητέ μου κύριε, καθώς ἀντιλαμβάνεσθε, αἱ γόησσαι ποῦ μᾶς περικυκλώνουν, δέν φέρουν ἁπλῶς σταγόνας ἀρωμάτων ἐπάνω των. Εἶνε μουσκευμένα ἀπό κορυφῆς μέχρι ποδῶν, μέσα εἰς ἕνα κάδον τριπλῶν ἐκχυλισμάτων. Τό εὐῶδες κῦμα μᾶς κατακλύζει ἐκ τῶν ἄνω καί ἐκ τῶν κάτω. Τόσον, ποῦ τείνω νά πιστεύσω, ὅτι αἱ γόησσαι, ἐκτός τοῦ συνολικοῦ ἱματισμοῦ των, ἔχουν ποτίσει μέ τριπλά ἐκχυλίσματα καί τῇς σόλες τῶν παπουτσιῶν των ἀκόμη. Δέν βλέπετε; Ἀρκεῖ νά κινηθῇ ἕνα πόδι, νά σαλεύσῃ ἕνα χέρι, νά τσαλακωθῇ ὀλίγον ἕνα ὕφασμα, νά ἀνασυρθῇ κάπως μία παρυφή φούστας, διά νά χυθοῦν νέα κύματα εἰς τήν αἴθουσαν. Καί μ’ ἐρωτᾶτε, ἀγαθέ μου κύριε, τί στοιχίζει ὅλη αὐτή ἡ ὑπόθεσις; Ἴλιγγος!
Ὁ ἀγαθός ἄνθρωπος περιέπεσεν εἰς ἔκστασιν.
-Καί νά σκέπτωμαι, ἀνεστέναξεν, ὅτι ἐγώ ἔκοψα τό σιγαρέτο μου, διότι τό κουτί ἔφθασε τάς ἕξ δραχμάς. Καί ἡ κυρία ἀποδῶ ὄχι μόνον δέν ἔκοψε τόν Κοττύ, ποῦ ἔφθασε τάς πεντακοσίας, ἀλλά καί τόν κρατεῖ διαρκῶς ὑπό τήν μασχάλην της, ἡ ὁποία ἱδρώνει Ὀριγκάν. Εἰς τό σημεῖον αὐτό διεκόπη ἡ ὁμιλία μας μέ τόν ἀγαθόν μου γείτονα, διότι ἐγώ μέν ἔσπευσα, ὅπως προεῖπα, εἰς τό φαρμακεῖον νά προμηθευθῶ ἀσπιρίνην, ἐκεῖνος δέ ἐλιποθύμησεν ἐπί τόπου. Ὁπωσδήποτε δέν εὑρῆκεν, ὅπως εἶχα φοβηθῇ, τόν θάνατον τῶν καλεσμένων τοῦ Ἡλιογαβάλου, διότι τόν συνήντησα σήμερον τό πρωί εἰς τήν Ἀγοράν.
-Τί κάμνετε, καλέ μου κύριε; τόν ἐρώτησα ἀνήσυχος περί τῆς ὑγείας του.
-Τί νά κάμω, φίλε μου; Κάμνω τήν μοιραίαν κουράν τῶν ἀρωμάτων, ποῦ κάμνομεν ὅλοι μας ἐδῶ εἰς τάς Ἀθήνας, μεταξύ τῆς κοσμικῆς αἰθούσης, τοῦ στομίου τῆς ὑπονόμου καί τοῦ κρεοπωλείου τῆς Ἀγορᾶς. Τί πλοῦτος ἀρωμάτων, ἀλήθεια, εἰς τήν ὡραίαν αὐτήν πόλιν!
Ὑπάρχουν ὅλα τά ἀρώματα τοῦ κόσμου τούτου, ἐκτός ἑνός.
-Ἀλλά ποῖον εἶνε λοιπόν αὐτό ποῦ λείπει; τόν ἐρώτησα. Ἀνεστέναξε καί μοῦ εἶπε:
-Τό θειότερον τῶν ἀρωμάτων, φίλε μου! Τό ἄρωμα τῆς καθαριότητος.
ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΡΒΑΝΑΣ
