Ἡ ἰδεολογική παράμετρος

ΤΟ ΚΟΜΜΑ τῶν Συντηρητικῶν τῆς Βρεταννίας ἦταν ὁ πλέον ἐπιτυχημένος πολιτικός ὀργανισμός στήν σύγχρονη εὐρωπαϊκή ἱστορία.

Καί τοῦτο, διότι ἦταν ἕνα γνησίως δεξιό κόμμα. Κάποτε μετασχηματίσθηκε σέ νεοφιλελεύθερο καί ἀπό τότε ἄρχισε ἡ κατάρρευσίς του. Ἡ ὁποία ὁλοκληρώνεται τώρα πού ἔρχεται τέταρτο στίς δημοσκοπήσεις, καθώς οἱ ψηφοφόροι του στρέφονται μαζικά στόν Νάιτζελ Φάρατζ, ὁ ὁποῖος ἐκφράζει τίς ἀρχές τῆς γνησίας δεξιᾶς, ἀπό τίς ὁποῖες ἀπέστη τό κόμμα τῶν Τόρις.

• Τοῦ Εὐθ. Π. Πέτρου

Θά περιορισθοῦμε στά τελευταῖα γεγονότα. Ἡ κυβέρνησις τῆς Τερέζα Μαίη κατέστησε τό Brexit μή λειτουργικό, ἀφοῦ διετήρησε τίς κρατιστικές-συγκεντρωτικές δομές πού ἔχει ἐπιβάλει ἡ ΕΕ. Καί ὅμως αὐτές τίς δομές ἔπρεπε νά ἀποτάξει τό Ἡνωμένο Βασίλειο γιά νά ἀνακτήσει τήν ἀνεξαρτησία του. Προσπάθησε νά τό κάνει ἡ Λίζ Τράςς ἐξαγγέλλοντας μιά δεξιά πολιτική μειώσεως τῶν φόρων καί περιορισμοῦ τοῦ Κράτους.

Ἦταν ἡ ἴδια πολιτική τήν ὁποία ἐφήρμοσε ὁ Ρόναλντ Ρήγκαν κατά τήν δεκαετία τοῦ ’80 καί ἀνέταξε τήν ἀμερικανική οἰκονομία. Ὅμως στόν 21ο αἰῶνα, τό ὑδροκέφαλο τέρας πού ἐξέθρεψαν χρόνια ἀδρανείας καί συμβιβασμῶν πού ὑποβάθμισαν τούς ἐθνικούς θεσμούς εἶχε πλέον μεγαλώσει ἐπικινδύνως. Οἱ ἀγορές ἔρριξαν τήν Λίζ Τράςς καί εἰς πεῖσμα τῆς βουλήσεως τῶν Βρεταννῶν ψηφοφόρων, ἡ «ἐλίτ» τοῦ κόμματος κατέστησε Πρωθυπουργό τόν Ρίσι Σούνακ. Τόν ἄνθρωπο πού ὡς ὑπουργός Οἰκονομικῶν φαλκίδευσε τήν οἰκονομική πολιτική τοῦ Μπόρις Τζόνσον καί ὁ ὁποῖος συνέχισε ἐπιβάλλοντας δυσβάστακτους φόρους, μέ ἀποτέλεσμα νά ὁδηγήσει τό κόμμα σέ μίαν ἀπό τίς χειρότερες ἐκλογικές ἧττες τῆς ἱστορίας του.

Εἶχε ἤδη διαφανεῖ ἡ βαθειά διάστασις μεταξύ τῶν ψηφοφόρων τοῦ κόμματος καί τῆς ἡγετικῆς του ὁμάδος. Εἶναι αὐτό ἕνα πρόβλημα, τό ὁποῖο ἀντιμετωπίζουν πλέον τά περισσότερα κεντροδεξιά κόμματα τῶν χωρῶν τῆς Εὐρώπης, τῆς Ἑλλάδος μή ἐξαιρουμένης. Καί τό τραγικό εἶναι ὅτι οἱ ἡγεσίες νά συνέλθουν καί νά ἐπιστρέψουν στίς ρίζες τους κάνουν ὅ,τι μποροῦν γιά νά διευρύνουν τό χάσμα. Ἐπιδεικνύουν ἀλαζονεία, ἀγνοοῦν τήν φωνή τῆς λογικῆς, ἀδιαφοροῦν γιά τά μηνύματα τῶν δημοσκοπήσεων καί μετά διαμαρτύρονται διότι οἱ ψηφοφόροι τά ἐγκαταλείπουν. Τούς κατηγοροῦν κιόλας ὅτι γίνονται «ἀκροδεξιοί» ἕως καί «πουτινιστές» καί ὅτι ὑποκύπτουν στίς «σειρῆνες τοῦ λαϊκισμοῦ». Ὡραία λογική καί αὐτή! Ὅταν μᾶς ψηφίζουν εἶναι δημοκρατία. Ὅταν ψηφίζουν «τούς ἄλλους» εἶναι λαϊκισμός.

