Ἡ ἐπέκτασις τῶν χωρικῶν μας ὑδάτων καί ὄχι ἡ Χάγη εἶναι ἡ ἐνδεδειγμένη ἀπάντησις στήν Λιβύη

ΣΕ ΑΛΛΕΣ ἐποχές ἡ ἡγεσία τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν θά εἶχε ἀποπεμφθεῖ, τήν ἑπομένη τῆς ρηματικῆς διακοινώσεως τῆς Λιβύης, πού καθιστοῦσε σαφές ὅτι ἀπορρίπτει κάθε σκέψη ὁριοθετήσεως θαλασσίων ζωνῶν, ἐπί τῇ βάσει τῆς μέσης γραμμῆς, καί κατηγορεῖ τήν Ἑλλάδα γιά παραβίαση τῶν κυριαρχικῶν της δικαιωμάτων.

Δικαιωμάτων τά ὁποῖα ἀπορρέουν ἀπό τό τουρκολιβυκό μνημόνιο, τό ὁποῖο ἡ κυβέρνησις τῆς Τριπόλεως θεωρεῖ ἰσχυρό καί ἔγκυρο. Ἄς κοπτώμεθα ἐμεῖς ὅτι εἶναι παράνομο. Νά θυμίσουμε ὅτι κάποιοι «κύκλοι» τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν, ἀκόμη καί ὅταν ἡ Τρίπολις ἀνέθεσε στήν τουρκική ΤΡΑΟ ἔρευνες «οἰκόπεδα» τῆς λιβυκῆς ΑΟΖ, θριαμβολόγησαν ὅτι αὐτά κεῖνται νοτίως τῆς μέσης γραμμῆς μέ βάση τήν ὁποία ἡ Ἑλλάς θεωρεῖ ὅτι πρέπει νά γίνει ἡ ὁριοθέτησις.

• Tοῦ Εὐθ. Π. Πέτρου

Καί τώρα πού ἡ Λιβύη μέ σαφήνεια ὑποστηρίζει ὅτι ἐμμένει στό μνημόνιο, κατηγορεῖ τήν Ἑλλάδα καί ὑποχρεώνει σέ ἀποχώρηση τήν ἀμερικανική Chevron, τήν παρουσία τῆς ὁποίας ἐμεῖς –ἀφελῶς– θεωρούσαμε ἀναγνώριση τῶν δικαιωμάτων μας, οἱ ἴδιοι «κύκλοι» ἀντί νά παραιτηθοῦν προβαίνουν σέ νέους ἐξωφρενικούς ἰσχυρισμούς. Στούς σχολιασμούς πού διενεμήθησαν στά «φιλικά» ΜΜΕ ἀναφέρεται ὡς θέσις τῶν Ἀθηνῶν ὅτι «παρά τίς ἀμφισβητήσεις τῆς λιβυκῆς πλευρᾶς, τό γεγονός πώς στό κείμενο τῆς ρηματικῆς διακοίνωσης γίνεται ἐπίκληση τοῦ διεθνοῦς δικαίου καί τῶν διατάξεων τῆς Σύμβασης τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν γιά τό Δίκαιο τῆς Θάλασσας, ἀφήνει ἀνοιχτά ἀρκετά περιθώρια διαλόγου μεταξύ τῶν δύο πλευρῶν.» Δέν μπορεῖ νά σοβαρολογοῦν αὐτοί πού διατυπώνουν τέτοιους ἰσχυρισμούς. Καί δέν μπορεῖ ὁ Πρωθυπουργός νά τούς διατηρεῖ στίς θέσεις τους.

Καί ὅμως, ὄχι μόνον παραμένουν παρά τήν παταγώδη ἀποτυχία τους νά διαβλέψουν καί νά προλάβουν τίς ἐξελίξεις, ἀλλά ἐξακολουθοῦν νά ὑποστηρίζουν τήν ἀνεδαφική ἄποψη ὅτι στόχος τῆς Λιβύης «δέν μπορεῖ νά εἶναι ἄλλος» ἀπό τήν ἔναρξη συνομιλιῶν μέ στόχο τήν παραπομπή στήν Χάγη τῆς διαφορᾶς ὁριοθετήσεως. Συζητᾶμε δηλαδή νά πᾶμε στήν Χάγη μέ ἕνα ἀνυπόστατο κράτος; Καί ἄν ὑποθέσουμε ὅτι ἡ Τρίπολις θά ὑπογράψει τό ἀπαραίτητο συνυποσχετικό, τί θά γίνει ἄν μετά ἀρνηθεῖ νά ἐφαρμόσει τήν ἀπόφαση ἡ Βεγγάζη;

Ἀλλά ἐδῶ ἔχουμε τήν ἄλλη τερατωδῶς ἐσφαλμένη προσέγγιση νά θεωροῦμε ὅτι ἔχει ὑπόσταση μιά βουλή πού ἐξελέγη σχεδόν πρό δεκαετίας καί δέν ἀναγνωρίζεται ἀπό καμμία χώρα τοῦ κόσμου καί θεωροῦμε ὅτι ἡ νομιμότης τοῦ τουρκο-λιβυκοῦ μνημονίου, ἐξαρτᾶται ἀπό τόν ἐάν θά τό κυρώσει! Ἐνῷ τά πράγματα εἶναι ἁπλά. Ἐπεκτείνουμε τά χωρικά μας ὕδατα στά 12 μίλια καί αὐτομάτως Τουρκία καί Λιβύη παύουν νά εἶναι συνορεύουσες χῶρες, ὁπότε δέν ἔχουν δικαίωμα νά ὁριοθετήσουν μεταξύ τους ΑΟΖ. Γιατί δέν τό κάνουμε;

