Ὅταν ἡ Μελίνα Μερκούρη ἀποφάσισε (σωστά) νά συστήσει τά ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ….
… τά Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα, δέν γνώριζε, ἀσφαλῶς, ὅτι θά δημιουργοῦσε μιά νέα «κάστα» στόν ταλαίπωρο ἑλληνικό καλλιτεχνικό κόσμο. Δέν γνώριζε, ἐξ ἄλλου, πολλά ἀπό τήν κατάσταση πού εἶχε διαμορφωθεῖ στήν Ἑλλάδα, καθώς ἔλειψε πολλά χρόνια, ἐργαζόμενη μέ ἰδιαίτερη ἐπιτυχία στό ἐξωτερικό, ὅπου εἶχε βρεθεῖ παρά τήν θέλησή της γιά πολύ καιρό.
Βεβαίως, δέν γίνεται ἕνας καλλιτεχνικός ὀργανισμός –καί μάλιστα μέ τά χρήματα τοῦ κράτους καί τῶν δημοτῶν– νά μήν ἔχει κάποιον ἐπί κεφαλῆς.
Ἴσως ἡ Μελίνα νά νόμιζε ὅτι καί στήν Ἑλλάδα οἱ καλλιτεχνικοί διευθυντές τῶν θεατρικῶν ὀργανισμῶν, οἱ ὁποῖοι στηρίζονται οἰκονομικά ἀπό τό κράτος, θά ἐπελέγοντο ὅπως σέ κάποιες προηγμένες χῶρες, δηλαδή ἀναλόγως μέ τήν ἀξία, μέ τό ἔργο πού ἔχουν νά ἐπιδείξουν, μέ τά «χιλιόμετρα» πού ἔχουν γράψει στόν χῶρο. Εἶναι βέβαιο ὅτι ἡ Μελίνα ὅταν προχωροῦσε στήν σύσταση τῶν ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. (πάντα μέ τήν συμβουλή τοῦ Ζύλ Ντασσέν) εἶχε ὑπ’ ὄψιν της τήν γαλλική ἐμπειρία, σχετικῶς μέ τόν τρόπο διοικήσεως καί πορείας τῶν συγκεκριμένων ὀργανισμῶν. Στόχος ἦταν ἡ δημιουργία μιᾶς συστοιχίας τέτοιων θεάτρων, σέ ἐπιλεγμένες πόλεις, μέ στόχο τήν πολιτισμική ἀναβάθμιση τῶν συγκεκριμένων πόλεων ἀλλά καί τήν παροχή εὐκαιριῶν στήν Περιφέρεια «νά κατέβει στήν Ἀθήνα», καθώς παραγωγές τῶν ἐν λόγῳ θεάτρων, παίζονταν, τά καλοκαίρια κυρίως, σέ σκηνές τῶν Ἀθηνῶν, ἀκόμη καί στό Ἡρώδειο. Βεβαίως, γιά νά εἴμεθα ἀκριβεῖς, τά ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. ἔδωσαν ἐργασία σέ πολλούς ἠθοποιούς, ἱκανοποιῶντας ἕναν κλάδο ὁ ὁποῖος ἀνέκαθεν εἶχε πρόβλημα μέ τήν μόνιμη ἐργασία.
Γιά νά λέμε τό δίκαιο, ἀρχικῶς στά ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., ἐτέθησαν ἐπί κεφαλῆς ἄνθρωποι μέ ἱστορία καί καλή φήμη στόν χῶρο. Ἡ Ἄννα Βαγενᾶ καί ὁ Κώστας Τσιάνος στήν Λάρισα, ὁ Βασίλης Παπαβασιλείου στίς Σέρρες, ἡ Μάγια Λυμπεροπούλου στήν Πάτρα, ὁ Νῖκος Χαραλάμπους στήν Καλαμάτα.
Ἔφτιαξαν παραγωγές σημαντικές, ἔδωσαν ἐξετάσεις καί πέτυχαν νά καθιερώσουν τόν θεσμό. Ἔπειτα, ἄρχισε τό γνωστό κομματικό γαϊτανάκι καί στά ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., πού εἶχαν ἀρχίσει νά ἔχουν προβλήματα, καθώς τά χρήματα τοῦ δημοσίου ἔβγαιναν πιό δύσκολα ἀπό τά ταμεῖα καί ἐφαρμόσθηκε καί ἐκεῖ ἡ φόρμουλα τῶν «δικῶν μας παιδιῶν». Ἀπό τή μιά ὁ (μικρο)κομματισμός, ἀπό τήν ἄλλη ἡ ὑπαγωγή τῶν θεάτρων σέ Ὀργανισμούς στούς ὁποίους προΐσταντο ἄνθρωποι πού πίστευαν ὅτι ἡ ὑποκριτική τέχνη ἔχει κάποια σχέση μέ τό ποδόσφαιρο ἤ –στήν καλύτερη περίπτωση– μέ τό μπάσκετ, σέ συνδυασμμό μέ τίς συνεχεῖς περικοπές κονδυλίων, ἔφεραν τόν μαρασμό.
Σήμερα, ἡ κυβέρνηση προβληματίζεται, οἱ Δῆμοι «δέν ἔχουν λεφτά», οἱ καλλιτεχνικοί διευθυντές δέν μποροῦν νά προφέρουν τό ἔργο πού θά ἐπιθυμοῦσαν καί ὁ χῶρος βρίσκεται σέ κρίση.
Καί φυσικά, ὑπάρχουν ἀκόμη «ἡμέτεροι» καλλιτεχνικοί διευθυντές, οἱ ὁποῖοι, ὅπως λένε οἱ ἄνθρωποι τοῦ χώρου, ἔχοντας νά συνεργασθοῦν μέ αἱρετούς οἱ ὁποῖοι δέν ἔχουν (καί γιατί νά ἔχουν;) σχέση μέ τό Θέατρο, φτιάχνουν «μαγαζάκια» καί «στεγανά». Ἔχοντας σχέση μέ τόν χῶρο, λόγω προϋπηρεσίας στό Φεστιβάλ Ἀθηνῶν, παρατηροῦμε μερικά «στραβά», πού δείχνουν ὅτι ἡ κρίση δέν ὀφείλεται μόνο στά οἰκονομικά. Ὑπάρχουν «ἐπί κεφαλῆς», πού νομίζουν ὅτι «καλό» εἶναι μόνο ὅτι ἀρέσει (γιά διάφορους λόγους) στούς ἴδιους! Κι ὅταν δέν ὑπάρχει ὁ «ἄνωθεν» ἔλεγχος, τό πρᾶγμα γίνεται ἐπικίνδυνο..
