Ἰδεολογικό μανιφέστο Δένδια ἐνώπιον Μητσοτάκη μέ «ἀλλαγή», «ἀναγέννηση», «ἀπαλλαγή ἀπό τό ξεπερασμένο», «θεσμούς μέ διαφάνεια» καί «ἐγγυήσεις κατά τῆς διαφθορᾶς»
«Στά κακοτράχαλα τά βουνά μέ τό σουράβλι καί τό ζουρνᾶ πάνω στήν πέτρα τήν ἁγιασμένη χορεύουν τώρα τρεῖς ἀντρειωμένοι. Ὁ Νικηφόρος κι ὁ Διγενῆς κι ὁ γιός τῆς Ἄννας τῆς Κομνηνῆς. Δική τους εἶναι μιά φλούδα γῆς μά ἐσύ, Χριστέ μου, τούς εὐλογεῖς γιά νά γλιτώσουν αὐτή τή φλούδα ἀπ’ τό τσακάλι καί τήν ἀρκούδα. Δές πῶς χορεύει ὁ Νικηταρᾶς κι ἀηδόνι γίνεται ὁ ταμπουρᾶς. Ἀπό τήν Ἤπειρο στό Μοριᾶ κι ἀπ’ τό σκοτάδι στή λευτεριά τό πανηγύρι κρατάει χρόνια στά μαρμαρένια τοῦ χάρου ἁλώνια. Κριτής κι ἀφέντης εἶν’ ὁ Θεός καί δραγουμάνος του ὁ λαός».
- Tοῦ Μανώλη Κοττάκη
Μέ αὐτούς τούς στίχους τοῦ Νίκου Γκάτσου σέ σύνθεση τοῦ Μάνου Χατζιδάκι, τούς ὁποίους ἑρμήνευσε ὁ μεγάλος Μανώλης Μητσιᾶς ἐνώπιον τῶν 700 προσκεκλημένων, μεταξύ αὐτῶν ὁ Πρόεδρος τῆς Βουλῆς, 111 βουλευτές τῆς ΝΔ, 8 Μητροπολῖτες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, τό σύνολο τῆς ἡγεσίας τῆς στρατιωτικῆς καί ὁ δήμαρχος Ἀθηναίων, «ὑποδέχθηκε» προχθές τό βράδυ στό νέο ἀνακαινισμένο Πεντάγωνο τόν Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ὁ ὑπουργός Ἐθνικῆς Ἀμύνης Νῖκος Δένδιας. Δεδομένου τοῦ θορύβου πού διαρκεῖ γιά τίς μεταξύ τους σχέσεις, ὁ Κερκυραῖος πολιτικός ἀποτόλμησε μπροστά στό Πεντάγωνο μιά μοναδικοῦ ρίσκου πολιτική πρωτοβουλία: Ἐπιχείρησε καί κατάφερε νά διαφοροποιηθεῖ ἀπό τόν πολιτικό του προϊστάμενο γιά τό πῶς ἀντιλαμβάνεται σήμερα τήν Ἑλλάδα μέσα στόν σύγχρονο κόσμο καί τήν ποιότητα τῆς διακυβέρνησής της. Δέν προσέφυγε σέ κορῶνες. Ἡ συνταγή του ἦταν «ἤπια ἰσχύς».
Χωρίς ὅμως νά θίξει τόν κύριο Μητσοτάκη. Ἀλλά βγάζοντάς τον ἐντελῶς ἔξω ἀπό τά νερά του. Ὁ «Τσάμικος» καί οἱ ἥρωές του, ὁ Χριστός, ὁ Νικηφόρος, ὁ Διγενῆς, ὁ Νικηταρᾶς καί ἡ Ἄννα Κομνηνή, πού εἶναι ἐπίσης τό ἀγαπημένο τραγούδι τῶν πρώην Πρωθυπουργῶν Κώστα Καραμανλῆ καί Ἀντώνη Σαμαρᾶ (ἰδίως τοῦ δεύτερου), δέν εἶναι ἀκριβῶς τῆς ἀρεσκείας τοῦ κυρίου Μητσοτάκη. Δέν ἀρέσει στούς ὑπερφιλελεύθερους τό Βυζάντιο. Οὔτε τό «Τῇ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ τά Νικητήρια» πού ἀπέδωσε ἐξαιρετικά ἡ χορωδία τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων στήν ἔναρξη τῆς ἐκδήλωσης. Ὁ πιό γνωστός δηλαδή ὕμνος πρός τιμήν τῆς Παναγίας πού συνδέεται μέ τήν Κωνσταντινούπολη. Γι’ αὐτό εἶναι καί λίαν ἀμφίβολο ἄν ὁ Πρωθυπουργός κατανόησε ἀπό ποῦ μᾶς ἔρχεται ἡ φράση «Πολυχρόνιος ἡμέρα» πού ἀνεφώνησαν τρίς οἱ ἄψογοι παρουσιαστές τῆς ἐκδήλωσης, Ἄντζελα Γκερέκου καί Ἄκης Σακελλαρίου.
