Στήν πρώτη ἐπέτειο τῶν γεγονότων τοῦ Πολυτεχνείου ὁ σοφός Κωνσταντῖνος Καραμανλῆς προκήρυξε ἐκλογές!
Θυμᾶμαι τότε, ἐμεῖς, οἱ νέοι καί «προοδευτικοί», δυσανασχετούσαμε. «Τό κάνει ἡ Δεξιά γιά νά ξεχαστεῖ τό Πολυτεχνεῖο! Ἀλλά ὁ ἀγώνας συνεχίζεται!»…
Καί βέβαια συνεχιζόταν ὁ ἀγώνας, ἀλλά ὁ Καραμανλῆς στίς 17 Νοεμβρίου τοῦ 1974 ἔλαβε στίς ἐκλογές (διότι ὁ Καραμανλῆς τό ἔλαβε καί ὄχι ἡ Νέα Δημοκρατία) ποσοστό 54%!
Ὁ πατέρας μου, πού δέν ἦταν «καραμανλικός», ψήφισε τόν Καραμανλῆ ἐπειδή (ὡς ὑποστηρικτής τῆς προδικτατορικῆς Ἑνώσεως Κέντρου) ἔκρινε ὅτι, ὡς κεντρῶο, τόν ἐξέφραζε πλέον περισσότερο ὁ ἐπανακάμψας ἐκ Παρισίων –καί κατά πολύ ἀλλαγμένος– ἡγέτης. Ἡ μητέρα μου, φανατική «βασιλική», ψήφισε τόν Καραμανλῆ μέ τήν ἐλπίδα ὅτι «θά φέρει πίσω τόν Κωνσταντῖνο»…
Ἑκών-ἄκων, μέσα μου παραδεχόμουν ὅτι ὁ Καραμανλῆς εἶχε «κάνει διάνα»…
Εἶχε κατ’ ἀρχάς τιμήσει τήν ἡμέρα τῆς ἐξεγέρσεως τοῦ Πολυτεχνείου, μέ τό νά διενεργηθεῖ κατά τήν πρώτη ἐπέτειο ἡ ὕψιστη λειτουργία τοῦ δημοκρατικοῦ πολιτεύματος. Οἱ ἐκλογές!
Εἶχε ἐπίσης κατορθώσει νά κερδίσει τήν ἐμπιστοσύνη μεγάλης μερίδας τῆς παλαιᾶς Ἑνώσεως Κέντρου, μέ τίς ἐπιλογές κεντρο-αριστερῶν ὑπουργῶν στήν κυβέρνηση Ἐθνικῆς Ἑνότητος, τήν ὁποία εἶχε σχηματίσει. Τέλος, εἶχε «ἐγκλωβίσει» τούς φανατικούς ὑποστηρικτές τοῦ θεσμοῦ τῆς Βασιλευομένης Δημοκρατίας, μέ τό νά ἀφήνει φλού τό θέμα τοῦ Πολιτεύματος, τό ὁποῖο «ἐπέλυσε» ἕνα χρόνο ἀργότερα. Μέ τό περίφημο δημοψήφισμα, τό ὁποῖο τό 1989 ὁ Κωνσταντῖνος Μητσοτάκης χαρακτήρισε (καί ὄχι ἐντελῶς ἀδικαιολόγητα) “unfair”!
Ἀνφαίρ-ξανφαίρ, ὅμως, ὁ Καραμανλῆς κέρδισε –μέ μεγάλες ἀπώλειες ἀπό τά δεξιά καί ἀπό τό κέντρο– τις πρόωρες ἐκλογές τοῦ 1977 καί ὁλοκλήρωσε τό ἔργο τῆς στηρίξεως τῆς δημοκρατίας σέ γερές βάσεις, ὅπως ἀποδεικνύεται ἐκ τοῦ ἀποτελέσματος. Οὐδέποτε ἡ Ἑλλάς εἶχε ἐπί τόσα πολλά χρόνια ὁμαλό κοινοβουλευτικό βίο. Καί –ἄς μήν γελιόμαστε– κάτι γνώριζε ὁ Καραμανλῆς πού μᾶς πέταξε στήν πισίνα τῆς ΕΟΚ «γιά νά μάθουμε νά κολυμπᾶμε θέλουμε-δεν θέλουμε». Ἄν μή τί ἄλλο, μάθαμε νά ἐκτιμοῦμε τήν δημοκρατία!
Στήν δεύτερη περίοδο τοῦ Πολυτεχνείου μετεῖχα στήν πορεία, μέ μιά ἀντιπροσωπία δημοσιογράφων. Στό ξεκίνημά μου τότε πῆγα καί «χώθηκα» στό γκρούπ τῶν ἐκπροσώπων τοῦ Τύπου. Τήν τρίτη, τήν παρακολούθησα, ὡς ρεπόρτερ, ἀπό ἕνα μπαλκόνι τοῦ ἑβδόμου ὀρόφου τῆς ὁδοῦ Σταδίου.
Ἦταν συναρπαστικό τό θέαμα τῆς μεγάλης σημαίας, πού τήν κρατοῦσαν φοιτητές. Τήν τέταρτη ἐπέτειο δέν τήν θυμᾶμαι κἄν, ὅπως καί πολλές ἄλλες. Σχεδόν ὅλες. Θυμᾶμαι μόνο ὅτι κάθε χρόνο εἴχαμε περισσότερα καί σοβαρότερα ἐπεισόδια. Μέχρι καί θανάτους. Σιγά-σιγά φθάσαμε στό σημεῖο νά μένουμε σπίτι στίς 17 Νοεμβρίου!…
Κλείνω μέ ἕνα χθεσινό γραφτό τοῦ φίλου μου συγγραφέα καί παλαιοῦ φίλου, ἀπό τήν «ἐποχή τῆς ἀπωλείας», τοῦ Πέτρου Κυρίμη: «Πάνω ἀπό πενῆντα χρόνια περάσανε. Ἤμουνα νιός καί γέρασα. «Ἐδῶ Πολυτεχνεῖο… ἐδῶ Πολυτεχνεῖο» τήν τρίτη νύχτα καθώς τρέχαμε τρομοκρατημένοι στά στενά τῶν Ἐξαρχείων (ἐγώ πρόλαβα καί τρύπωσα Μπαλτατζῆ καί Στουρνάρα γωνία), πολλοί πῆραν ἀνάποδα τήν Ἀραχώβης καί τήν Βαλτετσίου καί λόγῳ κεκτημένης ταχύτητας πέρασαν Κολωνάκι, κατέβηκαν λίγο πιό κάτω καί τρύπωσαν στή Βουλή. Μέχρι σήμερα μέσα εἶναι. Μερικοί εἶχαν πάρει πιό μεγάλη φόρα κι ἔφτασαν μέχρι τό Εὐρωκοινοβούλιο… «Ἐδῶ Πολυτεχνεῖο… ἐδῶ Πολυτεχνεῖο»…
