Ἀπό τό ἀρχεῖο τῆς «Ἑστίας», 17 Φεβρουαρίου 1924
Εἰς τόν παλαιόν γνωστόν μῦθον τό παιδάκι, ποῦ ἀγαποῦσε τά ψέμματα, ἐφώναξεν ἕνα βράδυ:
-«Βοήθεια! Θά μέ φάῃ ὁ λύκος».
Οἱ χωριανοί του ἔτρεξαν πρός βοήθειάν του, ἀλλά ὁ λύκος δέν ὑπῆρχε. Τό παιδάκι, ἐνθουσιασμένον ἀπό τήν ἐπιτυχίαν τῆς φάρσας του, τήν ἐπανέλαβε καί δεύτερον βράδυ. Οἱ συγχωριανοί του ἐξανάτρεξαν πάλιν, ἀλλά καί πάλιν λύκος δέν ὑπῆρχεν. Ἐπί τέλους, κάποιαν νύκτα, ὁ λύκος παρουσιάσθη, πραγματικῶς αὐτήν τήν φοράν. Τό παιδάκι ἔβαλε πάλιν τῇς φωνές, μέ τά σωστά του.
Ἀλλά ποιός νά τό πιστέψῃ πλέον; Κανένας δέν ἔτρεξε πρός βοήθειάν του. Καί ὁ λύκος ἔφαγε τό παιδάκι, ποῦ ἀγαποῦσε τά ψέμματα. Τό ἐπιμύθιον τοῦ παλαιοῦ μύθου εἶνε γνωστόν: Ὅταν ἕνας ἄνθρωπος συνηθίζει νά λέῃ ψέμματα, καί ἄν τύχῃ κἄποτε νά πῇ τήν ἀλήθεια, κανείς δέν τόν πιστεύει.
Ὁ σύγχρονος μυθογράφος, ἐάν ἐπρόκειτο νά ξαναγράψῃ τόν παλαιόν μῦθον, μετά τό προχθεσινόν κωμικοτραγικόν ἐπεισόδιον τοῦ χρυσοχοείου τῆς Ὁμονοίας, θά ἦτο ὑποχρεωμένος νά τόν γράψῃ κατά τόν ἑξῆς «μοντέρονον» τρόπον:
Εἰς κἄποιο χρυσοχοεῖο ὑπῆρχεν ἕνα αὐτόματον μηχάνημα κατά τῶν διαρρηκτῶν. Τό μηχάνημα εἶχε τήν ἰδιότητα, ὁσάκις ξένος ἄνθρωπος ἐπατοῦσε τό πόδι του τήν νύκτα εἰς τό κατάστημα, νά σφυρίζῃ δαιμονιωδῶς καί νά καλῇ εἰς βοήθειαν. Ἕνα βράδυ, λοιπόν, τό μηχάνημα ἄρχισε νά σφυρίζῃ. Οἱ χωροφύλακες, ποῦ ἄκουσαν τά σφυρίγματά του, ἔτρεξαν μέ τά περίστροφα προτεταμένα καί κατέλαβαν τάς θύρας τοῦ χρυσοχοείου, περιμένοντες τήν ἔξοδον τῶν διαρρηκτῶν. Ματαίως ὅμως τούς ἐπερίμεναν, διότι διαρρῆκται δέν ὑπῆρχαν εἰς τό κατάστημα. Ἁπλούστατα, εἰς τό μηχάνημα εἶχε γίνει κάποια ἠλεκτρική ἕνωσις, ἡ ὁποία ἐπροκάλεσε τήν ἐξαφνικήν του λειτουργίαν.
Ὕστερ’ ἀπό καιρόν, τό μηχάνημα τοῦ χρυσοχοείου ἄρχισε πάλιν νά σφυρίζῃ ἕνα βράδυ. Ποιός νά τό πιστέψῃ ὅμως; Οἱ χωροφύλακες ὑπέθεσαν, ὅτι κάποια ἠλεκτρική ἕνωσις εἶχε γίνει πάλιν. Τό ἄφησαν, λοιπόν, νά σφυρίζῃ. Καί οἱ διαρρῆκται ἐσήκωσαν τό χρυσοχοεῖον ἀνενόχλητοι. Ἐννοεῖται, ὅτι τό ἐπιμύθιον τοῦ νέου μύθου θά εἶνε πλέον τό ἑξῆς: Ὅταν τό αὐτόματον μηχάνημα σφυρίζῃ εἰς τό χρυσοχοεῖον, οἱ διαρρῆκται ἄς ἑτοιμάζουν τά ἐργαλεῖα των.
Ὑπάρχει ὅμως καί ἕνα γενικώτερον ἐπιμύθιον: Ὁ προστυχότερος σκύλος, ὡς φύλαξ, ἀξίζει περισσότερον ἀπό τόν καλλίτερον ἄνθρωπον καί τήν τελειοτέραν μηχανήν. Πρῶτον, διότι δέν συνηθίζει νά λέῃ ψέμματα καί νά γαυγίζῃ λύκον, ὅταν ὁ λύκος δέν ὑπάρχει, ὅπως τό παιδί τοῦ παλαιοῦ μύθου. Καί δεύτερον, διότι δέν παθαίνει ἠλεκτρικάς ἑνώσεις, ὅπως τό μηχάνημα τοῦ νέου μύθου καί δέν σφυρίζει, ἑπομένως, χωρίς νά ὑπάρχῃ κοντά του λωποδύτης. Γαυγίζει, ὅταν πρέπει, καί δαγκάνει, ὅπου πρέπει. Καί μέ ὅλα αὐτά, κοστίζει ἀσυγκρίτως ὀλιγώτερα ἀπό ἕναν ἄνθρωπον καί λειτουργεῖ θαυμάσια, χωρίς ἠλεκτρικόν ρεῦμα. Τοῦ φθάνουν ὀλίγα κόκκαλα.
Δυστυχῶς οἱ ἄνθρωποι ἔπαυσαν πρό πολλοῦ νά ἐκτιμοῦν τά ἁπλά καί τίμια πράγματα.
ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΡΒΑΝΑΣ
