ΑΝΤΙ σημειώματος ἐπιλέγω σήμερα νά ἐπαναφέρω στήν μνήμη μας ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τήν ὁμιλία τοῦ πρώην Πρωθυπουργοῦ Κώστα Καραμανλῆ στήν Θεσσαλονίκη
Ἐκφωνήθηκε στήν Ἑταιρεία Μακεδονικῶν Σπουδῶν στίς 26 Ὀκτωβρίου. Πρίν ἀπό 40 μέρες καί κάτι. Σήμερα πού τήν μελετῶ ξανά, διαπιστώνω ὅτι περιεῖχε πολλές σκηνές ἀπό ταινία «προσεχῶς». Ἐπειδή ἡ προβολή τῆς «ταινίας» ὅμως (στό Αἰγαῖο, σέ σκηνοθεσία Ἐρντογάν) μόλις ἄρχισε, φοβᾶμαι πώς ἔχει καί ἄλλες. Οἱ ἀναφορές τοῦ πρώην Πρωθυπουργοῦ σέ «δύσκολες ἀποφάσεις», στήν «ἀνάγκη διαμόρφωσης ἐθνικοῦ μετώπου», στήν μελέτη τῶν λαθῶν γιά νά ἀποφύγουμε «μία νέα Μικρασιατική Καταστροφή», στήν πιθανότητα πρόκλησης «ἐθνικῆς κρίσης» λόγω τοῦ προσφυγικοῦ, ἀποκτοῦν νέα διάσταση ὑπό τό φῶς τῶν προκλήσεων τῆς Ἄγκυρας. Σέ ὅσα θά διαβάσετε ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά κάνω μία μικρή προσθήκη: Πρέπει νά εἴμαστε ἑνωμένοι γιά νά ἀποφύγουμε νέο 1974. Νέον ἐθνικό ἀκρωτηριασμό. Ἀκολουθεῖ Καραμανλῆς ἀπό τό πρωτότυπο:
«Ἡ 26η καί ἡ 28η Ὀκτωβρίου σηματοδοτοῦν δύο ἐμβληματικά ὁρόσημα τοῦ ἐθνικοῦ μας βίου, τῆς νεότερης ἱστορίας μας.
Στίς 26 Ὀκτωβρίου τοῦ 1912, στήν κορυφαία στιγμή τῆς ἐθνικῆς ἐξόρμησης τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ Πολέμου, ὁ Ἑλληνικός Στρατός εἰσῆλθε θριαμβευτής στήν Θεσσαλονίκη, ἀπελευθερώνοντας τήν πόλη ἀπό τόν ὀθωμανικό ζυγό. Ἄνοιξε ἔτσι ὁ δρόμος γιά τήν ἐνσωμάτωση τῆς Μακεδονίας στόν ἱστορικά φυσικό της χῶρο, στόν Ἐθνικό κορμό.
Στίς 28 Ὀκτωβρίου τοῦ 1940 ἡ μικρή Ἑλλάδα ὄρθωσε τό ἀνάστημά της στίς ἀσυγκρίτως ὑπέρτερες δυνάμεις τοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ καί τῆς βίας. Ἀπάντησε “ΟΧΙ” στίς ἀξιώσεις τοῦ εἰσβολέα πού ἡ ἀλαζονεία τῆς δύναμης τόν ἔσπρωξε σ’ ἕνα μέγα ἱστορικό λάθος: Ὁ Ἐλύτης τό περιγράφει γλαφυρά “Ἐκεῖνοι πού πράξαν τό κακό, τούς πῆρε μαῦρο σύννεφο… Παπποῦ δέν εἶχαν ἀπό δρῦ καί ἀπό ὀργισμένο ἄνεμο, στό καραοῦλι δεκαοχτώ μερόνυχτα… Δέν εἶχαν πίσω τους αὐτοί θεῖο μπουρλοτιέρη, πατέρα γεμιτζῆ…”. Ὑποτίμησαν οἱ εἰσβολεῖς μιά αὐτονόητη ἱστορική ἀλήθεια: Ὅτι γιά μᾶς τούς Ἕλληνες ἡ προάσπιση τῆς ἐλευθερίας μας συνιστᾶ μακραίωνη παράδοση καί ἐθνική κληρονομιά. Πού μᾶς ὑπαγορεύει νά ὁρίζουμε διαχρονικά ὡς “ἕναν” καί “ἄριστο” τόν Ὁμηρικό οἰωνό τοῦ “ἀμύνεσθαι περί πάτρης”. Πέρα καί πάνω ἀπό συσχετισμούς δυνάμεων. Ἁπλά καί μόνο ἀπό ἰσχυρή αἴσθηση καθήκοντος ἀπέναντι στήν Πατρίδα.
Ἡ σχέση τοῦ Ἔθνους μας μέ τήν Ἱστορία του εἶναι βιωματική. Μᾶς ὑπαγορεύει νά μελετᾶμε καί νά ἐμβαθύνουμε στά διδάγματά της. Γιατί ἡ μελέτη, ἡ γνώση, ἡ κατανόηση τῆς Ἱστορίας εἶναι τά ἰσχυρότερα ἐργαλεῖα πού διαθέτουμε, γιά νά ἀποφεύγουμε τήν ἐπανάληψη ὅσων στό παρελθόν μᾶς δίχασαν. Ὅσων λαθῶν καί παραλείψεων ὁδήγησαν σέ ἐθνικές ἧττες καί πολλές φορές σέ τραγωδίες.
[…] Ὡς μέλη καί φίλοι τῆς Ἑταιρείας Μακεδονικῶν Σπουδῶν γνωρίζετε ὅτι ὡς ἔθνος ἐπιτύχαμε μεγάλα καί σπουδαῖα, ὅποτε δράσαμε μέ ἑνότητα καί ὁμοψυχία. Στήν πρόσφατη Ἱστορία μας, οἱ δύο σταθμοί πού ἑορτάζουμε ἐχθές καί αὔριο, τήν ἀπελευθέρωση τῆς πόλης μας τό 1912 καί τό ΟΧΙ τοῦ ’40, ἀποδεικνύουν μέ τρόπο ἀπόλυτο τήν ἀλήθεια αὐτή. Δέν πρέπει βεβαίως νά ξεχνοῦμε καί μία ἄλλη ζοφερή πραγματικότητα. Ὅτι λίγα χρόνια μετά ἀπό τό καθένα ἀπό τά δύο αὐτά ὁρόσημα, βρεθήκαμε στή δίνη μεγάλων ἐθνικῶν συμφορῶν, τῆς Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς καί τοῦ Ἐμφυλίου, ἀντίστοιχα μέ δραματικό κάθε φορά κόστος. Κι αὐτό γιατί ὑποκύψαμε στόν πειρασμό τῆς διχόνοιας καί τοῦ διχασμοῦ. Εὔχομαι καί ἐλπίζω ὅτι στά χρόνια πού ἔρχονται, στήν ἐποχή τῶν νέων μεγάλων προκλήσεων, θά ἔχουμε ὅλες καί ὅλοι τήν σωφροσύνη νά πορευτοῦμε τόν δρόμο τῆς ἀρετῆς. Στά χρόνια πού ἔρχονται, θά βρεθοῦμε ἀντιμέτωποι μέ μεγάλες προκλήσεις. Προκλήσεις πού, ἄς μήν ἔχουμε αὐταπάτες, θά ἀπαιτήσουν συγκροτημένες πολιτικές, ἀποφασιστικότητα καί τόλμη. Θά χρειαστεῖ νά πάρουμε δύσκολες ἀποφάσεις καί νά τίς ἐφαρμόσουμε μέ συνέπεια καί πειθαρχία. Μέ τήν Τουρκία, οἱ σχέσεις μας διαχρονικά δοκιμάζονται ἀπό τίς αὐθαίρετες διεκδικήσεις της. Ἡ ἀντιμετώπισή τους ἀπαιτεῖ σοβαρότητα, μακροπρόθεσμο σχεδιασμό καί πρωτοβουλίες σέ ὅλα τά μέτωπα. Ἡ Ἑλλάδα ἔχει ἐπιλέξει, ὡς κύριο ὅπλο της ἀπέναντι στίς διεκδικήσεις αὐτές, τό Διεθνές Δίκαιο. Πρέπει ταυτόχρονα νά ἐργαζόμαστε ἀδιάλειπτα γιά τήν ἀνάδειξη τοῦ προβλήματος ὡς Εὐρω-τουρκικοῦ, καί ὄχι ἀμειγῶς ἑλληνο-τουρκικοῦ. Καί ἀκόμα νά οἰκοδομοῦμε ἰσχυρές συμμαχίες, στή βάση διμερῶν ἤ πολυμερῶν συμφωνιῶν, πού ἀναβαθμίζουν τή θέση μας στήν περιοχή. Σήμερα, ὡστόσο, δέν ὑπάρχει καμμία ἀμφιβολία ὅτι βρισκόμαστε μπροστά σέ μιά ἀπροκάλυπτη κλιμάκωση ἐκ μέρους τῆς Τουρκίας, ἀπό τόν Ἕβρο μέχρι τήν Κύπρο. Κλιμάκωση πού εἶναι σχεδιασμένη καί συστηματική. Γνωρίζουμε πιά ποῦ ἀποσκοποῦν οἱ στρατηγικές κινήσεις τῆς Ἄγκυρας. Ἡ ἐμπειρία τοῦ παρελθόντος ἔχει δείξει ὅτι ἡ Ἑλλάδα δέν πρέπει νά συρθεῖ οὔτε νά παρασυρθεῖ ἀπό τίς μεθοδεύσεις τῆς Τουρκίας καί δέν πρέπει νά ἐπιτρέψει τή δημιουργία τετελεσμένων σέ βάρος τῶν κυριαρχικῶν δικαιωμάτων της. Πρέπει νά βρίσκεται σέ διαρκῆ ἐγρήγορση καί ἑτοιμότητα. Γιατί, ἄς μήν γελιόμαστε, ἡ ὑπεράσπιση τῶν κυριαρχικῶν δικαιωμάτων καί τῶν ἐθνικῶν συμφερόντων μας θά βασιστεῖ στίς δικές μας δυνάμεις. Στήν ἐμπέδωση ἀρραγοῦς ἐθνικοῦ μετώπου καί στή διασφάλιση τῆς ἀποτρεπτικῆς ἰσχύος τῶν ἐνόπλων μας δυνάμεων.
Θέλουμε μέν καλές σχέσεις μέ ὅλους τούς γείτονές μας. Πιστεύουμε στό διάλογο. Μέ ὅλους θέλουμε νά συνεργαστοῦμε. Ἀλλά δέν μᾶς πτοοῦν ἀπειλές καί ἐκβιασμοί. Γιατί, ὅπως ἤδη ἐλέχθη ἀναφορικά μέ τήν αὐριανή Ἐπέτειο τοῦ Ὄχι, ἡ Ἑλλάδα ἀπορρίπτει τήν ἐπικράτηση τῆς ἰσχύος ἔναντι τοῦ δικαίου. Γι’ αὐτό καί συστάσεις καί προτροπές πού μᾶς καλοῦν τάχα νά “λογικευτοῦμε καί νά τά βροῦμε”, πολύ δέ περισσότερο πιέσεις φίλων, συμμάχων ἤ ἑταίρων, δέν γίνονται δεκτές, ἄν προσκρούουν στό ἐθνικό συμφέρον. Χρέος δικό μας εἶναι νά ὑπερασπιζόμαστε τά δίκαια καί τά συμφέροντα τῆς Ἑλλάδας. Στή Θράκη, στό Αἰγαῖο, στήν Κύπρο μετριέται ἡ ἀντοχή τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Καί πρέπει νά πείθει ἅπαντες, ὅτι αὐτή ἡ ἀντοχή εἶναι μεγάλη, ἀποφασισμένη καί ἀμετακίνητη».
