Ἀπό τό ἀρχεῖο τῆς «Ἑστίας», 31 Μαΐου 1918
Ἡ σκηνή εἰς τόν σταθμόν Ὁμονοίας, τοῦ Ἠλεκτρικοῦ. Κατόπιν μέσα σ’ ἕνα βαγόνι τῆς πρώτης θέσεως. Κατόπιν κάτω ἀπό ἕνα κάθισμα. Ἥρως ἕνας μορτᾶκος ὀκτώ-ἐννέα ἐτῶν. Ἄλλα πρόσωπα, διάφοροι σοβαροί κύριοι καί κομψές κυρίες. Ριντώ: ἡ φούστα μιᾶς κυρίας. Τό ἔργον ἐν τούτοις δέν εἶνε οὔτε συμβολικόν, ὅπως θά ἠμποροῦσε νά ὑποτεθῇ, οὔτε ἀκατάλληλον διά δεσποινίδας, ὅπως θά ἐφοβεῖτο ὁ σεμνός ἀναγνώστης.
Ὁ μορτᾶκος τριγυρίζει σάν μυῖγα ἀπέξω ἀπό τό βαγόνι καί ἐπισκοπεῖ ἐπιμελῶς τά πέριξ μέ τά μικρά παμπόνηρα ματάκια του. Μέ τό πρῶτον σάλπισμα τοῦ ὁδηγοῦ κρίνει, φαίνεται, κατάλληλον τήν στιγμήν νά θέσῃ εἰς ἐνέργειαν τό καταχθόνιον σχέδιόν του. Καί τρυπώνει στό βαγόνι, ὅπου ξαναρχίζειν πάλιν νέαν ἐπισκόπησιν, ἀπό τήν ὁποίαν φαίνεται ἀπολύτως ἱκανοποιημένος.
– Ποῦ πᾶς, μικρέ; τόν ἀναχαιτίζει μιά φωνή.
– Στόν Πειραιᾶ! Ἔχω ἄρρωστη τή μάννα μου…
– Ἔχεις πρώτη θέσι;
– Καμμία θέσι, κύριε.
– Νά σοῦ κάνουμε ἔρανο; Νά, μιά δεκάρα!
– Εὐχαριστῶ, κύριε. Μήν πειράζεσθε…
– Θά σέ διώξουνε, μωρέ! Δέν τό καταλαβαίνεις;
Ἀντί ἀπαντήσεως, ὁ πολύμητις ἀνθρωπάκος τρυπώνει κάτω ἀπό ἕνα κάθισμα, προχωρεῖ μέ τά τέσσαρα, περιφρονεῖ ὅλες τῇς κοντές φοῦστες, ποῦ συναντᾷ ἐμπρός του, καί ἐξαφανίζεται ὄπισθεν μιᾶς φούστας σεβαστῆς κυρίας, διατηρούσης τήν παλαιάν, σεμνήν παράδοσιν τοῦ ἐνδύματος. Τό σωτήριον προκάλυμμα εἶχε, φαίνεται, ἐπισημανθῇ ἐκ τῶν προτέρων. Ἡ μακρυά φούστα, ἐντελῶς ἀνύποπτη, γίνεται τό ἀμπρί τοῦ ἀνθρωπάκου.
