Ὤ, τί κόσμος μπαμπᾶ!

Ὁ Μέρτς κλείνει τά σύνορα καί ἀναστέλλει τήν Συνθήκη τοῦ Δουβλίνου – Ὁ Τράμπ συμφωνεῖ μέ τόν Στάρμερ γιά τούς δασμούς, ἐνῷ ἡ Κομμισσιόν ἑτοιμάζεται γιά σύγκρουση – Ἡ Οὐκρανία ἐγκαταλείπει τό δολλάριο, κηρύσσει στάση πληρωμῶν καί φορτώνει τό χρέος της στήν Εὐρώπη

ΠΥΡΓΟ τῆς Βαβέλ θυμίζει ἡ Δύσις, μέ τήν Εὐρώπη νά διχάζεται καί ἐπισήμως μετά τήν ἀπόφαση τοῦ Γερμανοῦ Καγκελλαρίου Φρῆντριχ Μέρτς νά κλείσει τά σύνορα τῆς χώρας του ἐνῷ παραλλήλως ἀναγεννᾶται συμμαχία ΗΠΑ – Βρεταννίας θέτοντας τήν ΕΕ στό περιθώριο. Ἐθνική κατάσταση ἐκτάκτου ἀνάγκης θά κηρύξει ὁ νέος Καγκελλάριος, προκειμένου νά ἐπιβληθοῦν μόνιμοι ἔλεγχοι στά χερσαῖα σύνορα τῆς Γερμανίας, σύμφωνα μέ ἀποκαλυπτικό δημοσίευμα τῆς «Welt».

Ἡ κυβέρνησις θέλει νά ἐνεργοποιήσει τό ἄρθρο 72 τῆς Συνθήκης τοῦ Δουβλίνου γιά τήν λειτουργία τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως, ἀναστέλλοντας τόν Κανονισμό τῆς Συνθήκης, μέ στόχο τήν ἐπιβολή μόνιμων αὐστηρῶν ἐλέγχων στά σύνορα καί τήν ἐπί τόπου ἀπόρριψη αἰτούντων ἄσυλο. Ἄν καί δέν ἔχει ἀνακοινωθεῖ τό πότε ἀκριβῶς θά τεθεῖ σέ ἐφαρμογή ἡ «ἐθνική κατάστασις ἐκτάκτου ἀνάγκης», ὅπως ὅλα δείχνουν, θά εἶναι μέ τήν μορφή τοῦ κατεπείγοντος. Ἤδη ὁ νέος Ὁμοσπονδιακός Ὑπουργός Ἐσωτερικῶν Ἀλεξάντερ Ντόμπριντ (CSU), μέ τήν ἀνάληψη τῶν καθηκόντων του, διέταξε τήν ἀπόρριψη αἰτούντων ἄσυλο στά γερμανικά σύνορα, ἀνατρέποντας τήν ἀπόφαση τοῦ 2015, μέ τήν ὁποία ἐπετρέπετο ἡ εἴσοδος σέ μετανάστες ἀπό ἀσφαλεῖς τρίτες χῶρες ἐφ’ ὅσον ὑπέβαλαν αἴτηση ἀσύλου. Μέ ἐπιστολή του διευκρίνισε στίς Ἀρχές ὅτι «μπορεῖ νά ἀπαγορευτεῖ ἡ εἴσοδος σέ αἰτοῦντες ἄσυλο» καί ὡς ἐξαιρέσεις ἀνέφερε τά «εὐάλωτα ἄτομα», ἐπί παραδείγματι, τίς ἐγκύους.

Ὡστόσο, ἡ κυβέρνησις προέβη σέ μιά γενικόλογη διάψευση, ἡ ὁποία ἁπλά ἀναφέρει ὅτι «ἡ κυβέρνησις Μέρτς δέν θά ἔκανε κάποια ἐνέργεια, ἡ ὁποία θά προκαλοῦσε ἔντονες ἀντιδράσεις τόσο στό ἐσωτερικό τῆς Γερμανίας ὅσο καί στούς κόλπους τῆς ΕΕ» χωρίς ὅμως νά ἑστιάζει σέ λεπτομέρειες. Προεκλογικῶς ὁ Μέρτς ἐπανειλημμένως εἶχε τονίσει ὅτι τό μεταναστευτικό θά εἶναι στήν κορυφή τῶν προτεραιοτήτων του καί ὅτι θά λάβει μέτρα ἤδη ἀπό τήν πρώτη μέρα τῆς θητείας του. Κατά μία ἔννοια, ὁ Μέρτς ἀντιγράφει τούς γρήγορους ρυθμούς τοῦ Προέδρου τῶν ΗΠΑ εἰς ὅ,τι ἀφορᾶ τό μεταναστευτικό.

Ὡστόσο, ὁ Τράμπ συνεχίζοντας νά θέτει τήν ΕΕ στό περιθώριο, ἔστρεψε τό βλέμμα του στήν Βρεταννία, μέ τήν ὁποία συνεφώνησε τήν ὁριστική διευθέτηση τῶν δασμῶν. Οἱ τελικές λεπτομέρειες θά ὁλοκληρωθοῦν τίς ἑπόμενες ἑβδομάδες, ἀλλά τό βέβαιον εἶναι ὅτι διατηροῦνται σέ ἰσχύ οἱ δασμοί 10% στά προϊόντα τά ὁποῖα εἰσάγονται ἀπό τήν Βρεταννία. Συγκεκριμένα, τό Λονδῖνο μειώνει τούς δικούς της δασμούς στό 1,8% ἀπό 5,1%, ἐνῷ θά παράσχει μεγαλύτερη πρόσβαση σέ ἀμερικανικά προϊόντα. Οἱ δασμοί τῶν ΗΠΑ στά βρεταννικά αὐτοκίνητα μειώνονται ἄμεσα ἀπό 27,5% σέ 10% – μέ ποσόστωση 100.000 βρεταννικῶν αὐτοκινήτων, σχεδόν τό σύνολο τῶν ἐξαγωγῶν τοῦ Ἡνωμένου Βασιλείου πέρυσι.

Σέ χάλυβα καί ἀλουμίνιο μειώνονται στό μηδέν. Ἐξ ἄλλου ἡ συμφωνία περιλαμβάνει ηὐξημένη πρόσβαση δισ. δολλαρίων γιά τίς ἀμερικανικές ἐξαγωγές, ἰδίως στόν τομέα τῆς γεωργίας (εἰδικά στό ἀμερικανικό βοδινό κρέας), ἀλλά καί τήν αἰθανόλη. Ἐπίσης περιλαμβάνονται στήν συμφωνία ἀμερικανικά χημικά καί μηχανήματα. Ἡ συμφωνία εἶναι «ἐξαιρετικά καλή» καί γιά τίς δύο χῶρες, δήλωσε μεταξύ ἄλλων ὁ Τράμπ, καθώς θά ἐπιτραπεῖ ἡ ἐξαγωγή ἀγαθῶν τά ὁποῖα δέν ἦταν προηγουμένως διαθέσιμα στήν Βρεταννία. Τόνισε ἀκόμη ὅτι τά σχέδια «θά εὐθυγραμμίσουν τό Ἡνωμένο Βασίλειο μέ τίς Ἡνωμένες Πολιτεῖες ὡς πρός τήν οἰκονομική ἀσφάλεια.» Ὁ Στάρμερ ἀνέφερε ὅτι ἡ συμφωνία θά ἐνισχύσει τό ἐμπόριο μεταξύ τῶν δύο χωρῶν καθώς καί ὅτι εἶναι ἡ Ἡμέρα τῆς Νίκης στήν Εὐρώπη (VE Day).

Ἡ Εὐρωπαϊκή Ἐπιτροπή ἀπό τήν πλευρά της παρουσίασε μία λίστα ἐμπορικῶν ἀντιμέτρων, τά ὁποῖα στοχεύουν ἀμερικανικά προϊόντα συνολικῆς ἀξίας 95 δισ. εὐρώ, ὡς ἀπάντησις στούς δασμούς τοῦ Τράμπ, σέ περίπτωση ὅπου οἱ διαπραγματεύσεις ἀποτύχουν.

Ἐν τῷ μεταξύ, μέ δεδομένο ὅτι τό δημόσιο χρέος τῆς Οὐκρανίας πλησιάζει τό 100% τοῦ ΑΕΠ, ὁ Ὑπουργός Οἰκονομικῶν τῆς χώρας, Σερχί Μαρτσένκο, ἀπεκάλυψε χωρίς περιστροφές τό νέο του «σχέδιο»: νά μήν πληρωθοῦν ποτέ τά δανεικά. Δήλωσε χαρακτηριστικῶς ὅτι τό μεγαλύτερο μέρος τοῦ χρέους ἀπεκτήθη ἐν καιρῷ πολέμου καί μέ εὐνοϊκούς ὅρους ἀπό τούς ἑταίρους. Βάσει λοιπόν τοῦ σκεπτικοῦ του, οἱ ἑταῖροι μποροῦν νά περιμένουν ἐς ἀεί.

Γιά τήν ἀκρίβεια, τόνισε ὅτι γιά τά ἑπόμενα 30 χρόνια δέν προβλέπεται ἀποπληρωμή. Τό χρέος τῆς Οὐκρανίας ἕως τόν Σεπτέμβριο τοῦ 2024 ἀνήρχετο στά 155,7 δισεκατομμύρια δολλάρια, ἐκ τῶν ὁποίων ἄνω τῶν 112 δισεκατομμυρίων ἀφοροῦν ἐξωτερικό χρέος. Δηλαδή, στήν πλειονότητά του ἀφορᾶ κονδύλια τά ὁποῖα προήρχοντο ἀπό τό ἐξωτερικό, τό ὁποῖο σημαίνει ἀπό τούς φορολογουμένους τῆς Δύσεως καί κυρίως τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως. Ἐν ὀλίγοις, ἡ Οὐκρανία ἔχει κτιστεῖ οἰκονομικά καί στρατιωτικά σχεδόν ἀποκλειστικά πάνω στήν γενναιοδωρία τῆς Δύσεως. Συμφώνως πρός ἀναλύσεις, οἱ ὁποῖες διεξήχθησαν μεταξύ 2022 καί 2024, περίπου τό 90% τῶν δημόσιων δαπανῶν της ἐκαλύφθη ἀπό ἐξωτερική βοήθεια. Ἡ δήλωσις τοῦ Ὑπουργοῦ Οἰκονομικῶν δέν εἶναι ἁπλά μία ἔνδειξις οἰκονομικῆς δυσπραγίας ἀλλά ἕνα σαφές μήνυμα πρός τούς Εὐρωπαίους πολῖτες: «Ἐμεῖς θά πάρουμε τά χρήματά σας, ἀλλά μήν περιμένετε νά σᾶς ἐπιστραφοῦν». Σέ συνδυασμό μέ τήν συνεχιζόμενη ἀπαίτηση γιά στρατιωτική καί πολιτική ὑποστήριξη, ἡ στάσις αὐτή ἐντείνει τήν συζήτηση γιά τό κατά πόσον ἡ Εὐρώπη ἐξυπηρετεῖ πραγματικά τά δικά της συμφέροντα ἤ λειτουργεῖ ὡς οἰκονομικός αἱμοδότης ἑνός κράτους, τό ὁποῖο δέν δεικνύει καμμία πρόθεση νά καταστεῖ αὔταρκες.

Παραλλήλως, ἐτέθη ἐπί τάπητος ἡ ἀντικατάστασις τοῦ δολλαρίου μέ τό εὐρώ ὡς σημεῖο ἀναφορᾶς γιά τό ἐθνικό της νόμισμα, ἐν ὄψει προσδοκιῶν γιά στενότερους δεσμούς μέ τήν ΕΕ. Ὁ διοικητής τῆς Κεντρικῆς Τραπέζης τῆς Οὐκρανίας Ἀντρέι Πάϋσνεγυ δήλωσε χαρακτηριστικῶς ὅτι «ἡ ἐνίσχυσις τοῦ ρόλου τῆς ΕΕ στήν βελτίωση τῶν ἀμυντικῶν μας δυνατοτήτων, ἡ μεγαλύτερη μεταβλητότητα στίς παγκόσμιες ἀγορές καί ἡ πιθανότης κατακερματισμοῦ τοῦ παγκόσμιου ἐμπορίου ἀναγκάζουν τήν Κεντρική Τράπεζα νά ἐπανεξετάσει ἄν τό εὐρώ θά πρέπει νά ἀποτελεῖ τό νόμισμα ἀναφορᾶς γιά τήν οὐκρανική γρίβνα ἀντί γιά τό δολλάριο.»

Προφανῶς καί ἡ Οὐκρανία «βλέπει» τήν ἔνταξή της στήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση ὡς τήν λύση γιά τήν οἰκονομική καί στρατιωτική της ἀσφάλεια. Εἰδικά δέ, μετά τήν ἐκλογή τοῦ Ντόναλντ Τράμπ καί τήν ἀποστασιοποίηση στόν τομέα τῆς ἀσφαλείας, τόσο ἀπό τήν Εὐρώπη ὅσο καί ἀπό τήν Οὐκρανία.

Ὡστόσο, τό Οὐκρανικό Κοινοβούλιο ἐπικύρωσε τήν συμφωνία Κιέβου – Οὐάσιγκτων γιά τήν προνομιακή πρόσβαση τῶν ΗΠΑ στούς φυσικούς πόρους τῆς χώρας. Συνολικῶς 338 βουλευτές ψήφισαν ὑπέρ τῆς ἐπικυρώσεως ἐνῷ εἶναι ἀξιοσημείωτο ὅτι κανείς δέν ψήφισε κατά. Ἡ ὑπουργός Οἰκονομικῶν Γιούλια Σβιριντένκο τόνισε μεταξύ ἄλλων ὅτι ἡ ὑπογραφή τῆς συμφωνίας θά μποροῦσε νά ἀνοίξει τόν δρόμο γιά νά λάβει τό Κίεβο νέα ἀμερικανική στρατιωτική βοήθεια, ὥστε νά ἀποκρούσει τήν ρωσσική εἰσβολή. Σημειώνεται ὅτι ἡ συγκεκριμένη συμφωνία δέν περιλαμβάνει σαφεῖς ἐγγυήσεις ἀσφαλείας. Ἐπίσης, ἡ συμφωνία δέν περιέχει καμμία ἀναφορά γιά χρέη τῆς Οὐκρανίας πρός τίς Ἡνωμένες Πολιτεῖες, ἀλλά ἡ ἐφαρμογή της θά ἐπιτρέψει καί στίς δύο χῶρες νά ἐπεκτείνουν τό οἰκονομικό τους δυναμικό μέσῳ ἰσότιμης συνεργασίας καί ἐπενδύσεων. Σέ κάθε περίπτωση, ἡ συμφωνία ἔχει ὁρίζοντα δεκαετιῶν, ὁπότε ἡ Οὐάσιγκτων θά βγεῖ τελικῶς κερδισμένη ἀπό τήν στήριξη πού προσέφερε στήν Οὐκρανία ἀπό τήν ἀρχή τοῦ πολέμου. Σέ ἀντίθεση μέ τίς Βρυξέλλες, ὅπου στό τέλος θά εἶναι ὁ μεγάλος χαμένος.