Δέν ξέρω ἄν πρέπει νά χαροῦμε ἤ νά …ἀνατριχιάσουμε…
… ἀλλά ἡ Δέκατη Συμφωνία τοῦ Λούντβιχ βάν Μπετόβεν, πού εἶχε μείνει «κομμάτια καί θρύψαλλα» στά συρτάρια τοῦ κολοσσιαίου μουσουργοῦ, ὁλοκληρώθηκε μέ τήν παρέμβαση τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης!
Μετά τόν θάνατό του, ὁ γίγας τοῦ πενταγράμμου, τό 1827, ἄφησε κληρονομιά στίς ἑπόμενες γενεές τό ἐκπληκτικό ἔργο του, ἀλλά καί πολλές σελίδες γραμμένες μέ νότες, οἱ ὁποῖες –ὅπως ἀποφάνθηκαν οἱ εἰδικοί, μπορεῖ νά ἀποτελοῦσαν μέρη ἀπό ἕνα ἀκόμη ἀριστούργημά του. Οἱ σελίδες ἔμεναν ὡς κειμήλια, μέχρι πού κάποιος σκέφθηκε, διακόσια χρόνια ἀργότερα, νά τίς μεταφέρει σέ ἕναν τεράστιο ὑπολογιστή, σέ μιά μηχανή μέ… ἀνθρώπινη σκέψη!
Ἔτσι, ἕνα πρόγραμμα τεχνητῆς νοημοσύνης «ἔδεσε» σχεδόν τό ἥμισυ τῆς Δεκάτης συμφωνίας! «Πέρασαν» δηλαδή τίς σελίδες στόν ὑπολογιστή κι ἐκεῖνος, ἀφοῦ μιμήθηκε τήν σκέψη τοῦ Μπετόβεν, συναρμολόγησε τά κομμάτια πού ἔλειπαν (μέ βάση τίς σελίδες πού βρέθηκαν) καί οἱ μουσικοί πού ἐν συνεχείᾳ ἐπεξεργάσθηκαν τό σύνολο τοῦ ἔργου, δέν μποροῦσαν νά διακρίνουν ποῦ σταματοῦσε τό χέρι τοῦ Μπετόβεν καί ποῦ ἄρχιζε νά δημιουργεῖ ὁ ὑπολογιστής!
Μέ δύο λόγια, ἕνας ἀλγόριθμος βρῆκε ἦχο καί ρυθμό, βρῆκε μέτρα, γραμμές καί διαστήματα καί σκάρωσε κάτι πού ὁ ἀνθρώπινος νοῦς δέν μπορεῖ νά συλλάβει! Ἔνας ἀλγόριθμος κατόρθωσε νά ξεγελάσει μαέστρους καί ἐκτελεστές, τόσο, ὥστε «μή γνώτω ὁ ἀλγόριθμος τί ποιεῖ ὁ Μπετόβεν»!
Ἀπόψε, στήν Βόννη, σέ παγκόσμια πρεμιέρα, θά παρουσιαστεῖ ἡ «Δεκάτη» τοῦ Μπετόβεν, γραμμένη… γιά ὀρχήστρα καί ὑπολογιστή, στήν πανηγυρική ἐκδήλωση γιά τά 250 χρόνια ἀπό τήν γέννησή του. Τά ὄργανα θά παίξουν τίς νότες πού ἔγραψε τό θεόπεμπτο χέρι ἀλλά καί ἐκεῖνες πού παρήγαγε ὁ ἀλγόριθμος (ἀλγό-ρυθμος στήν προκειμένη περίπτωση) διά τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης!
Διαβάζω στό σχετικό ρεπορτάζ: «Εἶναι ἡ πρώτη φορά πού ἕνας ἀλγόριθμος ἀναπαράγει τό ἔργο ἑνός κλασικοῦ συνθέτη σέ αὐτό τό βαθμό. Ἡ τεχνητή νοημοσύνη ἔχει χρησιμοποιηθεῖ στό παρελθόν γιά νά γράφει μουσική ἐμπνευσμένη ἀπό τίς μελωδίες τοῦ Μπάχ καί τοῦ Μότσαρτ. Ὡστόσο, ἡ προσπάθεια νά παρουσιάσει ἕνα ὁλόκληρο σαραντάλεπτο κοντσέρτο τοῦ Μπετόβεν ἔχοντας γιά ἀρχή τίς διακόσιες πενῆντα “μπάρες” ἀπό νότες πού ἔχουν διασωθεῖ ἀπό τή “Δεκάτη Συμφωνία”, εἶναι ἕνα ἀσύγκριτο ἐγχείρημα!».
Τό ὅλο ἐγχείρημα ἄρχισε πρό διετίας, ἀπό τήν «Ντώυτσε Τέλεκομ» μέ τήν συνεργασία τοῦ Αὐστριακοῦ τεχνολόγου τῆς μουσικῆς, Ματτίας Ρέντερ.
Ἡ «τεχνητή νοημοσύνη» σχεδιάσθηκε ἀπό τόν Ἀχμέντ Ἐλγκαμάλ, καθηγητή τῆς ἐπιστήμης τῶν ὑπολογιστῶν στό Πανεπιστήμιο Ράτγκερς τοῦ Νιού Τζέρσεϋ τῶν Η.Π.Α.
«Ἐπειδή ἡ φύση τῆς μουσικῆς τοῦ Μπετόβεν εἶναι δομημένη καί ἰδιαιτέρως μαθηματική πίστεψα ὅτι ἡ τεχνητή νοημοσύνη θά μποροῦσε νά καταλάβει πῶς θά συμπεριφερόταν ὅταν ἔγραφε κάποιο νέο κομμάτι» δήλωσε ὁ Ἐλγκαμάλ.
Ἔτσι, «τάισε» τήν τεχνητή νοημοσύνη μέ ἔργα Μότσαρτ, Χάυντν καί ἄλλων δημιουργῶν τῆς ἐποχῆς τοῦ Μπετόβεν.
Ἀκολούθησαν ἔργα τοῦ Μπετόβεν, τό «μηχάνημα» ἀνέπτυξε ἀκριβές μοντέλο τρόπου ἐργασίας τοῦ μουσουργοῦ καί ἐπεξεργάσθηκε τήν «Δεκάτη»! Ἔτσι, ἁπλά…
«Ὅσον ἀφορᾶ στήν μουσική εἶμαι πολύ χαρούμενος! Πιστεύω δέ ὅτι ἄν ὁ Μπετόβεν ζοῦσε στήν ἐποχή μας, θά χρησιμοποιοῦσε παρόμοιες τεχνολογικές μεθόδους!» δήλωσε ὁ Ματτίας Ρέντερ!
Δυστυχῶς, ἡ «τεχνητή νοημοσύνη» δέν μπορεῖ (ἀκόμη) καί δέν θά μᾶς πεῖ πῶς θά ἀντιδράσει ἀπόψε ὁ Λούνβιχ, ἀπό ἐκεῖ πού βρίσκεται…
