ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ἡ Δομή Δυνάμεων καί Διοικήσεως τῶν Ἑλληνικῶν Ε.Δ. λειτουργοῦν ὡς ἑνιαῖο σύνολο, βασιζόμενες στό Ἐπιθυμητό Ἐπίπεδο Ἀμυντικῶν Ἐπιδιώξεων (ΕΕΑΕ) καί τῶν πρός ἐκπλήρωσή τους Στοιχειωδῶν Στρατιωτικῶν Ἀπαιτήσεων (ΣΣΑ), ὥστε μέ συγκεντρωτικό ἔλεγχο, ἀποκεντρωτική ἐκτέλεση τῶν ἐπιχειρήσεων καί ἑνότητα προσπάθειας νά δύναται νά ἐξασφαλισθεῖ ἡ τελική ἐπιθυμητή κατάσταση (End State) μέσῳ καταλλήλων σχέσεων Διοικήσεως καί Ὑποστηρίξεως τῶν Δυνάμεων σέ Στρατηγικό, Ἐπιχειρησιακό καί Τακτικό ἐπίπεδο, σέ ὅλο τό Θέατρο Πολέμου/Ἐπιχειρήσεων καί ἐμπεριεχομένων Περιοχῶν.
Σέ ὅλες τίς Ε.Δ. ἀνά τόν κόσμο ἀπαιτοῦνται κατάλληλες προσαρμογές στίς Δομές καί στόν ἐξοπλισμό τους. Ἡ ρητορική ἐκσυγχρονισμοῦ ὅμως δέν ὑποκαθιστᾶ θεμελιώδεις ἀρχές τῆς στρατιωτικῆς ἐπιχειρησιακῆς τέχνης, ἐνῷ δυνατόν νά περιθωριοποιεῖ, ἀποκλείει καί νά ἀπορρίπτει ὀρθολογικές εἰσηγήσεις ἁρμοδίων Ὑπηρεσιῶν.
- Τοῦ Παναγιώτη Χηνοφώτη*
Παράλληλα, ἡ διακόσμηση δέν μεταβάλλει τήν ἀρχιτεκτονική ἀσφαλείας. Ἡ μετάβαση ἀπό τό Α΄ στό Β΄ σημαίνει λογική, ἐνῷ ἡ ἐμμονή στήν ἀλλαγή δοκιμασμένων διαδικασιῶν καί δομῶν στήν ἐκτέλεση τῶν κυρίων ἐπιχειρησιακῶν ἔργων τῶν Ε.Δ. δημιουργεῖ ψευδεῖς πεποιθήσεις. Στίς ἑλληνικές Ε.Δ. οἱ κρίσιμες ἀλλαγές προϋποθέτουν αἰτιολογημένη εἰσήγηση, ὡς θεσμική ἔννομη συνέπεια, τῶν ἁρμοδιοτήτων τῶν Συμβουλίων τῶν Κλάδων (ΑΣΣ, ΑΝΣ, ΑΑΣ) καί τοῦ Συμβουλίου τῶν Ἀρχηγῶν τῶν ΓΕ (ΣΑΓΕ).
Πρόδηλον εἶναι ὅτι οἱ πρόσφατες ἐξαγγελίες τοῦ ΥΕΘΑ (24/7/25) τυγχάνουν τῆς ἐγκρίσεως τοῦ Π/Θ, τοῦ ΚΥΣΕΑ καί τοῦ Ὑπουργικοῦ Συμβουλίου (ὅπως ὁρίζεται στήν τροποποίηση τοῦ Ν.2292/95 ὡς ἐκ τῆς παρ.1 ἄρθ.71 Ν.3833/2010). Ἀποφεύγοντας ἐπεξηγηματικά στοιχεῖα λόγῳ διαβαθμίσεως καί ἔντυπου χώρου, καί ἐφ’ ὅσον ἔχουν ἀποδοθεῖ ὀρθά οἱ ἐξαγγελίες, ἐπισημαίνεται ὅτι: ἡ δημιουργία 4 Περιφερειακῶν Ἀνωτάτων Στρατιωτικῶν Διοικήσεων (ΑΣΔ) μέ συγκρότηση Ἀνωτάτης Στρατιωτικῆς Διοίκησης Αἰγαίου καί Ἀνατολικῆς Μεσογείου, δέν ἐξυπηρετεῖ τήν ἑνότητα προσπάθειας στό θέατρο πολέμου καί τήν μεταφορά καί ὑποστήριξη στρατηγικῶν ἐφεδρειῶν κ.λπ., ἐνῷ δέν στοιχειοθετεῖται ἐνδυνάμωση τῆς αὐτονομίας τῶν Μειζόνων Σχηματισμῶν μέ κατάργηση τῶν ἐνδιαμέσων ἐπιπέδων Διοίκησης καί ἐπιχειρησιακά Στρατηγεῖα Μεραρχιῶν μεταξύ τῶν ΑΣΔ καί Ταξιαρχιῶν παραβλέποντας τήν ἀπαιτητή σχέση Ὑποστηρίζοντος καί Ὑποστηριζομένου. Δυστυχῶς οἱ εἰσηγητές ἀγνόησαν τόν κυρίαρχο ρόλο τῆς Στρατιᾶς στόν συντονισμό, διαχείριση, διεύθυνση ἐπιχειρήσεων, στρατηγικῶν ἐφεδρειῶν στόν ἠπειρωτικό χῶρο καί σύζευξη μετά τῶν ἐπιχειρησιακῶν Δυνάμεων Αἰγαίου, ὑπόλοιπα ἔργα της, καθώς καί τήν ἀντίπαλη διάταξη. Ἡ κατάργηση τῆς 1ης Στρατιᾶς εἶναι ἀνεξήγητη καθ’ ὅσον δύναται νά μετατραπεῖ σέ ἐλάχιστο χρόνο καί μέ μηδενικό ἐπιχειρησιακό καί οἰκονομικό κόστος σέ Ἀρχηγεῖο Χερσαίων Δυνάμεων (ΑΧΔ) κατά τά πρότυπα τοῦ ΑΣ καί ΑΤΑ.Ἡ ἐξαγγελθεῖσα ἐκχώρηση διοίκησης τῶν 4 νεοσύστατων ΑΣΔ στό ΓΕΣ εἶναι ἀσαφής ὡς πρός τήν σχέση Διοικήσεως-Διοικητική/Ἐπιχειρησιακή/ Τακτική ἤ Ἐπιχειρησιακό Ἔλεγχο –μή λαμβάνουσα ὑπ’ ὄψη τήν Διοίκηση τοῦ Α/ΓΕΕΘΑ.
Προβλέπεται ἀναβάθμιση τῆς Γενικῆς Ἐπιθεώρησης Στρατοῦ μέ μετακίνησή της στήν Λάρισα, παρά τήν ἀνάγκη ἡ θέση τοῦ ΓΕΠΣ νά εἶναι παρά τόν Α/ΓΕΣ, στό ΓΕΣ, ὥστε νά μήν συμπίπτουν οἱ ἰδιότητες ἐλέγχοντος καί ἐλεγχόμενου. Εἶναι ἀποδεκτόν ὁ ΓΕΠΣ νά λειτουργεῖ καί ὡς Parent OHQ γιά τήν ΕΕ; Θά τύχει ἐμπιστοσύνης ἄνευ ἐπιχειρησιακῆς Διοίκησης καί ὑποστήριξης; Ποῖος ὁ προτεινόμενος ρόλος τοῦ Γ΄ ΣΣ στό ΝΑΤΟ;
Ἐπιπρόσθετα ἄλλο ἕνα ἀκανθῶδες θέμα πού ἐτέθη ἐκ νέου ἀφορᾶ «στήν ἀπελευθέρωση τῶν νέων πλοίων τοῦ Στόλου, ἀλλά καί τῶν Α/Φ 4,5 καί 5ης γενεᾶς ἀπό τήν ἁπλή χωρική ὑπεράσπιση τῆς Πατρίδας.»
Ἄγνωστον ἐάν συνεπάγεται καί μείωση κατά 2/5 καί 1/3 γιά ΠΝ καί ΠΑ, ἀντίστοιχα.
