Βρῆκα, πού λέτε, ἕνα παλιό τεῦχος ἀπό τίς «Εἰκόνες»
Τεῦχος τοῦ 1967, πρίν καταλυθεῖ ἡ δημοκρατία καί μέ τήν Ἑλένη Βλάχου «στά πολύ καλά της».
Μέ ἐντυπωσίασε μιά συνέντευξη τοῦ Σταύρου Ξαρχάκου στήν Λένα Δουκίδου. Ἕνας νέος συνθέτης, μόλις 27 ἐτῶν, ἀποκαλεῖται «Ὁ Τρίτος», δηλαδή ἐκεῖνος πού συμπληρώνει τήν τριανδρία «Μίκης-Μᾶνος-Σταῦρος». Καί ξεχώρισα τήν ἄποψη τοῦ συνθέτη γιά μερικούς, πράγματι μεγάλους, καλλιτέχνες καί γιά τήν –τότε– Ἑλλάδα.
Γιά τόν Σταμάτη Κοκότα, πού τραγουδάει στό «Ἕνα μεσημέρι»: «Εἶναι μιά πολύ ἰδιόρρυθμη φωνή, μέ ἐντελῶς δικό της τύπο. Φυσικά, θέλει ἀκόμη πολλή δουλειά, ἀλλά νομίζω ὅτι ὑπόσχεται σπουδαία ἐξέλιξη»… Γιά τήν Βίκυ Μοσχολιοῦ: «Εἶναι λαμπρή στήν ἑρμηνεία τῶν λαϊκῶν τραγουδιῶν καί πιστεύω ὅτι ἔχει δυνατότητες νά ἀνεβεῖ ἀκόμη περισσότερο. Γιά τόν Γρηγόρη Μπιθικώτση: «Ὅποιος μιλήσει γιά λαϊκό τραγούδι, ἀναγκαστικά θά ἀναφερθεῖ καί στόν Μπιθικώτση. Γιατί ἡ φωνή του εἶναι πιά συνυφασμένη μέ τήν ἔννοια “λαϊκό ἑλληνικό τραγούδι”. Κι ὄχι μόνον ἡ φωνή του, ἡ ἴδια ἡ προσωπικότητά του, ἐκεῖνες οἱ λαϊκές σοφίες του, ὁ τρόπος του νά μιλάει μέ παραβολές, ἐξηγώντας στόν ἄλλο μέ τόση ζωντάνια τήν σκέψη του. Ἡ φωνή τοῦ Μπιθικώτση εἶναι ἕνα φαινόμενο. Εἶναι μιά φωνή χωρίς ἡλικία. Ὅσο μεγαλώνει ἡ φωνή του ὡριμάζει περισσότερο, ἀλλά τή νεανικότητά της τήν διατηρεῖ ὅπως ἦταν. Ὅλη αὐτή ἡ δουλειά, πού ἄλλους θά τούς εἶχε σπάσει, δέν τοῦ πῆρε τίποτε ἀπό τήν δροσιά του. Μά, ἐπιπλέον, ἡ γκάμα του ξεπέρασε τά ὅρια τοῦ λαϊκοῦ τραγουδιοῦ ἀπόδειξη οἱ ἑρμηνεῖες του στό “Ἄξιον Ἐστί” καί στήν “Ρωμιοσύνη” τοῦ Θεοδωράκη».
Γιά τήν Νάνα Μούσχουρη: «Εἶναι μιά φωνή μοναδική γιά τό ἑλληνικό ἐλαφρό τραγούδι. Φυσικά, τώρα ἔχει φθάσει σ’ ἕνα ἐπίπεδο πολύ ὑψηλό, ἡ φωνή της ἔχει τεράστια ἐξέλιξη, μπορεῖ νά τραγουδήσει ὁτιδήποτε.»…
«Καί ἐδῶ; Σᾶς ἀρέσει; Ἄν ἦταν στό χέρι σας νά διορθώσετε κάτι, ποιό θά ἦταν αὐτό»;
«Τί νά πρωτοδιορθώσει κανείς; Τά σκεφτόμουν ὅλα αὐτά ξανά, ταξιδεύοντας μέ τό ἀεροπλάνο. Βλέπεις κάτω πεδιάδες, μέ ὄμορφη καταπράσινη γῆ καί, μόλις φθάσεις στήν Ἑλλάδα, ὅλο πέτρες καί χῶμα ξερό. Ὅμως, τί κόσμος ζεῖ ἐδῶ κάτω; Ἀπό τήν μιά οἱ ἄνθρωποι σκάβουν μέ τά νύχια τους, πού λέει ὁ λόγος, νά βγάλουν πατάτες μέσα ἀπό τίς πέτρες καί ἀπό τήν ἄλλη θριαμβεύει ἡ καπατσοσύνη καί ἡ προχειρότης. Κανένας σοβαρός προγραμματισμός, ὀργάνωση ἐργασίας. Ὅ,τι ἔχει γίνει ἐδῶ πέρα, ἔγινε σέ στιγμές ἐνθουσιασμοῦ. Φωνάζαμε, χαλᾶμε τόν κόσμο, καί μετά πάει τελείωσε, ἐπανέρχεται ἡ ἴδια ἀδράνεια. Τώρα, τό ποιός φταίει ἤ τί, εἶναι ἄλλο θέμα μεγάλο. Γεγονός, πάντως εἶναι ὅτι ὅλη αὐτή ἡ ἀτμόσφαιρα ἐπηρεάζει τόν καθένα μας. Κλείνεσαι μέσα στό σπίτι σου νά δουλέψεις, μέ αὐτό τό κλῖμα τῆς ἀποδιοργανώσεως ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἀκόμα καί ἐκεῖ μέσα καί σοῦ χαλάει τή σειρά. Κι ὡστόσο οἱ ἄνθρωποι δέν ξέρω ἄν εἶναι πουθενά ἀλλοῦ τόσο ἀξιαγάπητοι. Τελικά, ἡ Ἑλλάδα ἴσως εἶναι πιά καλή μόνο γιά διακοπές…» Αὐτά, τό 1967. Πρίν ἀπό 54 χρόνια! Εὔστοχος ἀπό τότε ὁ Σταῦρος…
