Μέ ἐπίκληση τῆς Συμφωνίας τῶν Πρεσπῶν
Τοῦ Μανώλη Κοττάκη
ΥΠΟΤΙΘΕΤΑΙ ὅτι ἡ σύνθετος ὀνομασία «Βόρειος Μακεδονία» πού παραπέμπει σέ γεωγραφικό προσδιορισμό ὑπῆρξε ὁ μείζων συμβιβασμός τῶν Πρεσπῶν, καί κατά κάποιες ἐγχώριες ἐλίτ «ἐπιτυχία» τῆς ἑλληνικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Ὑποτίθεται ὅτι ἡ νέα ὀνομασία περιελήφθη στό ἀναθεωρημένο Σύνταγμα τῆς χώρας κατόπιν αἰτήματος τῆς Ἑλλάδος προκειμένου αὐτή νά ἰσχύει erga omnes –«ἔναντι ὅλων». Ἐσχάτως δέ μετά καί τίς ραγδαῖες πολιτικές ἐξελίξεις στήν γείτονα –παραίτηση τοῦ κυρίου Ζάεφ ἀπό τήν πρωθυπουργία– ἀκοῦμε τό ἐπιχείρημα, ὅτι θά ἦταν βαρειά ὀπισθοδρόμηση τυχόν καταγγελία τῆς Συμφωνίας τῶν Πρεσπῶν ἀπό τήν μία ἤ τήν ἄλλη πλευρά, καθῶς τά Σκόπια θά ἦταν ἐλεύθερα ἐφ’ ἑξῆς νά χρησιμοποιοῦν τό ὄνομα «Μακεδονία» σκέτο. Καθῶς μέ βάση τό κείμενο τῶν Πρεσπῶν δέν εἶναι δυνατή ἡ ἀναβίωσις τῆς ἐνδιάμεσης συμφωνίας καί ἡ ἐπίκλησις τῆς ὀνομασίας «Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία τῆς Μακεδονίας». Ὅλα τά παραπάνω «ὑποτίθεται». Ὑπάρχει ὅμως καί κάτι τό ὁποῖο δέν «ὑποτίθεται», ἀλλά συμβαίνει. Τά Σκόπια δέν ἔχουν μπεῖ στό ΝΑΤΟ ὡς «Βόρεια Μακεδονία» ὅπως πιστεύουμε ἐδῶ στήν Ἑλλάδα τά τελευταῖα τρία χρόνια. Ἀλλά ὡς «Μακεδονία»! Σκέτο.
Ἡ «Ἑστία» εἶναι σέ θέση νά γνωρίζει, καί ἡ πληροφορία της δέν ἐπιδέχεται ἀμφισβητήσεως ὅτι στό στρατιωτικό σκέλος τοῦ ΝΑΤΟ ὅταν συνεδριάζουν οἱ ἐθνικοί ἀντιπρόσωποι μπροστά ἀπό τόν ἀνώτατο ἀξιωματικό πού ἐκπροσωπεῖ τήν γειτονική χώρα δέν ὑπάρχει ἡ ταμπέλλα μέ τήν συντομογραφία “NM” (Νοrth Macedonia), ἀλλά ἡ ταμπέλλα μέ τήν συντομογραφία “MKD” (Macedonia). Στίς διεθνεῖς διασκέψεις ἀντιθέτως πού μετέχουν πρέσβεις, ὑπουργοί καί βεβαίως ἡγέτες χωρῶν μελῶν τοῦ ΝΑΤΟ, τά προσχήματα τηροῦνται. Τά Σκόπια ὀνομάζονται «Βόρειος Μακεδονία». Συμφώνως μέ τίς ἴδιες πληροφορίες τῆς ἐφημερίδος μας, στίς διαμαρτυρίες τῆς ἑλληνικῆς στρατιωτικῆς ἀντιπροσωπίας γιά τήν ἐμμονή στήν χρησιμοποίηση τοῦ ὀνόματος «Μακεδονία», ἡ ἀπάντησις πού ἐδόθη τόσο ἀπό τούς ἐπιτελεῖς τῆς συμμαχίας ὅσο καί ἀπό ἐκπροσώπους τῆς γείτονος, εἶναι ὅτι μέ διασταλτική ἑρμηνεία τῆς Συνθήκης τῶν Πρεσπῶν καί δή συγκεκριμένων ἄρθρων οἱ συντομογραφίες εἶναι δυνατόν νά διατηροῦνται πλήν τῶν τηλεφωνικῶν ἀριθμῶν, τῶν πινακίδων αὐτοκινήτων καί τῶν τηλεοπτικῶν μεταδόσεων τῶν ποδοσφαιρικῶν ἀγώνων καί στίς κλειστές συνεδριάσεις τοῦ στρατιωτικοῦ σκέλους τοῦ ΝΑΤΟ! Δέν χρειάζεται λοιπόν νά ἀκυρωθεῖ ἡ Συμφωνία τῶν Πρεσπῶν γιά νά ἐπιστρέψουμε στό ὄνομα «Μακεδονία»! Ἔχουμε ἤδη ἐπιστρέψει, ἀλλά δέν τό γνωρίζουμε.
Πέραν αὐτῶν, ὑπάρχει καί τό ζήτημα τοῦ Συντάγματος. Τό ζήσαμε ἄλλως τε τό καλοκαίρι καί μέ τήν ὀνομασία τῆς ἐθνικῆς ὁμάδος τῶν Σκοπίων στό εὐρωπαϊκό πρωτάθλημα. Κανείς δέν ἔχει ἀπαντήσει ἐπίσης μέχρι τώρα στούς ὑπαινιγμούς πού ἔχει ἀφήσει στό βιβλίο του ὁ πρώην Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Νῖκος Κοτζιᾶς, ὅτι τό Σύνταγμα τῶν Σκοπίων δέν τροποποιήθηκε σέ ὅλο του τό εὖρος ὥστε νά ἀπαλειφθοῦν οἱ πάνω ἀπό ἑκατό ἀναφορές τοῦ ὀνόματος «Μακεδονία» στό corpus του, ἀλλά στήν πραγματικότητα ἀναρτήθηκαν δύο κείμενα ἀναθεωρημένου συντάγματος στό Διαδίκτυο! Ἕνα μέ ἀλλαγές καί ἕνα χωρίς. Βεβαίως ὅλα αὐτά δέν σημαίνουν ὅτι δέν ἔχει βάση ὁ προβληματισμός πού ἀκοῦμε ἀπό σοβαρούς ἀνθρώπους, ὅτι ἡ Ἑλλάς πρέπει νά ἀγκαλιάσει τά Σκόπια τήν ὥρα πού αὐτά αἰσθάνονται ὅτι ἀπειλοῦνται ἀπό τήν Βουλγαρία καί τήν Ἀλβανία ἐντός τῶν ὁποίων ἀναπτύσσεται μείζων μεγαλοϊδεατισμός. Προβληματισμός πού δικαιώνει πλήρως ὅσα ἔλεγε ὁ Κωνσταντῖνος Καραμανλῆς τό 1991 ὅταν προειδοποιοῦσε ὅτι ὁ ἀλυτρωτισμός μπορεῖ νά πυροδοτηθεῖ «ἀπό συνδυασμούς δυνάμεων». Ἔχει πράγματι βάση αὐτός ὁ προβληματισμός. Ὅπως ἔχει βάση ὁ προβληματισμός πού λέει ὅτι «ὁ νέος ἑλληνικός πατριωτισμός εἶναι ἡ κατίσχυσίς μας στά Βαλκάνια». Κατά τοῦτο εἶναι εὐτύχημα πού ὁ ἡττηθείς Ζάεφ ἐπιρρίπτει τίς εὐθῦνες γιά τά ἐμπόδια στήν ἐνταξιακή πορεία τῶν Σκοπίων στήν ΕΕ, στήν Βουλγαρία καί σέ ὄπισθεν αὐτῆς κρυπτόμενες δυνάμεις (Γερμανία, Γαλλία), πάντως ὄχι σέ ἐμᾶς. Ὡστόσο δέν πρέπει νά παραβλέπεται τό ἑξῆς: ἡ Ἑλλάς τό ἔχει κερδίσει αὐτό τό στοίχημα νά μήν θεωρεῖται μέρος τοῦ προβλήματος καί δέν χρειάζεται νά κυρώσει «Πρέσπες 2» γιά νά πείσει τόν γειτονικό λαό ὅτι τό ἐννοεῖ. Κάθε Σαββατοκύριακο ἡ Θεσσαλονίκη, ἀκόμη καί τό περασμένο ὅπως διαπιστώσαμε ἰδίοις ὄμμασι, ὑποδέχεται (παρά τίς διαφωνίες τῶν κατοίκων της μέ τίς Πρέσπες) μέ θέρμη τούς χιλιάδες ἐπισκέπτες ἀπό τό γειτονικό κράτος. Οἱ ὁποῖοι τήν ὀνομάζουν «Παρίσι τῶν Βαλκανίων». Ὅσα δέν καταφέρνει ἡ διπλωματία, τά ἐπιτυγχάνουν οἱ λαοί μόνοι τους. Ἄλλοθι λοιπόν δέν ὑπάρχουν. Ἀφοῦ ἡ οἰκονομία ἔχει ἀλλάξει τόν ροῦν τῆς ἱστορίας, ἡ πολιτική πρέπει νά διεκδικεῖ τόν σεβασμό τῶν συμπεφωνηθέντων. Καί σέ ἀκραῖες περιπτώσεις, ὅταν δέν τηροῦνται, τότε, καί μόνον τότε, νά ἀφίσταται ἀπό αὐτές.