Οἱ ἐξαγγελθεῖσες ἀλλαγές στήν Δομή Δυνάμεων/Μείζονες Σχηματισμούς τῶν Ε.Δ. δημιουργοῦν πληθώρα ἐρωτηματικῶν ἐπί τῆς σκοπιμότητος, τρόπου ὑλοποίησης, διαδικασίας ἐλέγχου-ἀνατροφοδότησης καί μέτρησης προόδου ὑλοποίησης θεμελιωδῶν Συντελεστῶν καθώς καί διάρκειας μεταβατικῆς περιόδου ἀπό τήν Ἀρχική στήν Ἐνδιάμεση καί μετέπειτα στήν Πλήρη Ἐπιχειρησιακή Ἱκανότητα γιά μία ὁμαλή μετάπτωση καί ἔνταξη στό νέο ὀργανωτικό καί ἐπιχειρησιακό σχῆμα. Ἡ κατάλληλη καί ἀποτελεσματική προσαρμογή τοῦ Ἀμυντικοῦ Σχεδιασμοῦ καί τῆς Ἐπιχειρησιακῆς Σχεδίασης στήν νέα Δομή ἀπαιτεῖ μεθοδικότητα καί ἐπιφροσύνη, εἰδικώτερα σέ μία ἐποχή ὅπου οἱ προκλήσεις καί ἀπειλές τῆς γείτονος Τουρκίας καταδεικνύουν ὅτι τό κεφάλαιο διεκδικήσεών της δέν ἔχει ἡμερομηνία λήξεως, οὔτε ἀποστερεῖται προβολῆς Αἰχμηράς Ἰσχύος (Sharp Power).
Ἡ σκοπιμότητα ἀλλαγῶν στίς Στρατιωτικές Δομές δημιουργεῖ εὔλογο σκεπτικισμό, ὅταν συνεπάγονται μία ἐπιμηκυμένη μεταβατική περίοδο, γιά τήν σταδιακή ἀπόκτηση Ἀρχικῆς-Ἐνδιάμεσης καί Πλήρους Ἐπιχειρησιακῆς Ἱκανότητος, καθ’ ὅν χρόνον αὐτές οἱ Στρατιωτικές Δομές ἐξακολουθοῦν νά ἐξυπηρετοῦν τήν ἀποτροπή σέ ἕνα ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον μέ ἀκροθίνιο τόν ἐπεκτατισμό καί τήν ἐπιθετική ρητορική τῆς Τουρκίας.
Συμπερασματικά τό ὅλο ἐγχείρημα εἶναι ἀπαιτητό, ἀλλά μέ νέες ἀρχές σχεδιάσεως ὥστε νά μήν ἐλλοχεύει κινδύνους στρατηγικοῦ ὀλισθήματος μέ ὀλέθριες ἐπιπλοκές γιά τήν Ἐθνική Ἄμυνα. Παράλληλα, θεωρῶ ἐπιτακτική τήν ἀνάγκη ἀναθεωρήσεως τῆς ἀπόψεως τοῦ ΥΕΘΑ γιά «τήν ἀπελευθέρωση τῶν νέων πλοίων τοῦ Στόλου καί τῶν Α/Φ 4,5 καί 5ης γενεᾶς ἀπό τήν ἁπλή χωρική ὑπεράσπιση τῆς Πατρίδας», ὥστε νά μήν ἀπαξιωθεῖ ἡ ὑποστήριξη χερσαίων καί παράκτιων ἐπιχειρήσεων, ἡ Ἐγγύς Ἀεροπορική Ὑποστήριξη, ὁ θαλάσσιος ἔλεγχος καί ἡ ἀεροπορική ὑπεροχή, αὐτοπαγιδευόμενοι γεωγραφικά καί ἐπιχειρησιακά, στήν ἀμυντική διάσταση τῆς Ἀσπίδας τοῦ Ἀχιλλέα, παραβλέποντας τίς γεωγραφικές καί τοπογραφικές ἰδιαιτερότητες τοῦ ἐθνικοῦ ἀμυντικοῦ χώρου. Ἡ νέα στρατηγική ἐποχή ἀπαιτεῖ καινοτόμες λύσεις προερχόμενες ἀπό τίς ἐσωτερικές δομές τῶν Ε.Δ. πού διαθέτουν ἱκανό καί ἀξιόλογο προσωπικό τό ὁποῖο αὐτοπροσδιορίζεται ἀπό τίς θυσίες γιά τίς ὁποῖες προορίζεται.
*Ἐπίτιμος Ἀρχηγός ΓΕΕΘΑ, πρ. Βουλευτής Ἐπικρατείας/Ὑφυπουργός Ἐσωτερικῶν
Μ.Η.Τ. 232122