Τό μυστικό τῆς ἀλλαγῆς

TO κακό μέ τήν πανδημία ξεκίνησε ἀπό τήν Κίνα

Τό πραγματικό κακό αὐτῆς τῆς πανδημίας ὅμως εἶναι ὅτι δοκιμάζει τήν ψυχραιμία τοῦ μεταβατικοῦ κόσμου στόν ὁποῖο ζοῦμε καί τήν βρίσκει μικρή. Ἐλαχίστη. Τό κακό κυριαρχεῖ στίς ψυχές μας. Ἔχει ριζώσει καλά τά προηγούμενα χρόνια καί δύσκολα ξερριζώνεται. Κανείς δέν μᾶς ὑπέγραψε συμβόλαιο ὅτι ἡ τροχιά τοῦ κόσμου μας θά εἶναι γραμμική, ἀνοδική σταθερά πρός τά πάνω. Κανείς δέν μᾶς προεξόφλησε ὅτι ὅλα σέ αὐτή τήν ζωή θά βαίνουν καλῶς ἐπ’ ὠφελείᾳ μας καί ὅτι δέν θά ζήσουμε τρικυμίες, δοκιμασίες καί καταστροφές. Καί ὅμως: ἄν καί τό γνωρίζαμε πώς δέν θά πηγαίνουν ὅλα καλά γιά μιά ζωή, ἄν καί ξέραμε πώς θά ἔρθουν καί στιγμές δύσκολες, ἐμεῖς ἐπιλέγουμε μέσα στόν περιορισμό νά δείξουμε τά χειρότερα ἔνστικτά μας. Νά κλείσουμε παλαιούς λογαριασμούς. Νά τιμωρήσουμε. Να ἐπιτεθοῦμε. Πράγματα πού ἦταν θαμμένα μέσα μας, μέ δική μας ἐπιλογή, αἴφνης, τά φέρνουμε στήν ἐπιφάνεια, τά κοινολογοῦμε καί ἐπιτιθέμεθα σέ αὐτούς πού ἀνεχτήκαμε, δειλιάσαμε νά καταγγείλουμε στήν ἰσχύ τους, συγχωρήσαμε ἴσως, μπορεῖ ἀκόμη καί νά ἤπιαμε ἕνα ποτήρι κρασί μαζί τους κάποτε.
Δεῖτε τί γίνεται στόν χῶρο τῆς τέχνης τίς τελευταῖες ἡμέρες. Ἡ πραγματική ἀνακάλυψη τῆς πανδημίας κατά συνέπεια εἶναι ἡ παντελής ἔλλειψη ψυχολογικῆς προετοιμασίας γιά τήν διαχείρισή της. Ἔχουμε πάρει τήν κατιοῦσα. Ἀρνοῦμαι –ὅσο μπορῶ βεβαίως διότι ἡ φύση τῆς ἐργασίας μας εἶναι ἡ κριτική– νά δῶ τόν ἑαυτό μου σέ αὐτό τό κάδρο.

Προχθές «ἔπαιξα» μέ τήν ἰδέα νά κάνω πρῶτο θέμα τῆς «Ἑστίας» τήν ἱστορική συνάντηση τοῦ Σωκράτη μέ τόν Κομφούκιο στήν Ἀρχαία Ἀγορά, ἐκεῖ πού θά τοποθετηθεῖ τό κοινό ἄγαλμά τους τόν προσεχῆ Μάιο στό πλαίσιο τῶν ἑορτασμῶν Ἑλλάδος – Κίνας –ἡ Λίνα Μενδώνη κάνει καλή δουλειά σέ αὐτό. Μοῦ ἀρέσουν τά θέματα πού προβάλλουν τήν οἰκουμενικότητα τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ. Τά θέματα πού δείχνουν στίς νεώτερες γενιές πώς οἱ ἀρχαιότεροι πολιτισμοί τοῦ κόσμου –ὁ ἑλληνικός, ὁ κινεζικός καί ὁ αἰγυπτιακός, ἐξακολουθοῦν νά ἐπικοινωνοῦν.

Τά θέματα πού δείχνουν πόσο ψύχραιμη, σοφή καί ἐπίκαιρη εἶναι ἡ παλαιά σκέψη τοῦ κόσμου τούτου, πού βρῆκε πολύ ἔγκαιρα ἀπαντήσεις γιά ὅλα ὅσα μᾶς ἀπασχολοῦν καί μᾶς τίς κληροδότησε ἀσχέτως ἄν ἐμεῖς οἱ ἀνόητοι κάνουμε κάθε μέρα ἀποποίηση κληρονομιᾶς. Καθόμαστε πάνω σέ ἱστορικό χρυσάφι καί δέν τό ξέρουμε δυστυχῶς. Ἡ Ἑλληνικότητα καί ἡ διεθνής ἀποδοχή τῆς φιλοσοφικῆς σκέψης τῶν προπατόρων εἶναι τό «προικῶον» μας. Ἀναζήτησα λοιπόν στήν βιβλιοθήκη μου ἐρανίσματα σκέψης τοῦ Σωκράτη καί τοῦ Κομφούκιου, δύο μεγάλων πού ἐπηρέασαν τήν δυτική σκέψη ὁ πρῶτος καί τήν κινεζική ἱστορία ὁ δεύτερος. Τῶν μεγάλων πού δίνουν ραντεβού στήν Ἀρχαία Ἀγορά τόν Μάιο. Τά ἀναζήτησα γιά νά «ντύσω» ἕνα πρῶτο θέμα τό ὁποῖο ἡ ἀτμόσφαιρα δέν ἐπέτρεψε νά γίνει βασικό, ἀλλά δεύτερο στήν ἐφημερίδα μας. Καί ἔτσι, κέρδος εἶναι. Ἡ ἔννοια τῆς ἀνθολόγησής τους καί παράθεσής τους στό σημερινό σημείωμα ἕνα στόχο ἔχει: τόν παρακάτω. Νά βροῦμε μέσα ἀπό τήν ἀπέραντη νηφαλιότητα τῆς σκέψης τους λύσεις στά προβλήματα πού ὅπως ἦρθαν ἔτσι καί θά φύγουν κάποια στιγμή. Δέν εἴμαστε οἱ πρῶτοι πού ζοριζόμαστε γιά νά σηκώνουμε ἐπανάσταση ἐπειδή δέν πήγαμε πορεία, ταβέρνα, ἐκκλησία, γήπεδο, ἀεροδρόμιο, ταξίδι ἐπί δώδεκα μῆνες. Ζοῦν στήν Ἑλλάδα ἀκόμη οἱ γενιές πού ἔζησαν τήν προσφυγιά καί τόν ρατσισμό αὐτῆς, πού ἔζησαν πεῖνα, πόλεμο, ἀνέχεια, ἀνεργία, ἐξορίες. Αὐτοί πού εἶχαν γιά σπίτι τά κάρα πού τούς μετέφεραν καί γιά νά βάλουν κάτω ἀπό ἕνα κεραμίδι τό κεφάλι τους ἤ νά φᾶνε ἕνα ἀξιοπρεπές γεῦμα, πέρασε καιρός πολύς ἀπό τήν ἔναρξη τῆς περιπέτειάς τους. Ζοῦν καί δέν τούς ἄκουσα ποτέ νά παραπονιοῦνται γιά τίς δεκαετίες πού ἔχασαν· ἀγαπημένη τους λέξη στά χρόνια ἐκεῖνα ἦταν μία: ἡ ἐλπίδα. Ἡ φτώχεια πήγαινε μαζί μέ τήν ἐλπίδα, ἐνῶ σήμερα ἡ εὐημερία πάει μέ τήν διαβολή. «Οἱ ἄνθρωποι δοκιμάζονται στίς κοινότητες, στίς μικρές κλίμακες, ἐκεῖ φανερώνεται ὁ χαρακτήρας τους» γράφει σέ ἕνα ἄγνωστο σημείωμά του στό ὁποῖο περιγράφει πῶς ἔζησε τόν διχασμό στό χωριό του στίς Σέρρες ὁ Κωνσταντῖνος Καραμανλῆς ὁ ὁποῖος στοχαστικά καί φιλοσοφικά προσέγγιζε τήν ζωή. «Οἱ Ἕλληνες τό ἕνα τους αὐτί τό ἔχουν γιά τήν κακία» προσέθεσε μεταπολιτευτικά. Λέω νά προσπαθήσουμε νά βγοῦμε ἀπό αὐτό τό κενό. Ἡ πανδημία εἶναι μιᾶς πρώτης τάξεως εὐκαιρία γιά νά ἑστιάσουμε «στήν περιοχή τῶν σφαλμάτων» ὅπως ἀποκαλοῦν οἱ Κινέζοι φίλοι μας τήν αὐτοκριτική. Οἱ ρήσεις τοῦ Σωκράτη καί τοῦ Κομφούκιου πού ἀκολουθοῦν λοιπόν ἄς ἀποτελέσουν, ἄν γίνεται, την ἔναρξη ἑνός γόνιμου προβληματισμοῦ γιά τό πῶς νά πορευόμαστε μέσα στίς θύελλες. Καλή ἀνάγνωση!

Κομφούκιος

  • «Ὁ ἀνώτερος ἄνθρωπος ἔχει ἀπαιτήσεις ἀπό τόν ἑαυτό του. Ὁ κατώτερος ἄνθρωπος ἀπό τούς ἄλλους.»
  • «Ὅταν παραπονιέσαι γιά τό κακό, τό διπλασιάζεις. Ὅταν τό περιγελᾶς, τό ἐξουδετερώνεις.»
  • «Προτοῦ ξεκινήσεις ἕνα ταξίδι ἐκδίκησης, σκάψε δύο τάφους.»
  • «Σέ μιά χώρα πού κυβερνᾶται καλά, ἡ φτώχεια εἶναι ντροπή. Σέ μιά χώρα πού κυβερνᾶται ἄσχημα, ὁ πλοῦτος εἶναι ντροπή.»
  • «Ὅλα ἔχουν ὀμορφιά, ἀλλά δέν τή βλέπουν ὅλοι.»

