Ὁ Στρατηγός πού ἕνωσε τήν Δεξιά παράταξη

Ἀλέξανδρος Παπάγος

Τό βαρυσήμαντο ἄρθρο τοῦ Στρατάρχου Παπάγου στήν «Ἑστία»

Tό Iστορικό ἄρθρο τοῦ Στρατάρχου Παπάγου τό ὁποῖο φιλοξενήθηκε στήν ἐφημερίδα μας τήν ἐπαύριον τῆς θυελλώδους ἐκλογικῆς νίκης τοῦ «Ἑλληνικοῦ Συναγερμοῦ» τήν 17η Νοεμβρίου 1952 δημοσιεύει σήμερα ἡ «Ἑστία». Εἶχε ἐπιτευχθεῖ τό ἀκατόρθωτο. Ἡ ἱστορική συνένωσις τῶν δυνάμεων τῆς Δεξιᾶς σέ μία παράταξη, γεγονός πού ἔθετε στό περιθώριο, μέ διαφανεῖς καί δημοκρατικές διαδικασίες, τήν Ἀριστερά καί τούς συνοδοιπόρους της. Αἴτημα πού εἶναι ζητούμενο καί σήμερα. Ἦταν ἡ μόνη φορά κατά τήν ὁποία ὁ γνωστός γιά τήν λιτότητά του καί ἤδη 69χρονος Ἀλ. Παπάγος ἀρθρογράφησε παραδίδοντας στόν Ἑλληνικό λαό μία ἐκ βαθέων πολιτική ἐξομολόγηση. Πρόκειται περί μνημειώδους, ἀποκαλυπτικοῦ καί διδακτικοῦ κειμένου. Ἔγραφε ὁ Στρατάρχης:

«Ἡ χθεσινή ἐτυμηγορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ εἶναι ἐξ ἐκείνων, πού δέν ἐπιδέχονται συζήτησιν. Μέ σύστημα ἐπιβληθέν ὑπ’ αὐτῶν τούτων τῶν παλαιῶν κομμάτων –ἀφοῦ τό συνέρραψαν κατ’ ἀρέσκειαν– ἡ Ἑλλάς ἀπεφάνθη ἐναντίον των καί ἐζήτησε νά κυβερνηθῇ ἀπό τόν Ἑλληνικόν Συναγερμόν. Θέλω, ὅμως, νά πιστεύω, ὅτι καί ὅλοι ὅσοι μετέσχον τῆς προσπαθείας μας συναισθάνονται τάς βαρείας ὑποχρεώσεις, πού συνεπάγεται ἡ πανηγυρική αὐτή ἐκδήλωσις τῆς λαϊκῆς ἐμπιστοσύνης.

Ὑποχρεωθείς, τό παρελθόν ἔτος, ν’ ἀναμιχθῶ εἰς τήν πολιτικήν, εἶχα ὑπ’ ὄψει μου, ὡς πρῶτον σκοπόν τοῦ Συναγερμοῦ, τήν ἐνθάρρυνσιν καί ἀνασύνταξιν τοῦ φιλονόμου καί ἐθνικόφρονος κόσμου, ὁ ὁποῖος, ἔναντι τῶν σημερινῶν ἐξωτερικῶν καί ἐσωτερικῶν κινδύνων, ἀποτελεῖ τήν σπονδυλικήν στήλην τοῦ Ἔθνους. Καί, ναί μέν, τό ἀναρχικόν σύστημα τῆς Ἀναλογικῆς ἐπέτυχε, πέρυσι, νά διασπάσῃ ἐν μέρει τήν ἐθνικόφρονα παράταξιν· ἀλλά τά τόσα δεινά τοῦ διαρρεύσαντος ἔτους συνετέλεσαν, ὥστε μέγα μέρος τῶν παλαιῶν φιλελευθέρων πολιτῶν νά ἐπανεύρῃ τήν θέσιν του μεταξύ μας. Καί, οὕτως, ἡ μεγάλη πλειονοψηφία τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, ἑνωθεῖσα ὑπό τήν σημαίαν τοῦ Συναγερμοῦ, ἔθεσεν ἀπό τῆς χθές τέρμα εἰς τό ὄργιον τοῦ κομματισμοῦ καί τῆς συνοδοιπορίας, πού ὑπενόμευε τάς ὑγιεῖς ἐθνικάς δυνάμεις καί ἐνίσχυε τούς ἐρυθρούς ἐχθρούς τῆς χώρας.