Ἔτσι τό Συντηρητικό κόμμα συνέχισε νά ἀποστασιοποιεῖται ἀπό τήν βάση του. Ἀγνόησε τό γεγονός ὅτι πέρα ἀπό τήν πολιτική τοῦ Ρίσι Σούνακ, οἱ ψηφοφόροι ἀπέρριψαν καί τήν «διαφορετικότητα». Ἄλλο νά ἀπευθύνεσαι σέ σοσιαλιστές καί ἀριστερό ἀκροατήριο καί ἄλλο σέ δεξιούς καί συντηρητικούς. Ἄλλο ἡ ἀποδοχή στήν καθημερινή ζωή καί ἄλλο ἡ ἐπιβολή στήν ἡγεσία μιᾶς χώρας. Ἔτσι συνέχισαν μέ τήν ἐπιλογή τῆς ἐκ Νιγηρίας καταγομένης Κέιμι Μπέιντενοχ. Τί περίμεναν μετά ἀπό αὐτό; Νά μήν τούς γυρίσουν τήν πλάτη περισσότεροι ψηφοφόροι;

Ἐδῶ ἀναδεικνύεται ὁ ρόλος τοῦ Νάιτζελ Φάρατζ, ὁ ὁποῖος εἶναι σάρξ ἐκ τῆς σαρκός τῶν Τόρἲς. Ὡς Συντηρητικός βουλευτής ἄρχισε τήν πολιτική του σταδιοδρομία. Ὑπέρμαχος τοῦ Brexit, ἀντέδρασε στίς πολιτικές πού ἀπέβλεπαν νά τό ἀκυρώσουν στήν πράξη. Πολιτικές τίς ὁποῖες ἀκολουθεῖ μέ ἰδιαίτερο ζῆλο καί ὁ Κήρ Στάρμερ. Γιά αὐτό καί εἶδε τά ταχύτερη δημοκοπική κατάρρευση πού ἔχει δεῖ ποτέ Πρωθυπουργός στήν ἱστορία τῆς Βρεταννίας. Ἀλλά αὐτός παραμένει ἀμετανόητος.

Ἀπ’ ἐναντίας ὁ Νάιτζελ Φάρατζ, ὁ ὁποῖος ἀναδεικνύεται πρῶτος στίς προτιμήσεις τῶν Βρεταννῶν ψηφοφόρων, χαρακτηρίζεται τόσο ἀπό συνέπεια στίς θέσεις του γιά τό Brexit, ὅσο καί ἀπό διαχρονική προσήλωση στήν δεξιά πολιτική, τήν ὁποία κάποτε ἐφήρμοζε τό κόμμα τῶν Συντηρητικῶν. Τό ὁποῖο οἱ δημοσκοπήσεις φέρνουν στήν τέταρτη θέση, πίσω ἀπό τούς κυβερνῶντες Ἐργατικούς καί τούς διαχρονικά τρίτους Φιλελευθέρους Δημοκράτες. Ἁπλά πράγματα οἱ ψηφοφόροι ἐπιβραβεύουν τήν λογική καί τήν πολιτική συνέπεια καί καταδικάζουν τόν ἐκτροχιασμό τῶν κομμάτων σέ ἀτραπούς ξένες πρός τίς ἀρχές τους καί πρός τήν βούληση τῶν πολιτῶν πού τά ψηφίζουν. Ἡ «καραμέλα» τοῦ ὅτι οἱ συνεπεῖς πολιτικοί εἶναι «ἀκροδειξιοί» καί κύριος οἶδε τί ἄλλο, ἔχει καί αὐτή χάσει τήν ἀπήχησή της. Ἀπ’ ἐναντίας ὅσοι τήν ἐπικαλοῦνται, πλέον προκαλοῦν ἀποστροφή. Τό γεγονός δέ, ὅτι μετέρχονται ἀντιδημοκρατικῶν μεθοδεύσεων γιά νά ἀποκλείσουν τούς ἀντιπάλους τους, τούς βυθίζει βαθύτερα στό τέλμα τῆς ἀπαξίας.

Στήν Ἑλλάδα ὅμως, τά συστημικά κόμματα παραμένουν κυρίαρχα παρά τό γεγονός ὅτι ἡ ἐκλογική ἐπιρροή τους πέφτει, γιά τόν ἁπλούστατο λόγο ὅτι οἱ δυνάμεις τῆς Δεξιᾶς εἶναι κατακερματισμένες. Ἐμφανίζονται κατά καιρούς κόμματα πού παρουσιάζουν μιά δυναμική, πολύ σύντομα ὅμως «ξεφουσκώνουν». Δέν εἶναι μόνον τό ἔμφυτο στούς Ἕλληνες «μικρόβιο» τοῦ διχασμοῦ πού δέν τούς ἐπιτρέπει νά κινηθοῦν ἀπό κοινοῦ.

Εἶναι κυρίως τό γεγονός ὅτι οἱ πολιτικές τους θέσεις εἶναι μᾶλλον νεφελώδεις. Ἄν ἐρωτήσει κανείς τούς ἐκπροσώπους τῶν ἑλληνικῶν δεξιῶν κομμάτων τί σημαίνει «δεξιά πολιτική» οἱ περισσότεροι δέν θά ξέρουν τί νά ἀπαντήσουν. Θά ποῦν κάποια τετριμμένα περί πατρίδος καί θρησκείας ἀρχές ἀπό τίς ὁποῖες πράγματι ἐμφορεῖται κάθε ὑγιῶς σκεπτόμενος Ἕλλην, ἀλλά ἐπί τῶν πρακτικῶν ζητημάτων, εἴτε ὅσον ἀφορᾶ στά διεθνῆ ζητήματα, εἴτε στήν καθημερινότητα τῶν πολιτῶν, ρεαλιστικές προτάσεις δέν ἔχουν.

Ἔτσι δέν μποροῦν νά διεκδικήσουν καί ρόλο κυβερνητικοῦ ἑταίρου, ἀκόμη καί ἐάν προκύψουν οἱ κατάλληλες συνθῆκες. Ἄν μάλιστα κάποιος τολμήσει νά τό σκεφθεῖ ἤ νά τό ὑπονοήσει, θά κατηγορηθεῖ ἀμέσως ὅτι γίνεται «δεκανίκι τοῦ συστήματος». Τό γεγονός ὅτι ἕνα πατριωτικό κόμμα θά μποροῦσε, συμμετέχοντας σέ μιά κυβέρνηση συνεργασίας, νά ἐπιβάλλει κάποιους ὅρους καί νά τήν ὑποχρεώσει νά υἱοθετήσει καί δεξιές πολιτικές, δέν φαίνεται νά τό σκέπτεται κανείς. Ἴσως μόνον κάποιοι ἁπλοί πολῖτες.

Ἐν κατακλεῖδι, τό πρόβλημα τῆς Δεξιᾶς στήν Ἑλλάδα δέν ἔχει νά κάνει μόνον μέ τά πρόσωπα. Ὑπάρχει ζήτημα ἀρχῶν καί ἰδεολογίας. Καί εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἡ ἰδεολογική παράμετρος ἔχει ἐξοβελισθεῖ ἀπό τά συστημικά κόμματα πού υἱοθετοῦν τήν ἴδια ἀσαφῆ «κεντρο-κάτι» πολιτική, ἀλλάζοντας μόνο τά πρόσωπα πού θά τήν ἐφαρμόσουν. Ἀκριβῶς ὅμως αὐτό πού λείπει ἀπό τούς κομματικούς ὀργανισμούς τῆς παρακμῆς, εἶναι αὐτό πού οἱ πολῖτες ἀποζητοῦν. Καί τό ὁποῖον μόνον ἕνα γνησίως δεξιό κόμμα θά μποροῦσε νά τούς δώσει.