Φοβούμεθα τό casus belli τῆς Ἀγκύρας; Ἀλλά αὐτό δέν ἀντιμετωπίζεται μέ ἐπικλήσεις τοῦ διεθνοῦς δικαίου. Ἀντιμετωπίζεται μόνον μέ τήν ἐπίδειξη ἀποφασιστικότητος. Πού ἀρχίζει μέ τήν ἄσκηση βέτο γιά ὅλα τά θέματα τουρκικοῦ ἐνδιαφέροντος στήν ΕΕ καί πρέπει νά φθάσει μέχρι τήν πόντιση τοῦ περιφήμου καλωδίου ἠλεκτρικῆς διασυνδέσεως καί στήν Κάσο καί ὅπου ἀλλοῦ ἀπαιτεῖται. Ἄν δέν εἴχαμε ὑποχωρήσει ἐκεῖ, ἡ Τουρκία θά εἶχε «μαζευτεῖ». Πιθανώτατα δέν θά ἀντιμετωπίζαμε σήμερα αὐτήν τήν κατάσταση μέ τά ἐνεργούμενά της στήν Λιβύη.

Ὅμως ἡ κατάστασις ἐξελίσσεται ἐπί τά χείρω. Σέ ἀντίθεση μέ τούς φωστῆρες πού ὁμιλοῦν γιά «διεθνές δίκαιο» καί Χάγη, διατυπώνουμε τήν ἐκτίμηση ὅτι ἡ Τουρκία καί ἡ Λιβύη χρησιμοποιοῦν ρηματικές διακοινώσεις μέ τήν ἀποστολή δικῶν τους χαρτῶν στόν ΟΗΕ, προκειμένου νά ἐπιτύχουν νομική κατοχύρωση τῶν γεωπολιτικῶν τους διεκδικήσεων.

Γνωστόν τοῖς πᾶσι εἶναι ὅτι οἱ ρηματικές διακοινώσεις πρός τόν ΟΗΕ εἶναι ἕνας ἀπό τούς βασικούς μηχανισμούς τεκμηριώσεως καί δηλώσεως νομικῶν θέσεων τῶν κρατῶν, ἰδίως σέ ζητήματα πού δέν ἔχουν ἀκόμα διευθετηθεῖ. Μιά διακοίνωσις συνοδευομένη ἀπό χάρτη πού δείχνει ὁριοθετήσεις πού ἐνσωματώνεται στά ἐπίσημα ἀρχεῖα τοῦ ΟΗΕ, δημιουργῶντας τεκμήριο προθέσεως καί νομικῆς θέσεως. Ἕνας ἄλλος στόχος πού ἔχει ἄμεση ἐφαρμογή ἐν προκειμένῳ εἶναι ἡ προσπάθεια ἀκυρώσεως ὑφισταμένων συμφωνιῶν. Ἡ ρηματική διακοίνωσις τῆς Λιβύης εἶναι τό δεύτερο βῆμα, μετά τήν Κάσο, τῆς ἀκυρώσεως τοῖς πράγμασι τῆς ἑλληνο-αιγυπτιακῆς συμφωνίας ὁριοθετήσεως ΑΟΖ. Στήν καλύτερη γιά τήν Ἑλλάδα περίπτωση διαιωνίζεται ὁ διαφιλονικούμενος χαρακτῆρας τῆς περιοχῆς, ὥστε νά μή θεωρηθεῖ ὅτι ἔχει παγιωθεῖ ἡ ἑλληνική θέσις. Καί ἐνῷ ἡ Τουρκία προκαλεῖ συγκεκριμένες κινήσεις πού δεικνύουν τήν ὕπαρξη σχεδίου, ἐμεῖς ἀπεραντολογοῦμε μιλῶντας γιά τήν Χάγη.

Καί τονίζουμε ἰδιαιτέρως ὅτι ὅλες οἱ ἑλληνικές ἀντιδράσεις εἶναι ἀνεπίσημες ἀποδιδόμενες σέ «διπλωματικούς» καί ἄλλους «κύκλους». Δέν ἔχουν ἀντιληφθεῖ ἆρά γε στό Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν ὅτι ἀντιμετωπίζουμε μιά στρατηγική «νόμιμης ἐπιθετικότητος» πού ἀποσκοπεῖ στήν ὑποστήριξη τῆς ἐπιχειρηματολογίας τῶν Τούρκων ὅτι τά νησιά δέν ἔχουν ὑφαλοκρηπῖδα; Πράγματι, τόσο τά τουρκο-λιβυκό μνημόνιο ὅσο καί ἡ ρηματική διακοίνωσις τῆς Τριπόλεως θεωροῦν ὅτι ἀκόμη καί ἡ Κρήτη στερεῖται κυριαρχικῶν δικαιωμάτων σέ ὑφαλοκρηπῖδα καί ΑΟΖ.

Δυστυχῶς δέν ἀρκοῦν οἱ δηλώσεις γιά τήν ἀντιμετώπιση αὐτῆς τῆς ἐπιθετικότητος. Ἀπαιτοῦνται ἰσοδύναμες καί ἴσως ἰσχυρότερες νομικές καί διπλωματικές ἐνέργειες. Στήν παροῦσα συγκυρία, τέτοια ἐνέργεια εἶναι ἡ ἐπέκτασις τῶν χωρικῶν μας ὑδάτων στά 12 μίλια.