Ὅταν ἡ Δύση «ἔκανε τά στραβά μάτια»…

Περιμέναμε τά ἀποτελέσματα γιά τίς εἰσαγωγικές στά Πανεπιστήμια καί ἡ «φουρνιά» μας ἑτοιμαζόταν γιά τό «βάπτισμα τοῦ πυρός» …

… ἀλλά εἴχαμε ὅλο τόν καιρό νά ἀσχοληθοῦμε μέ ὅσα πολιτικά μᾶς ἄγγιζαν ἐκεῖνα τά χρόνια. Κυβέρνηση στρατιωτική στήν Ἑλλάδα, λογοκρισία καί ἐλεγχόμενη πληροφόρηση, ἀλλά ἡ νεολαία εἶχε πάντα τούς δικούς της κώδικες καί τά δικά της «κανάλια».

Σέ ἐμᾶς, λοιπόν, τούς λιγώτερο «προοδευτικούς» εἶχε γίνει ἰδιαίτερα προσφιλές ἕνα πρόσωπο ἀπό τό λεγόμενο «σιδηροῦν παραπέτασμα». Ἦταν ὁ Ἀλεξάντερ Ντοῦμπτσεκ, ὁ γενικός γραμματέας τοῦ ΚΚ Τσεχοσλοβακίας (Τσεχία καί Σλοβακία ἦταν ἕνα κράτος τότε, ὑπό τήν σοβιετική ἐπιρροή), ὁ ὁποῖος εἶχε ἀρχίσει νά ἐφαρμόζει μία σειρά ἀπό μέτρα φιλελεύθερα, ἀλλάζοντας τήν εἰκόνα τοῦ σκληροῦ κομμουνιστικοῦ καθεστῶτος. Οἱ φιλελεύθεροι καί οἱ «ἀναθεωρητές» τῆς ἀριστερᾶς ἐξυμνούσαμε τόν Ντοῦμπτσεκ. Οἱ «ὀρθόδοξοι» τόν κατήγγελλαν ὡς «ὀπορτουνιστή» καί ὡς «πράκτορα τῆς Δύσης καί τῶν Ἀμερικάνων»…

Ἄλλες ἐποχές. Γόνιμες, μέ μιά νεολαία στερημένη ἀπό ἐλευθερίες, μέ τά Πανεπιστήμια πραγματικά κέντρα διακινήσεως ἰδεῶν (ἔστω καί στά κρυφά καί ὑπό διωγμόν). Μιά ἐποχή πού ὅλα εἶχαν νόημα, πού δέν πῆρε ἡ σημερινή σύγχυση ἀπό τήν δῆθεν «πολύπλευρη πληροφόρηση», ἡ ὁποία καταλήγει στόν πλήρη ἀποσυντονισμό! Τά θυμόμουν ὅλα ἐτοῦτα αὐτές τίς μέρες, πού συμπληρώθηκαν 61 χρόνια ἀπό τήν εἰσβολή τῶν σοβιετικῶν στρατευμάτων στήν Τσεχοσλοβακία. Ἡ «Ἄνοιξη τῆς Πράγας» κατεπνίγη, ὁ Ντοῦμπτσεκ βρέθηκε στήν ἐξορία, οἱ Τσεχοσλοβάκοι ἀντιστάθηκαν, ἀλλά τό κίνημα ὑπέκυψε ὑπό τά χειροκροτήματα τῆς δύσεως. Γιά τόν Ντοῦμπτσεκ (στά φανερά) ἀλλά καί γιά τούς εἰσβολεῖς (στά κρυφά, μή χάσουμε τίς ἰσορροπίες)…

Ὁ Ντοῦμπτσεκ εἶχε γίνει γραμματέας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1968 καί τόν Ἀπρίλιο παρουσίασε «πρόγραμμα δράσης μέ πολιτικές καί οἰκονομικές μεταρρυθμίσεις γιά τόν Σοσιαλισμό μέ ἀνθρώπινο πρόσωπο», τό ὁποῖο ἐνέκρινε ἡ Κεντρική Ἐπιτροπή τοῦ Κόμματος. Ὁ λαός ἀντέδρασε θετικά, ὅμως Μπρέζνιεφ καί δορυφόροι τῆς ΕΣΣΔ ἔβλεπαν ἕνα πρόγραμμα «ἀντεπαναστατικό». Καί ἄρχισε ἡ ἀντίστροφη μέτρηση…

Διψασμένες γιά τέτοια νέα, οἱ ἑλληνικές ἐφημερίδες ἐξυμνοῦσαν «τίς ἐλευθερίες πού παρεῖχε τό “σκληρόν” καθεστώς στούς πολῖτες». Χτυποῦσαν, δηλαδή, τό σαμάρι γιά νά τά ἀκούσει ὁ γάιδαρος!

Ὁ Ντοῦμπτσεκ ζητοῦσε «διάλογο» μέ τήν ΕΣΣΔ, ἀλλά τήν νύχτα τῆς 20ῆς Αὐγούστου 1968 στρατεύματα τοῦ Συμφώνου τῆς Βαρσοβίας εἰσέβαλαν στήν Τσεχοσλοβακία ἀφήνοντας πίσω τους 30 νεκρούς καί 300 τραυματίες.

Τήν εἰσβολή κατήγγειλαν οἱ ἡγέτες τῆς Ρουμανίας καί τῆς Γιουγκοσλαβίας, Τσαουσέσκου καί Τίτο, πού βρίσκονταν σέ διάσταση μέ τή Μόσχα. Ὁ ἡγέτης τῆς Ἀλβανίας Ἐμβέρ Χότζα κατήγγειλε τήν εἰσβολή καί ἀπέσυρε τήν χώρα ἀπό τό Σύμφωνο τῆς Βαρσοβίας καί «τά ἔφτιαξε» μέ τήν Κίνα… Καταδικαστικά ἦταν καί τά ΚΚ Ἰταλίας καί Γαλλίας, ἀνοίγοντας τόν δρόμο στόν «Εὐρωκομμουνισμό», μακριά ἀπό τή Μόσχα. Στήν Ἑλλάδα, τό ΚΚΕ ἐνέκρινε, ἀλλά ἡ εἰσβολή ὁλοκλήρωσε τήν διάσπαση πού εἶχε ἀρχίσει ἀπό τόν Φεβρουάριο τοῦ 1968. Τό «ΚΚΕ Ἐσωτερικοῦ» ἦταν πλέον γεγονός…

Ἦταν ἡ δεύτερη μεγάλη ρωγμή στό «ἀνατολικό μπλόκ» μετά τήν ἐπανάσταση τῶν Οὕγγρων, τό 1956. Ὁ χρόνος μετροῦσε ἤδη ἀνάποδα γιά τήν μεγάλη ἀλλαγή τοῦ 1989…

Απόψεις

H «ΕΣΤΙΑ» τιμά την Παγκόσμια ημέρα ποιήσεως: «Μά τόσο σκάρτος ἦταν ὁ καιρός μας;»

Εφημερίς Εστία
«Πόσο κρύο μές στήν ἱστορία» – «Δίσκος μέ ἀντίδωρα ἡ Ἑλλάς» – «Πότε πότε μᾶς θυμᾶται τό μέλλον, ὅλο καί κάποιο μήνυμα λαβαίνουμε»

Δέν εἶναι στέρφα ἡ ἐποχή

Μανώλης Κοττάκης
ΔΕΝ ΘΥΜΑΜΑΙ ποῦ τό διάβασα, ἀλλά ἰσχύει ἀπολύτως: οἱ μεγάλες ἀλλαγές κυοφοροῦνται μέσα στήν σιωπή.

Τόν λαϊκισμό τοῦ ΣΥΡΙΖΑ κατήγγειλε ὁ κ. Κ. Καραμανλῆς

Εφημερίς Εστία
Τίς πρῶτες δηλώσεις μετά τήν πολύνεκρη τραγωδία στά Τέμπη ἔκανε χθές ὁ τέως ὑπουργός Μεταφορῶν κ. Κώστας Ἀχ. Καραμανλῆς, ὁ ὁποῖος ἐπανέλαβε ὅτι ἀπό τήν πρώτη στιγμή ἀνέλαβε τήν πολιτική εὐθύνη μέ τήν παραίτηση καί ἔδωσε στοιχεῖα γιά τό τί λειτουργοῦσε στόν σταθμό Λαρίσης καί ποιά λάθη ἔγιναν.

Ἡ ποίηση εἶναι μουσική ἀπό μόνη της

Δημήτρης Καπράνος
Ἤμουν τυχερός, γιατί ὁ πατέρας μου ἦταν βιβλιοφάγος. Στό ἰατρεῖό του, στό ἰσόγειο τοῦ σπιτιοῦ μας, ὑπῆρχε μιά μεγάλη, ξύλινη βιβλιοθήκη, γεμάτη βιβλία κάθε εἴδους. Ἀπό τόν «Ἐλευθερουδάκη», μέχρι κάποια μικρά, ἀμεταχείριστα βιβλιαράκια.

Πέμπτη, 21 Μαρτίου 1963

Πρό 60 ἐτῶν
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΑΙ ΑΛΙΕΙΑΣ