Σωκράτης

  • «Τό μυστικό τῆς ἀλλαγῆς εἶναι νά ἐπικεντρώσεις ὅλη τήν ἐνέργειά σου ὄχι στό πῶς νά πολεμήσεις τό παλιό, ἀλλά στήν κατασκευή τοῦ νέου.»
  • «Δέν εἶμαι Ἀθηναῖος ἤ Ἕλληνας, ἀλλά πολίτης τοῦ κόσμου.»
  • «Ἡ ζωή δέν ἀξίζει ὅταν δέν εἶναι ἀφιερωμένη σέ κάποιο σκοπό.»
  • «Νά εἶσαι εὐγενικός, κάθε ἄνθρωπος πού συναντᾶς μάχεται μιά σκληρή μάχη.»
  • «Τά σπουδαῖα μυαλά συζητοῦν ἰδέες, τά μέτρια μυαλά συζητοῦν τά γεγονότα, τά ἀδύναμα μυαλά συζητοῦν γιά τούς ἄλλους.»

Υ.Γ: Τήν περασμένη ἑβδομάδα ὁ πρέσβης Πάυατ ἐπιτέθηκε στήν Κίνα σέ ἐκδήλωση πού ὀργάνωσε μέσα στήν Ἀρχαία Ἄγορά γιά τήν ὁρκωμοσία Μπάιντεν. Τό ἄγαλμα τοῦ Κομφούκιου πού πρόκειται νά τοποθετηθεῖ μέσα στόν ἴδιο χῶρο στήν Ἀγορά, τόν προσεχῆ Μάιο, ἐλπίζουμε νά τοῦ δείχνει ὅτι δέν εἶναι καί πολύ σοφό νά ἐπιτίθεσαι στίς αὐτοκρατορίες τοῦ παλαιοῦ κόσμου μέσα ἀπό ἱστορικούς τόπους. Οἱ κίονες, οἱ ναοί καί τά ἀγάλματα πού φέρουν φορτίο αἰώνων δέν ἀνέχονται τίς ἱεροσυλίες. Ἐκδικοῦνται μέ τόν τρόπο τους.

Απόψεις

Σάββατον, 28 Μαρτίου 1964

Πρό 60 ἐτῶν
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΝΙΚΗ

Ξεχάστε τίς ἐκλογές τῆς παραγραφῆς τό «στικάκι» ἔχει ἀφήσει ἴχνη

Μανώλης Κοττάκης
Τό Σύνταγμα ἄλλαξε, ἀλλά ὄχι ὁ νόμος περί εὐθύνης Ὑπουργῶν! – Εἶναι ἀλήθεια ὅτι «κομιστής» τῶν μονταρισμένων διαλόγων στά ΜΜΕ εἶναι Βουλευτής τῆς ΝΔ; – Ἡ πανομοιότυπος τακτική: Στά «σκυλιά» οἱ χαμηλόβαθμοι λειτουργοί γιά νά γλυτώνουν οἱ ἔνοχοι: ὁ σταθμάρχης στά Τέμπη, ἀξιωματοῦχοι τῆς ΕΥΠ στίς ὑποκλοπές, ἡ συνεργάτις τοῦ Γραμματέως τοῦ Ὑπουργείου Ἐσωτερικῶν στά «μαίηλ» τῆς ἐπιστολικῆς ψήφου – Σύστημα ἡ καταστροφή τῶν ἀποδείξεων

Πληθωρισμός: Νύχτα σπαρμένη …μάγια!

Εφημερίς Εστία
ΜΙΑ ἀπίστευτη καί, συγχρόνως, μελαγχολική διαπίστωση: ἡ τελευταία ἀνακοίνωση τῆς Eurostat γιά τόν πληθωρισμό στήν χώρα μας τόν περασμένο Φεβρουάριο συμπύκνωσε πολλαπλές καί πολύμορφες ἁμαρτίες κυβερνώντων πενῆντα ἐτῶν.

Τήν μικρότερη ἀγοραστική δύναμη στήν ΕΕ ἔχουν οἱ Ἕλληνες

Εφημερίς Εστία
ΤΗΝ ΔΕΙΝΗ κατάσταση πού εὑρίσκονται οἱ Ἕλληνες λόγῳ τῆς ἀκρίβειας καί τῶν χαμηλῶν εἰσοδημάτων ἐπιβεβαίωσαν τά στοιχεῖα πού δημοσιοποίησε σήμερα ἡ Eurostat.

Ὁ «βασικός μέτοχος» καί οἱ μοιραῖοι συμμέτοχοι

Δημήτρης Καπράνος
Πόσο καλύτερα θά ἦταν ὅλα γιά τήν Ἑλλάδα ἄν δέν εἶχε χαθεῖ ἡ εὐκαιρία γιά τόν «βασικό μέτοχο»!