Ἡ μικρή μας ἐγγονή πρόσφερε στόν πατέρα της καί υἱό μας ἕνα μικρό, συμβολικό δῶρο γιά «Τήν ἑορτή τοῦ πατέρα», προχθές, Κυριακή
Ὀμολογῶ ὅτι ἐμεῖς, ὡς παιδιά, ὅπως καί ὁ υἱός μας, δέν εἴχαμε κἄν ἐπισημάνει ἤ ἀντιληφθεῖ ὅτι ὑπάρχει «Ἑορτή τοῦ πατέρα». Δέν γνωρίζω καί ἄν ὑπῆρχε στά χρόνια μου ἀλλά καί στήν δική του παιδική ἡλικία. Μᾶλλον εἶναι κι αὐτή ἕνα ἐφεύρημα τῶν τελευταίων ἐτῶν. Ἐξ ἄλλου, τό «Μάνα εἶναι μόνο μία» εἶναι πολύ πιό γνωστό ἀπό τό «Πατέρα κάτσε φρόνιμα»!
Ἐπί τῆ εὐκαιρία τῆς ἑορτῆς, λοιπόν, μοῦ ἔγραψε ὁ ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων φίλτατος Παναγιώτης Γεννηματᾶς, ἐπίτιμος ἀντιπρόεδρος τῆς Εὐρωπαϊκῆς Τραπέζης Ἐπενδύσεων, ἄνθρωπος μέ εὐαισθησίες καί ἐξαιρετικός ἀοιδός (ἀξέχαστες οἱ βραδυές μας μέ τραγούδια καί καλῶς συγκεκερασμένο κλειδοκύμβαλο)…
«Σήμερα ἦταν ἡ ἡμέρα τοῦ πατέρα. Στά μέσα κοινωνικῆς δικτυώσεως ἐμφανίσθηκαν ἀρκετά δείγματα παραδοσιακῆς τιμῆς πρός κάποιο κοινωνικό ρόλο, ὁ ὁποῖος κάποτε λειτουργοῦσε ὡς ἱστορικός ἄξονας τῆς κοινωνικῆς ὀργανώσεως…
Αὐτό τό ἱστορικό ἀρχέτυπο ὑπῆρξε τό ἐπίκεντρο τῆς ψυχαναλυτικῆς διερευνήσεως τοῦ Σίγκμουντ Φρόυντ. Ἀλλά μέσα στόν 20ό αἰῶνα ἡ ἱστορία γνώρισε ἰλιγγιώδη ἐπιτάχυνση πρός ἀχαρτογράφητα ὕδατα κοινωνικῆς ἀποδιαρθρώσεως…
Ὁ Alexander Mitscherlich (1908-1982) ὑπῆρξε σημαντικός Γερμανός ψυχολόγος καί κοινωνιολόγος. Τό 1949 ἵδρυσε στή Χαϊδελβέργη τό Ἵδρυμα Ψυχοσωματικῆς Ἔρευνας, ἐνῶ ἀπό τό 1959 ἕως τό 1973 δίδαξε στό Πανεπιστήμιο τῆς Φρανκφούρτης, ὅπου διηύθυνε καί τό Ἐργαστήριο Φροϋδικῆς Ἐρεύνης.
Τό 1963 ὁ Μίτσερλιχ παρακολουθώντας τίς αμφισβητησιακές δυναμικές τῆς μεταπολεμικῆς καπιταλιστικῆς κοινωνίας πού ἔμελλε νά ἐκραγοῦν συμβολικά τόν Μάιο τοῦ 1968, δημοσίευσε στόν Piper Verlag τοῦ Μονάχου τό βιβλίο του Auf dem Weg zur vaterlosen Gesellschaft πού στά ἑλληνικά μεθερμηνεύεται «Πρός μιά κοινωνία χωρίς πατέρες».
Ἦταν ἡ πρώτη καί προεξαγγελτική ἐπισήμανση τοῦ κοινωνικοῦ δρόμου πρός τήν ἀποδόμηση τοῦ πατρικοῦ προτύπου ἡ ὁποία στήν συνέχεια, καί στό πλαίσιο μίας καλπάζουσας ἰδεολογίας ἐλευθεριακοῦ ἰσωτισμοῦ, ὁδήγησε στή γενικώτερη κρίση αὐθεντίας πού χαρακτήρισε τά πενῆντα χρόνια ἀπό τό 1968 ὥς σήμερα καί γιά τήν ὁποία μίλησε καί ὁ Αlain Renaut τό 2000 στό βιβλίο του Τό τέλος τῆς αὐθεντίας (La fin de l’ autorité).
Στόν ἀστερισμό μιᾶς πατρογραμμικῆς ὀρφάνιας διατελοῦμε ἑπομένως σήμερα. Τό ἱστορικό πατρικό μοντέλο ἔχει κατεδαφισθεῖ, οἱ κοινωνικές ταυτοτικές διεκδικήσεις συνεχῶς πολλαπλασιάζονται σάν τά φθινοπωρινά μανιτάρια, οἱ γυναῖκες διατελοῦν σέ ἰδιόμορφο καθεστώς προβληματικῆς ἐνδοσκοπήσεως καί φυλετικῆς ἀμηχανίας, καί οἱ κοινωνίες κυβερνῶνται ἀπό προσκόπους καί παληάτσους μέ τούς ὁποίους ὅλα τά κοινωνικά φῦλα (!!!) γελοῦν, σέ μιά ἀδιέξοδη ἁλυσίδα ἐφήμερων διασκεδαστικῶν performances… Ὅσο διαρκέσει…
Κάποιοι καί κάποιες ὑποσυνείδητα ἤ φανερά ἀναζητοῦν ἐναγωνίως τόν πατέρα, ἡ ἀποδόμηση τοῦ ὁποίου ἄς ποῦμε ὅτι ἄρχισε μέ τόν Αὔγουστο Στρίμπεργκ τό 1887.
Ὅμως, τό πρότυπο αὐτό εἶναι μᾶλλον ἀμφίβολο ἄν θά ἐπανέλθει… Ἀντ’ αὐτοῦ προετοιμάζεται τό ὑποκατάστατο κάποιου οἰκουμενικοῦ Μεγάλου Ἀδελφοῦ ὁ ὁποῖος, ὡς ἄλλος τεχνοοικονομικός Βάαλ τοῦ μέλλοντος, θά τρέφει ἀλλά καί θά καταβροχθίζει…
Γιά τήν μικρή ἱστορία, ὁ υἱός τοῦ Μίτσερλιχ, Ματτίας καί φιλέλλην, διετέλεσε διευθύνων σύμβουλος τοῦ Ἀερολιμένος Ἐλευθέριος Βενιζέλος ἀπό τό 1999 ἕως τό 2004. Προσυπογράφω…