Ἀλλ’ ἡ ἱστορική ἀποστολή τοῦ Ἑλληνικοῦ Συναγερμοῦ δέν περιορίζεται εἰς αὐτό. Ἀπομένει νά ἐπιδιωχθῇ ὁ δεύτερος σκοπός τῆς πατριωτικῆς μας κινήσεως: Ἡ παροχή εἰς ὁλόκληρον τόν Ἑλληνικόν λαόν τῆς ἱκανῆς, χρηστῆς καί φιλοδικαίας διοικήσεως, τήν ὁποίαν ἀπό τοῦ 1915 ἔχασε καί δέν ἠδύνατο νά ἐπανεύρῃ.

Μία τοιαύτη διοίκησις, ἐφαρμόζουσα αὐστηρῶς τόν Νόμον –ἀλλά νόμον ἐθνωφελῆ καί δίκαιον, ὄχι κομματικόν καί αὐθαίρετον– εἶναι ἀπαραίτητος, διά νά αἰσθάνεται καί ἡ Κυβέρνησις ὅτι στηρίζεται πράγματι εἰς τόν Λαόν καί διά νά ἀξιοποιηθοῦν μονίμως αἱ ἄπειροι θυσίαι τῆς χώρας μας. Τόσον εἰς τάς ἐνόπλους δυνάμεις, ὅσον καί εἰς τόν πολιτικόν ὀργανισμόν τοῦ Κράτους, ἡ ἀπόδοσις θά εἶναι πολλαπλασία, ὅταν ὅλοι θά γνωρίζουν, ὅτι οὐδείς πρόκειται ν’ ἀδικηθῇ καί ὁ καθείς θά ἀμείβεται, ἀναλόγως τῆς ἐργασίας του καί μόνον.

Ὑπηρέτησα τήν Πατρίδα ἐπί δύο σχεδόν γενεάς καί ἐφρόντισα, πάντοτε, νά μή ἀπομακρυνθῇ τῶν ἀρχῶν αὐτῶν, εἰς τά καθήκοντα πού μοῦ ἀνετέθησαν. Συχνά θά ἠπατήθην ὡς ἄνθρωπος· ἀλλά νομίζω, ὅτι οὐδένα ἠδίκησα, ἐν γνώσει, χάριν οἱωνδήποτε φίλων του. Καί θά ἤθελα ὅλοι οἱ καλοί Ἕλληνες ν’ ἀποκτήσουν, ἀπό σήμερον, τήν πεποίθησιν, ὅτι οὐδείς θ’ ἀδικηθῇ εἰς τόν κύκλον τῶν καθηκόντων ἤ τῆς οἱασδήποτε φιλονόμου ἐργασίας του, εἴτε ὑπό τοῦ Κράτους, εἴτε ὑπό τοῦ κόμματος καί ὅτι, κατά τά ἄλλα, τό δημόσιον χρῆμα θά δαπανᾶται, τοῦ λοιποῦ, μόνον πρός τό γενικόν καλόν –ὄχι ὑπέρ ἐκείνων, πού διαθέτουν τά λεγόμενα «μέσα». Τό μόνον μέσον πρέπει νά εἶναι ὁ Νόμος καί ἡ Ἐργασία.

