ΓΝΩΡΙΖΩ πάνω ἀπό μία δεκαετία τήν ὑπουργό Πολιτισμοῦ Λίνα Μενδώνη
Εἶχα τήν εὐκαιρία νά τήν γνωρίσω καλά κατά τήν διάρκεια ἑνός πολύωρου ἀφιερώματος πού ἔκανα τό 2010 γιά τήν ἐπέτειο τῆς Μάχης τοῦ Μαραθῶνα στήν ἐκπομπή πού παρουσίαζα τότε στήν δημόσια τηλεόραση («Ἄλλη Ὄψη»). Μέ τήν ἰδιότητα τῆς Γενικῆς Γραμματέως τοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ, στήν ὁποία τήν διόρισε ὁ Παῦλος Γερουλᾶνος καί διατήρησε ἀργότερα ὡς πρωθυπουργός ὁ Ἀντώνης Σαμαρᾶς, μέ ξενάγησε στόν τύμβο Μαραθῶνος καί στό ἄγνωστο Μουσεῖο τῆς περιοχῆς. (Ἔχει ἀγάλματα τοῦ Ἡρώδου Ἀττικοῦ καί τῆς Ρηγίλλης!)
Κατά τεκμήριο, ἡ κ. Μενδώνη γνωρίζει καλά τά θέματά της. Σέ βάθος. Τό ἔδειξε καί στήν Ἀμφίπολη. Πολιτικά ὅμως εἶναι ἄπειρη. Δέν τό διαπίστωσα μόνο στήν ὑπόθεση τῆς συλλεκτικῆς φιάλης τῆς Coca Cola στήν ὁποία πλήν τοῦ Παρθενῶνος εἰκονίζονται ἡ Βουλή (!) καί οἱ Εὔζωνες (!!!). Διαπίστωσα ὅτι ἡ ἀγαπητή ὑπουργός εἶναι ἄπειρη καί ἀπό τήν ἀντίδρασή της στό θέμα πού προέκυψε μέ τήν ταινία «Τζόκερ» στόν κινηματογράφο ΑΕΛΛΩ.
Στήν παρέμβασή της στήν ἐκπομπή τοῦ Γιώργου Παπαδάκη χθές στόν «Ἀντέννα» ἐπιτέθηκε δημοσίως καί ἐπί ὥρα σέ ἀνώτερες ὑπαλλήλους τοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ, οἱ ὁποῖες μετέχουν σέ ἐπιτροπές ἐλέγχου καταλληλότητας ταινιῶν, ἐπειδή εἰδοποίησαν τίς ἀρχές γιά τήν παρουσία ἀνηλίκων στήν αἴθουσα. Τό παράπτωμά τους κατά τήν ὑπουργό ἦταν πώς ἐνήργησαν χωρίς νά ἐνημερώσουν τήν ἱεραρχία (Κυριακή βράδυ!) καί, βεβαίως, ὅτι κακῶς εἰδοποίησαν τήν ἀστυνομία. Διερωτήθηκε, δέ, δημοσίως «ποιά ἦταν τά κίνητρά τους».
Τό λάθος τῆς ἀγαπητῆς κ. Μενδώνη εἶναι διπλό. Διοικητικό καί πολιτικό. Διοικητικό, διότι ὁ ὑπουργός εἶναι ἡ μάνα τοῦ λόχου. Δέν ἐπιτίθεται ποτέ στούς στρατιῶτες του. Ἐάν τυχόν θεωρήσει ὅτι κάνουν λάθος, κινεῖ μέ ἕνα λιτό δελτίο τίς πειθαρχικές διαδικασίες ἐναντίον τους, καί τέλος. Τά περί κινήτρων καί ἱεραρχίας καί ὅτι ἔχουν γνωμοδοτικό ἔλεγχο στίς ταινίες, τί χρειάζονταν; Λάθος. Ἔτσι ἀποστέλλεται λανθασμένο μήνυμα καί πρός τό ἐσωτερικό τῆς διοίκησης. Ὑπάλληλος Ὑπουργείου ἴσον μηδέν ἄν δέν ἐνημερώσει την …ἱεραρχία. Ἀκόμη καί ἄν διαπράττεται μπροστά του αὐτόφωρο ἀδίκημα. Θά ἔλεγε τό ἴδιο ἡ ὑπουργός ἄν ἦταν στήν Κατεχάκη καί ἀστυνομικός ἔσωζε πολίτη ἐκτός ὑπηρεσίας; Θά τοῦ ζητοῦσε νά ἐνημερώσει τήν ἱεραρχία προηγουμένως;;;
Τό λάθος τῆς ὑπουργοῦ εἶναι ὅμως πρωτίστως πολιτικό. Εἶδα τήν ταινία «Τζόκερ», τήν τέταρτη ἡμέρα προβολῆς της, στίς ἀρχές Ὀκτωβρίου, καί ἀπό τίς στῆλες αὐτῆς τῆς ἐφημερίδας προειδοποίησα πώς δέν εἶναι μία συνηθισμένη ταινία. Προτρέπει σέ ἀδικήματα καί μάλιστα δολοφονίες. Μήν πῶ ὅτι μέ ὅρους ἑλληνικῆς νομοθεσίας παραβιάζει καί τόν ἀντι-ρατσιστικό νόμο.
