Ὑπάρχει τουρισμός καί τουρισμός. Ὑπάρχει καί τό… ἄλλο πρᾶγμα, πού ἀποκαλοῦμε «ὑπερτουρισμό» καί νομίζουμε ὅτι εἶναι εὐλογία. Ἔ, λοιπόν, δέν εἶναι. Ἤ, τοὐλάχιστον, ὄχι πάντα. Γιατί, ὅταν ὁ τουρίστας ἔρχεται γιά νά ἀφήσει πίσω του μόνο ἄδεια μπουκάλια νεροῦ, καρπουζόφλυδες καί selfies μπροστά στήν Ἀκρόπολη, τότε κάτι δέν πάει καλά.
- Του Δημήτρη Καπράνου
Ὁ χαμηλῆς ποιότητας ὑπερτουρισμός εἶναι τό νέο μας «ἐθνικό προϊόν». Τό βλέπουμε παντοῦ. Στά σοκάκια τῶν Κυκλάδων, πού θυμίζουν οὐρά στόν ΟΑΕΔ Αὔγουστο μῆνα. Στίς παραλίες, ὅπου ὁ ἦχος τῶν κυμάτων χάνεται κάτω ἀπό τόν ἀπαίσιο ἦχο τοῦ πλαστικοῦ ποτηριοῦ μέ τό mojito. Στίς ταβέρνες, πού ἀναδύουν ἄρωμα καμένου λαδιοῦ κακῆς ποιότητας.
Θά μοῦ πεῖτε: «Μά φέρνουν λεφτά». Φέρνουν. Ἀλλά τί λεφτά; Ὁ τουρίστας τοῦ «χαμηλοῦ μπάτζετ» θά ἔλθει μέ πτήση πού βρῆκε στά 19,99 εὐρώ, θά κλείσει δωμάτιο πού βλέπει στόν πίσω τοῖχο τοῦ γείτονα, θά φάει μιά τυρόπιττα καί θά φύγει μέ τρία μαγνητάκια. Δέν ἐπενδύει στόν τόπο, δέν καταναλώνει, δέν ἀγοράζει. Ὁ «χαμηλός τουρισμός» εἰσβάλλει πλέον καί μάλιστα μαζικά, σέ ποσότητες πού δέν ἀντέχουν οἱ ὑποδομές μας.
Τό ἀποτέλεσμα; Πόλεις καί νησιά πού ἀσφυκτιοῦν, περιβάλλον πού ὑποβαθμίζεται, πολιτιστικά μνημεῖα πού φθείρονται. Καί ὅλα αὐτά γιά ἕναν τουρισμό πού μοιάζει περισσότερο μέ ἐπιδρομή παρά μέ εὐμάρεια καί ἀνάπτυξη.
Τό πιό ἀνησυχητικό, ὅμως, δέν εἶναι ὁ τουρισμός αὐτός καθ’ ἑαυτός. Εἶναι ἡ ἐθνική μας μανία νά θεωροῦμε κάθε ξένο ἐπισκέπτη πελάτη, πού πρέπει νά εὐχαριστήσουμε, ἀκόμη κι ἄν αὐτό σημαίνει νά θυσιάσουμε τήν ποιότητα, τήν αὐθεντικότητα καί τελικά τήν ἴδια μας τήν ταυτότητα. Ὅταν ἡ χώρα σου μετατρέπεται σέ θεματικό πάρκο φθηνῆς ψυχαγωγίας, πολύ δύσκολα ξαναγίνεται κανονικός τόπος.
Ἔχουμε ἐπίσης τήν ἐπιδρομή τῶν γιγαντιαίων κρουαζιεροπλοίων μέ τίς χιλιάδες ἐπιβάτες καί κάνα δύο χιλιάδες πλήρωμα. Πού βγαίνουν στά λιμάνια μας καί γίνεται τό «ἔλα νά δεῖς». Παίρνουν δωρεάν ἕνα πλαστικό μπουκάλι μέ νερό ἀπό τό βαπόρι, ὅπου ἔχουν πληρώσει «all inclusive», γεμίζουν τά νησιά μέ θόρυβο καί σκόνη καί ἀφήνουν πίσω τους μόνο τό ἄδειο πλαστικό μπουκάλι! Ὁ Πειραιᾶς ἤδη ὑφίσταται τίς συνέπειες αὐτῆς τῆς σύγχρονης «καταλήψεως» ἀπό στίφη τουριστῶν χαμηλοῦ εἰσοδηματικοῦ ἐπιπέδου.
Ἐλᾶτε στόν Πειραιᾶ μιά μέρα πού ἔχουν δέσει στό λιμάνι καμμιά δεκαριά πλοῖα-πόλεις! Ἕνα δρᾶμα, πού δέν περιγράφεται…
Ὁ χαμηλῆς ποιότητας ὑπερτουρισμός δέν εἶναι ἀναπόφευκτος. Εἶναι ἐπιλογή. Ἐπιλογή πολιτικῆς, στρατηγικῆς καί –κυρίως– νοοτροπίας. Θέλει σχέδιο, ρύθμιση, καί τολμηρή ἀπόφαση νά πεῖς «ὄχι» ἐκεῖ πού σήμερα λέμε «περάστε, ἔχουμε ἀπ’ ὅλα». Ἄν δέν γίνει αὐτό, τότε τό μέλλον μας εἶναι μιά ἀτελείωτη high season γεμάτη φτηνά cocktails, ἀκριβές ξαπλῶστρες καί τουρίστες πού ἦλθαν, εἶδαν, ξόδεψαν… δέκα εὐρώ καί ἔφυγαν.
Καί τότε, ὅταν θά ἀναρωτηθοῦμε γιατί ἡ χώρα μας δέν «ἀνεβαίνει ἐπίπεδο», θά πρέπει νά θυμηθοῦμε ὅτι τό εἴχαμε δεῖ νά ἔρχεται. Μέ ἕνα μαγνητάκι στό ψυγεῖο καί μιά τυρόπιττα στό χέρι.
Μ.Η.Τ. 232122