ΠΗΓΕ περισσότερο καλά ἀπό ὅσο φάνηκε δημοσίως ἡ ἐπίσκεψη Δένδια στήν Ἀλβανία
Κατ’ ἀρχάς ἐπειδή ἡ συμφωνία μέ τούς γείτονες γιά τήν παραπομπή τῆς ὅποιας διαφορᾶς μας γιά ΑΟΖ, ὑφαλοκρηπῖδα, μέση γραμμή ἔγινε μεταξύ τοῦ Ἕλληνα Ὑπουργοῦ τῶν Ἐξωτερικῶν μέ τόν Ἀλβανό Πρωθυπουργό. Δέν συνηθίζεται στήν διπλωματική πρακτική νά ἀνακοινώνονται συμφωνίες αὐτοῦ τοῦ βεληνεκοῦς μεταξύ Πρωθυπουργῶν καί Ὑπουργῶν Ἐξωτερικῶν. Ἀνακοινώνονται μεταξύ Πρωθυπουργῶν. Ἡ ἀπόφαση Ράμα ὁ ὁποῖος ὑποφέρει ἀπό κρίση μεγαλείου καί κόμπλεξ κατωτερότητος ἔναντι τῆς Ἑλλάδος (ἀπό τόν καιρό πού ἔπαιζε μπάσκετ κόντρα στόν Ἄρη τοῦ Γκάλη) νά δεχθεῖ νά διαπραγματευτεῖ καί νά συνομιλήσει μέ τόν Νῖκο Δένδια, προϋποθέτει μεγάλο βαθμό ἐμπιστοσύνης. Ὅσο καχύποπτοι εἴμαστε ἐμεῖς μέ τούς Ἀλβανούς ἄλλο τόσο καχύποπτοι εἶναι καί αὐτοί μαζί μας. Τό γεγονός ὅτι μία ἀπό τίς ρίζες τοῦ Δένδια πλήν Παξῶν-Κερκύρας ἔχει ὡς ἀπόληξή της τήν Χειμάρρα τῆς Βορείου Ἠπείρου καί μία ἀπό τίς ρίζες τοῦ Ράμα τό Ἀργυρόκαστρο, ἴσως βοήθησε. Περισσότερο ὅμως βοήθησαν στήν προσέγγιση οἱ διεθνεῖς συνιστῶσες τοῦ καπιταλισμοῦ, καί αὐτό δείχνει ποῦ ὀφείλει τήν ἀνθεκτικότητά του καί τίς ἐπιτυχίες του μέ Ἰταλία, Ἀλβανία, Αἴγυπτο ὁ Ἕλλην Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν.
Ἄς μήν ὑποτιμᾶται ὅτι ὁ κύριος Δένδιας πέτυχε ἐκεῖ πού ἀπέτυχαν οἱ προκάτοχοί του καί ὅτι μέσα σέ ἕναν χρόνο ἔκλεισε ἐκκρεμότητες μισοῦ αἰῶνα στήν ἐξωτερική μας πολιτική. Στά «ἄσημα» Τίρανα σφραγίστηκε στήν πραγματικότητα ἡ ἐμπιστοσύνη τοῦ διεθνοῦς παράγοντα στό πρόσωπό του μέ ὅ,τι αὐτό μπορεῖ νά σημαίνει γιά τό ἐσωτερικό.
Τώρα, γιατί πῆγε καλά ἡ ἐπίσκεψη; Ἄς τό δοῦμε. Πῆγε καλά γιατί θά πᾶμε στήν Χάγη μέ τήν Ἀλβανία γιά ΑΟΖ-ὑφαλοκρηπῖδα-μέση γραμμή ἀφοῦ ἔχουμε προηγουμένως ἐπεκτείνει τά χωρικά μας ὕδατα στά 12 μίλια στό Ἰόνιο. Συμφωνημένα καί μέ τούς Ἀλβανούς οἱ ὁποῖοι θά ἐπεκτείνουν καί αὐτοί. Ἡ πρός ὁριοθέτηση περιοχή πού ἀπομένει μετά ταῦτα εἶναι μικρή. Καί ἄν τυχόν ὑπάρχει ὑποθαλάσσιος ὀρυκτός πλοῦτος, οἱ δύο χῶρες ἔχουν τρόπο γιά νά συμφωνήσουν τήν ἀπό κοινοῦ ἐκμετάλλευσή του κατά τά πρότυπα τῆς συμφωνίας μέ τήν Αἴγυπτο (ἄρθρο 2). Πῆγε καλά ἐπίσης ἡ ἐπίσκεψη ἐπειδή ἡ συμφωνία Δένδια-Ράμα χαιρετίστηκε ἀπό τήν ἀξιωματική ἀντιπολίτευση τῆς Ἀλβανίας. Τό νά τά χαιρετίσει ἡ ἀντιπολίτευση στά Τίρανα συμφωνία τοῦ Ράμα μέ τήν Ἑλλάδα ἦταν πιό δύσκολο καί ἀπό τήν ἐπίτευξη τῆς ἴδιας τῆς συμφωνίας. Ἰσοδυναμεῖ μέ βραβεῖο Νόμπελ! Οὐδείς θυμᾶται στήν γείτονα πότε ἦταν ἡ τελευταία φορά πού συμφώνησαν μεταξύ τους γιά κάποιο θέμα οἱ πολιτικές δυνάμεις της. Ὅταν ἔγινε ἡ πρώτη συνάντηση Δένδια-Ράμα στήν Ἀθήνα ὁ ἀλβανικός ἀντιπολιτευόμενος τύπος βοοῦσε ἐναντίον τοῦ Ἀλβανοῦ Πρωθυπουργοῦ ἀπευθύνοντάς του κατηγορίες γιά μειοδοσία. Πῆγε ἐπίσης καλά ἡ συνάντηση ἐπειδή μέ τήν συμφωνία Ἀθηνῶν – Τιράνων ἐστάλη ἕνα μήνυμα στήν διεθνῆ κοινότητα (καί στόν Ἐρντογάν πού θεωροῦσε τήν Ἀλβανία τσιφλίκι του), ὅτι δέν εἶναι ἡ Ἀθήνα ὁ παράξενος τῆς ὑπόθεσης στίς σχέσεις της μέ τήν Τουρκία. Ἄλλος εἶναι. Ἡ Ἀθήνα ἐννοεῖ νά ἐπιλύει τίς διαφορές της μέ βάση τό διεθνές δίκαιο. Τό ἀποδεικνύει μέ ὅλες τίς χῶρες τῆς περιοχῆς.
Ἐπί τοῦ πρακτέου, τώρα. Πέραν τῆς Χάγης ὑπάρχουν καί ἄλλες θετικές ἐξελίξεις γιά τίς ὁποῖες συμφωνήθηκε νά κρατηθοῦν χαμηλοί τόνοι δημοσίως. Εἰδικῶς στό θέμα τοῦ σεβασμοῦ τῶν δικαιωμάτων τῆς ἑλληνικῆς ἐθνικῆς –βάσει διεθνῶν συμφωνιῶν μειονότητας τῆς Βορείου Ἠπείρου. Τά Τίρανα συμφώνησαν νά ἀναγνωρίζουν ἐφ’ ἑξῆς τόν ἀτομικό αὐτοπροσδιορισμό τῶν Ἑλλήνων τῆς Βορείου Ἠπείρου. Κάθε μέλος τῆς ἑλληνικῆς μειονότητας θά μπορεῖ νά ἐγγράφεται στά δημοτολόγια τῶν Δήμων τῆς γενέτειράς του δηλώνοντας ὑπερηφάνως τήν ἐθνική του καταγωγή, χωρίς νά πληρώνει κάποιο δυσθεώρητο πρόστιμο ὅπως συνέβαινε στό πρόσφατο παρελθόν. Καί χωρίς κανείς γραφειοκράτης νά μπορεῖ νά τοῦ πεῖ ὅτι εἶναι ἐγγεγραμμένος ὡς «Ἀλβανός» σέ κάποια βάση δεδομένων.
Στήν ἀτζέντα τῆς συνάντησης τέθηκε καί τό περιουσιακό ζήτημα τῶν μελῶν τῆς μειονότητας ἡ ἐπίλυση τοῦ ὁποίου θά ἀποτελέσει καί κριτήριο γιά τήν ευρω-ενταξιακή προοπτική τῆς Ἀλβανίας. Ἀφοῦ ξεπεραστοῦν καί οἱ διαφορετικές προσεγγίσεις πού ὑπάρχουν γιά τήν ἐπίλυση –μεταξύ αὐτῶν καί τοῦ Νίκολας Γκαίητς– γιά τό ζήτημα. Ὅσον ἀφορᾶ τά ζητήματα ἐνδιαφέροντος τῆς Ἀλβανίας. Ἡ Ἑλλάς δεσμεύτηκε νά ἄρει τήν ἐμπόλεμο κατάσταση μέ τήν Ἀλβανία ἀλλά δέν πρόκειται ποτέ νά ἀναγνωρίσει περιουσιακά δικαιώματα στούς Τσάμηδες. Αὐτοί ἄν τό ἐπιθυμοῦν, μετά τήν ἄρση τοῦ ἐμπολέμου, μποροῦν νά προσφύγουν στήν ἑλληνική δικαιοσύνη καί ἀργότερα στήν διεθνῆ, στό Εὐρωπαϊκό Δικαστήριο Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων. Περίπτωση νά ἀναγνωρίσει ἡ Ἑλλάς περιουσιακά δικαιώματα σέ ὅσους στρατεύτηκαν μέ τούς Γερμανούς ἐναντίον της στήν κατοχή δέν ὑπάρχει πάντως. Διαφορετικῆς τάξεως ζήτημα εἶναι ἡ ἀπόδοση περιουσιῶν μικροῦ ἀριθμοῦ Ἀλβανῶν ὑπηκόων οἱ ὁποῖες τελοῦν ὑπό τήν μεσεγγύηση τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους μετά τήν κήρυξη τοῦ ἐμπολέμου. Αὐτές θά ἀποδοθοῦν.
Ἀνακεφαλαιώνοντας: ἡ κυβέρνηση Μητσοτάκη εἶναι ἀνοικτή στήν κριτική σέ πολλά μέτωπα. Δέν ὑπάρχει ὅμως ἀμφιβολία ὅτι μέ τήν διαρκῆ ἀνάληψη πρωτοβουλιῶν ἀπό τόν ἴδιο τόν Πρωθυπουργό καί μέ τήν ἀποτελεσματικότητα Δένδια καταφέρνει καί κλείνει χρόνιες ἀνοικτές πληγές τῆς ἐξωτερικῆς μας πολιτικῆς. Γιά νά μπορεῖ ἡ Ἑλλάς τά ἑπόμενα χρόνια νά μπορεῖ νά ἀφοσιωθεῖ στήν ἀντιμετώπιση τοῦ ταραξία τῆς περιοχῆς. Δέν εἶναι τό πᾶν, δέν εἶναι καί ἀμελητέο.
