Οἱ κίνδυνοι πού διατρέχει ἡ παραδοσιακή οἰκογένεια τοῦ Μανώλη Κοττάκη
ΑΠΕΙΛΕΙΤΑΙ ἄραγε ὁ θεσμός τῆς οἰκογένειας ἀπό τό νομοσχέδιο Ἀχτσιόγλου-Φωτίου γιά τήν υἱοθεσία παιδιῶν ἀπό ὁμόφυλα ζευγάρια ἤ ὁ πραγματικός κίνδυνος ἔρχεται ἀπό ἀλλοῦ; Ἡ οἰκογένεια εἶναι αὐτή πού ἀπειλεῖται ἀπό τό ἐπίμαχο νομοθέτημα ἤ μήπως τά παιδιά πού θά υἱοθετηθοῦν –χωρίς νά ἐρωτηθοῦν– ἀπό σχῆμα οἰκογένειας πού συνιστᾶ παρέκκλιση ἀπό τό παραδοσιακό πρότυπο καί τά ἐκθέτει στόν κίνδυνο τῆς κοινωνικῆς ἀμηχανίας καί τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ bullying; Καί ἄν εἶναι αὐτός ὁ πραγματικός κίνδυνος, τό ζήτημα αὐτό εἶναι πολιτικό, ἰδεολογικό ἤ μήπως ἐπιστημονικό καί φιλοσοφικό, ἄρα πρίν ἀπό οἱαδήποτε ἀπόπειρα νομοθέτησης ἀπαιτεῖται νά γνωμοδοτήσουν οἱ εἰδικοί;
Αὐτά εἶναι τά τρία βασικά ἐρωτήματα τά ὁποῖα, νομίζω, πρέπει νά ἀπαντήσουμε μέ ἀφορμή τόν σάλο πού ἔχει ξεσπάσει.
Πρῶτα μερικά δεδομένα:
1. Ἡ ἑλληνική κοινωνία εἶναι ἰσχυρά συντηρητική σέ κάθε ἀλλαγή καί καλά κάνει. Ἔχει «καεῖ» ἡ γούνα της πλειστάκις. Κάθε δεκαετία ἡ πατρίδα μας συγκλονίζεται ἀπό διαμάχες πού ἔχουμε τήν ἐντύπωση ὅτι ἀπειλοῦν τήν οἰκογένεια καί τόν θεσμό τῆς Ἐκκλησίας. Στήν δεκαετία τοῦ 2000 διχαστήκαμε μέ τίς ταυτότητες καί τήν «ἀποχριστιανοποίηση». Ὁ κ. Σημίτης ἔκανε μιά τρύπα στό νερό. Στήν τελευταία μέτρηση τῆς «ΔιαΝΕΟσις» τό 95% δηλώσαμε Χριστιανοί Ὀρθόδοξοι. Στήν δεκαετία τοῦ 1980 ὁ ἰσχυρισμός ἦταν ὅτι ὁ πολιτικός γάμος καί οἱ ἀμβλώσεις θά ἐπιφέρουν καίριο κτύπημα στήν παραδοσιακή οἰκογένεια. Δέν ἀπεδείχθη τίποτε ἀπό αὐτά. Ὁ θεσμός τῆς οἰκογένειας εἶναι πυρηνικός στήν κοινωνία μας. Ἔχει βαθειές ρίζες. Παρά τήν κρίση πού γνωρίζει, τίς ἀνατροπές του, τίς ρωγμές, παρέμεινε τόσο ἰσχυρός καί ὄρθιος ὥστε αὐτός μᾶς κράτησε ὄρθιους στήν δίνη τῆς κρίσεως. Ἄλλες φορές λειτουργεῖ ὡς κύτταρο κοινωνικῆς συνοχῆς (ὁ παπποῦς στηρίζει τόν ἄνεργο ἐγγονό), ἄλλες φορές ὡς παραγωγικό κύτταρο τῆς οἰκονομίας (οἰκογενειακές οἱ ἐπιχειρήσεις ἀπό τήν ναυτιλία καί τίς ἁλυσίδες διατροφῆς μέχρι τά περίπτερα), ἄλλες φορές ὡς στοργική ἀγκαλιά.
2. Ἡ κοινωνία ἀντιτίθεται καί σήμερα στήν ἀλλαγή. Συμφώνως πρός τήν τελευταία μέτρηση τῆς MRB γιά «ΔιαΝΕΟσις», τό 98% τῶν Ἑλλήνων ἀγκαλιάζει τόν θεσμό τῆς οἰκογένειας, τό 85% διαφωνεῖ μέ τίς υἱοθεσίες τέκνων ἀπό ὁμόφυλα ζευγάρια, τό 55% δέν ἐγκρίνει κἄν τό σύμφωνο συμβιώσεως μεταξύ ὁμοφύλων ζευγαριῶν. Οἱ ἀντιδράσεις στήν Κοινοβουλευτική Ὁμάδα τοῦ ΣΥΡΙΖΑ αὐτές τίς πλειοψηφίες ἀπηχοῦν. Ὁ κόσμος ἀντιδρᾶ διότι τό ζήτημα δέν τίθεται σέ ἐπιστημονική βάση –μπορεῖ ἕνα παιδί νά μεγαλώσει ἀπό γυναῖκες ἤ ἄνδρες ὁμοφυλοφίλους χωρίς πατρικό ἤ μητρικό πρότυπο;– ἀλλά σέ βάση ἰδεολογική. Ὑπεροχῆς καί ἐπιβολῆς μειοψηφιῶν. Ὅτι τάχα ὅσοι εἶναι «ὑπέρ» εἶναι φωτισμένοι καί ὅσοι «κατά» ἀντιδραστικοί. Ὅτι ἀφοῦ τό αἴτημα προέρχεται ἀπό τήν συγκεκριμένη κοινότητα πρέπει νά υἱοθετηθεῖ μέ τό «ἔτσι θέλω». Δέν πάει ἔτσι!
Πρέπει νά ἐπικεντρωθοῦμε σέ δύο σημεῖα. Τό παιδί εἶναι τό βασικό. Τά ἀτομικά δικαιώματά του. Οἱ ἀπόψεις εἶναι ἀντικρουόμενες. «Τά παιδιά δέν εἶναι κομφόρ γιά νά παίζουμε μέ τίς ψυχές τους» μοῦ εἶχε πεῖ εὔστοχα σέ μιά συνέντευξη ὁ Μητροπολίτης Σιατίστης Παῦλος ὅταν τόν ρώτησα σχετικά. «Ὑπάρχουν οἰκογένειες στίς ὁποῖες τό πατρικό πρότυπο τό παρέχουν οἱ μητέρες καί ὄχι οἱ πατέρες, ἄς μήν εἴμαστε δογματικοί» μοῦ εἶπε ὡς ἀντίλογο πρόσφατα ἕνας νέος ἐπιστήμονας μέ σπουδές στό Λονδῖνο, ὁ Φίλιππος.
Ὁ ἴδιος γνώρισα τόν υἱό μιᾶς ἀδελφικῆς φίλης μου μέ πιθανό διαφορετικό προσανατολισμό, ὁ ὁποῖος μεγάλωσε σέ μονογονεϊκή οἰκογένεια. Ἀριστοῦχος, διαπρέπει στίς σπουδές του σήμερα, ἀνατράφηκε ἄριστα. Ποιός εἶναι αὐτός πού θά δώσει ὁριστική καί τελεσίδικη ἀπάντηση σέ τόσο λεπτά ζητήματα; Σηκώνω τά χέρια ψηλά! Εἶναι πολύ λεπτά τά ζητήματα τῆς ψυχῆς καί ἀνατροφῆς γιά νά υἱοθετήσω ἕναν ὁριστικό κανόνα. Ὁ ἐφιάλτης τοῦ bullying πού μετά βεβαιότητος θά γνωρίσει στό σχολεῖο ἕνας νέος πού ἔχει υἱοθετηθεῖ ἔτσι, μέ κάνει νά σκέπτομαι μόνο ὅτι στό ὄνομα τῆς προόδου ἴσως μεγαλώσουν τραυματισμένες ψυχές.
Αὐτό πού γνωρίζω ὅμως πολύ καλά καί τό ἰσχυρίζομαι μέ φανατισμό εἶναι πώς ἡ παραδοσιακή πυρηνική οἰκογένεια χρειάζεται ἄλλο εἶδος προστασίας. Ἡ πολιτεία πρέπει νά ἐνθαρρύνει μέ κίνητρα τήν δημιουργία δίτεκνων ἤ τρίτεκνων οἰκογενειῶν. Ὄχι νά ὑπακούει πειθήνια στήν κάθε τρόικα καί νά καταργεῖ τά ἐπιδόματα τῶν τριτέκνων. Ἡ πολιτεία πρέπει νά ἀποκτήσει συνολική πολιτική γιά τό δημογραφικό. Ἄριστη ἡ πρωτοβουλία τοῦ Περιφερειάρχη Στερεᾶς Ἑλλάδος Κώστα Μπακογιάννη νά ἐνισχύει κάθε νεογέννητο βρέφος στήν περιοχή του μέ εἰδικό ἐπίδομα, ἀλλά αὐτή πρέπει νά ἐνταχθεῖ σέ μιά συνολική πολιτική ἐνισχύσεως τῆς δημογραφίας. Νομίζω ὅτι ἡ παραδοσιακή οἰκογένεια δέν ἀπειλεῖται ἐν τέλει ἀπό τίς παρεκκλίσεις ἀλλά ἀπό τίς παραλείψεις. Τίς πολιτικές παραλείψεις.
