«Η ΖΩΗ εἶναι ἀπρόβλεπτος καί γι’ αὐτό ἐνδιαφέρουσα» εἶχε πεῖ κάποτε σέ ἕνα συνεργάτη του ὁ πρώην Πρωθυπουργός Ἀντώνης Σαμαρᾶς. Πράγματι.
Παρακολουθώντας γιά δεύτερη φορά στήν τηλεόραση τοῦ Star (τήν πρώτη στό σινεμά) τήν «Σκοτεινή Ὥρα» μέ τόν Γκάρυ Ὄλντμαν –ταινία ἀφιερωμένη στήν συγκλονιστική προσωπικότητα τοῦ Οὐίνστον Τσῶρτσιλ– δέν μποροῦσα ποτέ νά φανταστῶ ὅτι αὐτό πού ζοῦσα μέ ἔνταση στήν μικρή ὀθόνη θά τό ζοῦσα λεπτά μετά τήν λήξη της καί στό κινητό μου! Μέ τούς ἴδιους ἀκριβῶς πρωταγωνιστές! Τά γεγονότα πού κατέστησαν τόν Τσῶρτσιλ μεγάλη ἱστορική προσωπικότητα εἶναι κατά βάση γνωστά, καί ἀφαιρουμένου τοῦ ὅτι ἐκτυλίχθηκαν κατά τήν διάρκεια ἑνός παγκοσμίου πολέμου, παρουσιάζουν ἰσχυρές ἀναλογίες μέ ὅσα ζοῦμε σήμερα ἐμεῖς ἐδῶ στήν Ἀθήνα, εἰδικῶς ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Καί ὁ Χίτλερ –ὅπως ὁ Ἐρντογάν– σχεδίαζε εἰσβολή στήν Μεγάλη Βρεταννία. Καί ὁ Τσῶρτσιλ ὅπως ὁ Μητσοτάκης διέθετε μία ἰσχυρότατη πτέρυγα πού μέ ἐπί κεφαλῆς τούς Τσαμπερλαίην-Χάλιφαξ καί μέλη τῆς ἀπρόθυμης γιά σύγκρουση στρατιωτικῆς ἡγεσίας, τάσσονταν ὑπέρ τῆς μεσολάβησης, τῆς διαπραγμάτευσης καί τοῦ διαλόγου μέ τούς Ναζί –ἡ ἰδιομορφία στήν χώρα μας εἶναι ὅτι ὁ Πρωθυπουργός εἶναι ὑπέρ τοῦ διαλόγου καί τό Πεντάγωνο ὑπέρ τῆς δυναμικῆς ἀντίδρασης. Καί στίς δύο περιπτώσεις οἱ σύμμαχοι ἐμφανίζοντο οὐδέτεροι στά ἀγωνιώδη αἰτήματα τῶν δοκιμαζόμενων χωρῶν γιά παροχή στρατιωτικῆς συνδρομῆς.
Στήν ταινία βλέπουμε τόν Τσῶρτσιλ νά παρακαλᾶ τόν Ροῦσβελτ νά τοῦ στείλει πενῆντα ἀντιτορπιλλικά. Ὅταν διακρίνει τόν δισταγμό του «μειώνει» τίς ἀπαιτήσεις του στά ….σαράντα. Ὅταν ὁ Ροῦσβελτ τό ἀπορρίπτει καί αὐτό, ὁ Τσῶρτσιλ τοῦ ζητᾶ νά τοῦ στείλει τοὐλάχιστον τά μαχητικά πού ἔχει παραγγείλει στήν πολεμική βιομηχανία τῶν ΗΠΑ ἡ Ἀγγλία, γιά τά ὁποῖα μάλιστα δανείστηκε ἀπό τράπεζές της νά πληρώσει. Ἡ ἀπάντηση ἦταν καί πάλι «ὄχι» καί ἡ ἀντιπρόταση χλευαστική: ὁ Ἀμερικανός Πρόεδρος τοῦ πρότεινε νά μεταφερθοῦν μέ τροχήλατες πλατφόρμες τά ἀεροπλάνα ἕως τά σύνορα μέ τόν Καναδᾶ καί ἀπό ἐκεῖ νά τά παραλάβουν μέ… ἄλογα οἱ Ἄγγλοι. Καί στίς δύο περιπτώσεις τέλος ὑπάρχει ὁ παράγων λαός γιά τόν ὁποῖο ὅμως θά σᾶς μιλήσω στό τέλος. Ἡ στάση τοῦ Τσῶρτσιλ εἶναι βεβαίως γνωστή. Ἀπέρριψε τίς εἰσηγήσεις τῶν ρεαλιστῶν μέ τό ἐπιχείρημα «δέν κάνεις διάλογο μέ τό κεφάλι σου μέσα στό στόμα τῆς τίγρεως» καί ἐπέμεινε ὅτι τά Ἔθνη πού «πέφτουν» στήν μάχη ἔχουν μεγαλύτερες πιθανότητες νά ἀναγεννηθοῦν ἀπό τά Ἔθνη πού παραδίδονται ταπεινωμένα στόν ἐχθρό. Λίγο μετά τήν λήξη τῆς ταινίας, στό τηλέφωνό μου κορυφαῖο μέλος τῆς Κυβέρνησης. Εἶχα ζητήσει ἀπό νωρίς νά μιλήσουμε, ἀλλά δέν εἶχε καταστεῖ δυνατόν. «Τί θά γίνει μέ τίς εὐρωπαϊκές κυρώσεις; Θά ἐπιβληθοῦν;» ρώτησα.
«Δύσκολα!» ἡ μονολεκτική ἀπάντησή του πού μέ πάγωσε. «Καί ἡ μεσολάβηση Τράμπ;» ἐπανῆλθα μέ τήν ἐλπίδα ὅτι αὐτήν τήν φορά θά ἀκούσω κάτι καλό. «Μήν περιμένεις κάτι χειροπιαστό. Ὁ ἄνθρωπος ἐνδιαφέρεται μόνο γιά τήν ἐπανεκλογή του. Ἐν προκειμένω λειτούργησε ὡς ἁπλός μεσάζων. Δέν ἄσκησε καμμία πίεση στούς Τούρκους. Μετέφερε στόν Ἐρντογάν τά αἰτήματα τοῦ Μητσοτάκη γιά ἀποκλιμάκωση καί διάλογο, ὁ Τοῦρκος τά ἀπέρριψε καί τέλος.» Νέα ψυχρολουσία. Ἦρθε νά προστεθεῖ στό μποϋκοτάζ πού ἔκαναν Ἀμερικανοί – Γερμανοί γιά νά μήν ἀγοράσουμε γαλλικές φρεγάτες καί νά μήν ὑπογράψουμε συμφωνία στρατιωτικῆς συνδρομῆς μέ τό Παρίσι.
Μά τέτοια ἐκπληκτική ὁμοιότης; Εἴμαστε ἡ νέα ταινία τοῦ Γκάρυ Ὄλντμαν πρίν αὐτή γυριστεῖ; Γιά δευτερόλεπτα μετά τό τέλος τῆς συνομιλίας εἶχα τήν ἀπορία ἄν ἐξακολουθῶ νά βλέπω τήν ταινία, τί Ροῦσβελτ, τί Τράμπ, ἤ ἄν αὐτό πού ζοῦσα εἶναι ἀληθινό. Ἔρχεται μιά στιγμή λοιπόν πού σέ τέτοιες καμπές ὁ ἡγέτης μένει μόνος. Καί ἀποφασίζει μόνος. Ἀντιμέτωπος μέ τίς ἐσωτερικές φωνές του. Οἱ ὁποῖες στήν περίπτωσή μας ἀπεύχονται τόν πόλεμο, ἀλλά σίγουρα δέν ἐπιθυμοῦν τόν προσωπικό καί ἐθνικό ἐξευτελισμό.
Παρά τίς ἐπιμέρους ἐπιφυλάξεις μου πού δέν σᾶς ἔκρυψα ποτέ, μοῦ ἀρέσει μέχρι στιγμῆς ὁ τρόπος πού παλεύει ὁ Κυριάκος νά ἀλλάξει τόν ροῦ τοῦ ποταμοῦ. Μοῦ ἀρέσει πού ἐπιστρατεύει κάθε διπλωματικό μέσο γιά νά ἀλλάξει τόν συσχετισμό ὑπέρ τῆς δόλιας πατρίδας, πού ἔλεγε κάποτε καί ὁ Χρῆστος Πασαλάρης. Μοῦ ἀρέσει πού τσάντισε τόν Ἐρντογάν μέ τήν συμφωνία τῆς Αἰγύπτου. Καί θά τόν τσαντίσει ἀκόμη περισσότερο ἄν αὔριο εἰσηγηθεῖ τήν διακοπή τῆς ἐνταξιακῆς πορείας τῆς Τουρκίας στήν ΕΕ ἐπικαλούμενος τό ἄρθρο 42 τῆς Συνθήκης τῆς Λισσαβώνας. Τό βάλς ὅμως χρειάζεται δύο. Οἱ ἀπαντήσεις πού ἔδωσε ὁ Τοῦρκος «παγκόσμιος σκακιστής» στόν Ἀμερικανό Πρόεδρο δέν γεννοῦν αἰσιοδοξία ὅτι θά ἀποφύγουμε τό κακό.