Ὁ ὑπουργός Ἐθνικῆς Ἀμύνης τόλμησε, μέ ἀφορμή τήν ἀνακαίνιση ἑνός κτηρίου ἀπό ἐρείπιο τοῦ παρελθόντος (πού θύμιζε τά ἡρωικά προσφυγικά τῆς Λεωφόρου Ἀλεξάνδρας) σέ σύγχρονο βιοκλιματικό κτήριο (μέ τήν ὑπογραφή τοῦ μεγάλου Κώστα Βαρώτσου), νά λύσει ἐνώπιον ὅλων, μεταξύ τῶν ὁποίων καί οἱ Νικήτας Κακλαμάνης, Εὐάγγελος Βενιζέλος, Εὐάγγελος Μεϊμαράκης, μιά δύσκολη ἰδεολογική ἄσκηση: Πόση νεωτερικότητα μπορεῖ νά ἀντέξει ἡ παράδοση; Καί πόση παράδοση «χωρᾶ» ἡ νεωτερικότητα; Ἡ ἀπάντηση πού ἔχει δώσει μέχρι στιγμῆς πλεῖστες ὅσες φορές στό ἴδιο διακύβευμα ἡ παροῦσα «κεντρώα» ἡγεσία τῆς ΝΔ εἶναι ἡ ἀποκοπή ἀπό τήν παράδοση χάριν τῆς νεωτερικότητας. Ὁ Δένδιας, μέ σύμμαχό του τό νέο μοντέρνο κτήριο πού ἀνακαινίστηκε μέ χορηγία 10 ἑκατομμυρίων εὐρώ τοῦ «ταξίαρχου» ἐπιχειρηματία Εὐάγγελου Μυτιληναίου, ἀπέδειξε ὅτι ἡ παράδοση «παντρεύεται» μέ τήν νεωτερικότητα. «Παντρεύεται» τό χθές μέ τόν «φιλόδοξο ἐκσυγχρονισμό», ὅπως τόν ἀποκάλεσε, καί μέ τό «ὑγιές ἐνάρετο φιλελεύθερο ὑπόδειγμα». «Παντρεύεται» μέ τήν νέα μοντέρνα ὄψη τοῦ κτηρίου, πού παραπέμπει, ὅπως εἶπε ὁ ὑπουργός, «στίς πτυχώσεις τῆς φουστανέλας τῶν Εὐζώνων καί στούς κίονες ἀρχαίων μνημείων». «Παντρεύεται» μέ τήν πίστη καί τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας, ἡ ὁποία εἶναι τοποθετημένη στήν εἴσοδό του δεξιά ὅπως μπαίνεις, μέ τήν ἐπίγνωση ὅτι πρίν ἀπό ὅλες τίς μεγάλες μάχες τοῦ Ἔθνους σέ αὐτήν ὁρκίζονταν οἱ στρατηγοί καί τό στράτευμα. «Παντρεύεται» γιατί τό δρώμενο πού ἐπιμελήθηκε ἡ καταξιωμένη Σοφία Σπυράτου σέ κοστούμια τῆς Ντένης Βλαχιώτη ἔδεσε ἁρμονικά μέ τόν νέο περιβάλλοντα χῶρο καί τήν «Κιβωτό τῆς Μνήμης».