Ὡς μή συνηθισμένη ταινία τήν ἀντιμετώπισαν ἀπό τήν πρώτη στιγμή στίς ΗΠΑ ὅπου ἐξεδόθησαν ὁδηγίες πρός τούς ἐνηλίκους πού θά τήν παρακολουθήσουν πῶς νά διαφύγουν ἀπό τήν αἴθουσα ἄν τυχόν εἰσβάλει σέ αἴθουσα προβολῆς καί προσπαθήσει νά μιμηθεῖ τόν πρωταγωνιστή κάποιος σαλεμένος. Δέν συζητᾶμε γιά τό ἄν μποροῦν νά τήν παρακολουθήσουν ἀνήλικοι στίς ΗΠΑ! Ἀπαγορεύεται. Τήν εἶδε τήν ταινία ἡ κ. ὑπουργός; Ἐνημερώθηκε καί ἐκείνη «στό πλαίσιο τῶν καθηκόντων της» –γιά νά χρησιμοποιήσω μιά φράση; Ἄν τήν ἔβλεπε καί διαπίστωνε ὅτι ἕνας καταφρονεμένος καί παρακατιανός κλόουν δολοφονεῖ χρηματιστές, δημοσιογράφους, πολιτικούς, ἐργαζομένους ἐν ψυχρῶ, ἡ ἴδια τί σήμανση θά ἤθελε νά ἔχει ἡ ταινία; Θά ἐπέτρεπε νά τήν δοῦν ἀνήλικοι, καί ὅταν ἐνημερωνόταν γιά τό λάθος τῶν ὑπαλλήλων της τί θά ἔπρεπε νά πράξει;
Νά ἐπιχειρήσω νά δώσω μία ἀπάντηση γιά ἐσᾶς, κ. ὑπουργέ. Εἰδική καί γενική. Τό λάθος ἦταν ὅτι δέν ζητήθηκε ὁ ἔλεγχος τῶν ἰδιοκτητῶν τοῦ σινεμά πού ἔβαλαν, ὡς μή ὤφειλαν, ἀνηλίκους στήν αἴθουσα. Αὐτοί εἶναι οἱ ὑπόλογοι, αὐτοί παραβίασαν τούς κανόνες. Ὄχι οἱ ἀνήλικοι πού κακῶς συνελήφθησαν, ὄχι βεβαίως καί οἱ ὑπάλληλοί σας. Μέ ἀφορμή τό γεγονός ὅμως τίθεται ἕνα εὐρύτερο θέμα: Ποιός εἶναι ὁ ρόλος τῆς πολιτείας σέ αὐτές τίς περιπτώσεις; Παρακολουθεῖ ἀπαθῶς στό ὄνομα τῆς ἐλευθερίας ἐπιλογῆς ἑνός ἑκάστου μέλους τῆς κοινωνίας ἤ παρεμβαίνει; Καταχρηστικῶς νά δεχθῶ ὅτι ἄν ὁ μιμητισμός μιᾶς ταινίας ἐπηρεάζει τίς ἐπιλογές ἑνός ἀτόμου, χωρίς ὅμως νά βλάπτει τήν ἐλευθερία τῶν διπλανῶν του, τότε θεωρητικῶς κανένα πρόβλημα. Μέ πολλά «ἄν» καί αὐτό, βεβαίως! Εἰδικῶς ἄν μιά ταινία π.χ. σε ἐθίζει στήν χρήση κοκαΐνης μέ τήν ὁποία βλάπτεις τόν ἑαυτό σου.
Ἀλλά ἄν ὁ μιμητισμός –προτροπή σέ δολοφονίες– βλάπτει τήν ἐλευθερία τῶν ἄλλων καί ἀπειλεῖ τήν κοινωνική εἰρήνη καί τήν δημόσια τάξη, τί γίνεται; Τό κράτος παραμένει ἀπαθές; Τροχονόμος; Ὅλα ἐλεύθερα;
Θά καλοῦσα τήν κ. ὑπουργό καί τήν Κυβέρνηση νά ἀξιοποιήσουν δημιουργικά τό περιστατικό τοῦ ΑΕΛΛΩ ἀντί νά ρίχνουν στήν πυρά ὑπαλλήλους, καί νά προβληματιστοῦν.
Ἡ Ἑλλάδα εἶναι μία χώρα στήν ὁποία ἐπιτρέπονται τά πάντα. Πώληση ἀλκοόλ σέ ἀνηλίκους χωρίς ταυτότητες. Παρακολούθηση ταινιῶν βίας χωρίς ταυτότητες. Διάθεση κινητῶν σέ πολύ μικρές ἡλικίες. Τά θέλουμε ὅλα, τώρα, μέχρι τά εἴκοσι, καί στά τριάντα εἴμαστε κουρασμένοι, ἔμπειροι καί φθαρμένοι. Ἐνδεικτικά τά παραδείγματα.
Ἡ πολιτεία πρέπει νά ἐγγυᾶται τήν ἐλευθερία, ἡ πολιτεία πρέπει νά ἐγγυᾶται ὅμως καί τήν κοινωνική συνοχή. Καί ἐν πάση περιπτώσει ὅταν ἐπιχειρεῖ νά ἀσκήσει τόν ρυθμιστικό της ρόλο ὅπως οἱ ὑπάλληλοι τοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ νά μήν βρίσκεται καί κατηγορουμένη. Σέ τελική ἀνάλυση, ἄν ἡ κ. Μενδώνη ἔχει γνώμη διαφορετική γιά ὅλα αὐτά, δέν ἔχει παρά νά κάνει τό ἑξῆς: νά καταργήσει τήν ἐπιτροπή καταλληλότητας τῶν ταινιῶν πού ὡς γνωμοδοτικοῦ χαρακτῆρα εἶναι καί διακοσμητική. Νά τήν καταργήσει καί νά ἀναλάβει τήν πολιτική εὐθύνη γιά ὁτιδήποτε συμβεῖ στό μέλλον. Γιατί ἄν δέν τό κατάλαβε ἡ κ. ὑπουργός, εἶναι πολιτικός πλέον! Ἔχει εὐθύνη!
