ΕΤΟΣ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ 1876
Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2025

Ἡ χαμένη εὐκαιρία τῆς Ἑλλάδος

ΤΟΝ ΙΟΥΝΙΟ τοῦ 2007 ὁ τότε Πρωθυπουργός τῆς Ἑλλάδος Κώστας Καραμανλῆς…

… συναντήθηκε μέ τόν Ρῶσσο Πρόεδρο Βλαντιμήρ Πούτιν στήν Κωνσταντινούπολη (στό περιθώριο τῆς Συνόδου τοῦ Ὀργανισμοῦ γιά τήν Παρευξείνιο Συνεργασία) καί ἀνεκοίνωσαν τήν πρόθεσή τους γιά τήν κατασκευή τοῦ ἀγωγοῦ φυσικοῦ ἀερίου South Stream, ὁ ὁποῖος θά διήρχετο ἀπό τήν ἑλληνική ἐπικράτεια καί μέσω Ἰταλίας θά κατέληγε σέ τερματικό σταθμό στήν Αὐστρία. Οἱ ΗΠΑ θορυβημένες ἤδη ἀπό τήν ἐπιλογή τῆς Γερμανίας νά ζεσταίνεται μέ ρωσσικό φυσικό ἀέριο μέσω τοῦ ἀγωγοῦ Nord Stream πολέμησαν αὐτήν τήν πρωτοβουλία. Μετά τήν κύρωση τῆς συμφωνίας ἀπό τό Ἑλληνικό Κοινοβούλιο τόν Αὔγουστο τοῦ 2008 ξέσπασε τό «σκάνδαλο» τοῦ Βατοπεδίου, τά Δεκεμβριανά κ.ἄ.

Τελικῶς ὁ ἀγωγός ἀκυρώθηκε. Ἀπό τόν Γιῶργο Παπανδρέου ὁ ὁποῖος ἐμφανίζεται στά WikeLeaks νά διαβεβαιώνει τίς ΗΠΑ «εἶμαι ὁ ἄνθρωπός σας». Οἱ φόβοι τῆς Δύσης ὅτι ὁ Πούτιν θά ἀποκτοῦσε ἀποφασιστικό ρόλο μέσω τοῦ ἀγωγοῦ στήν Εὐρώπη καί στήν Μέση Ἀνατολή διασκεδάστηκαν προσωρινά. Γράφω «προσωρινά», διότι ὁ Πούτιν εἶναι ἤδη στήν Μέση Ἀνατολή καί συζητοῦσε χθές μέ τόν Ἐρντογάν, ὁ ὁποῖος εἶναι σέ ἀνοικτή γραμμή μέ τόν Τράμπ πώς θά γίνει ἐκεχειρία στήν… Λιβύη! Οἱ ΗΠΑ εἶναι σήμερα σέ ἀνοικτή γραμμή μέ τήν κατά Πάυατ «κακόβουλο ἐπιρροή» καί μαζί μέ τήν Τουρκία (πού ἀγοράζει ἀτιμώρητα S-400 –αὐτοί δέν εἶναι κακόβουλος ἐπιρροή!) ἔχουν ἀναχθεῖ, οἱ τρεῖς, σέ χωροφύλακες τῆς Μεσογείου καί τῆς Μέσης Ἀνατολῆς. Γράφω «διασκεδάστηκαν προσωρινά», διότι προχθές οἱ Πούτιν – Ἐρντογάν μαζί μέ τούς Προέδρους τῆς Σερβίας Βούτσιτς καί Βουλγαρίας Μπορίσωφ ὑπέγραψαν τήν συμφωνία τοῦ ἀγωγοῦ Turkish Stream (μετονομασία τοῦ South), ὁ ὁποῖος θά διέρχεται πλέον ἀπό τήν Τουρκία! Κοινῶς –γιά νά συνεννοούμαστε– οἱ Τοῦρκοι καί τόν ἀγωγό μᾶς πῆραν καί μέ τούς Ρώσσους τά ἔφτιαξαν καί μέ τίς ΗΠΑ μέλι-γάλα.

Ἀλλά τό μεῖζον δέν εἶναι αὐτό. Τό μεῖζον εἶναι ἡ σημασία τοῦ ἀγωγοῦ ὁ ὁποῖος στόν ἀρχικό του σχεδιασμό, μέ Καραμανλῆ, παρέκαμπτε τήν Τουρκία. Μᾶς τήν ἀποκαλύπτουν τήν σημασία οἱ δηλώσεις τοῦ Προέδρου τοῦ Συλλόγου Οἰκονομίας καί Ἐνέργειας τῆς Τουρκίας κ. Κουμπάρογλου στό TRT HABER. Ἀντιγράφω: «Στό παρελθόν ἡ Ρωσσία προμήθευε μέ φυσικό ἀέριο τήν Εὐρώπη καί τήν Τουρκία μέσω Οὐκρανίας, ἐνῶ σήμερα αὐτό ἀντιστρέφεται μέ τόν Turkish Stream. Τό σχέδιο θά ἐπηρεάσει σημαντικά τόσο τήν Τουρκία καί τά Βαλκάνια ὅσο καί τήν Εὐρώπη. Ἡ Βουλγαρία θά λαμβάνει φυσικό ἀέριο μέσω Τουρκίας καί δέν θά χρησιμοποιεῖ τόν ἀγωγό πού προέρχεται ἀπό τήν Οὐκρανία, καθώς ὁ ἀγωγός αὐτός θά εἶναι πιό οἰκονομικός, ὁπότε θά ἔχει τήν δυνατότητα διανομῆς φυσικοῦ ἀερίου στήν ἐσωτερική ἀγορά μέ χαμηλό κόστος. Ὁποιαδήποτε συμπλοκή στήν περιοχή ὅπως στήν Συρία, στό Ἰράν καί στό Ἰράκ θά ἐπηρεάσει ἄμεσα τήν Τουρκία ἡ ὁποία θά ἀποτελέσει πλέον ἐνεργειακό κόμβο. Σέ αὐτό τό πλαίσιο εὐελπιστῶ ὅτι τό φυσικό ἀέριο θά συμβάλλει στήν εἰρήνη τῆς περιοχῆς. Μέσω Τουρκίας θά μεταφέρεται στά Βαλκάνια ποσότητα φυσικοῦ ἀερίου 25,75 δισ. μ3».

Τήν ἴδια στιγμή πού ὁ Ἐρντογάν ὑπέγραφε αὐτή τήν συμφωνία μέ τόν Πούτιν καί τούς Βαλκάνιους γείτονές μας ὁ ὑπουργός Ἐνέργειας τοῦ ψευδοκράτους TACOY δήλωνε ὅτι ἡ Τουρκία διεκδικεῖ μερίδιο καί ἀπό τό δυτικό φυσικό ἀέριο! Ἀντιγράφω (BRTK): «Πιθανολογεῖται ὅτι στήν περιοχή τῆς ΝΑ Μεσογείου ὑπάρχει ἀπόθεμα 4 τετρ. ἑκατ. μ3, γεγονός πού καθιστᾶ σημαντική τήν θέση τῆς χώρας μας. Πρέπει νά συνεκμεταλλευθοῦμε ἀπό κοινοῦ τίς πλουτοπαραγωγικές πηγές τῆς περιοχῆς».

Μετά ταῦτα ἄς μήν κλαῖμε σήμερα πάνω ἀπό τό χυμένο γάλα. Εἶναι σαφές καί τί χάσαμε καί τί ἐπιλογές ἔχουμε καί ποῦ βρισκόμαστε. Ὁ ἀγωγός πού προωθοῦσαν Πούτιν – Καραμανλῆς παρέκαμπε τόν Βόσπορο καί τά στενά τῶν Δαρδανελλίων, αὔξανε ἐντυπωσιακά τήν γεωπολιτική σημασία τῆς Ἑλλάδος γιά τήν Εὐρώπη καί μείωνε δραματικά τήν σημασία τῆς Τουρκίας. Ἡ κίνηση Καραμανλῆ δέν ἦταν οὔτε ἀντιαμερικανική οὔτε φιλορωσσική. Ἦταν ἀντιτουρκική. Γιατί αὐτό εἶναι τό μεγάλο στρατηγικό μας πρόβλημα. Ἡ Τουρκία. Τί κατάφεραν οἱ πρόθυμοι τῆς Δύσεως πού μέ ἐπί κεφαλῆς τόν Γιῶργο Παπανδρέου καί ἄλλους πολιτικούς τῆς Δεξιᾶς ἀκύρωσαν τόν ἀγωγό; Τῆς ἔδωσαν τήν εὐκαιρία νά προσεγγίσει τόν αἰώνιο ἐχθρό της τήν Ρωσσία, νά κάνει συμφωνίες καί νά ἀγοράζει πυραύλους S-400 πού στρέφονται ἐναντίον ἡμῶν καί βεβαίως νά συνεταιριστεῖ μέ τούς Βούλγαρους καί τούς Σέρβους, πού ἐξαρτῶνται πλέον ἐνεργειακά καί ἀπό αὐτήν. Καί θά μᾶς συμπεριφέρονται ἀναλόγως.

