«Δέν εἶμαι ἀρεστός στό κόμμα» – Ἡ σύζυγός του Ρούλα ὁμιλεῖ στήν «Ἑστία»
ΚΑΘΕ χρόνο τέτοια ἡμέρα αἰσθάνεται ταραχή. «Γιατί νά τό περνάω αὐτό, μοῦ λέτε;» ρωτᾶ φίλους καί οἰκείους. Ὁ χρόνος πέρασε, ἀλλά δέν γιάτρεψε τίς πληγές. Ἀπό τίς 27 Μαΐου 1963 πού εἶδε τόν σύζυγό της, βουλευτῆ τῆς ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη, νά φεύγει ἀπό τήν ζωή κτυπημένος ἀπό τά ρόπαλα τῶν παρακρατικῶν –«στήν ἐντατική τό πρόσωπό του ἦταν ἀγνώριστο» μᾶς λέει ἡ Ρούλα Λαμπράκη– παρακολουθεῖ ἀμήχανη μέσα στόν χρόνο τήν προσπάθεια τῆς Ἀριστερᾶς νά κόψει καί νά ράψει στά μέτρα της τήν μνήμη τοῦ συζύγου της Γρηγόρη Λαμπράκη. Τῆς Ἀριστερᾶς τῆς ΕΔΑ καί τοῦ ΚΚΕ μέχρι τῆς Ἀριστερᾶς τοῦ ΣΥΡΙΖΑ σήμερα, πού κάνει φέιγ βολάν τόν φάκελό του στά Μέσα Ἐνημερώσεως πρός δημιουργίαν ἐντυπώσεων. Τῆς Ἀριστερᾶς καί κάποιων ἄλλων πού περιφέρουν προσωπικά ἀντικείμενα τοῦ Λαμπράκη ἕως καί τά ροῦχα του μέ σκοπό τήν δημοσιότητα.
Ἡ Ρούλα Λαμπράκη λύει σήμερα τήν μακρά σιωπή της μέ τήν συνομιλία πού εἶχε μέ τόν Διευθυντή τῆς «Ἑστίας» Μανώλη Κοττάκη. Ἔχει κάθε δικαίωμα νά τήν λύσει, διότι ἡ ἴδια μολονότι δέχθηκε ἀσφυκτικές πιέσεις ἀπό τήν Ἀριστερά νά γίνει ἡ γυναίκα σύμβολο (βουλευτής) ἐκείνη ἀρνήθηκε. Δέν θέλησε νά ἐκμεταλλευθεῖ τήν μνήμη τοῦ συζύγου της. Καί αὐτό τό τήρησε πιστά μέχρι σήμερα.
«Ὁ σύζυγός μου ἤθελε νά πολιτευθεῖ γιά νά προσφέρει. Ἡ Ἰατρική δέν τοῦ ἔφθανε. Γι’ αὐτό στίς ἐκλογές τοῦ 1961 ἀποτάθηκε στήν Ἕνωση Κέντρου καί ζήτησε νά πολιτευθεῖ μέ τά ψηφοδέλτιά της στόν Πειραιᾶ. Στήν ἐκλογική περιφέρεια πού ἐξελέγετο ὁ ἑτεροθαλής ἀδερφός του Θόδωρος μέ τήν ΕΠΕΚ ἕως τό 1955. Ἀλλά ἡ Ἕνωση Κέντρου τοῦ ζήτησε 300.000 δρχ. γιά νά πολιτευθεῖ. Ἀντιθέτως ἡ ΕΔΑ μέ τήν ὁποία ἐπολιτεύτηκε τελικά ὡς συνεργαζόμενος τοῦ ζήτησε μόνο 30.000 δραχμές» θυμᾶται ἡ κ. Λαμπράκη.
Ἐξελέγη πανηγυρικά δεύτερος μετά τόν Ἀντώνη Μπριλλάκη. Μεγάλη ἔκπληξη. Οἱ ἐποχές ἦταν σκληρές. Καί ὁ πρῶτος του κομματάρχης στόν Πειραιᾶ –ὅπως θυμᾶται ἡ Ρούλα Λαμπράκη– ἦταν ἄνθρωπος τῆς …Ἀσφάλειας. Πήγαινε τακτικά καί ἔδινε «ραπόρτο» στήν ὁδό Μπουμπουλίνας ὅσο ἦταν δίπλα στόν Λαμπράκη γιά τήν δράση του. Τοῦ τό ὁμολόγησε ὁ ἴδιος –μᾶς λέει ἡ κ. Λαμπράκη– μετά τήν παραίτησή του ἀπό τό Σῶμα. Ὁ Λαμπράκης μέ τήν ὑπερδραστηριότητά του, κορύφωσις τῆς ὁποίας ἦταν ἡ συμμετοχή του στίς διαδηλώσεις κατά τῆς Βασιλίσσης Φρειδερίκης στό Λονδῖνο, καί ὁ Μαραθώνιος Εἰρήνης προφανῶς καί δέν ἄρεσαν στό βαθύ κράτος τῆς ἐποχῆς. Δέν ἦταν βέβαιος ὅμως ὅτι ἄρεσε καί στήν ἡγεσία τῆς Ἀριστερᾶς.
«Τό βράδυ ὅταν γύριζε στό σπίτι μονολογοῦσε: Ἔχω ἀρχίσει καί γίνομαι ἀντιπαθής στό κόμμα! Τό συνηθισμένο ἀστεῖο πού τοῦ ἔλεγε ὁ πατέρας μου ἦταν “μα ἐσύ Γρηγόρη “Ἑστία” διάβαζες καί “Καθημερινή”, πῶς καί πολιτεύτηκες μέ τήν ΕΔΑ;”. Ἐντούτοις πολιτεύτηκε. Καί ἄφησε στήν ἱστορία τόν Μαραθώνιο Εἰρήνης πού διοργανώνεται κάθε χρόνο τέτοια ἐποχή στήν μνήμη του.
«Τόν πῆγα μέ τό αὐτοκίνητο μαζί μέ τόν φίλο του τόν Κύπριο ποιητή Τεῦκρο Ἀνθία στήν πορεία. Στό πρῶτο μεγάλο ἀστυνομικό μπλόκο πού συναντήσαμε εἶπε “βουλευτής”, πάω στήν οἰκία μου στό Χαρβάτι καί τόν ἄφησαν νά περάσει. Στό δεύτερο μπλόκο στήν Ραφήνα μᾶς ἄφησε καί συνέχισε μόνος. “Βρές τρόπο νά ἔρθει τό αὐτοκίνητο” μοῦ εἶπε» θυμᾶται σήμερα ἡ Ρούλα Λαμπράκη. Καί προσθέτει: «Πῆγα στόν Τύμβο. Τόν βρῆκα πάνω στά σκαλιά μέ τό γνωστό πανώ. Μοῦ λέει: “Θα πηγαίνω ἐγώ μπροστά καί θά ἀκολουθεῖς ἐσύ μέ τό αὐτοκίνητο ἀπό πίσω. Πήγαμε φάλαγγα μέχρι τήν Παιανία ὅπου μᾶς σταμάτησαν μέ ἐντολή τοῦ τότε Ὑπουργοῦ Γεωργίου Ράλλη».
Στήν Θεσσαλονίκη ἡ κ. Λαμπράκη δέν ἦταν παροῦσα. Ἔσπευσε μετά τήν ἐπίθεση κατά τοῦ συζύγου της μαζί μέ τίς ἀδερφές του. «Ὅταν πεθάνω θέλω νά μέ θάψετε στό χωριό μου στήν Κερασίτσα Ἀρκαδίας» τῆς εἶχε ζητήσει. Ἀλλά σέ σύσκεψη πού ἔγινε μετά τόν θάνατό του στό νοσοκομεῖο τό κορυφαῖο στέλεχος τῆς ΕΔΑ Βασίλης Εὐφραιμίδης καί ἡ οἰκογένειά του ἀπεφάσισαν ὅτι ἡ ταφή ἔπρεπε νά γίνει στό Α΄ Νεκροταφεῖο. Πάντα ἡ Ἀριστερά ἤθελε τά σύμβολά της κοντά της. Σαράντα ἡμέρες μετά τόν θάνατό του τό κράτος τῆς ἐποχῆς –θυμᾶται ἡ κ. Λαμπράκη– «τοῦ ἔκανε κατάσχεση σέ ἕνα χωράφι στό Χαρβάτι γιά χρέη στήν Ἐφορία!».
Ὁ Λαμπράκης ἔχει τοποθετηθεῖ πλέον στήν ἱστορία. Ἔχει τήν θέση του. Καί ἡ Ρούλα Λαμπράκη θά ζεῖ πάντα μέ τίς ἰσχυρές ἀναμνήσεις πού τῆς φέρνει ἡ δραστηριότης τοῦ συζύγου της. Ἐνοχλεῖται ὅμως ὅταν κάποιοι θέλουν νά τόν παρουσιάσουν σάν κάτι ἄλλο ἀπό αὐτό πού εἶναι, ἐνῶ εἶναι ἤδη κάποιος πού στέκεται πολύ ὑψηλά στήν ἐθνική μνήμη: Δεκάδες δρόμοι φέρουν τό ὄνομά του. Μέ ἔκπληξη εἶδε πέρυσι τόν προσωπικό φάκελο τοῦ Λαμπράκη νά διανέμεται σέ δύο τουλάχιστον ἐφημερίδες καί νά ἐπιδιώκεται μέσω τῶν ἀνακριβειῶν αὐτοῦ νά βεβαιωθεῖ ὅτι ἦταν …κομμουνιστής ἀπό τήν περίοδο τῆς δεκαετίας τοῦ 1940!
«Μά ὑπηρέτησε σέ ἐποχή ψυχροῦ πολέμου ὡς ἔφεδρος ἀξιωματικός στήν Σχολή τῆς Σύρου καί γράφονται τέτοια πράγματα; Δέν μπορῶ νά καταλάβω γιατί ὁ κύριος Τόσκας ἔκανε φέιγ βολάν τόν φάκελό του χωρίς τήν δική μας συναίνεση» καταλήγει, καί προσθέτει: «Κατάλαβες τώρα γιατί διερωτῶμαι κάθε χρόνο γιατί νά μοῦ συμβαίνει αὐτό τώρα; Ἐμφανίζουν ἕναν Γρηγόρη διαφορετικό ἀπό αὐτόν πού γνώρισα, γιά τούς δικούς τους λόγους. Ἀντέχεται αὐτό;».
Δέν ἀντέχεται. Συμφωνοῦμε!
