ΓΙΑ ΠΟΛΛΑ χρόνια ἡ ἑλληνική ἐξωτερική πολιτική κινήθηκε μέσα σέ ἀντίξοες γεωπολιτικές συνθῆκες: τό Ἰσραήλ καί οἱ Ἡνωμένες Πολιτεῖες Ἀμερικῆς ἦταν σταθεροί σύμμαχοι τῆς Τουρκίας.
Ἀκόμη καί στά πρῶτα χρόνια τῆς πρωθυπουργικῆς θητείας Ἐρντογάν. Οἱ πάσης φύσεως Ἀμερικανοί τεχνοκράτες τύπου Μόρνινγκ Στάρ πού μιλοῦσαν τακτικά σέ διεθνῆ συνέδρια στόν Ἀστέρα τῆς Βουλιαγμένης μᾶς ἔπλεκαν μέν τό ἐγκώμιο ἀλλά στό διά ταῦτα ἄφηναν νά ἐννοηθεῖ πώς εἶναι προτιμώτερη γεωπολιτικά γι’ αὐτούς ἡ διέλευση ἀγωγοῦ φυσικοῦ ἀερίου μέσω Κύπρου καί Τουρκίας. Ὄχι μέσω ἀσύμφορων οἰκονομικῶς ἀγωγῶν τύπου East Med. Κατά τοῦτο ἡ χθεσινή μέρα εἶναι ὄντως ἱστορική ὑπό τήν αἵρεση τῆς συνέχειας.
Ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τοῦ ὁποίου ὁ πατέρας Κωνσταντῖνος ἀναγνώρισε τό κράτος τοῦ Ἰσραήλ τό 1990 ὑπέγραψε μία σημαντική διεθνῆ συμφωνία μέ Ἰσραήλ-Κύπρο-Ἰταλία, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ γεωπολιτικό κτύπημα στήν Τουρκία τοῦ Ἐρντογάν. Οἱ γείτονές μας, εἰδικῶς τό Ἰσραήλ, κατάλαβαν ἐπιτέλους ὅτι τά κυβικά κάθε χώρας ἀξίζουν περισσότερα γεωπολιτικῶς ἀπό τά κυβικά τῶν βαρελιῶν πετρελαίου ἤ τῆς μεταφορᾶς LNG. Αὐτό πού εἴδαμε χθές στήν τηλεόραση εἶναι ὄντως μεταπολίτευση γιά τήν ἐξωτερική μας πολιτική ὑπό τήν αἵρεση τῆς συνέχειας. Γράφω «αἵρεση», γιατί ἡ Δύση ἀργά ἤ γρήγορα πρέπει νά ἀποφασίσει τί θά κάνει μέ τόν ἀναθεωρητισμό Ἐρντογάν, ὁ ὁποῖος ρέπει πρός αὐτονόμηση καί πακιστανοποίηση. Θά τά βρεῖ μαζί του ἤ θά τά σπάσει ὁριστικῶς μαζί του; Στό δεύτερο σενάριο ἴσως εἴμαστε πιό κερδισμένοι ἀπό τό πρῶτο πού ἄν ἐπικρατήσει θά ὑποχρεωθοῦμε σέ ἐπώδυνους συμβιβασμούς.
Γιά τήν ὥρα ἄς χαροῦμε τήν στιγμή καί ἄς ἀποδώσουμε δικαιοσύνη. Ἡ Ἑλλάς καί ἡ Κύπρος ἀπολαμβάνουν σήμερα τούς καρπούς τῆς ἀνεξάρτητης ἐξωτερικῆς πολιτικῆς πού ἀκολούθησαν ἐντός τοῦ στρατοπέδου τῆς Δύσης ὁ Πρόεδρος τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας Τάσσος Παπαδόπουλος καί ὁ Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλῆς. Ἀπολαμβάνουν ἐπίσης σέ δεύτερο ἐπίπεδο τήν ἐργώδη διπλωματική προετοιμασία πού ἔκαναν ὁ Ἀντώνης Σαμαρᾶς ὡς Πρωθυπουργός καί ὁ Εὐάγγελος Βενιζέλος καί ὁ Γιάννης Μανιάτης ὡς ὑπουργοί του τό 2012. Ἀπολαμβάνουν, τέλος, τήν συστηματική –παράδοξο γιά τόν ΣΥΡΙΖΑ– φιλοδυτική δουλειά τῶν Ἀλέξη Τσίπρα – Νίκου Κοτζιᾶ στήν γεωπολιτική τῆς ἐνέργειας. Δέν ἀναφέρω τόν Γιῶργο Παπανδρέου στήν λίστα, μολονότι ἐπί ἡμερῶν του ἄρχισε ἡ ἀνάπτυξη σχέσεων μέ τό Ἰσραήλ, διότι σύμφωνα μέ καταγγελίες Κύπριου ὑπουργοῦ (Ρολάνδης ) πολέμησε φανατικά τήν ἔννοια τῆς ΑΟΖ.
Σέ στρατηγικό ἐπίπεδο τά πράγματα εἶναι ξεκάθαρα. Ἄν ὁ Καραμανλῆς δέν υἱοθετοῦσε τήν πολιτική τοῦ μή δεδομένου καί δέν ἀκολουθοῦσε τήν πολιτική τῶν ρωσσικῶν ἀγωγῶν, ἀποκλείεται ἡ Δύση νά ἀναβάθμιζε ἐνεργειακά τήν Ἑλλάδα. Ἀποκλείεται νά περνοῦσε ὁ ἔστω λειψός TAP ἀπό τό ἔδαφός μας! Ἡ Δύση θά ἐπέμενε στήν χάραξη τοῦ ἀγωγοῦ Νabucco πού παρέκαμπτε τήν Ἑλλάδα μέσω Βουλγαρίας – Σκοπίων. Ὁ φόβος τῆς ἀρκούδας τήν ξύπνησε! Τό αὐτό ἰσχύει γιά τήν Κύπρο, τήν ἔνταξη τῆς ὁποίας ὁ Σημίτης στήν ΕΕ εἶχε συμφωνήσει πακέτο μέ τό σχέδιο Ἀννάν. Ἐάν ὁ Καραμανλῆς δέν στήριζε τόν Παπαδόπουλο στό «Ὄχι» καί ἄν τό σχέδιο Ἀννάν ἐπικρατοῦσε, ἡ Κύπρος δέν θά μποροῦσε νά κάνει σήμερα γεωτρήσεις στά οἰκόπεδά της. Δέν θά εἶχε συμμάχους ἀμερικανικές, ἰταλικές καί γαλλικές ἑταιρεῖες. Δέν θά ὑπέγραφε συμφωνίες μέ Ἑλλάδα-Ἰσραήλ-Ἰταλία-Γαλλία. Δέν θά αἰρόταν τό εἰς βάρος τῆς ἐμπάργκο πώλησης ὅπλων ἀπό τίς ΗΠΑ. Καί τό κυριώτερο: δέ θά κατάφερνε γιά πρώτη φορά ἀπό τό 1974 νά ἀσκήσει κυριαρχικό της δικαίωμα ἀψηφῶντας τόν Ἐρντογάν. Ἡ διορατική αὐτή πολιτική τῶν Καραμανλῆ – Παπαδόπουλου ἀξίζει μνείας γιατί ἔγινε σέ ἀντίξοες συνθῆκες. Οἱ ΗΠΑ πού σπεύδουν νά ἐπωφεληθοῦν σήμερα ἀλλά καί τό Ἰσραήλ τήν πολέμησαν λυσσωδῶς τότε, γιατί τά εἶχαν καλά μέ τήν Τουρκία. Καραμανλῆς καί Τάσσος πλήρωσαν προσωπικό πολιτικό κόστος. Ὁ ἱστορικός χρόνος δικαίωσε ὅμως αὐτήν τήν πολιτική. Σέ ὅλα τά ἐπίπεδα. Ἀκόμη καί στό ἀρχικό: ἡ Ρωσσία ἀπό τήν ἀγκαλιά τῆς Ἑλλάδος –προτιμότερη γιά τήν Δύση– ἔπεσε στήν ἀγκαλιά τῆς Τουρκίας!
Ὡστόσο, σέ τακτικό ἐπίπεδο πρέπει ἐπίσης νά ἀναγνωρίσει κανείς τήν συστηματική δουλειά πού ἔκαναν οἱ Σαμαρᾶς-Βενιζέλος-Μανιάτης (ν. 4011) ἀλλά καί οἱ Τσίπρας-Κοτζιᾶς μέ τά πολυμερῆ σχήματα συνεργασίας πού ἀνέπτυξαν. Εἶναι ἴσως ἀπό τίς εὐτυχεῖς στιγμές τῆς ἑλληνικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Συνήθως οἱ Ἕλληνες δέν πιστεύουμε στίς πολυετεῖς προσπάθειες. Δέν ἔχουμε ὑπομονή πώς βγάζουν κάπου. Νά ποῦ βγάζουν! Καί εἶναι ἐπίσης εὐτυχές πώς τίς τελευταῖες μέρες διαμορφώνεται ἕνα τρίγωνο συναίνεσης μεταξύ Προέδρου Δημοκρατίας –Πρωθυπουργοῦ – ἀρχηγοῦ ἀξιωματικῆς Ἀντιπολίτευσης πού ἀφήνει πίσω του τήν πενταετία τοῦ διχασμοῦ. Εἴθε!