Τί πετύχαμε ἐπίσης; Νά δώσουμε τήν εὐκαιρία στόν Ἐρντογάν νά κάνει δουλειές ταυτόχρονα καί μέ τούς Ρώσσους καί μέ τούς Ἀμερικανούς. Ἀτιμώρητα. Πετάξαμε, μήν πῶ πουλήσαμε, ἕνα στρατηγικό πλεονέκτημα δεκαετιῶν μήν τυχόν στιγματιστοῦμε γιά ἐπαφές μέ τό ξανθό γένος τίς ὁποῖες κάνει σήμερα ὁ ἴδιος ὁ Τράμπ! Ἔξοχα.

Τί πετύχαμε τέλος; Καλούμαστε τώρα, διά τῆς συνεκμεταλλεύσεως στό Αἰγαῖο, νά ἐνισχύσουμε καί ἄλλο στρατηγικά –ὄχι μόνο στόν Βορρᾶ ἀλλά καί στόν Νότο– τούς Τούρκους. Διότι εἶναι ἄλλο νά μοιράζεται πλοῦτος στήν ἰσχύ σου (μεγάλο ΑΕΠ καί καταθέσεις 280 δισ. εὐρώ στίς τράπεζες) καί ἄλλο νά μοιράζεται πλοῦτος στήν ἀδυναμία σου. Στήν πρώτη περίπτωση ἐνισχύεσαι ἐσύ. Στήν δεύτερη περίπτωση ἐνισχύεται ὁ ἄλλος. Αὐτός εἶναι καί ὁ λόγος πού ἕνα τμῆμα τοῦ ἀθηναϊκοῦ κατεστημένου μισεῖ τόσο τόν Καραμανλῆ. Γιατί ἔχει μάθει μιά ζωή νά ἐνισχύει καί νά παίζει γιά τούς ἄλλους, ὄχι γιά ἐμᾶς. Μέ τίς ὑγεῖες μας.

Απόψεις

Ὁ κύριος Πρωθυπουργός ἐνοχλεῖται ἀπό τίς ὑποδείξεις τοῦ Προέδρου

Εφημερίς Εστία
Αἰχμές πρός τόν ὑπουργό Ἐθνικῆς Ἀμύνης: «Καλό εἶναι νά μένει ἔξω ἀπό τίς πολιτικές συζητήσεις τό ὄνομά του» – Παράπονα Μητσοτάκη γιά τίς δημοσκοπήσεις γιατί «μετροῦν κόμματα πού δέν ὑπάρχουν» – Στό στόχαστρό του καί ὁ Εὐ. Βενιζέλος γιά τήν «μή κυβερνήσιμη χώρα»

Ὁ πλησίον

Μανώλης Κοττάκης
Μέ Αφορμή τόν θάνατο τοῦ Διονύση Σαββόπουλου εἰσηγοῦμαι μιά ἄσκηση πρός ἐπίλυση μέ τήν βοήθεια μιᾶς ἐκπληκτικῆς ἀνθρώπινης αἴσθησης πού δέν ἔχει ἡ ΑΙ: τῆς φαντασίας! Ἄν θέλαμε νά περιγράψουμε τήν μουσική ὅλων τῶν μεγάλων συνθετῶν τῆς ἐποχῆς μας, ποιά ἀνθρώπινη χειρονομία θά ἐπιλέγαμε γιά νά τήν συμβολίσουμε; Ἐναλλακτικά, μέ ποιά εἰκόνα θά τήν ταυτίζαμε; Γιά ὅσο σκέπτεστε τίς ἀπαντήσεις σας, εἰσφέρω ὡς τροφή γιά σκέψη τίς δικές μου. Θά ταύτιζα τόν Μίκη μέ μιά ὑψωμένη γροθιά. Αὐτός ἦταν ὁ Θεοδωράκης, αὐτή καί ἡ Μεταπολίτευση. Ἀνεκπλήρωτοι πόθοι. Τόν Μάνο μέ μιά μεγάλη ἀγκαλιά. Τῆς συμφιλιώσεως, τῆς ἀνοχῆς καί τῆς πολιτικῆς συμπεριλήψεως. Τόν Μαρκόπουλο μέ τίς ρίζες. Ἦταν ὁ σκαπανεύς τους. Τόν Ξαρχάκο μέ τό σῆμα τῆς νίκης ἀπέναντι στό ἄδικο. Καί τόν Νιόνιο μέ ἕναν κύκλο. Τόν κύκλο τοῦ «ὅλοι μαζί». Πῶς ἀγκαλιάζονται καί χορεύουν οἱ παῖκτες τῆς Ἐθνικῆς μπάσκετ μετά ἀπό κάθε νίκη; Αὐτό. Αὐτός ἦταν ὁ Σαββόπουλος. Ἡ ἑλληνική χαρά κλεισμένη σέ κύκλο. Ὅλους ὅμως τούς μεγάλους μας τούς ἑνώνει μιά λεπτή νοητή γραμμή, ἡ ὁποία λείπει σήμερα κατά βάση ἀπό τόν δημόσιο βίο. Ἡ γραμμή τῆς Ἑλληνικότητας. Πολλούς ἐξ αὐτῶν τούς ἑνώνει καί τό πνεῦμα τῆς Ὀρθοδοξίας πού ἐπηρέασε τό ἔργο τους. Ὁ ἀριστερός Θεοδωράκης ἐκτόξευσε τό […]