Ὁ Δένδιας μίλησε τολμηρά μπροστά στόν Πρωθυπουργό γιά «ἀλλαγή» καί «ἀναγέννηση». Γιά «Ἱστορία» καί «ταυτότητα». Γιά τίς Δημοκρατίες πού χρειάζονται «διαυγεῖς θεσμούς». Γιά θεσμούς «μέ οὐσιαστική σύγκρουση καί βαθιές μεταρρυθμίσεις». Γιά «ἐγγυήσεις κατά τῆς διαφθορᾶς». Γιά τήν «ἀπειλή πού γίνεται δεκαπλάσια» ἐπειδή «ἡ ἰσχύς παράγει δίκαιο» καί ἀπαιτεῖ, ἐκτός ἀπό ἐξοπλισμούς, «συναγωνισμό οἰκονομιῶν, ἐπένδυση στό ἀνθρώπινο κεφάλαιο καί καινοτομία». Γιά τό «φιλελεύθερο ἐνάρετο ὑπόδειγμα πού δίδει νέους μισθούς μέ ἐξοικονομήσεις ἀπό τήν μείωση τοῦ κράτους» (τό ἔκανε τό ΥΠΕΘΑ καταργῶντας 3.000 ὀργανικές θέσεις). Γιά τήν σύγκρουση «μέ τό στατικό, τό ἀποσπασματικό καί τό ξεπερασμένο», πού γιά νά γίνει χρειάζεται «νά ἀναγνώσουμε ἐκ νέου τήν Ἑλλάδα». Γιά τό «ἄνοιγμα στό καινούργιο πού προποθέτει σεβασμό στήν παράδοση» καί στήν «ἐθνική ταυτότητα».
Ἀπό τό σημεῖο ἐκεῖνο καί μετά, ὁ ὑπουργός Ἀμύνης χάραξε τήν διαχωριστική γραμμή μέ τήν παροῦσα ἡγεσία. Ἀφοῦ ἐξάντλησε τήν νεωτερικότητα, διακήρυξε τήν «σύζευξη τῆς παράδοσης μέ τήν πρόοδο» ἀναθεωρῶντας ἐν μέρει καί αὐτήν τήν ἰδεολογική διακήρυξη τῆς ΝΔ τοῦ 1974, ἡ ὁποία ὁρίζει ὅτι «συντηρεῖ ἀπό τήν παράδοση μόνο ὅσα ὁ χρόνος ἀπέδειξε σωστά καί προχωρεῖ μέ μεγάλα καί τολμηρά βήματα στίς ἐξελισσόμενες συνθῆκες». Ὁ ὑπουργός ὑπερέβη τήν διάκριση καί ὁμίλησε γιά σύζευξη. Υἱοθετῶντας οὐσιαστικά τό ὑπό τοῦ Ἐλύτη λεχθέν, ὅτι «θά ἔρθει μιά μέρα πού τό παρελθόν θά μᾶς συγκλονίσει μέ τήν δύναμη τῆς ἐπικαιρότητάς του».
Ὁ ὑπουργός τόνισε ὅτι «ἡ εἰκόνα, ἡ μνήμη καί ἡ αἰσθητική ἔχουν θέση στόν πυρῆνα τῆς ἐθνικῆς ἀμυντικῆς ταυτότητας», ἐνῶ ἔκανε εἰδική ἀναφορά στήν Παναγία, στούς Αὐτοκράτορες καί στό «Ὑπερμάχῳ» (μᾶλλον ἐκτός κειμένου, γιατί παραδόξως δέν βρήκαμε τίς ὡραῖες αὐτές ἀναφορές στό κείμενο τῆς ὁμιλίας πού ἀναρτήθηκε στήν ἱστοσελίδα τοῦ Ὑπουργείου). Τελευταῖο, ἀλλά ὄχι ἔλασσον: ὁ κύριος Δένδιας ἔκανε ἐνώπιον τοῦ δημάρχου Ἀθηναίων Χάρη Δούκα, ὁ ὁποῖος εὑρίσκεται σέ κόντρα μέ τό Μαξίμου, εἰδική ἀναφορά στήν «ἐθνική ἑνότητα». Ὁ δήμαρχος δώρισε καί τά 28 σύν 25 δενδρύλλια πού φυτεύτηκαν στόν περίβολο τοῦ Πενταγώνου πρός τιμήν τῆς 28ης Ὀκτωβρίου καί τῆς 25ης Μαρτίου.
