ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ἡ λέξις «ἐπιτροπή» εἶναι σέ πολλές περιπτώσεις συνώνυμη μέ τήν ἀνευθυνότητα.
Κοινός τόπος εἶναι πώς ὅταν ἕνα ζήτημα ἀνατίθεται σέ ἐπιτροπή, συνήθως βαλτώνει, δολιχοδρομεῖ, ὁδηγεῖται σέ ἀδιέξοδο. Ὁ λόγος εἶναι ὅτι σέ μιά ἐπιτροπή ἔχουμε διάχυση τῆς ὑπευθυνότητος γιά τήν ὁλοκλήρωση τῆς ἐργασίας, εἶναι γνωστόν δέ ὅτι ἡ διάχυσις αὐτή ἰσοδυναμεῖ μέ ἀνευθυνότητα.
- Τοῦ Εὐθ. Π. Πέτρου
Ἐνῷ ὅμως αὐτό, μέχρι πρό τινος, ἦταν ἀνομολόγητος κοινός τόπος, πλέον θεσμοθετεῖται. Μέ τροπολογία πού κατέθεσε ἡ Κυβέρνησις ὁ πρόεδρος καί τά μέλη τῆς Ἐπιτροπῆς γιά τά Τέμπη «δέν εὐθύνονται, δέν διώκονται καί δέν ἐξετάζονται γιά γνώμη πού διατύπωσαν, ἤ ψῆφο πού ἔδωσαν κατά τήν ἄσκηση τῶν καθηκόντων τους»!
Ἀκαταδίωκτο λοιπόν γιά τά μέλη τῆς ἐπιτροπῆς… Ὅπως παλαιότερα εἶχε θεσπισθεῖ ἀκαταδίωκτο καί γιά ἄλλα πρόσωπα τά ὁποῖα εἶχαν ἀναλάβει τήν διεξαγωγή ὑπευθύνου ἔργου γιά τό Κράτος. Τό θέμα εἶναι ὅτι ἐδῶ ἐμπλέκονται πολῖτες. Ὑπάρχουν οἱ οἰκογένειες τῶν θυμάτων, πού εὐλόγως θά ἐπιμείνουν μέχρι τέλους προκειμένου νά δικαιωθοῦν οἱ συγγενεῖς τους καί νά καταλογισθοῦν εὐθῦνες στούς ὑπαιτίους γιά τόν τραγικό θάνατό τους. Γιά νά ἀναπαυθοῦν οἱ νεκροί μέ γαλήνη, μπορεῖ νά πεῖ κάποιος. Ἀλλά γιά τά ἀθῶα θύματα γαλήνιος θά εἶναι ὁ ὕπνος τοῦ θανάτου. Σέ κάθε περίπτωση.
Ἄλλους θά καταδιώκουν οἱ Ἐρινύες.
Διότι καμμία τροπολογία, κανένας νόμος, κανένα ἀνθρώπινο νομοθέτημα δέν περιορίζει τίς χθόνιες ἐκεῖνες θεές, οἱ ὁποῖες κατά τούς σοφούς ἀρχαίους κατεδίωκαν ὅσους εἶχαν διαπράξει ἐγκλήματα, κυρίως ἠθικά. Καί εἶναι ἠθικό ἔγκλημα, τό νά θελήσει κανείς νά συγκαλύψει ἕνα πραγματικό ἔγκλημα, πού ἐκόστισε τίς ζωές ἀθώων. Εἶναι ἠθικό ἔγκλημα νά μήν καταλογίσει ἤ νά μήν ἀφήσει νά καταλογισθοῦν εὐθῦνες σέ ἐκείνους πού μέ πράξεις ἤ παραλείψεις τους ἔγιναν αἴτιοι δυστυχημάτων καί ἀπωλείας ζωῶν.
Περιμένουμε ἀπό τά μέλη μιᾶς ἐπιτροπῆς, πού θά γνωματεύσει γιά τά αἴτια τοῦ δυστυχήματος τῶν Τεμπῶν, νά τό κάνει ὑπεύθυνα. Πῶς συμβιβάζεται αὐτό μέ τήν τροπολογία πού ἀρχίζει μέ τόν ἀφορισμό «δέν εὐθύνονται»; Ἤδη ἀπό τήν στιγμή πού αὐτή ἡ τροπολογία διατυπώνεται, ἐνσπείρεται στήν κοινή γνώμη ἡ ἀμφιβολία γιά τήν ἀκρίβεια τοῦ πορίσματος στό ὁποῖο θά καταλήξει.
Ὑπάρχουν βεβαίως δικαστές. Ὅμως αὐτό τό νομοθέτημα τούς δένει τά χέρια. Ὁ νόμος πλέον λέει «δέν εὐθύνονται». Οὔτε αὐτεπαγγέλτως μπορεῖ πλέον νά ἐπέμβει ὁ δικαστής, οὔτε ἀκόμη καί νά ἀνταποκριθεῖ στόν πολίτη, στόν συγγενῆ ἐνδεχομένως τῶν νεκρῶν πού θά προσφύγει σέ αὐτόν.
Οὐδείς ὅμως δεσμεύει τίς Ἐρινύες. Τά μέλη τῆς ἐπιτροπῆς πού «δέν εὐθύνονται», ὁ εἰσηγητής τῆς τροπολογίας, οἱ βουλευτές πού τήν ψηφίζουν, εἶναι ὑπόλογοι ἀπέναντι στήν συνείδησή τους καί ἀπέναντι στούς νόμους πού ὁρίζουν τήν ἰσορροπία καί τήν τάξη τοῦ κόσμου.
Πολύ γρήγορα –φοβούμεθα– διαβρώθηκαν οἱ συνειδήσεις τῶν ἀνθρώπων ἀπό τήν ἀναστολή τῆς διδασκαλίας τῶν ἀρχαίων ἑλληνικῶν καί ἀπό τήν διακοπή τῆς μεταλαμπαδεύσεως στούς Νεοέλληνες τοῦ μηνύματος κειμένων, ὅπως αὐτό τῆς Ἀντιγόνης. Ἐκεῖ βεβαίως ἐδίδετο ἡ ἄλλη διάστασις, ἀλλά ἐν κατακλεῖδι τό δίδαγμα εἶναι πώς ὅ,τι καί ἄν νομοθετοῦν οἱ ἄνθρωποι, τό ἐπέκεινα τά ὑπερβαίνει.
Τίς Ἐρινύες θά τίς βροῦν μπροστά τους αὐτοί πού δέν θά ἐνεργήσουν μέ ὑπευθυνότητα καί εὐσυνειδησία. Ἀκαταδίωκτο ἀπέναντί τους δέν ὑπάρχει.