Γνωρίζω, ὅτι τεσσάρων σχεδόν δεκαετηρίδων κομματική διοίκησις διέφθειρε πολλούς χαρακτῆρας καί εἰσήγαγε κακάς ἕξεις· εἶμαι, ὅμως, βέβαιος, ὅτι, ἐν τῷ συνόλῳ του, ὁ Ἑλληνικός λαός βαρέως φέρει τάς ἕξεις αὐτάς. Ὑπῆρξαν καί πρό ἡμῶν Κυβερνήσεις, πού εἶχαν τήν πρόθεσιν νά δώσουν εἰς τήν Ἑλλάδα τήν χρηστήν διοίκησιν, τήν ὁποίαν ἐποθοῦσεν· ἀλλ’ ἐμπλακεῖσαι εἰς τόν κομματικόν συναγωνισμόν, διεφθάρησαν καί αὐταί, ἐν τῇ προσπαθείᾳ νά αὐξήσουν ἤ ἔστω καί νά διατηρήσουν τούς κομματικούς των φίλους.

Ὡς πρός τόν Ἑλληνικόν Συναγερμόν, εἶμαι βέβαιος, ὅτι θ’ ἀποφύγωμεν τόν πειρασμόν αὐτόν· διότι, ὅταν ἐδέχθην τό λαϊκόν αἴτημα νά κατέλθω εἰς τόν πολιτικόν στίβον, δέν ἐσκέφθην νά ἱδρύσω ἴδιον κόμμα ἤ νά γίνω ἐξ ἐπαγγέλματος πολιτικός. Ἡ μόνη μου φιλοδοξία ἦτο νά βοηθήσω, διά τῶν ἀσθενῶν μου δυνάμεων, ὅπως ἐπιτευχθοῦν, χάριν τῆς ἡσυχίας καί τοῦ μέλλοντος τῆς Πατρίδος μας, οἱ δύο ἀντικειμενικοί σκοποί τοῦ Ἑλληνικοῦ Συναγερμοῦ, εἰς τρόπον ὥστε νά εὑρεθῇ καί πάλιν ἡ Ἑλλάς εἰς τήν πρωτοπορίαν τῶν ἐλευθέρων ἐθνῶν.

Κατά τά ἄλλα, τόσον ἐγώ ὅσον καί οἱ ἄμεσοι συνεργάται μου, ἀδιαφοροῦμεν τελείως ἄν θά ἐπανεκλεγῶμεν μετά τό πέρας τῆς χθεσινῆς λαϊκῆς ἐντολῆς. Θά προσπαθήσωμεν, ἁπλῶς, νά διοικήσωμεν τήν χώραν πατριωτικῶς καί ἀφατριάστως, διά νά δώσωμεν καί εἰς τήν σημερινήν γενεάν τό παράδειγμα μιᾶς τοιαύτης τετραετίας· ἐάν δέ ὁ τρόπος αὐτός τῆς διοικήσεως δέν ἱκανοποιῇ τόν Ἑλληνικόν λαόν καί προτιμᾷ οὗτος τά παλαιά κόμματα, οὐδείς θά τόν ἐμποδίσῃ νά τά ἐπαναφέρῃ.

Ἐν πάσῃ περιπτώσει, ὁ ἐκλογικός ἀγών ἔληξε· καί ἤδη ἐσήμανεν ἡ ὥρα τῆς ἐργασίας. Ἰδίως ἡμεῖς, οἱ τιμηθέντες διά τῆς λαϊκῆς ψήφου, πρέπει νά ἐκπληρώσωμεν τό καθῆκον μας, σύμφωνα πρός ὅσα ὑπεσχέθημεν. Καί εἰς αὐτό ἀποδυόμεθα, μέ τήν πεποίθησιν, ὅτι θά ἔχωμεν τήν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ καί τήν ἠθικήν ἐνίσχυσιν ὅλων τῶν καλῶν Ἑλλήνων».

Κεντρικό θέμα