Θέλουμε μόνιμες ἐγγυήσεις ἀσφαλείας ἀπό τό ἀμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό καί πλήρη ἀναγνώριση τῶν ἐθνικῶν χωρικῶν μας ὑδάτων πέρα ἀπό τά ἕξι μίλια, γιά νά λειτουργήσουν οἱ πράσινοι δρόμοι τῆς Ναυσιπλοΐας
«ΟΛΑ ΚΑΛΑ μέχρις ἐδῶ, κύριε Κοττάκη, ἀλλά ἀπό τή στιγμή πού ὅλοι οἱ δρόμοι τῆς ἐνέργειας περνοῦν πλέον ἀπό ἐδῶ, ἀπό τήν πατρίδα μας, φοβᾶμαι. Ἄς μήν ἀποκλείουμε στό μέλλον ἕνα πόλεμο. Εἴδατε τί ἔγινε μέ τήν Οὐκρανία. Τήν μετέτρεψαν στό Ἀφγανιστάν τῆς Εὐρώπης. Ἐλπίζω νά μήν πάθουμε κι ἐμεῖς τά ἴδια!»
Ἦταν Παρασκευή πρωί. Εἶχα πάει σάν καλός πολίτης στήν τράπεζα νά πληρώσω τόν μειωμένο ΕΝΦΙΑ πού μοῦ ἔστειλε ὁ κύριος Μητσοτάκης. Δέν μοῦ ἀρέσουν καί πολύ οἱ ἠλεκτρονικές συναλλαγές, θέλω πάντοτε νά διατηρῶ τήν ἐπαφή μέ τόν ἄνθρωπο. Καλές οἱ μηχανές, ἀλλά ὥς ἕνα σημεῖο. Τό ἀνώτερο στέλεχος τῆς τράπεζας μέ τό ὁποῖο ἀνταλλάξαμε προβληματισμούς ἐπ’ εὐκαιρίᾳ τῆς ἐπισκέψεώς μου στό ὑποκατάστημα, ἦταν σκεπτικό γιά αὐτά πού ἔρχονται ἀλλά καί γιά τίς εὐρωπαϊκές ἐξελίξεις.
«Ἄν παρατηρήσετε, ὅλα ἔχουν ἀναβληθεῖ γιά τόν Σεπτέμβριο. Καί οἱ ἀποφάσεις γιά τά ἐπιτόκια δανεισμοῦ ἀπό τήν Εὐρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καί οἱ ἀποφάσεις γιά τό πλαφόν στήν τιμή φυσικοῦ ἀερίου, καί ἡ συζήτηση γιά τίς ἀλλαγές στίς συνθῆκες τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης, καί ὁ ὑπόγειος διάλογος γιά τήν ἀμοιβαιοποίηση τοῦ χρέους, ὅλα. Ὑπάρχει προετοιμασία γι’ αὐτό πού ὀνομάζεται πολιτική καί τραπεζική ἑνοποίηση τῆς Εὐρώπης τό 2024.
Ὅσο κι ἄν δέν ὁμολογεῖται, ὁ ρόλος τῶν πολιτικῶν, τούς ὁποίους ἐμφανίζουν ὅλο καί περισσότερο στή βιτρίνα ἐσκεμμένα, εἶναι περισσότερο ἐκτελεστικός. Στήν πραγματικότητα ἀπό πρωθυπουργοί οἱ ἡγέτες τῆς ἠπείρου μας μέσα στούς κόλπους τῆς Ἕνωσης ἔχουν καταστεῖ δήμαρχοι. Γιά νά καταφέρει ἡ Εὐρώπη νά ἀντέξει στήν ἐπανίδρυση τοῦ κόσμου πού γίνεται μία φορά κάθε 30 χρόνια, χρειάζεται αὐτήν τήν φορά θεμελιακές ἀποφάσεις. Ἡ μεταρρύθμιση τῶν συνθηκῶν μέ τελικό στόχο τήν κατάργηση τῆς ὁμοφωνίας καί οἱ συγχωνεύσεις τραπεζῶν σέ εὐρωπαϊκό ἐπίπεδο προκειμένου νά προχωρήσει ἡ τραπεζική ἕνωση, θά εἶναι τό ἑπόμενο στάδιο. Ὅπως εἴμαστε τώρα, τό εὐρώ θά συνθλιβεῖ μεταξύ τοῦ δολλαρίου, τοῦ Γουάν καί τοῦ ἀνθεκτικοῦ ρουβλίου. Κάτι πρέπει νά γίνει». Καί συνέχισε: «Τό πρόβλημα πού ἔχει ἡ χώρα μας εἶναι ὅτι τήν στιγμή πού μᾶς ἔχουν ἀπόλυτη ἀνάγκη γιά νά γίνει ὁ κύριος κόμβος τῆς ἐνέργειας πρός τόν βορρᾶ, δέν πέτυχε μέχρι στιγμῆς τά ἀνταλλάγματα πού χρειαζόταν. Κατ’ ἀρχάς δέν πρέπει νά ὑπογράφουμε συμφωνίες ἀορίστου χρόνου. Μέ κανέναν. Οἱ συμφωνίες σ’ αὐτόν τόν ρευστό κόσμο πού ζοῦμε, πρέπει νά ἔχουν ἡμερομηνία λήξεως. Πρέπει, ἐπίσης, νά δοθεῖ ἕνα σῆμα στίς ἀγορές γιά νά γίνει πράγματι ἡ χώρα ἀξιόπιστος ἐπενδυτικός προορισμός. Ἡ ἐπενδυτική βαθμίδα εἶναι τό ἐλάχιστο. Ξέρουμε ἐμεῖς πῶς λειτουργοῦν οἱ οἶκοι ἀξιολόγησης καί πῶς γίνεται κάθε φορά ἡ μόχλευση. Οὔτε αὐτό τό ἀντάλλαγμα τό βλέπουμε μέχρι αὐτήν τήν στιγμή, οὕτως ὥστε νά ὑπάρξει ἀσφαλής ἀνάπτυξη στή χώρα μας γιά τά ἑπόμενα χρόνια».
Τό ἀνώτερο στέλεχος ἦταν χείμαρρος. Λίγο πρίν φύγω γιατί βιαζόμουν νά ἐπιστρέψω στήν ἐφημερίδα γιά νά κλείσουμε τίς ἐκδόσεις τοῦ Σαββάτου καί τῆς Κυριακῆς, ἐπανῆλθε καί μοῦ ἔθεσε τό κορυφαῖο θέμα. Τό θέμα τῆς κυριαρχίας. Σέ συνδυασμό μέ τούς πιθανούς κινδύνους πού θά διατρέξει ἡ χώρα τά ἑπόμενα χρόνια. Κινδύνους ἀσφαλείας. «Δέν μπορῶ νά καταλάβω γιατί τό παρακάνουμε. Τά προηγούμενα χρόνια παίζαμε πάρα πολύ μέ τούς Γερμανούς. Τώρα παίζουμε ὑπέρ τό δέον μέ τούς Ἀμερικανούς. Χωρίς ἐξασφαλίσεις. Μέτρο δέν ὑπάρχει; Ἀπό τή στιγμή πού ὑπάρχει ἀνάγκη νά περνοῦν ὅλοι οἱ δρόμοι τῆς ἐνέργειας ἀπό τίς θάλασσές μας, ἀπό τήν πατρίδα μας, θά ἔπρεπε νά λαμβάνουμε ἀνταλλάγματα καί νά ἔχουμε στά χέρια μας χειροπιαστές ἐγγυήσεις».
Ἦταν ἡ ἄποψη ἑνός ἀνθρώπου πού ἐργάζεται μέσα στήν καρδιά τοῦ φιλελεύθερου κήτους. Πού ὡς ἐκ τῆς θέσεώς του ἔχει τήν δυνατότητα νά βλέπει μερικά πράγματα περισσότερα ἀπό τούς ἁπλούς πολῖτες. Ἑνός μορφωμένου ἀνθρώπου ἀπό τήν νεώτερη γενιά τῶν τραπεζικῶν στελεχῶν πού ἀγαποῦν τήν πατρίδα τους καί, ἀδιακρίτως κομμάτων, θέλουν ἀποτελέσματα. Ἐπέστρεψα στήν ἐφημερίδα σκεπτικός, ἀλλά γρήγορα ἡ ἔκδοση μέ ἀπορρόφησε. Ἑτοιμάζαμε ἄλλως τε ἕνα μεγάλο θέμα γιά τούς πράσινους δρόμους τῆς ναυσιπλοΐας στό Αἰγαῖο μέσῳ τῶν ὁποίων θά διακινεῖται τό ἀμερικανικό ὑγροποιημένο ἀέριο ἀπό τόν μεσογειακό νότο πρός τόν εὐρωπαϊκό βορρᾶ. Ἀρκετές φορές χρειάστηκε νά σκεφτῶ πῶς θά διασφαλιστοῦν αὐτοί οἱ θαλάσσιοι δρόμοι τῆς ἐνέργειας μέσα σέ ἕνα κόσμο ἀπρόβλεπτο, ἀβέβαιο, γεμᾶτο ἀπό κινδύνους καί προκλήσεις. Ὅταν ἀργά τό ἀπόγευμα μεταδόθηκε γιά πρώτη φορά ἡ πληροφορία ὅτι οἱ ἰρανικές Ἔνοπλες Δυνάμεις κατέλαβαν στόν Περσικό Κόλπο δύο τάνκερ ἑλλήνων ἐφοπλιστῶν, τοῦ κυρίου Πολέμη καί τοῦ κυρίου Διαμαντίδη, ὡς ἀντίποινα γιά τήν κατάσχεση ἰρανικοῦ πετρελαίου ἀπό ἑλληνικές ἀρχές στήν Κάρυστο στά τέλη Ἀπριλίου ἀπό πλοῖο ρωσσικῶν συμφερόντων, ἡ φωνή τοῦ ἀνώτερου τραπεζικοῦ στελέχους ἄρχισε νά ἠχεῖ ξανά στά αὐτιά μου: ἀπό τή στιγμή πού ὅλα περνοῦν ἀπό ἐδῶ, φοβᾶμαι.
Τό ἐρώτημα πού προκύπτει λοιπόν καί δέν τό ἔχουμε ἀκόμα σκεφτεῖ σοβαρά ἀφοῦ τό θρίλλερ μέ τούς ναυτικούς μας παραμένει σέ ἐξέλιξη, εἶναι τό ἑξῆς: Ὡραῖοι οἱ πράσινοι δρόμοι τῆς διεθνοῦς ναυσιπλοΐας γιά τούς ὁποίους θά ὑπάρξει καί συμφωνία καθώς καί ἄλλες πρωτοβουλίες μέ τούς συμμάχους μας. Ποιός θά ἀναλάβει ὅμως στό μέλλον τήν ἐγγύηση ἀσφαλείας αὐτῶν τῶν πράσινων δρόμων τό χρῶμα τῶν ὁποίων αὐτήν τήν στιγμή μοιάζει σκοῦρο; Διότι αὐτό πού συνέβη τήν Παρασκευή στόν Περσικό Κόλπο καί εἶναι προφανῶς ἀφορμή νά σκεφτοῦμε μέχρι ποίου σημείου θά φτάνει ἡ προθυμία μας νά ἐφαρμόσουμε κυρώσεις γιά τά συμφέροντα τρίτων χωρῶν, ἀνοίγει ἕνα νέο τεράστιο κεφάλαιο προβληματισμοῦ. Ποιός θά προστατεύει ἀπό δολιοφθορές, καταδρομές, καταλήψεις ἐν πλῷ τά ἑλληνικά τάνκερ πού θά διατρέχουν τό Αἰγαῖο μεταφέροντας τό ἀμερικανικό φυσικό ἀέριο; Τό ἑλληνικό Πολεμικό Ναυτικό; Ἤ μήπως καί τό ἀμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό; Ὁ ἐντιμώτατος κύριος Τρούμαν; Ἀνοίγει ἐπίσης ἕνα ἀκόμη κεφάλαιο. Αὐτοί οἱ πράσινοι δρόμοι τῆς ναυσιπλοΐας ποιᾶς ἔκτασης ἐθνικῶν χωρικῶν ὑδάτων θά εἶναι; 6 μιλίων; 10 μιλίων; Ἤ καί 12; Πρέπει κάποια στιγμή οἱ φίλοι μας οἱ Ἀμερικανοί νά ἐγκαταλείψουν τήν παραδοσιακή οὐδετερότητά τους γιά τά θέματα τοῦ Αἰγαίου καί ἀφοῦ θέλουν τόσο πολύ νά καταστεῖ τό ἀρχιπέλαγος ὁ βασικός διάδρομος γιά τήν μεταφορά ἐνέργειας ἀπό τόν νότο πρός τόν βορρᾶ, νά ἀναγνωρίσουν τό status πού ἐπικρατεῖ σέ αὐτό ἀπό αἰῶνες, νά σκίσουν τούς χάρτες τῆς Γαλάζιας Πατρίδας καί νά ἀναγνωρίσουν στήν Ἑλλάδα ἐμπράκτως τά χωρικά ὕδατα καί τόν ἐναέριο χῶρο πού δικαιοῦται μέ βάση τό διεθνές δίκαιο, τό Δίκαιο τῆς Θάλασσας, καί τό ἔθιμο –τό τελευταῖο ἀφορᾶ τόν ἐναέριο χῶρο μας. Καί βεβαίως πρίν καί πάνω ἀπ’ ὅλα νά ἀναγνωρίσουν τίς συνθῆκες, νά ἐπαναβεβαιώσουν τά σύνορα καί νά ξεκαθαρίσουν διά παντός τό θέμα τῆς κυριαρχίας τῶν ἑλληνικῶν νησιῶν πού ἐσχάτως ἄρχισαν οἱ Τοῦρκοι νά ἀμφισβητοῦν.
Στά δικά μου τά μάτια ὑποθέτω καί ἑκατομμυρίων Ἑλλήνων ἀφοῦ φτάσαμε ὥς ἐδῶ ἡ Ἑλλάδα καί οἱ θάλασσές της ὡς κόμβος διεθνοῦς ναυσιπλοΐας πού ἑνώνει τό Γιβραλτάρ, τό Σουέζ καί τό λιμάνι τῆς Ἀλεξανδρούπολης ἀποτελεῖ γεωπολιτικά σημαντικώτερο ἑταῖρο ἀπό τήν κακότροπη Τουρκία τοῦ κυρίου Ἐρντογάν. Ἡ Ἑλλάδα ἐπίσης, ἄν κρίνω ἀπό τά σούρτα φέρτα τοῦ Μπίλλ Γκαίητς στήν πατρίδα μας, ἀπό τίς ἐπαφές τοῦ Πρωθυπουργοῦ μέ τήν ἡγεσία τῆς Google , ἀπό τίς ἀποφάσεις πού πήραμε γιά τό κινέζικο 5G καί ἀπό τό κέντρο πού δημιουργήθηκε στό Λαύριο, φαίνεται ὅτι ἔχει καταστεῖ διεθνής κόμβος Ἐπικοινωνιῶν γιά τά Βαλκάνια, τήν Τουρκία καί τήν Μέση Ἀνατολή. Ἀπό ἐδῶ παρακολουθοῦνται ὅλα! Καί ὅταν λέμε ὅλα, ἐννοοῦμε ὅλα. Γιά νά φέρει σέ πέρας λοιπόν τόν νέο σημαντικό ρόλο καί τήν ἀποστολή της, ἡ ὁποία ὑπερβαίνει κατά πολύ αὐτό πού ἔκανε γιά τήν συμμαχία μέ τήν Σούδα, τίς προηγούμενες δεκαετίες (διότι πέραν τοῦ ναυτιλιακοῦ κόμβου μέ τήν Ἀμυντική συμφωνία ἀποτελεῖ τά ἀντιρωσσικά μετόπισθεν τοῦ ΝΑΤΟ μαζί μέ τήν Ρουμανία καί τήν Βουλγαρία), χρειάζεται καθολική ἀναγνώριση τῶν δικαίων της. Καί ἔμπρακτες ἐγγυήσεις. Τό νά κάνει χάρες ἡ Ἑλλάς, νά ἱκανοποιεῖ δουλικά δικαστικές συνδρομές τῶν ΗΠΑ γιά κυρώσεις πού ἐνδεχομένως δέν ἔχουν ἐπιβληθεῖ καί δέν ἀποτελοῦν ἐσωτερικό δίκαιό μας καί ὡς …ἐπιβράβευση νά λαμβάνει καταδρομικές ἐπιχειρήσεις τῶν ἰρανικῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων στά καράβια τῆς ναυτιλίας της καί νά τίθεται σέ διακινδύνευση ἡ ζωή τῶν ναυτικῶν της, αὐτό δέν συνιστᾶ ἀντάλλαγμα. Αὐτό πάει πολύ! Ἡ ζωή τῶν Ἑλλήνων ναυτικῶν, τῶν πλέον ἔμπειρων τοῦ κόσμου, ἀξίζει χρυσάφι πολύ περισσότερο ἀπό τά δύο φορτία πετρέλαιο.
Τέλος, μέ ἀφορμή αὐτή τήν περιπέτεια πού εὐχόμαστε ὅλοι μας νά ἔχει αἴσια ἔκβαση ὀφείλουμε νά ἐπισημάνουμε καί τό ἑξῆς: οἱ κυρώσεις πού ἀνακοινώθηκαν ἀπό τόν Πρόεδρο Μπάιντεν κατά τοῦ Προέδρου Πούτιν καί τῆς χώρας του σταδιακά στρέφονται κατά τῆς Δύσεως. Τό καταλάβαμε ὅταν ὑποχρεωθήκαμε νά πληρώσουμε σέ ρούβλια τήν Γκάζπρομ γιά νά ἀγοράσουμε ἀέριο, μέ συνέπεια αὐτήν τήν στιγμή τό ρούβλι ὡς νόμισμα νά βρίσκεται στό καλύτερο σημεῖο ἐδῶ καί πολλά χρόνια. Δώδεκα δισ. ζεστά δολλάρια κέρδισαν οἱ Ρῶσσοι ἀπό τήν ἐκτόξευση τῶν τιμῶν τοῦ πετρελαίου! Τό καταλαβαίνουμε καί τώρα μέ τήν περιπέτεια τῶν ναυτικῶν μας καί τῶν πλοίων μας πού συνιστᾶ ἕνα πολύ συγκεκριμένο μήνυμα τῆς Μόσχας καί τῆς Τεχεράνης, μέ τήν ὁποία εἴχαμε μιά ζωή ἄριστες σχέσεις: ἡ ἐφαρμογή τῶν κυρώσεων ἔχει ἀνυπολόγιστο ἐθνικό κόστος. Τήν ἑπόμενη φορά πού θά ἐφαρμόσετε ξανά τέτοιες κυρώσεις καί θά κατάσχετε ἰρανικό πετρέλαιο, θά τιναχτεῖ στόν ἀέρα ἡ ἑλληνική ἐμπορική ναυτιλία σας, καθώς ὁ Περσικός Κόλπος καί ἡ διώρυγα τοῦ Σουέζ θά εἶναι ἀπαγορευτικά σημεῖα γιά τήν διέλευση τῶν πλοίων σας. Ἄλλα 17 πλοῖα μας βρίσκονται αὐτήν τήν στιγμή στήν περιοχή, ὅπως μᾶς προειδοποίησαν, μᾶλλον γιά λογαριασμό τῶν Ρώσσων ὅπως προκύπτει ἀπό τούς ὑπαινιγμούς τῆς Ζαχάροβα τῆς περασμένης Πέμπτης, οἱ Ἰρανοί. Τό θέλουμε; Ὁ κύριος Πρωθυπουργός πού φέρεται νά χρησιμοποίησε τό ρῆμα «μπλέξαμε» μόλις ἔμαθε τήν εἴδηση τῆς κατάληψης τῶν ἑλληνικῶν πλοίων τήν Παρασκευή, ἄς τό ἀναλογιστεῖ.
