ΚΑΠΟΙΟΙ ΔΥΣΤΥΧΕΙΣ

Ἀπό τό ἀρχεῖο τῆς «Ἑστίας», 26 Σεπτεμβρίου 1924

Ἡ μεγάλη δυστυχία τῶν τελευταίων καιρῶν δέν εἶνε νά μήν ἔχῃ κανείς ἀρκετά χρήματα διά νά ζήσῃ. Ὅποιος δέν ἔχει, πορεύεται ὅπως μπορεῖ, ἐπί τέλους. Ἡ μεγάλη δυστυχία εἶνε νά ἔχῃ κανείς ἀρκετά καί ὑπεραρκετά καί νά πεινᾶ, διότι δέν ἠμπορεῖ νά συγχονισθῇ πρός τήν σημερινήν ἀξίαν τοῦ νομίσματος. Οἱ δυστυχεῖς δέ τοῦ εἴδους αὐτοῦ δέν εἶνε ὀλίγοι. Γνωρίζω ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι στεροῦνται τῶν πάντων, ἐνῷ δέν θά ἔπρεπε νά τούς λείπῃ τίποτε, μόνον καί μόνον διότι τούς τρομάζουν αἱ τιμαί τῶν πραγμάτων. Καί ὅμως, τά πράγματα ὄχι μόνον δέν εἶνε πολύ ἀκριβώτερα ἀπό τήν προπολεμικήν ἐποχήν, ἐν σχέσει πρός τήν σημερινήν ἐσωτερικήν ἀξίαν τῆς δραχμῆς, ἀλλά καί πολλά ἐξ αὐτῶν ἀσυγκρίτως φθηνότερα. Ἀλλά πῶς νά πείσετε ἕνα ἄνθρωπον, διατηροῦντα ἀκεραίαν τήν ὑπόληψίν του πρός τήν πάλαι ποτέ ἔνδοξον δραχμήν, ὅτι ἑκατό δραχμαί, λόγου χάριν, εἶνε μόνον δέκα;

-Τί λές, ἀδελφέ; Διαμαρτύρεται. Σαράντα δραχμές ἡ ὀκᾶ αὐτό τό πρᾶμα;

Ἄλλοτε τό πληρώναμε μόνον ἕξη!

-Ἀλλά, κύριέ μου, –τοῦ λένε– τώρα τό πληρώνετε πολύ φθηνότερα. Ἀντί ἕξη τό πληρώνετε μόνον τέσσερες.

-Δέν τἀκούω αὐτά ἐγώ! Ἐπιμένει. Οἱ σαράντα δραχμές εἶνε ἕνα εἰκοσιπεντάρικο καί τρία τάλληρα. Δέν τά δίνω! Καλλίτερα νά μή φάω ποτέ μου τέτοιο πρᾶμα.

Καί δέν τό τρώγει, πράγματι. Καί δέν τρώγει πολλά ἄλλα ἀκόμη. Καί στερεῖται ἕνα πλῆθος ἀπαραιτήτων ἀπολαύσεων, ὄχι διότι δέν εἶνε εἰς θέσιν νά τάς πληρώσῃ, ἀλλά διότι δέν ἐννοεῖ νά ἐπιτρέψῃ εἰς τόν ἑαυτόν του μίαν τόσον τερατώδη σπατάλην. Καί ἐν τῷ μεταξύ, χαλᾶ τό συκώτι του διά κάθε ἀπαραίτητον δαπάνην, τήν ὁποίαν δέν τοῦ εἶνε δυνατόν ν’ ἀποφύγῃ.

-Ἀλλά γιατί, ἀγαπητέ κύριε, χαλᾶτε ἄδικα τό συκώτι σας; τοῦ λένε. Οὐδέποτε ἐζήσατε φθηνότερα ἀπό τώρα. Πληρώνετε πενηνταπέντε λεπτά τό πακέττο τῆς πρώτης ποιότητος σιγαρέττων σας, ἑξήντα λεπτά τό ψωμί σας, δυόμισυ δραχμές τήν ὀκᾶ τό κρέας σας, πενῆντα ἤ ἑξήντα λεπτά τό φροῦτο σας. Στό ξενοδοχεῖον τρῶτε θαυμάσια μέ τρεῖς δραχμές, ἕνα εἰσιτήριον ἀλλέ-ρετούρ ἀπό τάς

Ἀθήνας στόν Πειραιᾶ σᾶς κοστίζει μόνον τριανταπέντε λεπτά, μέ τήν νέαν αὔξησιν, καί ταξειδεύετε μέ τό τράμ μόνον μέ μία δεκάρα ἤ δώδεκα λεπτά. Σᾶς φαίνεται, λοιπόν, ὅτι εἶνε τόσον τερατωδῶς ἀκριβή ἡ ζωή τῶν ἡμερῶν μας;

-Δέν τ’ ἀκούω ἐγώ αὐτά! ἐπαναλαμβάνει. Αὐτά εἶνε θεωρίες!

Καί ὅμως, δέν εἶνε καθόλου θεωρίες, γιά ὅσους τοὐλάχιστον ηὔξησαν τάς ἀπολαυάς των, σύμφωνα μέ τόν σημερινόν τιμάριθμον τῆς ζωῆς, ποῦ εἶνε καί οἱ περισσότεροι. Διότι ὑπάρχουν βέβαια καί δυστυχεῖς, ποῦ κάμνουν τόν σύγχρονον πόλεμον τῆς ζωῆς μέ καραμπίνες τοῦ Μινιέ. Ἀλλά δέν πρόκειται περί αὐτῶν. Πρόκειται περί ἐκείνων ἀκριβῶς, οἱ ὁποῖοι, ἐνῷ δέχονται σημερινάς δραχμάς, ἐννοοῦν νά πληρώνουν μέ τάς παλαιάς.

-Ἀλλά, κύριέ μου –τοῦ λένε πάλιν ἐάν ἡ τιμή τῶν πραγμάτων δέν ἦτο αὐτή, ποῦ εἶνε, δέν θά ὑπῆρχε λόγος νά εἰσοδεύετε δέκα χιλιάδες δραχμές, τόν μῆνα, ἐνῷ ἄλλοτε εἰσωδεύατε καί δέν εἰσωδεύατε χίλιες.

-Ἀλλά, φίλε μου –ἀπαντᾶ– δέν σκέπτεσθε λοιπόν, ὅτι, ἄν ἡ ζωή ἦτο φθηνότερη, θά εἶχα βάλει ἤδη κατά μέρος ὁλόκληρον περιουσίαν;

Ἀπαράλλακτα ἕνα παιδάκι εἶχε χάσει κάποτε μιά δεκάρα στόν δρόμο καί ἔκλαιε γοερῶς διά τήν ἀπώλειάν της. Κάποιος εὐσπλαχνικός διαβάτης, πληροφορηθείς τόν λόγον τῶν δακρύων του, ἔσπευσε νά τοῦ δώσῃ μιά ἄλλη δεκάρα. Ἀλλά τό παιδάκι ἐξηκολούθησε νά κλαίῃ ἀκόμη γοερώτερα.

-Γιατί κλαῖς τώρα, παιδί μου; τοῦ εἶπεν ὁ ἀγαθός ἄνθρωπος. Τή δεκάρα σου, ποῦ ἔχασες σοῦ τήν ἔδωκα.

-Γιατί –τοῦ εἶπεν ὁ μικρός– ἄν δέν εἶχα χάσει καί τήν ἄλλη δεκάρα, θά εἶχα τώρα δύο.

Καί ἐξηκολούθησε νά κλαίῃ, ὅπως καί ὁ δυστυχής σύγχρονος τύπος, ποῦ σᾶς παρουσίασα πρό ὀλίγου.

ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΡΒΑΝΑΣ