Αὐτήν τήν ὥρα πού σᾶς γράφω, τό πλοῖο περνᾶ ἀπό τά στενά τῆς Μυκάλης. Τό πλέον κοντινό θαλάσσιο σημεῖο μεταξύ Ἑλλάδος καί Τουρκίας. Θυμᾶμαι, μικρός, πού ἄκουγα τίς Σαμιώτισσες πελάτισσες τοῦ πατέρα μου νά λένε ὅτι «ἀκοῦμε τόν κόκκορα πού λαλεῖ ἀπέναντι.»
Ἦταν γυναῖκες ναυτικῶν, ἐκεῖνες οἱ ἡρωίδες, πού κράτησαν ὄρθιες τίς ναυτικές οἰκογένειες στά χρόνια πού οἱ κύρησες (πού λέει ὁ λόγος) τοῦ σπιτιοῦ ἔμεναν τρία καί τέσσερα χρόνια μέσα στό βαπόρι.
Ὅποτε περάσω ἀπό τά στενά, θυμᾶμαι ἕνα καλοκαίρι, πού παραθέριζα μέ τόν ἀνηψιό μου, τόν Ἀλέξανδρο, πού ἀργότερα ἐξελίχθηκε σέ «ρόκ στάρ» παγκοσμίου φήμης (ὡς Alex Kapranos) καί μᾶς ἔφυγε ἡ μπάλλα μέ τήν ὁποία παίζαμε στήν παραλία τῆς Μυκάλης, φιλοξενούμενοι τῆς οἰκογένειας τῆς καλῆς φίλης καί συναδέλφου τότε στήν «Καθημερινή» Ἑλένης Γαλάνη. Ἔκανα νά κολυμπήσω νά τήν πιάσω, ἀλλά ἡ μπάλλα ἔφυγε μέ ταχύτητα πρός τήν Τουρκία. «Μήν κουράζεσαι, ἀδελφέ. Σέ λίγο θά ἀράξει στό Κουσάντασι» μοῦ εἶπε ἕνας ἐκ τῶν μεθ’ ἡμῶν λουομένων…
«Δύο τσιγάρα δρόμος», δηλαδή, ὅπως θά ἔλεγαν οἱ παλαιότεροι, πού μετροῦσαν τίς ἀποστάσεις μέ (ἄφιλτρα) σιγαρέττα. Τόσο κοντά, λοιπόν, οἱ δύο πλευρές… Πρίν ἀπό λίγη ὥρα βρισκόμασταν στήν μικρή πόλη τοῦ Κουσάντασι (τό νησί τῶν πουλιῶν στήν τουρκική), τήν ὁποία γνώρισα στήν δεκαετία τοῦ ’70 ὡς «ἀναπτυσσόμενο ψαροχώρι» καί τώρα ἔχει ἐξελιχθεῖ σέ ἕνα μεγάλο τουριστικό κέντρο, πού καθημερινά δέχεται χιλιάδες ἐπισκέπτες τῆς κρουαζιέρας, οἱ ὁποῖοι σπεύδουν ἀμέσως στά πούλμαν γιά νά θαυμάσουν τήν ἑλληνική πόλη τῆς Ἐφέσου, τήν ὁποία ἐντέχνως οἱ Τοῦρκοι πλασάρουν πότε ὡς «ρωμαϊκή» καί πότε μέ ἄλλον προσδιορισμό, ἀποφεύγοντας ἐπιμελῶς νά ποῦν ὅτι πρόκειται γιά πόλη πού ἔχει ἀπόλυτη ἑλληνική προέλευση. Οἱ μικρότητες τῆς πολιτικῆς, λές καί δέν ξέρει ὁ ἐπισκέπτης πού ἔχει τελειώσει ἔστω τό σχολεῖο, ὅτι ὅλα αὐτά πού βλέπει στήν καλοδιατηρημένη ἀρχαία πόλη ἀποκλείεται νά ἔχουν ὁποιαδήποτε σχέση μέ τούς Ὀθωμανούς!
Τήν ἀπάντηση σέ ὅλα αὐτά τήν δίνει ὁ Γκιουλέν, ὁ ἰδιοκτήτης τοῦ καταστήματος ὅπου σταθήκαμε γιά κάποιες, μικρές, ἀγορές. «Ποιός δίνει σημασία στούς πολιτικούς; Σήμερα εἶναι αὐτός, αὔριο ὁ ἄλλος. Κι ἐμεῖς ἐρχόμαστε στήν Ἑλλάδα κι ἐσεῖς στήν Τουρκία. Τίποτα δέν ἔχουμε νά χωρίσουμε. Ὅ,τι ἔγινε παλιά, ἔγινε, ὁ κόσμος πάει μπροστά.» Παντοῦ, ἀπ’ ὅπου περάσαμε (εἶχα νά ἔλθω πολλά χρόνια) εἶδα τά ἴδια χαμόγελα, ἄκουσα τίς ἴδιες κουβέντες. «Καλημέρα φίλε, ἔλα γιά ἕνα τσάι», ὅπως τά ἄκουγα καί στίς παλιότερες ἐποχές.
Γέλασα μέ τήν ψυχή μου πού ἔκανα πάλι «παζάρια» στόν μαγαζάτορα καί ἐκεῖνος ἔλεγε τά ἴδια, ὅπως παλιά. «Μέ σκοτώνεις! Μοῦ παίρνεις τζάμπα τό καλύτερο κομμάτι» καί ἄλλα τέτοια, πάντα γελῶντας. Κι ἔξω ἀπό τό μαγαζί μιά πινακίδα στά ἀγγλικά: «Genuine fake watches», ἤτοι «αὐθεντικά –μαϊμοῦ– ρολόγια»!
Τί πιό ἀφοπλιστικά εἰλικρινές; «Εἶναι καλά, μπρέ, ἤ εἶναι “μαϊμοῦ;”» ἐρωτῶ τόν καταστηματάρχη. «Καλό “μαϊμοῦ”, φίλε, καλό!» μοῦ ἀπαντᾶ καί μοῦ προσφέρει τσιγάρο ἀπό τό φαιόχρυσο πακέττο τῆς «Καπνοβιομηχανίας Καρέλια»…
