Ἀπό τό ἀρχεῖο τῆς «Ἑστίας», 13 Αὐγούστου 1920
ΤΟ ΡΑΣΣΟΝ ΚΑΙ Η ΦΟΥΣΤΑ
Μιά ἐφημερίς ἐκαυτηρίαζε χθές τήν στάσιν ὁλοκλήρου τοῦ πληρώματος κἄποιου τράμ, διά τήν ἀθλίαν στάσιν του ἀπέναντι τοῦ ἑξῆς γεγονότος. Ἕνας νεαρός ἐπιβάτης κατεγίνετο νά προσφέρῃ τό κάθισμά του πρός ἄγνωστον δεσποινίδιον, ὅπως προσφέρει κανείς μίαν ἀνθοδέσμην. Τό δεσποινίδιον ὅμως ἀνθίστατο τυπικῶς, ἀπό φιλάρεσκον συνήθειαν, ἕτοιμον νά ὑποχωρήσῃ εἰς τήν εὐγενῆ προσφοράν μετά τήν παρέλευσιν τῶν ὀλίγων δευτερολέπτων, τά ὁποῖα ἀρκοῦν συνήθως διά τήν χάριν μιᾶς σοφῆς ἀντιστάσεως.
– Γιατί νά σᾶς πάρω τή θέσι; Παρακαλῶ…
Ἕνας γηραιός κληρικός τότε, ὀρθοστατῶν ἐν τῷ μεταξύ ἐπικινδύνως εἰς τόν διάδρομον ἐπωφελήθη τῆς περιστάσεως καί ἐτοποθέτησε τά γηρατειά του καί τήν ἱεροσύνην του –ἐξ ἴσου σεβαστά καί τά δύο– εἰς τό ἐπίμαχον κάθισμα. Ὁ νεανίας ὅμως, ὁ ὁποῖος δέν εἶχε διδαχθῇ, φαίνεται, νά σέβεται οὔτε τό γῆρας, οὔτε τήν ἱερωσύνην, ὥρμησε ἄγριος πρός τό σεπτόν ἐρείπιον.
– Παπᾶ μου, τή θέσι μου τήν ἔδωκα γιά νά καθίσῃ ἡ δεσποινίς. Ὄχι τοῦ λόγου σου!…
Ὁ ἱερεύς τοῦ Ὑψίστου, ὁ ὁποῖος εἶχεν ἐπιζήσει νά ἰδῇ λατρευομένους εἰς τόν κόσμον ἄλλους θεούς ἀπό τόν ἰδικόν του ὑπεχώρησεν εἰς τήν ἱέρειαν τοῦ Ἔρωτος. Ἐσήκωσε πάλιν, στενάζων, τά γηρατειά του καί τήν ἱερωσύνην του ἀπό τό κάθισμα καί τό ἔθεσεν εἰς τήν ὑπηρεσίαν τῆς ἁμαρτίας, ἡ ὁποία ἐκυρίευσε τόν κόσμον. Τό δεσποινίδιον, ἐννοεῖται, τό ὁποῖον δέν εἶχε διδαχθῇ καί αὐτό μερικά πράγματα, πού κάμνουν ὡραιοτέραν καί αὐτήν τήν ὡραιότητα δέν ἐδυσκολεύθη νά τοποθετήσῃ τάς δροσεράς του στρογγυλότητας εἰς τήν καθαγιασθεῖσαν θέσιν.
Καί ὁ συντάκτης τῆς ἐφημερίδος, ὁ πιστοποιήσας τήν γαϊδουροπρέπειαν αὐτήν, δέν ἐκπλήσσεται τόσον διά τήν διαγωγήν τῶν νέων. Αὐτοί ἐπί τέλους ἦσαν ἐνεργούμενοι τοῦ Σατανᾶ! Ἐκπλήσσεται ὅμως διά τούς ἄλλους ἐπιβάτας, οἱ ὁποῖοι εἶχαν παρακολουθήσει τήν ἐξέλιξιν ὅλης αὐτῆς τῆς χυδαιότητος, χωρίς ἴχνος διαμαρτυρίας καί χωρίς νά δώσουν τό ὀφειλόμενον μάθημα τῆς ἀνατροφῆς πρός τούς νέους, οἱ ὁποῖοι δέν τήν εἶχαν λάβει ἀπό τούς γονεῖς των καί ἐταξείδευαν εἰς τήν ζωήν καί εἰς τά τράμ, ἐφωδιασμένοι μόνον μέ τά αἰσθητήριά των.
Δέν θά διαφωνήσω, βέβαια, πρός τόν συνάδελφον. Θέλω ὅμως νά ἐπικαλεσθῶ ἕνα ἐλαφρυντικόν ὑπέρ τῶν ἁμαρτησάντων. Τά περίφημα αὐτά κίτρινα ὀχήματα ἔχουν καταντήσει, ὡς γνωστόν, ἐσχάτως ἀποκλειστικά κατοικητήρια τοῦ Διαβόλου καί τῶν ἀγγέλων αὐτοῦ. Οἱ φύλακες Ἄγγελοι, οἱ ὁποῖοι μᾶς παρακολουθοῦν εἰς τήν ζωήν μας καί δέν μᾶς ἐγκαταλείπουν εἰς καμμίαν περίστασιν, μόλις πατήσωμεν τήν βαθμίδα τοῦ κιτρίνου ὀχήματος, μᾶς αφίνουν καί τρέπονται εἰς ἔντρομον φυγήν. Ἀπό τήν στιγμήν αὐτήν, γέροντες καί νέοι, πλούσιοι καί πένητες, δίκαιοι καί ἁμαρτωλοί, λαϊκοί καί κληρικοί, παραδιδόμεθα ἀνυπεράσπιστοι εἰς τά πονηρά πνεύματα. Διότι ὁ Σατανᾶς γνωρίζει καλά τό ἔργον του. Διατάσσει ὅλας τάς γυναῖκας νά ξεκινοῦν ὀρθοῦ βαθέος ἀπό τά σπίτια των, μέ μίαν πῆχυν διάφανου ὑφάσματος ὡς ἔνδυμα, καί ν’ ἀρχίζουν τόν σατανικόν των κύκλον. Νά μεταβαίνουν δηλαδή εἰς τό λουτρόν, νά ἐπιστρέφουν ἀπό τό λουτρόν. Νά μεταβαίνουν πρός τήν γραφομηχανήν. Νά μεταβαίνουν εἰς τήν γκαρσονιέραν. Νά μεταβαίνουν τέλος εἰς ὅλους τούς ἐπιγείους παραδείσους καί νά ἐπιστρέφουν ἀπό ὅλους τούς ἐπιγείους παραδείσους, ἀπό ὄρθρου βαθέος μέχρι βαθείας νυκτός. Καί ὅλα αὐτά διά τῶν περιφήμων κιτρίνων ὀχημάτων, εἰς τά ὁποῖα ἔχει στήσει τούς πεντακόσιους του θρόνους ὁ Σατανᾶς.
Τί θέλετε νά γείνῃ τώρα; Ὁ γηραιός Λευίτης πρέπει νά εἶνε καί εὐχαριστημένος, ὅτι ὑπέστη μόνον τήν χυδαιότητα αὐτήν, ἡ ὁποία ἐπί τέλους είνε ἀνίκανος νά βλάψῃ τήν ψυχήν του. Ἐάν ἐξακολουθήσῃ μέ νά ταξειδεύῃ ἀφρόνως μέ τά κίτρινα ὀχήματα, ἔστω καί καθήμενος, κινδυνεύει νά ὑποστῇ καί χειρότερα. Κινδυνεύει νά ἰδῇ καί νά ψαύσῃ πράγματα, τά ὁποῖα νά τόν κάμουν νά λησμονήσῃ εἰς τήν ἡλικίαν του, τήν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν καί νά πωλήσῃ τήν γεροντικήν του ψυχήν εἰς τόν Διάβολον, ὅπως ὁ ταλαίπωρος ἐκεῖνος ὁμήλικός του, ὁ Φάουστ, ὁ ὁποῖος ἄν ὑπῆρξε μοναδικός εἰς τήν ἐποχήν του, εἶνε διότι δέν εἶχεν ἐφευρεθῇ ἀκόμη τότε τό τράμ. Διά τοῦτο φρονῶ, ὅτι τό ράσσον, πρός ἰδίαν του σωτηρίαν, πρέπει ν’ ἀποκλεισθῇ ὁπωσδήποτε ἀπό τά κίτρινα ὀχήματα. Εἰς τό θέατρον, ἀπό τό ὁποῖον ἔχει ἀποκλεισθῇ παραδόξως, τά δράματα συμβαίνουν ἐπί τῆς σκηνῆς. Εἰς τά κίτρινα ὅμως ὀχήματα τά δράματα τῆς κοντῆς φούστας συμβαίνουν παραπολύ πλησίον. Καί ὅπως ἔλεγαν οἱ ἀρχαῖοι: «Ἄπω στητέον Διός καί κεραυνοῦ», ὅ ἐστί μεθερμηνευόμενον εἰς τήν Νεοελληνικήν: «Οὔτε τό Διάβολο ν’ ἀπαντήσῃς, παπᾶ μου, οὔτε τόν σταυρόν σου νά κάνῃς!»
ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΡΒΑΝΑΣ
