Μήνυμα πρός Ἐρντογάν: «Πάρε πίσω τίς προκλήσεις ἄν θές νά καθίσουμε στό τραπέζι»
ΣΤΗΝ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ἑνιαίας στάσεως ἀπέναντι στόν Πρόεδρο Ἐρντογάν ἐν ὄψει τῆς ἐπικειμένης συναντήσεως τοῦ Πρωθυπουργοῦ μέ τόν Τοῦρκο Πρόεδρο Ἐρντογάν στήν Νέα Ὑόρκη στό περιθώριο τῶν ἐργασιῶν τοῦ ΟΗΕ ἀλλά καί ἐν ὄψει τῆς ἐπανενάρξεως τῶν διαπραγματεύσεων γιά τό Κυπριακό, κατέληξαν χθές μετά τήν σύσκεψη πού εἶχαν στό Μέγαρο Μαξίμου (ἀλλά καί τό γεῦμα πού ἠκολούθησε) ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης καί ὁ Πρόεδρος τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας Νῖκος Ἀναστασιάδης. Σύμφωνα μέ κυβερνητικές πηγές, ὁ Κύπριος Πρόεδρος μετέβαλε τήν ἀρχική στάση του –εἶχε ἀνακοινώσει μονομερῶς χωρίς συνεννόηση μέ τήν Ἀθήνα τήν σύγκληση πενταμεροῦς γιά τό Κυπριακό– καί ἐδέχθη τό πλαίσιο πού πρότεινε ἐξ ἀρχῆς ὁ Ἕλλην Πρωθυπουργός.
Ἡ Ἑλλάς καίτοι ἐγγυήτρια δύναμις δέν πρόκειται νά ἐμπλακεῖ σέ διαπραγματεύσεις μέ τήν Τουρκία γιά τό Κυπριακό καί κατ’ ἐπέκτασιν σέ μία συνολική συζήτηση γιά τά ὅρια τῆς ΑΟΖ στήν Κύπρο καί τό Κατσελλόριζο, ὅπως ἐπιδιώκει πονηρῶς ὁ Ἐρντογάν ἐάν ἡ Τουρκία δέν ἄρει τίς προκλήσεις της στήν θάλασσα καί τόν ἀέρα, στό ἀμέσως προσεχές διάστημα. Καί, βεβαίως, ἄν δέν ἐγκαταλείψει τίς προκλήσεις στήν πόλη τῆς Ἀμμοχώστου.
Ἡ διαδικασία πού συνεφώνησαν οἱ κ. Μητσοτάκης – Ἀναστασιάδης εἶναι σαφής: Πρῶτα θά συναντηθοῦν οἱ δύο ἡγέτες, ὁ Πρόεδρος τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας Νῖκος Ἀναστασιάδης καί ὁ ἐπί κεφαλῆς τοῦ ψευδοκράτους Μουσταφᾶ Ἀκιντζί, ἐάν ὑπάρξει πρόοδος θά συναντηθοῦν σέ σχῆμα τριμεροῦς οἱ δύο καί πάλι μέ τήν εἰδική ἀπεσταλμένη τοῦ ΟΗΕ κ. Λούτ καί ἐάν ὑπάρξει καί μετά ἀπό τήν τριμερῆ πρόοδος –λίαν ἀμφίβολο– τότε καί μόνο τότε, τέλη 2019 ἀρχές 2020, θά συγκληθεῖ πενταμερής διάσκεψις μέ τήν συμμετοχή τῶν κ. Μητσοτάκη καί Ἐρντογάν. Ἐφ’ ὅσον στίς διαπραγματεύσεις οἱ Τουρκοκύπριοι ἔχουν ὑπαναχωρήσει ἀπό βασικές θέσεις πού ἐμποδίζουν τήν λειτουργία τοῦ νέου κράτους –ὅπως ἡ ἀπαίτησίς τους νά διαθέτει βέτο ὁ τουρκοκύπριος ἀντιπρόεδρος ὅταν προεδρεύει ἑλληνοκύπριος– τότε καί μόνο τότε Ἑλλάς καί Κύπρος θά μποῦν σέ βαθύτερες συζητήσεις μέ τήν Τουρκία γιά τό ζήτημα τῶν ἐγγυήσεων. Ἡ παλαιοτέρα ἀμερικανική πρότασις –τήν εἶχε διατυπώσει ὁ ἀντιπρόεδρος Μπάιντεν– γιά (σταδιακή) ἀποχώρηση τῶν στρατευμάτων τοῦ Ἀττίλα καί ἀντικατάστασή τους ἀπό μία διεθνῆ δύναμη, παραμένει στό τραπέζι καί προβληματίζει Ἑλλάδα καί Κύπρο, ἐάν θά τήν δεχθοῦν στό πλαίσιο μιᾶς συνολικῆς συμφωνίας λύσεως.
Στίς συνομιλίες πού διεξάγονται, αὐτό τό κεφάλαιο ὀνομάζεται «παρεκκλίσεις» καί δέν πρόκειται νά συζητηθοῦν πρίν φθάσουμε –ἄν φθάσουμε– στήν πενταμερῆ. Στήν πραγματικότητα χθές ἄλλαξε τό πλαίσιο διαπραγματεύσεως πού εἶχε υἱοθετηθεῖ ἐπί ὑπουργίας Κοτζιᾶ ἐπί ΣΥΡΙΖΑ. Τότε ἡ Ἑλλάς ἔθεσε ὡς προαπαιτούμενο τήν λύση τοῦ ζητήματος τῶν ἐγγυήσεων (διεθνής πτυχή) γιά νά προχωρήσει ὁ διάλογος γιά τήν μορφή τοῦ νέου κράτους (ἐσωτερική πτυχή). Σέ μία ἑπομένη φάση τῶν διαπραγματεύσεων ὁ πρώην Πρωθυπουργός Ἀλέξης Τσίπρας ὡς ὑπουργός Ἐξωτερικῶν εἶχε τροποποιήσει τήν γραμμή Κοτζιᾶ καί πρότεινε στόν Ταγίπ Ἐρντογάν, σέ μιά συνάντησή τους, στήν Κωνσταντινούπολη, τήν ἀνταλλαγή: Νά κάνει ἡ Τουρκία ὑποχωρήσεις γιά τήν μορφή τοῦ νέου κράτους ἀλλά νά ἀποκτήσει πλούσια ἀνταλλάγματα στό ζήτημα τῆς ἀξιοποιήσεως τῶν ὑδρογονανθράκων. Ἡ διαδικασία ἐκείνη τῶν προπαιτουμένων λειτούργησε μέν στό Κράν Μοντανά, ἀλλά ἔβαλε τήν Ἑλλάδα στό κάδρο τῶν εὐθυνῶν σέ περίπτωση ἀποτυχίας. Τώρα μέ τήν νέα διαδικασία ἡ Ἑλλάς τίθεται ἐκτός κάδρου σέ πρώτη φάση καί θά ἐμπλακεῖ στήν διαπραγμάτευση, μόνον ἐάν ἔχει συμφωνηθεῖ καί ἡ τελευταία λεπτομέρεια ἑνός νέου σχεδίου Ἀννάν μεταξύ ΟΗΕ – Κύπρου – ψευδοκράτους. Καί τότε ναί, θά ἀναλάβει μέ τόλμη τίς ἱστορικές εὐθύνες της. Ὥς τότε ὅμως πρέπει νά ἐγκαταλείψουν τούς τσαμπουκάδες ὁ Ἐρντογάν, ὁ Τσαβούσογλου καί ὁ Ἀκάρ. Γιά τήν ἱστορία: ὁ κ. Μητσοτάκης τόνισε πρός τόν κ. Ἀναστασιάδη: «Ἀντιλαμβάνομαι ὅτι τά προσκόμματα τῆς ἄλλης πλευρᾶς σχετικά μέ τήν ἐπανέναρξη τῶν διαπραγματεύσεων δέν ὁδηγοῦν σέ πρόοδο, παρά τήν δική σου ἐξαιρετικά ἐποικοδομητική στάση. Ἐνῶ, ταυτόχρονα, ἡ παραβατική συμπεριφορά τῆς Τουρκίας στά ἀνοιχτά τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας ἐξακολουθεῖ νά προκαλεῖ. Συνοδευόμενη, μάλιστα, καί ἀπό μία συγκρουσιακή ρητορική, καταδεικνύει καί τήν διεθνῆ της ἀπομόνωση».
Ὁ κ. Ἀναστασιάδης τόνισε ὅτι «κάποιες τῶν ἀξιώσεων δημιουργοῦν προβληματισμό, ποιός τελικά ἤ ποιό θά εἶναι τελικά τό μέλλον αὐτοῦ πού ἐπιδιώκουμε νά χτίσουμε. Τῆς βιωσιμότητας τῆς λύσης, τῆς λειτουργικότητας καί τῆς βιωσιμότητας τῆς λύσης καί γενικότερα πόσο δικαιολογεῖται ἡ ἀξίωση νά συνεχίσουν οἱ ἐγγυήσεις, ἡ μόνιμη παρουσία κατοχικῶν στρατευμάτων, δηλαδή τῆς συνέχισης τοῦ ἐλέγχου ἀκόμα καί μετά τήν ἐξεύρεση μιᾶς λύσης.»
Στή σύσκεψη μετεῖχαν ἀπό πλευρᾶς τῆς ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως ὁ ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Νῖκος Δένδιας, ὁ ὑφυπουργός παρά τῶ Πρωθυπουργῶ Στέλιος Πέτσας, ἡ Διευθύντρια τοῦ Διπλωματικοῦ Γραφείου Πρωθυπουργοῦ Ἀλεξάνδρα Παπαδοπούλου, ὁ Διευθυντής τοῦ Γραφείου Ὑποθέσεων Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως Δημήτρης Μητρόπουλος, ὁ Γενικός Γραμματεύς τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν Θεμιστοκλῆς Δεμίρης, ὁ Διευθυντής τοῦ Διπλωματικοῦ Γραφείου τοῦ ΥΠΕΞ Ἰωάννης Τσαούσης καί ὁ Διευθυντής Α2 Διευθύνσεως Κύπρου Κωνσταντῖνος Κόλλιας.
Ἀπό τήν πλευρά τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας μετεῖχαν ὁ ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Νῖκος Χριστοδουλίδης, ὁ Κυβερνητικός Ἐκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου, ὁ ὑφυπουργός παρά τῶ Προέδρω Βασίλης Πάλμας, ὁ Πρέσβυς τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας στήν Ἀθήνα Κυριάκος Κενεβέζος, ὁ Διευθυντής Γραφείου Προέδρου τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας Πέτρος Δημητρίου, ὁ Διευθυντής τοῦ Διπλωματικοῦ Γραφείου τοῦ Προέδρου Κυριάκος Κοῦρος καί ὁ Διπλωματικός Λειτουργός στό Διπλωματικό Γραφεῖο τοῦ Προέδρου Παντελῆς Παντελίδης.