Τό τραῖνον ξεκινᾷ… Ὅλα τά βλέμματα ἀνιχνεύουν τώρα, μεταξύ φουστῶν καί γαστροκνημιῶν, ν’ ἀνακαλύψουν τό κρησφύγετον τοῦ μικροῦ. Ἀλλά ματαίως! Καί τά βλέμματα συγκεντροῦνται τώρα πρός τό μέρος τῆς μακρυᾶς φούστας. Ἡ κυρία τῆς φούστας, ἡ ὁποία, βυθισμένη εἰς τήν ἀνάγνωσιν μιᾶς ἐφημερίδος, δέν ἔχει πάρει εἴδησιν ἀπό τά διατρέξαντα, ἀρχίζει νά ταράσσεται. Εἶνε ἀναμφισβήτητον, ὅτι τά βλέμματα τρυποῦν κἄποτε ὡς βελόνες καί τσιμποῦν ὡς ψύλλοι. Καί αἰσθάνεται ἐπί τέλους τούς νυγμούς των. Φαντάζεται κἄποιο ἀπρόοπτον ἀτύχημα εἰς τόν ἱματισμόν της, τό ὁποῖον κινεῖ τήν γενικήν προσοχήν. Κοκκινίζει, ὅσον ἠμπορεῖ ἀκόμη νά κοκκινήσῃ. Προσπαθεῖ νά σύρῃ τό φουστάνι της, τό ὁποῖον φθάνει ἤδη μέχρι τῶν σφυρῶν, ἀκόμη χαμηλότερα, μέ ἔνστικτον κίνημα τῶν τιμίων γυναικῶν, ὅταν τάς προσέχουν εἰς ὡρισμένον μέρος τοῦ σώματος. Συμμαζεύει τά πόδια της ὑπό τό κάθισμα. Ρίπτει λαθραῖα βλέμματα πρός τόν κατώτερον ἑαυτόν της διά νά ἐξακριβώσῃ πιθανήν ἀνωμαλίαν τοῦ ἱματισμοῦ. Δέν ἀνακαλύπτει ὅμως τίποτε. Καί ἐπιχειρεῖ νά θυμώσῃ, ἐνῶ δοκιμάζει νά ὑπερηφανευθῇ. Εἰς τήν δύσκολον αὐτήν στιγμήν ἡ διπλανή κυρία ἀποφασίζει νά τήν ἐξαγάγῃ ἀπό τήν πλάνην της. Σκύβει καί τῆς ἐξηγεῖ τά συμβαίνοντα.
– Ἅ! ἔτσι λοιπόν;
Καί καθησυχάζει καί αἰθριάζει, ὄχι χωρίς κἄποιαν ἀπογοήτευσιν.
– Βρέ, τό παλῃόπαιδο!
Ὁ εἰσπράκτωρ περνᾷ καί ξαναπερνᾷ, μαζεύει εἰσιτήρια, μοιράζει συμπληρώσεις, ἐπιβάλλει πρόστιμα, ἀλλά δέν μαντεύει τίποτε. Εἰκοσιπέντε ἄνθρωποι ἐκεῖ μέσα, εἴχαμεν συνωμοτήσει σιωπηρῶς, νά γίνωμεν συνεργοί τῆς κλοπῆς, ἡ ὁποία εἶχε διαπραχθῇ εἰς βάρος τῆς Ἑταιρείας. Ὅταν ἐφθάσαμεν εἰς τόν Πειραιᾶ, ὁ μορτᾶκος μέ ἕνα πήδημα εἶχεν εὑρεθῇ ἐπί τῆς πλατφόρμας, σφυρίζων ὑπερηφάνως τό κατόρθωμα τοῦ οὔρμπι ἐτ ὄρμπ.
– Καί ὅμως, κύριοι, ἐγίναμεν συνεργοί μιᾶς κλοπῆς. Τό καταλαβαίνετε; ἐμουρμούρισεν ἕνας ἠθικολόγος.
– Ἡ χάρις ἐξουδετερώνει τό ἔγκλημα. Χωρίς χάριν καί ἡ ἀρετή παίρνει τήν ὄψιν τοῦ ἐγκλήματος… παρετήρησεν ἕνας ἐστέτ.
– Τί τά θέλετε; ἐπρόσθεσεν ὁ πρακτικός φιλόσοφος. Ὁ διαβολᾶκος αὐτός εἶνε τόσῳ μικρός. Καί ἡ Ἑταιρεία τόσῳ μεγάλη!
ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΡΒΑΝΑΣ
