Ἀπό τό ἀρχεῖο τῆς «Ἑστίας», 25 Φεβρουαρίου 1924
Οἱ κίνδυνοι, τούς ὁποίους διατρέχει κανείς εἰς τήν Ἑλλάδα ἀπό τό ἴδιόν του βλέμμα, δέν εἶνε μόνον αὐτοί, τούς ὁποίους περιέγραψα προχθές, ἐξ ἀφορμῆς τῆς γνωστῆς περιπετείας ἑνός ἀνθυπομοιράρχου. Ὑπάρχουν, φαίνεται, καί ἄνθρωποι ἀγαθοί καί καλοπροαίρετοι, ἀλλά προικισμένοι ἐκ φύσεως μέ ἕνα εἶδος βλέμματος, τό ὁποῖον κάμνει εἰς τούς ἄλλους τήν ἐντύπωσιν τῆς βλοσυρότητος. Καί, φυσικά, ὑφίστανται ὅλας τάς συνεπείας τοῦ βλοσυροῦ των βλέμματος. Τήν ἱστορίαν ἑνός ἀνθρώπου τῆς κατηγορίας αὐτῆς, μίαν περιεργοτάτην πράγματι, αὐθεντικήν ἱστορίαν, μοῦ διηγεῖται δι’ ἐπιστολῆς του φίλος ἀξιωματικός τοῦ Ναυτικοῦ, μέ ὅλας τάς θελκτικάς της λεπτομερείας.
Πρόκειται περί ἑνός ἀγαθότατου συναδέλφου του τοῦ οἰκονομικοῦ κλάδου, ὁ ὁποῖος κατά τό 1917, ὅτε ἔφερε τόν βαθμόν τοῦ λογιστοῦ, ὑπέστη τάς πρώτας σοβαράς συνεπείας τοῦ βλέμματος, μέ τό ὁποῖον τόν εἶχε προικίσει ἡ φύσις. Ἕνα πρωί, μεταβαίνων εἰς τόν Ναύσταθμον διά τοῦ «Κοργιαλένιου», εἶχε κατέλθει εἰς τό καρρέ τῶν ἀξιωματικῶν, ὅπου καί κατέλαβε μίαν θέσιν, μέ τό δικαίωμα, ποῦ τοῦ ἔδιδεν ὁ βαθμός του. Εἰς τό ἴδιον καρρέ εὑρίσκετο καί κἄποιος ἀντιπλοίαρχος, ὁ ὁποῖος δέν ἐγνώριζε τόν νεαρόν λογιστήν. Ἐπειδή δέ ὁ τελευταῖος ἐφοροῦσε ἀδιάβροχον μέ μανίκια, ἐνῷ οἱ ἀξιωματικοί ἔφεραν τότε τά γνωστά μάκφερλαν, τόν ἐξέλαβεν ὡς ὑπαξιωματικόν. Καί ἔσπευσε νά τόν βάλῃ εἰς τήν θέσιν του.
-Ἡ θέσις σου δέν εἶνε ἐδῶ… τοῦ εἶπε. Νά πᾶς στήν πλώρη!
Ὁ νεαρός λογιστής ἐσηκώθη ἀπό τήν θέσιν του, ἀνέφερεν εὐσεβάστως τήν ἰδιότητά του.
– Κύριε ἀντιπλοίαρχε, εὑρίσκομαι ἐν τάξει… εἶπεν. Εἶμαι ἀξιωματικός καί εἶμαι ὁ λογιστής Χ.
Ὁ ἀντιπλοίαρχος ἐδέχθη τήν δήλωσιν καί ὁ λογιστής ἐξανακάθησε. Τήν ἑπομένην ὅμως ἐπληροφορήθη, ὅτι κἄποια καμπάνα τοῦ ἑτοιμάζετο ἀπό τό ὑπουργεῖον. Ἔσπευσε νά πληροφορηθῇ περί τῆς ἀκριβείας τῆς φήμης καί κἄποιος συνάδελφός του, εἰς τό τμῆμα τοῦ Προσωπικοῦ, τοῦ παρουσίασε τήν ἐναντίον του καταγγελίαν τοῦ ἀντιπλοιάρχου, ἔχουσαν ὡς ἑξῆς: «Ἐξαιτοῦμαι τήν αὐστηροτάτην τιμωρίαν τοῦ λογιστοῦ Χ, διότι, εἰς παρατήρησιν, τήν ὁποίαν τοῦ ἀπηύθυνα χθές ἐπί τοῦ “Κοργιαλένιου”, μέ ἀντίκρυσε βλοσυρῶς». Ὁ ἀτυχής λογιστής ἐπροσπάθησε νά πείσῃ τούς ἐν ὑπουργείῳ, ὅτι ἡ βλοσυρότης τοῦ βλέμματός του ἦτο δι’ αὐτόν μιά παγία κατάστασις, μή ἔχουσα σχέσιν μέ τήν παρατήρησιν τοῦ ἀντιπλοιάρχου καί κανένα ἀντιπειθαρχικόν χαρακτῆρα. Ὅταν ὅμως ἕνας ἀνώτερος καταγγέλλῃ ἕνα κατώτερον, δέν ὑπάρχει καμμία πιθανότης ὅτι ὁ κατώτερος θά εὕρῃ τό δίκαιόν του. Καί ὁ ἀθῶος ἀξιωματικός δέν διέφυγε τήν τιμωρίαν.
Ἀλλά τό φυσικόν ἐλάττωμα τοῦ νεαροῦ ἀξιωματικοῦ δέν ἐξηκολούθησε νά ἔχῃ πάντοτε τραγικάς συνεπείας δι’ αὐτόν. Εἶχε καί τάς εὐνοϊκάς του συνεπείας. Μετ’ ὀλίγα ἔτη ἐτοποθετήθη ὡς λιμενάρχης εἰς κἄποιον ἀπό τούς ταραχώδεις λιμένας τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Ἐκεῖ, χάρις καί εἰς τά ἄλλα του προσόντα, βεβαίως, ἀλλά κυρίως χάρις εἰς τό βλοσυρόν του βλέμμα, τά ἐκατάφερε θαυμάσια, κατορθώσας νά δαμάσῃ ὅλα τά ἀνυπότακτα καί κακοποιά στοιχεῖα τοῦ τόπου. Ἀλλά τό βλοσυρόν του βλέμμα δέν εἶχε δαμάσει μόνον τούς κακούς ἀνθρώπους. Εἶχε δαμάσει καί τά πετεινά τοῦ οὐρανοῦ, τά ὁποῖα ἔχαναν φαίνεται τήν ψυχραιμίαν των, μόλις τά ἀντίκρυζεν, ὅπως τήν εἶχε χάσει πρό ἐτῶν καί ἀντιπλοίαρχος, καί ἔπεφταν παραζαλισμένα ἐμπρός εἰς τήν κάναν τοῦ κυνηγετικοῦ του ὅπλου. Ἐντός ὀλίγου, λοιπόν, ἀπέκτησε καί τήν φήμην τρομεροῦ κυνηγοῦ, ἡ ὁποία τοῦ προσεπόρισε τήν ἰδιαιτέραν εὔνοιαν τοῦ τότε ὑποναυάρχου Ἀρχηγοῦ τοῦ Στόλου, τοῦ περιπολοῦντος εἰς τά Μικρασιατικά ὕδατα. Ὁ Ἀρχηγός, κυνηγός ὁ ἴδιος, δέν ἐννοοῦσεν ἔκτοτε νά βγῇ κυνήγι, χωρίς νά συνοδεύεται ἀπό τόν νεαρόν ἀξιωματικόν. Καί ὅταν ἡ Μοῖρα ἡ κακή ἐπῆρε τήν Μικράν Ἀσίαν καί ὁ λιμενάρχης ἔμεινε χωρίς λιμάνι, ὁ Ναύαρχος τοῦ προσέφερε τήν θερμοτέραν φιλοξενίαν ἐπί τοῦ «Ἀβέρωφ».
Ὁ ἀξιωματικός μέ τό βλοσυρόν βλέμμα ἐξηκολούθησεν ἔκτοτε νά θέτῃ τήν φυσικήν του ἰδιότητα εἰς τήν ὑπηρεσίαν ὅλων τῶν καλῶν ὑποθέσεων. Ἐσχάτως, εἰς κἄποιο νησί ἐδημιουργήθη κἄποια ὀχλαγωγία μεταξύ τῶν ἐργατῶν τοῦ λιμένος. Καί ὁ καλός ἀξιωματικός, ἀποσταλείς πρός καταστολήν της, κατώρθωσε, πράγματι, νά τήν καταστείλῃ καί, χάρις, βεβαίως, πάλιν εἰς τάς ἄλλας του ἱκανότητας, ἀλλά ἰδίως εἰς τό δέος, ποῦ ἐνέπνευσεν εἰς τούς ταραχοποιούς, μόλις τούς ἀντίκρυσεν. Ἰδού, λοιπόν, ὅτι ἕνα ἔμφυτον βλοσυρόν βλέμμα ἠμπορεῖ νά γίνῃ πηγή δυσαρέστων παρεξηγήσεων διά τόν κάτοχόν του, ἀλλά ἠμπορεῖ νά τεθῇ καί εἰς τήν διάθεσιν τῆς Πολιτείας διά σκοπιμότητας εὐεργετικάς, περισσοτέρας τῆς μίας.
ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΡΒΑΝΑΣ
