Ἐθνικό ἔγκλημα οἱ μηδενικές σχέσεις μέ τήν Ρωσσία
ΔΡΑΜΑΤΙΚΕΣ εἶναι οἱ διαφαινόμενες ἐξελίξεις στήν Λιβύη, ὅπου Τουρκία καί Ρωσσία ἔγιναν ρυθμιστές τῶν ἐξελίξεων. Περίπου ὅπως εἶχε γίνει πρίν ἀπό λίγους μῆνες στήν Συρία. Καί ἐνῶ στήν Συρία οἱ Ἡνωμένες Πολιτεῖες κατέστησαν –ἠθελημένα ἐνδεχομένως– οὐραγοί τῶν ἐξελίξεων, στήν Λιβύη ἡ Εὐρώπη συνειδητά σύρεται ἀπό τίς δύο χῶρες πού διαμορφώνουν τήν κατάσταση. Τήν κυρία εὐθύνη φέρει βεβαίως ἡ Γερμανία πού ὀργανώνει τήν Διάσκεψη τοῦ Βερολίνου μέ τόν Ταγίπ Ἐρντογάν προσκεκλημένο, ὅμως ἀκόμη καί ἡ Ἑλλάς φέρει τό δικό της μερίδιο εὐθυνῶν, καθώς μέχρι τήν ὑπογραφή τοῦ τουρκο-λιβυκοῦ μνημονίου ἀντιμετώπιζε τίς ἐξελίξεις στήν βόρειο Ἀφρική μέ ἀνεξήγητη ἀδιαφορία, συρομένη ἀπό τίς ὄχι –ἰδιαιτέρως σοφές– ἐπιλογές τῆς Ἰταλίας. Καί ἡ Ρώμη βεβαίως πρέπει ἐκ τῶν ὑστέρων νά ἐλεεινολογεῖ τίς ἐπιλογές της, βλέποντας τόν ἐκλεκτό της Φαγέζ ἀλ Σάρατζ νά γίνεται ἡ φωνή τῆς Τουρκίας στήν βόρειο Ἀφρική.
Πράγματι ὁ Σάρατζ διῆλθε ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη γιά «ἀνταλλαγή ἀπόψεων» μέ τόν Ταγίπ Ἐρντογάν, πρίν κατευθυνθεῖ πρός τήν Μόσχα ἡ ὁποία ἐπεξεργάσθηκε τό σχέδιο λύσεως γιά τήν Λιβύη. Ἀπ’ εὐθείας ὅμως ἀπό τήν Βεγγάζη μετέβη στήν Μόσχα ὁ Χαλίφα Χάφταρ, ὁ ὁποῖος ἦταν ἐξ ἀρχῆς ὁ ἐκλεκτός τῶν Ρώσσων. Περιστοιχιζόμενος ἀπό τόν Πρόεδρο Πούτιν καί τούς συνεργάτες του, ὁ Χάφταρ θά πρέπει νά αἰσθάνεται πολύ ἄνετα στήν Μόσχα. Οὔτε ὅμως ὁ Σάρατζ μειονεκτεῖ, καθώς μαζί του στήν ρωσσική πρωτεύουσα εὑρίσκονται καί τρεῖς βασικοί στυλοβάτες τοῦ καθεστῶτος Ἐρντογάν, ὁ ἀρχηγός τῆς ὑπηρεσίας πληροφοριῶν ΜΙΤ Χακάν Φυντάν, ὁ ὑπουργός Ἀμύνης Χουλουσί Ἀκάρ καί ὁ ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Φαίνεται λοιπόν πώς ἡ λύσις εἶναι δρομολογημένη. Τό ἐπικρατέστερο σενάριο ὁμιλεῖ γιά μία νέα κυβέρνηση ἐθνικῆς ἑνότητος στήν ὁποία θά συνεργασθοῦν οἱ δύο σημερινοί ἀντίπαλοι Χάφταρ καί Σάρατζ. Ὁ πρῶτος ὁ ὁποῖος ἐλέγχει καί τό μεγαλύτερο μέρος τῆς χώρας θά ἔχει τόν πρῶτο λόγο. Ὁ Σάρατζ θά εἶναι ὁ δεύτερος ἰσχυρός παράγων. Οἱ μεταξύ τους