Ὁ προλαλήσας Εὐάγγελος Μυτιληναῖος, πού ἔλαβε τόν λόγο γιά νά ὑπογραμμίσει «ναί, ἀνήκουμε στήν Δύση καί στό ΝΑΤΟ, ἀλλά πρέπει νά βασιζόμαστε στίς δυνάμεις μας», σίγουρα ἀντελήφθη τήν ἀλλαγή στήν ἀτμόσφαιρα. Ἐπικαλέστηκε μάλιστα φράση συνέντευξης τοῦ Βαρώτσου στήν «Ἑστία τῆς Κυριακῆς», γιά νά τήν ἀντιδιαστείλει μέ τήν φράση «ἄν θές εἰρήνη, προετοιμάσου γιά πόλεμο». Ὁ γλύπτης Κώστας Βαρῶτσος, πού μίλησε ἐπίσης πρίν τόν Δένδια καί ἔπειτα κάθισε δίπλα στήν σύζυγό του Δανιηλίδα Δανασῆ καί στήν οἰκοδέσποινα σύζυγο τοῦ ὑπουργοῦ Δάφνη, ἐπίσης κατενόησε τό ἰδεολογικό πλαίσιο τῆς ἡμέρας. Δικαίωσε ἔτσι τήν εἰσήγηση τοῦ γενικοῦ γραμματέα Ἀντώνη Οἰκονόμου πρός τόν ὑπουργό νά ἀναλάβει αὐτός τήν ἀνακαίνιση.
Ἐκεῖνος πού φάνηκε νά μήν καταλαβαίνει τήν «βελούδινη ἐπανάσταση» Δένδια ἦταν ὁ ταλαιπωρούμενος ἀπό κορωνοϊό (καί ἴσως δικαιολογημένος γιά τά μειωμένα ἀνακλαστικά του) Πρωθυπουργός. Ἀνέβηκε στό βῆμα ἀμέσως μετά τόν κύριο Δένδια καί δέν ἔνιωσε κἄν τήν ἀνάγκη νά κάνει ἕνα σχόλιο γιά ὅσα εἶχαν ἤδη συμβεῖ. Πέρασαν ἀπό μπροστά του ὁ Χατζιδάκις, ὁ Γκάτσος, ὁ Μητσιᾶς, ὁ Ἄγγελος Παπαδημητρίου, οἱ στρατιῶτες στό πλατύσκαλο τοῦ Ὑπουργείου πού «χαιρετοῦσαν» τίς μητέρες τους καί δέν βρῆκε μιά λέξη νά πεῖ. Περιορίστηκε σέ μιά καλή, ἀλλά κλασσική, χωρίς κάτι νέο, ὁμιλία. Κατάλαβαν ὅμως ἄριστα οἱ 111 βουλευτές τῆς ΝΔ, οἱ 89 ἐκ τῶν ὁποίων, σύμφωνα μέ πληροφορίες μας, εἶχαν δηλώσει συμμετοχή πρίν γίνει γνωστή ἡ παρουσία τοῦ Πρωθυπουργοῦ στήν ἐκδήλωση! Κατάλαβαν, ὅπως σχολίαζαν μετά σέ πηγαδάκια, ὅτι ὁ Δένδιας «σάλπισε τήν ἐπιστροφή στά νάματα τῆς παράταξης μέ σύγχρονη ἰδεολογική ταυτότητα», πού βεβαίως δέν περιλαμβάνει τήν διαφθορά καί τήν διάβρωση τῶν θεσμῶν. Εἶναι παράδοξο, ἀλλά ἰσχύει: Ἡ ἀπουσία τῶν πρώην Πρωθυπουργῶν Κώστα Καραμανλῆ καί Ἀντώνη Σαμαρᾶ βοήθησε θετικά κατά τοῦτο: Τό σύνολο τῆς Κοινοβουλευτικῆς Ὁμάδας σχεδόν παρακολούθησε ἕνα ἄτυπο «ντιμπέιτ» μεταξύ τοῦ νῦν καί τοῦ φιλοδοξοῦντος νά γίνει στό μέλλον «νῦν» καί κατέληξε στά πρῶτα συμπεράσματά του. Ὅπως μᾶς σχολίασε χαμηλόφωνα κατά τήν ἔξοδό του ἕνας Μητροπολίτης, περασμένες ὀκτώ, ὁ ὑπουργός ἤδη «διακονεῖ τήν ἀλλαγή»…
Μ.Η.Τ. 232122