Ἡ Ντόρα προτείνει τήν ἐπαναφορά τοῦ Συμβουλίου Δημοκρατίας!

Εφημερίς Εστία
Σέ μιάν ἀπροσδόκητη ἐξέλιξη, ἡ κ. Ντόρα Μπακογιάννη πρότεινε νά καθήσουν στό ἴδιο τραπέζι οἱ πρώην Πρωθυπουργοί, Κώστας Καραμανλῆς, Γιῶργος Παπανδρέου, Ἀλέξης Τσίπρας καί Ἀντώνης Σαμαρᾶς, καθώς καί ὁ Εὐάγγελος Βενιζέλος, προκειμένου νά ὑπάρξει ἐθνική συνεννόησις γιά τά ζητήματα πού ἀφοροῦν στήν ἐξωτερική πολιτικῆς τῆς χώρας σέ σχέση μέ τήν Τουρκία. Καί τοῦτο ἐνῶ κατ’ ἐπανάληψιν ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ἔχει δηλώσει ὅτι ὁ ἴδιος ἔχει τήν ἀποκλειστική εὐθύνη τῆς διακυβερνήσεως καί τῆς χαράξεως τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Ἡ πρότασις αὐτή τῆς κ. Μπακογιάννη συνιστᾶ ἐπαναφορά, ἔστω καί ἄτυπη, τοῦ Συμβουλίου τῆς Δημοκρατίας, τό ὁποῖο προεβλέπετο ἀπό τό Σύνταγμα τοῦ 1975 καί κατηργήθη μέ τήν συνταγματική ἀναθεώρηση τοῦ 1986, κατά τήν ὁποία ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας κατέστη ἀποκλειστικῶς τελετουργικός, μέ τό σύνολον τῶν ἁρμοδιοτήτων νά περιέρχονται στόν Πρωθυπουργό. Στό Συμβούλιο τῆς Δημοκρατίας, τό ὁποῖο συγκαλοῦσε ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας, μετεῖχαν, πέραν τοῦ ἐν ἐνεργείᾳ Πρωθυπουργοῦ, οἱ διατελέσαντες Πρωθυπουργοί, καθώς καί οἱ διατελέσαντες Πρόεδροι τῆς Δημοκρατίας. Τό Συμβούλιο αὐτό ἐλάχιστες φορές εἶχε συγκληθεῖ καί προεβλέπετο νά λειτουργεῖ συμβουλευτικῶς γιά πράξεις ρυθμίσεως τοῦ πολιτεύματος, μέ πρώτη προτεραιότητα τήν σύγκλιση τῶν ἀπόψεων ὅλων τῶν συμμετεχόντων. Τό πνεῦμα τῆς προτάσεως τώρα εἶναι πολύ διαφορετικό καί φαίνεται ὅτι στήν βάση της ὑπάρχει ὁ φόβος γιά τήν […]

Ἆσμα ἡρωικό καί πένθιμο γιά τόν Διονύσιο μελωδό

Δημήτρης Καπράνος
Ἦταν ἕνα «μουσικό πρωινό» τοῦ Νίκου Μαστοράκη, νομίζω τό ’65.

Σάββατον 23 Ὀκτωβρίου 1965

Πρό 60 ἐτῶν
Ο ΚΟΣΜΟΣ H ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΕΟΤ