ΕΝΑ αὐστηρό πρωτόκολλο διέπει, στίς περισσότερες χῶρες τοῦ κόσμου, τήν δυνατότητα τῶν δημοσίων προσώπων νά λαμβάνουν ἀλλά καί νά δίδουν δῶρα.
Τό πλέον δεσμευτικό ἀλλά καί τό πλέον ἐπιτυχημένο στήν πράξη εἶναι τό ἀμερικανικό σύστημα, πού ὁρίζει ὅτι τά δῶρα δέν πρέπει νά ὑπερβαίνουν συγκεκριμένη ἀξία (συνήθως τῶν 200 δολλαρίων), ἐνῶ καί οἱ προεκλογικές δωρεές σέ πολιτικούς καί αὐτές ἐλέγχονται. Οὐδείς ἔχει τήν δυνατότητα νά ἀποδεχθεῖ δωρεά πάνω ἀπό κάποιο ὅριο, πολύ περισσότερο δέ ἄν ὁ δωρητής προέρχεται ἀπό τρίτη χώρα ἤ εἶναι ἐπιχειρηματίας. Ἀντιστοίχως, ἀμερικανικές ἑταιρεῖες πού δραστηριοποιοῦνται στό ἐξωτερικό ἐλέγχονται ἀπό τήν χώρα τους ὡς πρός τήν διαφάνεια καί τήν ἐντιμότητα τῶν συναλλαγῶν τους.
- τοῦ Εὐθ. Π. Πέτρου
Κανονικά θά ἔπρεπε οἱ χῶρες στίς ὁποῖες προσπαθοῦν νά πωλήσουν προϊόντα, ἀμερικανικές ἑταιρεῖες, νά ἐλέγχουν τήν συμπεριφορά τους. Πολλές φορές ὅμως συμβαίνει τό ἀντίθετο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αὐτό τῆς γερμανικῆς Siemens, πολλές ἀποκαλύψεις γιά τά «μαῦρα ταμεῖα» τῆς ὁποίας πυροδοτήθηκαν ἀπό τούς ἐλέγχους τῶν ἀμερικανικῶν ὑπηρεσιῶν, ὅταν θέλησε νά εἰσαχθεῖ στό χρηματιστήριο τῆς Νέας Ὑόρκης.
Ἡ Εὐρωπαϊκή Ἕνωσις δέν ἔχει κατορθώσει, καθώς φαίνεται, νά φθάσει σέ ἕνα ἀνάλογο ἐπίπεδο ἐλέγχου χρηστῆς συμπεριφορᾶς ἐκλεγμένων, καί μή, στελεχῶν της. Γίνεται λόγος τίς τελευταῖες ἑβδομάδες γιά τούς «λομπύστες» πού παρεπιδημοῦν στούς διαδρόμους τῶν Βρυξελλῶν καί τοῦ Στρασβούργου. Καί στίς ΗΠΑ ὑπάρχουν λομπύστες πού προσπαθοῦν νά ἐπηρεάσουν εἴτε τήν διοίκηση εἴτε τά μέλη τῶν νομοθετικῶν σωμάτων ὑπέρ τῆς μίας ἤ τῆς ἄλλης ἀποφάσεως. Ἐνίοτε προσλαμβάνονται καί ἀπό κρατικές ὑπηρεσίες, προκειμένου νά προωθήσουν αἰτήματά τους γιά ψήφιση ηὐξημένου προϋπολογισμοῦ ἤ ἄλλων ζητημάτων πού ἐξαρτῶνται ἀπό τήν ψῆφο τοῦ Κογκρέσσου. Ὅλα ὅμως γίνονται βάσει θεσμοθετημένων κανόνων. Ἄν κάποιος τούς ὑπερβεῖ, ἐξοβελίζεται. Ἄν κάποιος προσπαθήσει νά ἐξαγοράσει ψῆφο ἤ ὑποστήριξη, ἐξαφανίζεται. Χάνει κάθε δυνατότητα νά ἐργασθεῖ πάλι στό Καπιτώλιο. Περαιτέρω ποινικές συνέπειες ἀκολουθοῦν.
Στήν Εὐρώπη πρέπει τά πράγματα νά φθάσουν στά ἄκρα καί νά κινηθεῖ ἡ Δικαιοσύνη τοῦ Βελγίου. Κάτι πού θά συνέβαινε στίς περισσότερες εὐρωπαϊκές χῶρες, ἄν σέ αὐτές ἕδρευαν τά ὄργανα τῆς ΕΕ. Ὑπάρχουν ὅμως καί ἐξαιρέσεις… Ἕνα ἄλλο σημαντικό στοιχεῖο εἶναι ὅτι στίς ΗΠΑ δέν ὑπάρχει περίπτωσις νά ἐμφανισθεῖ κάποιος πρώην βουλευτής ἤ γερουσιαστής ὡς λομπύστας. Θεωρεῖται ἀνάρμοστο. Ἀπ’ ἐναντίας στίς Βρυξέλλες, ὁ κινητήριος μοχλός, ὁ «ἀρχηγός» τοῦ λόμπυ πού ἐπεδίωκε ἀποφάσεις ὑπέρ τοῦ Κατάρ καί ἄλλων ἀραβικῶν καθεστώτων, εἶναι ὁ Ἀντόνιο Παντσέρι, ὁ ὁποῖος ἦταν Εὐρωβουλευτής τῶν σοσιαλιστῶν ἀπό τό 2005 ἕως τό 2019. Βλέπουμε δέ ὅτι ὁ Παντσέρι μέ πολύ μεγάλη εὐκολία ἦλθε σέ συνδιαλλαγή μέ τούς Βέλγους εἰσαγγελεῖς καί «δίνει» τούς συνεργάτες του, προκειμένου νά ἐξασφαλίσει ἐπιεικῆ μεταχείριση. Φυσικά αὐτή ἡ στάσις τοῦ κ. Παντσέρι δέν ἐπιδεινώνει τήν θέση τῆς Ἑλληνίδος Εὐρωβουλευτοῦ Εὔας Καϊλῆ, ἡ ὁποία οὕτως ἤ ἄλλως ἀντιμετωπίζει πολύ σοβαρές κατηγορίες.
Βλέποντας κανείς ὅλες αὐτές τίς ἐξελίξεις διερωτᾶται ἄν πρόκειται γιά μεμονωμένα περιστατικά ἤ ἄν βλέπουμε, στήν περίπτωση τοῦ «Qatargate», τήν κορυφή ἑνός παγόβουνου διαπλοκῆς θεσμικῶν καί ἐξωθεσμικῶν παραγόντων μέ τήν γραφειοκρατία νά ἐνορχηστρώνει καταστάσεις, τίς ὁποῖες οἱ πολῖτες δέν τολμοῦν νά διανοηθοῦν.
Ἀπαιτεῖται λοιπόν θωράκισις τῶν εὐρωπαϊκῶν θεσμῶν. Δέν εἶναι κάτι ἀκατόρθωτο, οὔτε κἄν δύσκολο. Ὑπάρχει ἡ πεπατημένη. Ἀρκεῖ νά ἀντιγράψουμε τό ἀμερικανικό σύστημα. Τό πρόβλημα εἶναι ἄν θά τολμήσει κάποιος νά τό κάνει. Διότι δυστυχῶς, μέχρι στιγμῆς, δέν ἔχουμε ἀκούσει νά συζητεῖται τέτοιο ἐνδεχόμενο. Οὔτε Ἐπίτροποι, οὔτε Κυβερνήσεις, οὔτε τό Προεδρεῖο τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Κοινοβουλίου, ἔχουν ἀναλάβει κάποια σημαντική πρωτοβουλία, γιά τήν ἐξακρίβωση –κατ’ ἀρχήν– τῆς ἐκτάσεως πού μπορεῖ νά ἔχουν προσλάβει τά φαινόμενα διαπλοκῆς καί διαφθορᾶς καί τῆς εἰσηγήσεως μέτρων γιά τήν ἀποτροπή ἐπαναλήψεώς τους στό μέλλον. Δυστυχῶς αὐτά πρέπει νά τά κάνουν οἱ εὐρωπαϊκοί θεσμοί. Δέν εἶναι πεδία στά ὁποῖα μπορεῖ νά παρέμβει ἡ βελγική Δικαιοσύνη ἤ ἡ Δικαιοσύνη ὁποιασδήποτε χώρας. Ἡ Δικαιοσύνη θά δράσει κατασταλτικῶς. Ἐμμέσως μόνον, ὁ αὐστηρῶς κολασμός τῶν ἐμπλεκομένων σέ τέτοια σκάνδαλα θά μποροῦσε νά εἶναι μέτρο ἀποτροπῆς ἐπιδόξων μιμητῶν.
Αὐτό πού ἀπαιτεῖται εἶναι ἡ διαμόρφωσις θεσμῶν, οἱ ὁποῖοι –πολύ φοβούμεθα– θά ἀντιμετωπίσουν τήν ἐχθρότητα καί τήν ἀντίδραση πολλῶν παραγόντων ἐθισμένων στήν σημερινή «κουλτούρα» τῶν Βρυξελλῶν, ἡ ὁποία πάντως δέν εἶναι καθόλου εὐρωπαϊκή. Δέν ἔχει καμμία σχέση μέ αὐτά πού ὁραματίσθηκαν κάποτε οἱ ἐμπνευστές τῆς εὐρωπαϊκῆς ἑνότητος.