Ἡ τάση εἶναι νά μᾶς ζητηθεῖ νά συζητήσουμε τήν κυριαρχία τῶν νησιῶν εἴτε στόν διάλογο εἴτε μετά ἀπό ἐπεισόδιο. Καί τό δίλημμα πού θά κληθεῖ ὡς φαίνεται νά ἀντιμετωπίσει ὁ Πρωθυπουργός εἶναι ἄν θά δεχθεῖ συζήτηση ἐπί κυριαρχίας πρίν ἤ μετά ἀπό ἐπεισόδιο. Ἔχοντας συμβιβαστεῖ ἤ ἔχοντας δώσει μάχη. Στήν «Σκοτεινή Ὥρα» ὁ σκηνοθέτης «ἐπιβιβάζει» τόν Γκάρυ Ὄλντμαν-Τσῶρτσιλ στό μετρό τοῦ Λονδίνου καί τόν ἐμφανίζει νά ἀφουγκράζεται τόν λαό. Στό ἐρώτημα «διαπραγμάτευση καί συμβιβασμός μέ τόν Χίτλερ» ἡ ἀπάντηση τῶν ἐπιβατῶν τοῦ συρμοῦ εἶναι «Ποτέ». Μέ μιά φωνή. Στήν ἑλληνική περίπτωση ὁ Κυριάκος Μητσοτάκης δέν χρειάζεται νά κατεβεῖ κἄν στό μετρό γιά νά μάθει τί σκέπτονται οἱ Ἕλληνες. Στό ἐρώτημα «διαπραγμάτευση καί συμβιβασμός γιά τήν παράδοση ἐθνικῆς κυριαρχίας» ἡ ἀπάντηση λαοῦ καί στρατιωτικῆς ἡγεσίας εἶναι ἐπίσης «Ποτέ». Στίς Ἔνοπλες Δυνάμεις τό ἀκοῦς παντοῦ. «Ἄν εἶναι νά πέσουμε –πού δέν θά πέσουμε– ἄς πέσουμε τοὐλάχιστον μαχόμενοι, δέν θά πέσουμε ἁπλῶς» λένε στούς διαδρόμους τοῦ Πενταγώνου ὅσοι μετέχουν στήν προσομοίωση πολέμου πού βρίσκεται σέ ἐξέλιξη στό Αἰγαῖο καί τήν Μεσόγειο. Οἱ ἀξιωματικοί δέν φοβοῦνται τούς Τούρκους.
Ὅταν ξέσπασε ἡ κρίση στόν Ἕβρο, σέ ὅλα τά στρατόπεδα τῶν Ἀθηνῶν κατεγράφη μάλιστα ἕνα περίεργο φαινόμενο: νεαρά «βύσματα», πλουσιόπαιδα ,φαντάροι πού ἔκαναν τήν θητεία τους μέ μέσον σέ μονάδες τῆς Ἀττικῆς «βγῆκαν» ὁμαδικῶς στήν ἀναφορά καί ζήτησαν νά μετατεθοῦν στήν πρώτη γραμμή!! Στίς φρεγάτες καί τά ὑποβρύχιά μας τό ἠθικό εἶναι ὑψηλό. Ὅπως εἶναι ὑψηλό τό ἠθικό στόν λαό μέ ἐξαίρεση κοσμοπολίτικους πυρῆνες τοῦ λεκανοπεδίου γιά τό τί πρέπει νά γίνει. Τό μόνο πού ἀπομένει εἶναι νά ἐναρμονιστεῖ ἡ πολιτική ἡγεσία μέ τόν στρατό καί τόν λαό ὁ ὁποῖος εἶναι ἐξοργισμένος μέ τόν Ἐρντογάν.
Εἶναι νά μήν θίξεις τό φιλότιμο τοῦ Ἕλληνα. Νά μήν τόν προσβάλλεις. Στούς φίλους πού μπορεῖ νά ἐντυπωσιάζονται τυχόν μέ τά παραπάνω, ἀπαντοῦμε «ὄχι, δέν τρελλαθήκαμε». Δέν εἶναι ἐπιλογή μας ὁ πόλεμος. Φαίνεται ὅμως νά εἶναι ἡ ἐπιλογή τῶν ἄλλων. Δική μας ἐπιλογή σέ κάθε περίπτωση εἶναι ἡ ἐθνική ἀξιοπρέπεια. Καί πάντως δέν εἶναι ἐπιλογή μας ὁ ἐθνικός ἐξευτελισμός. Νά μᾶς ἀποκαλεῖ ὁ Ἐρντογάν «ἀνάξιους τοῦ Βυζαντίου» καί νά μήν μιλᾶ κανείς. Ἴσως εἶναι ἡ ὥρα. Νά μιλήσουμε. Ὁ Τσιφόρος πού ἔγραψε «τά παλιόπαιδα τά ἀτίθασα» ὑποστήριζε ὅτι οἱ Τοῦρκοι ἐπιτίθενται μέ τήν δύναμη καί οἱ Ἕλληνες παίζουν ἄμυνα μέ τό μυαλό. Ἄς τό ἐπιστρατεύσουμε. Θά χρειαστεῖ.
