ΑΠΑΝΤΕΣ οἱ ἐπίτροποι ἔδωσαν τό «παρών» στήν προχθεσινή ἐπίσκεψη τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου στό Κολλέγιό τους στίς Βρυξέλλες.
Ἅπαντες πλήν μίας: τῆς Ἐπιτρόπου πού εἶναι ἁρμοδία γιά τίς Ἐξωτερικές Σχέσεις τῆς ΕΕ, Φεντερίκα Μονγκερίνι. Ἡ Ἰταλίδα ἀπουσίαζε δικαιολογημένα. Ἦταν κλεισμένη σέ ἕνα διπλανό γραφεῖο καί ὅπως ἐλέγετο χαριτωμένα στούς διαδρόμους τῆς Κομμισσιόν «κανοναρχοῦσε τόν Ζάεφ». Γιά ποιό πρᾶγμα τόν κανοναρχοῦσε τηλεφωνικῶς εἶναι ἁπλό: τό Σύνταγμα τῶν Σκοπίων δέν περιέχει διάταξη ἀντίστοιχη μέ τό ἄρθρο 28 τοῦ ἑλληνικοῦ Συντάγματος πού καθορίζει τήν ὑπεροχή τοῦ διεθνοῦς δικαίου καί τῶν γενικῶς παραδεδεγμένων κανόνων του ἔναντι τοῦ ἐσωτερικοῦ δικαίου. Σέ περίπτωση σύγκρουσης ὅρων τῆς Συνθήκης τῶν Πρεσπῶν καί ὅρων τοῦ Συντάγματος ὑπερισχύει τό σκοπιανό Σύνταγμα. Προκειμένου νά εἶναι, λοιπόν, κατοχυρωμένη ἡ ἑλληνική πλευρά γιά θέματα ὅπως οἱ ὅροι «μακεδονικό ἔθνος» καί «μακεδονική γλῶσσα», ἐπιβάλλεται ἡ ὅποια ἑρμηνεία τῆς Συνθήκης νά περιληφθεῖ κατ’ ἀρχήν στό Σύνταγμα.
Ἀπό τήν πορεία τοῦ δημοσίου διαλόγου στήν Ἑλλάδα καί τά Σκόπια προέκυψαν διαφορές στήν ἑρμηνεία τῶν Πρεσπῶν γιά τό θέμα τῆς ἐθνότητας, γιά τό θέμα τῆς δῆθεν μακεδονικῆς μειονότητας στήν Ἑλλάδα καί βεβαίως γιά τό θέμα τῆς γλώσσας. Διαφορές, πού δεδομένων τῶν ἀλυτρωτικῶν ἀναφορῶν Ζάεφ στό κοινοβούλιο, κινδυνεύουν νά τινάξουν τήν Συμφωνία στόν ἀέρα. Στήν ἀρχή τῆς διαδρομῆς ὁ Τσίπρας εἶχε νά ἀντιμετωπίσει μόνο τίς ἐπιφυλάξεις τῆς ΝΔ γιά τά θέματα αὐτά. Ὄχι τῶν ὑπολοίπων, καί πάντως ὄχι τοῦ Ποταμιοῦ πού ἐμφανίζεται σήμερα νά ἀμφιταλαντεύεται (αὔριο ποιός ξέρει, κυκλοφοροῦν τά ζυγά). Γιά τόν σκοπό αὐτό ἄρχισε στό παρασκήνιο μιά μυστική ἐπιχείρηση «λίφτινγκ» στίς Πρέσπες. «Λίφτινγκ» στό ὁποῖο πρωταγωνιστοῦν ἡ ΕΕ, τό ΝΑΤΟ καί, τέλος, ὁ ΟΗΕ. Ὁ ὅρος «μειονότητα» ἀπαλείφθηκε ἀπό τό σκοπιανό Σύνταγμα καί ἔγινε «διασπορά». Ἡ «ἐθνικότητα» γίνεται «ὑπηκοότητα». Μένει ἡ γλῶσσα. Στήν πραγματικότητα, οἱ ἀλλαγές στίς ὁποῖες ὑποχρεώνεται τώρα ὁ Ζάεφ στό περιεχόμενο τῆς συνταγματικῆς ἀναθεώρησης πᾶνε πολύ πιό μακριά ἀπό αὐτές πού τοῦ ζητοῦνται ἀπό τήν Συμφωνία τῶν Πρεσπῶν. Εἶναι ἐντελῶς νέες. Ἀπό μία ἄποψη εἶναι καί ἐσωτερικά προβληματικές: Τί μέλλον μπορεῖ νά ἔχει ἕνα κράτος ὅταν ἐπιμέρους ἐθνοτικές ὁμάδες ὅπως οἱ Ἀλβανοί κατορθώνουν νά ἀναγραφεῖ στό Σύνταγμά του ὅτι δέν εἶναι «Μακεδόνες» ἀλλά κάτι ἄλλο; Πρόβλημά τους ὡστόσο. Ἡ διαδικασία αὐτή θά εἶναι μακρά καί ἐπώδυνη γιά τόν Ζάεφ. Καί τοῦτο, διότι ἡ Ἑλλάς στό παρασκήνιο θά ἐπιμείνει μετά καί τήν συνταγματική ἀναθεώρηση νά ὑπάρχει –πρόσθετη ἐγγύηση– καί διμερής διακήρυξη γιά τά ζητήματα τοῦ ἔθνους καί τῆς γλώσσας. Δέν τῆς ἀρκεῖ ἡ ἀλλαγή τοῦ Συντάγματος. Θά ἔχει αὐτή ἡ διακήρυξη χαρακτῆρα πρόσθετου πρωτοκόλλου, ὅπως πρώτη ἀπεκάλυψε ἡ «Ἑστία»; Θά ἔχει χαρακτῆρα διμεροῦς ἑρμηνευτικῆς δήλωσης ὑπογεγραμμένης ἀπό τά δύο μέρη; «Καί τοῦτο ποιεῖν (ἀναθεώρηση σκοπιανοῦ Συντάγματος) καί κεῖνο μή ἀφιέναι (ἑρμηνευτική δήλωση)» λένε ἁρμόδιες πηγές καί προσθέτουν: «Ἡ σύμβαση τῆς Βιέννης γιά τό Δίκαιο τῶν Συνθηκῶν περιέχει δέκα διαφορετικούς τρόπους ἑρμηνείας πού καταλήγουν στό ἴδιο ἀποτέλεσμα». Πράγματι, μιά ἁπλή ἀνάγνωση τοῦ Νομοθετικοῦ Διατάγματος 4022/2-23/5/1974 πού ἐνσωματώνει τήν Βιέννη στό ἐσωτερικό μας δίκαιο πείθει πώς ἐπιλογές ὑπάρχουν πολλές, ἀρκεῖ νά ὑπάρχει θέληση.
Στό Μαξίμου ἐκτιμοῦν πώς ἄν περάσουν οἱ ἀλλαγές πού ζήτησαν οἱ ἀλβανόφωνοι γιά τό θέμα τῆς ἐθνότητας καί ὑπογραφεῖ ἑρμηνευτική δήλωση γιά τά ἐπίμαχα θέματα τοῦ ἔθνους καί τῆς γλώσσας, τό «Ποτάμι» θά δυσκολευτεῖ πολύ νά καταψηφίσει τήν συμφωνία. Ἐκεῖ ποντάρει. Ὅσο γιά τό πῶς θά χειριστεῖ ὁ ΣΥΡΙΖΑ τήν ΝΔ τά γράψαμε χθές. Ἐξετάζει τήν μετεκλογική μετάθεση τῆς ψηφοφορίας γιά τό ΝΑΤΟ. Ἄν καί ἡ συμφωνία σέ ἕνα σημεῖο της μοιάζει ἀπόλυτη –ὅτι Πρέσπες καί ΝΑΤΟ πρέπει νά πᾶνε «μαζί», σέ ἄλλο χωρίο μέ τήν πιό χαλαρή φράση «χωρίς καθυστέρηση»– ἀφήνει παράθυρο καθυστερήσεων γιά τόν Τσίπρα στήν περίπτωση πού θελήσει νά τό ἀνοίξει. Αὐτά!