ἰσορροπίες θά ἀντανακλοῦν τήν μοιρασιά τῆς ἰσχύος στήν Λιβύη ὅπως τήν καθορίζουν Ρωσσία καί Τουρκία. Καί φυσικά, αὐτή ἡ νέα κατάστασις στήν Λιβύη ἔχει ὡς «προῖκα» τό ἤδη κατατεθέν στόν ΟΗΕ μνημόνιο μέ τόν Ἐρντογάν. Ἕνα μνημόνιο πού ἐμπεριέχει πολλά δυσμενῆ στοιχεῖα γιά τήν Ἑλλάδα. Ἕνα μνημόνιο πού ἀναγνωρίζει τήν ὑπεροχή τῶν ἀκτογραμμῶν ἔναντι τῶν νησίδων στήν κατανομή τῶν θαλασσίων ζωνῶν, δέχεται τόν σημαντικό περιορισμό τῶν δικαιωμάτων κατοικημένων νησιῶν καί κυριολεκτικῶς «ἀγνοεῖ τήν ὕπαρξη» τῶν μή κατοικημένων.
Αὐτό τό μνημόνιο νομιμοποιεῖ τώρα καί ὁ Χαλίφα Χάφταρ, ὁ ὁποῖος μέχρι πρό τινος ἐθεωρεῖτο ἀπό τούς Ἕλληνες τό ἀνάχωμα στά τουρκικά σχέδια. Πρίν ἀπό λίγες μόλις ἑβδομάδες ὁ Χάφταρ καλοῦσε τό Συμβούλιο Ἀσφαλείας τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν νά παρέμβει γιά νά ἀντιμετωπίσει καί νά ματαιώσει τά σχέδια τῆς Ἀγκύρας πού στοχεύουν στήν «ἄσκηση τῆς καταστρεπτικῆς ἐπιρροῆς της στήν περιοχή». Περιέγραφε μάλιστα τήν κυβέρνηση Σάρατζ ὡς «νεκρό ἐγκέφαλο», λέγοντας ὅτι δέν ἔχει τήν ἐντολή νά ὑπογράψει τέτοιες συμφωνίες, ἑπομένως, αὐτές καθίστανται ἄκυρες. Τώρα ἔχει ἀλλάξει γνώμη.
Καί ἀφοῦ ὅλα θά ἔχουν λυθεῖ καί θά ἔχουν δρομολογηθεῖ στήν Μόσχα, θά ἔλθει ἡ διάσκεψις τοῦ Βερολίνου γιά τήν Λιβύη νά κάνει τί; Νά τά ἐπικυρώσει; Βάσει ἐνδεχομένως αὐτῶν πού συνεφώνησαν τηλεφωνικῶς ἡ Ἄγγελα Μέρκελ μέ τόν Ταγίπ Ἐρντογάν; Νά ἀποδεχθεῖ καί ἡ Εὐρώπη σιωπηρῶς τό μνημόνιο πού καταπατᾶ κυριαρχικά δικαιώματα δύο κρατῶν-μελῶν της; Τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Κύπρου. Καί ἀλήθεια, γιατί αὐτές οἱ δύο χῶρες δέν ἔχουν προσκληθεῖ στό Βερολῖνο; Γιατί ἡ Αἴγυπτος πού βλέπει καί δικά της κυριαρχικά δικαιώματα νά καταπατῶνται ἐπίσης δέν ἔχει προσκληθεῖ; Γιατί μόνον ἡ Τουρκία;
Ἀναδεικνύονται λοιπόν τά κολοσσιαῖα λάθη τῆς ἑλληνικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Ἡ ἀποξένωσις ἀπό τήν Ρωσσία καί ἡ ἀδιαφορία γιά τά τεκταινόμενα στήν Λιβύη, πού δείχνει παντελῆ ἔλλειψη πολιτικῆς διορατικότητος. Οὐδείς ἀμφισβητεῖ ὅτι ἡ Ἑλλάς ἀνήκει στήν χωρία τῶν δυτικῶν καί θαλασσίων δυνάμεων, προεξάρχουσα τῶν ὁποίων εἶναι ἡ Ἀμερική. Ὅμως στενές σχέσεις συμμαχίας καί συνεργασίας μέ τίς ΗΠΑ δέν προϋποθέτουν καί μηδενισμό τῶν σχέσεων μέ τήν Ρωσσία. Στήν δεκαετία τοῦ ’70, σέ ἐποχές κορυφώσεως τοῦ «Ψυχροῦ Πολέμου», ὁ Κωνσταντῖνος Καραμανλῆς ἐγκαινίαζε φιλικές σχέσεις μέ τήν τότε ΕΣΣΔ, εἰσάγοντας στό πολιτικό λεξιλόγιό μας τήν ἔννοια τῆς «πολυδιάστατης» ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Σήμερα ὅλα αὐτά ἔχουν διαλυθεῖ ὡς ἀποτέλεσμα σφαλμάτων δικῶν μας μέ σημαντικώτερο τήν ἀπέλαση Ρώσσων διπλωματῶν κατόπιν μιᾶς ὑπερβολικῆς καί ἀψυχολογήτου ἀποφάσεως τοῦ πρώην ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν Νίκου Κοτζιᾶ. Πῶς θά μπορούσαμε μετά τήν συμπεριφορά αὐτή νά ἀπευθυνθοῦμε πρός τήν Ρωσσία καί ἔχουμε τήν ἀπαίτηση νά τείνει εὐήκοο οὖς στά ἐθνικά μας δίκαια καί τά κυριαρχικά μας δικαιώματα;
Ὑπάρχει ὅμως καί κάτι χειρότερο. Ἐνῶ ὁμιλοῦμε περί «διπλωματικῆς ἀπομονώσεως» τῆς Τουρκίας, εἴμεθα ἐμεῖς πού κινδυνεύουμε νά ὁδηγηθοῦμε στό διεθνές δικαστήριο τῆς Χάγης μέ «τήν πλάτη στόν τοῖχο». Ἐνῶ ἡ Τουρκία συνομιλεῖ στήν Μόσχα, δῆθεν μέ κύριο ἀντικείμενο τήν εἰρήνευση στήν Λιβύη, ὁ πραγματικός σκοπός της εἶναι, διά τῆς νομιμοποιήσεως τοῦ ψευδεπιγράφου μνημονίου της, νά μᾶς ἐκθέσει καί νά μᾶς σύρει στήν Χάγη μέ τούς δικούς της ὅρους. Εἶναι γνωστόν ὅτι ἡ Ἄγκυρα ἐπιθυμεῖ νά θέσει σέ διαπραγμάτευση ὅλες τίς ἀπαιτήσεις της, ἀγνοῶντας τό γεγονός ὅτι μοναδική πραγματική διαφορά εἶναι ἡ ὁριοθέτησις ὑφαλοκρηπῖδος στό Αἰγαῖο. Μόνον στό Αἰγαῖο. Οὔτε στό Λιβυκό Πέλαγος οὔτε σέ ἄλλες περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Μεσογείου. Ἡ «εἰρηνευτική διαδικασία» στήν Λιβύη ὅμως θά τῆς χρησιμεύσει ὡς μοχλός γιά νά μᾶς στριμώξει σέ μιά διαπραγμάτευση ἀπό θέσεως ἰσχύος. Ὅπου θά προβάλλει τήν εἰκόνα τοῦ «εἰρηνοποιοῦ» στήν Βόρειο Ἀφρική. Θά ἔχει τήν πλήρη ὑποστήριξη τῆς Ρωσσίας. Θά κινεῖται ὑπό τήν ἀδιάφορη ἀποδοκιμασία χωρῶν ὅπως ἡ Γερμανία καί ὑπό τήν ἀνίσχυρη φωνή ἀντιδράσεως χωρῶν ὅπως ἡ Γαλλία καί ἡ Ἰταλία.
