Καί γιατί δέν λέει ἡ κυβέρνηση ποιές θά πρέπει νά εἶναι οἱ τιμές στά προϊόντα; Εἶναι ἤ δέν εἶναι τό κράτος ἀφεντικό;
Τήν ἀπορία ἐξέφρασε ὁ πατέρας καλοῦ φίλου, ὁ ὁποῖος ἔχει ὑπερβεῖ τό ἐνενηκοστό ἔτος τῆς ἡλικίας του, ἀλλά τά ’χει τετρακόσια, πού ἔλεγε ὁ λαός… Ἄμ’ δέν εἶναι! Τό κράτος δέν εἶναι πλέον ἀφεντικό! Πᾶνε ἐκεῖνες οἱ ἡμέρες, πού ἡ ἀγορά δέν αὐτορυθμιζόταν, πού ὑπῆρχε ἡ περίφημη Ἀγορανομία, πού ὑπῆρχε ὁ ὅρος Αἰσχροκέρδεια καί ἀκουγόταν καί μία ἄλλη, ξεχασμένη σήμερα, λέξη: Διατίμηση.
Κι ὅπως ἔγραφε παλαιός καί ἔμπειρος οἰκονομολόγος, σκοπός τοῦ κράτους μέ τήν ἐπιβολή ἀνωτάτης τιμῆς διατιμήσεως σέ ἕνα ἀγαθό εἶναι ἡ προστασία τοῦ καταναλωτοῦ ἀπό ὑπερβολική ἄνοδο τῶν τιμῶν. Αὐτό μᾶς ἔλεγε στά νιάτα μου ἡ κυβέρνηση. Ἡ λέξη διατίμηση ἀκούγεται σήμερα κακόηχη, εὐτυχῶς ὅμως ἐν τῷ μεταξύ ἀνακαλύψαμε τά greeklish. Τώρα τήν λέμε πλαφόν…
Πλαφόν στά γαλλικά σημαίνει ταβάνι, ὀροφή. Ἔβγαινε, λοιπόν, ἡ κυβέρνηση –τότε πού εἴχαμε ἐθνικές κυβερνήσεις καί ὄχι ἐντολοδόχους– κι ἔρριχνε ἕνα πλαφόν στήν φέτα! Μέχρι τόσο μπορεῖτε νά πουλᾶτε, κύριοι, γιά νά ἀντέχει ὁ πολίτης καί νά ἔχετε καί ἐσεῖς ἕνα νόμιμον καί λογικόν κέρδος, καί τελείωνε ἡ παράσταση.
Ἔλα, ὅμως, πού ὅταν ἄρχισαν νά σημειώνονται τά μεγάλα ρήγματα στόν ὑπαρκτό σοσιαλισμό καί ὁ καπιταλισμός ξεσάλωσε καθώς οἱ νέοι πελάτες, τά πρώην σοσιαλιστικά κράτη, ἔπεσαν μέ ὁρμή στήν πληθώρα τῶν ἀγαθῶν, ξεπρόβαλε ὁ νέος, πομπώδης καί μεγαλοπρεπής ὅρος, ὁ ὁποῖος παρουσίαζε τήν νέα ἑλκυστική πραγματικότητα: Παγκοσμιοποίηση!
Ἔβγαινε κάθε μέρα ὁ ντελάλης καί μᾶς ἀνακοίνωνε ὅτι ἔπεσε τό τεῖχος στό Βερολῖνο, ὅτι ἄνοιξαν τά σύνορα στήν Πολωνία καί τήν Οὑγγαρία, ὅτι πᾶνε τά ΜακΝτόναλντς στήν Μόσχα, ὅτι στό
Βουκουρέστι ἄνοιξε Κεντάκυ φράιντ τσίκεν καί θαυμάζαμε τήν καινούργια κατάσταση: Παγκοσμιοποίηση…
Ἐδῶ εἴχαμε τότε χαρές καί πανηγύρια, ἔπεφτε παταγωδῶς τό ΠΑΣΟΚ, κέρδιζε μέ 47% ἀλλά μέ 151 ἕδρες ὁ Κων. Μητσοτάκης, ὁ κόσμος ἄλλαζε ραγδαίως, ἀλλά ἐμεῖς προτιμήσαμε νά ἐπιστρέψουμε στόν Ἀνδρέα…
Κι ὕστερα, ἦλθε ἡ ἐλευθερία τῆς ἀγορᾶς, ἦλθε καί ἡ βουτιά στά βαθειά τοῦ εὐρώ καί ξυπνήσαμε μέ τό μπουκαλάκι τό νερό νά τιμᾶται ἀπό πενῆντα δραχμές, πενῆντα λεπτά (175 δραχμές!). Κάπου ἐκεῖ, ἀρχίσαμε νά χάνουμε τόν μπούσουλα. Ἀλλά εἴχαμε μπεῖ στόν σκληρό πυρῆνα! Συνεχίσαμε (μέχρι καί σήμερα) νά πληρωνόμαστε (κατ’ ἀναλογίαν) σέ δραχμές, ἀλλά παίρναμε εὐρώ! Καί ἡ ἀγορά ἄρχισε νά αὐτορυθμίζεται, μέχρι πού φθάσαμε στήν σημερινή κατάσταση, νά ἐπαρκοῦν τά ἔσοδα μέχρι τό πρῶτο εἰκοσαήμερο κι ὕστερα νά ἀρχίζει ἡ ἀγωνία!
Ἡ ἀγορά, πάντως, αὐτορυθμίζεται μιά χαρά. Τά ἐνοίκια εἶναι ἀπλησίαστα, τά πολυτελῆ αὐτοκίνητα αὐξάνουν συνεχῶς (βεβαίως δέν τά ἀγοράζουν οἱ νέοι καί οἱ συνταξιοῦχοι ἀλλά οἱ ὀλίγοι), οἱ ταβέρνες καί τά στέκια γεμίζουν τά Σαββατοκύριακα (ἔ, δέν θά πεθάνουμε κιόλας), τά ράφια τῶν σοῦπερ μάρκετ τά κοιτάζεις μέ τρόμο καί ὁ χορός καλά κρατεῖ…
Οἱ νεώτεροι δέν ἔχουν ζήσει τά χρόνια τῆς Ἀγορανομίας καί τῆς Διατιμήσεως καί δέν ἔχουν μία ἀκόμη αἰτία γιά νά στενοχωρηθοῦν. Ἡ σημερινή κοινωνία ἔχει ἀπολύτως ἀλλάξει. Καί ἡ ἀγορά αὐτορυθμίζεται, χωρίς νά κοιτάζει τήν δική μας μελαγχολία…
