Ο ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ ἡττήθηκε συντριπτικά στίς ἐθνικές ἐκλογές τοῦ 2023, γιατί, μεταξύ ἄλλων, στήν τετραετία πού ἦταν ἀρχηγός τῆς ἀξιωματικῆς Ἀντιπολιτεύσεως, δέν εἶπε τίποτα γιά τά μεγάλα καί βασικά θέματα τῆς χώρας.
Θέματα τά ὁποῖα βρίσκουμε σήμερα μπροστά μας.
Δέν εἶπε τίποτε γιά τήν γιγάντωση τῶν σχέσεων τῶν πολιτικῶν δυνάμεων μέ τά οἰκονομικά συμφέροντα τῆς διαπλοκῆς καί γιά τούς νέους ὅρους μέ τούς ὁποίους διαμορφώθηκαν αὐτές οἱ σχέσεις (ριζικά διαφορετικοί ἀπό τό παρελθόν). Δέν εἶπε τίποτε γιά τήν δραματική ὑποχώρηση τοῦ ἑλληνισμοῦ σέ συγκεκριμένα ἐθνικά καί γεωπολιτικά μέτωπα στό Αἰγαῖο, στά Βαλκάνια, στήν Ἀνατολική Μεσόγειο καί στήν Μέση Ἀνατολή.
Σέ μιά ἐποχή πού διαμορφωνόταν ἐν τῇ γενέσει του τό ρεῦμα τῶν ἀντισυστημικῶν δυνάμεων, ὁ Τσίπρας ὡς ἀρχηγός τῆς ἀντιπολιτεύσεως ἦταν ἕνας βαθιά συστημικός παίκτης, ὁ ὁποῖος ἐπιχείρησε νά τά βρεῖ μέ αὐτούς πού συγκρούστηκε στό παρελθόν ὡς Πρωθυπουργός, ἐνῷ σέ ὅ,τι ἀφορᾶ τήν ἐξωτερική πολιτική προτίμησε νά ἀποτελέσει τήν προέκταση τοῦ ἀτλαντισμοῦ. Ὁ ΣΥΡΙΖΑ ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Συνασπισμοῦ ὁ ὁποῖος ὑποστήριξε τό 2008 τήν ἀναγνώριση τῶν Σκοπίων ὡς Μακεδονίας ἀπό τόν Μπούς, ἕως καί σήμερα, ἦταν καί παραμένει ἕνα βαθιά ἀτλαντικό κόμμα τῆς ἐφεδρείας, γιά αὐτούς πού γνωρίζουν βεβαίως.
Δύο χρόνια μετά τήν ἀποχώρησή του ἀπό τήν προεδρία τοῦ ΣΥΡΙΖΑ, ὁ Ἀλέξης Τσίπρας ἐμφανίζεται σήμερα καί ἐπιχειρεῖ νά κλείσει τό χάσμα πού τόν χωρίζει ἀπό τίς νέες πραγματικότητες πού διαμορφώθηκαν μέ τήν ἀνοχή καί τήν συναίνεσή του, τήν περίοδο πού βρισκόταν στήν θέση τοῦ ἀρχηγοῦ τῆς ἀξιωματικῆς Ἀντιπολιτεύσεως. Καί ἐπειδή ἔχει καί πάλι πρόβλημα συγχρονισμοῦ μέ τίς ἐξελίξεις, διαβάζει καί πάλι λάθος τό τοπίο. Μελετήσαμε μέ προσοχή τήν ὁμιλία πού ἀπηύθυνε προχθές στήν ἡμερίδα τοῦ ἱδρύματός του καί διαπιστώσαμε ὅτι μέ μακρά καθυστέρηση ἐπιχειρεῖ νά ἐνδυθεῖ τόν μανδύα τοῦ ἀντισυστημικοῦ, μέ ἤπιο τρόπο βεβαίως, ἀλλά καί νά πιάσει ἐπαφή –λίγο δύσκολο βεβαίως– μέ τά σύγχρονα πατριωτικά ρεύματα. Μέ τό δίλημμα «Πατρίδα ἤ Πλούτη».
Τί συγκρατήσαμε ἀπό τήν ὁμιλία τοῦ πρώην Πρωθυπουργοῦ:
Πρῶτον, τήν θέση του, νά μήν μετατραποῦν σέ συνθῆκες αὐταρχικοῦ καπιταλισμοῦ οἱ κυβερνήσεις σέ ἀνώνυμες ἑταιρεῖες τῶν ὀλιγαρχῶν. Εἶναι μάλιστα ἐνδιαφέρον ὅτι ἀντιδιέστειλε τόν αὐταρχικό καπιταλισμό μέ τόν δημοκρατικό καπιταλισμό, ὁ ὁποῖος ὡς ἔννοια ἔγινε γνωστός στήν Ἑλλάδα μέσα ἀπό ἕνα βιβλίο τοῦ Ἀνδρέα Ἀνδριανόπουλου τήν δεκαετία τοῦ 1980 (ἐκδόσεις Libro).
Δεύτερον, τήν ἀναφορά του στόν νέο πατριωτισμό καί στήν λέξη πατρίδα, ἡ ὁποία ἦταν ἀπαγορευμένη στούς κόλπους τοῦ ΣΥΡΙΖΑ. Εἶπε συγκεκριμένα γιά τόν πατριωτισμό:
«Πρέπει ὡς προοδευτικές δυνάμεις:
– νά ἐπανοικειοποιηθοῦμε ὄχι μόνο τόν πατριωτισμό ἀλλά καί τόν ὅρο “ἀνθρώπινη ἀσφάλεια” ἀπό τήν ἀκροδεξιά καί τή δεξιά, σέ μιά περίοδο πού τόν ἐκμεταλλεύεται γιά νά ἐντείνει τόν φόβο καί τήν ἀνασφάλεια καί νά ἐξασφαλίσει ψήφους.
– νά τονίσουμε τή σημασία πού ἔχει τόσο ἡ προστασία τῆς ἐδαφικῆς, ὅσο καί τῆς φυσικῆς, ἀλλά καί τῆς οἰκονομικῆς ἀσφάλειας γιά τούς πολῖτες».
Μέ λύπη μας διαπιστώνουμε ὅτι γιά μία ἀκόμη φορά ὁ φέρελπις πολιτικός, ὁ ὁποῖος ἐξακολουθεῖ νά ἀποτελεῖ κεφάλαιο γιά τόν χῶρο του καί τόν χῶρο καί τῆς κεντροαριστερᾶς ἀλλά εἶναι λίαν ἀμφίβολο ἄν μπορεῖ νά ἀποτελέσει τήν λύση γιά τό πολιτικό πρόβλημα τῆς χώρας, ἔχει ἔλλειμμα ἐνημερώσεως. Ἔχει χάσει ἐπεισόδια. Ἡ διατύπωση «νά μήν μετατραποῦν οἱ κυβερνήσεις σέ ἀνώνυμες ἑταιρεῖες τῆς ὀλιγαρχίας» εἶναι ξεπερασμένη, καί διεθνῶς καί ἐσωτερικῶς. Αὐτή τήν στιγμή, μέ ἐξαίρεση μία εὐνοημένη αὐτόνομη μειοψηφία, ὑπάρχει βαθειά δυσαρέσκεια μέσα στούς κόλπους τῆς ὀλιγαρχίας γιά τίς κυβερνήσεις πού ἐφαρμόζουν ἕνα νέο μοντέλο: μετατρέπουν τίς ἐπιχειρήσεις τους, τίς ἰδιωτικές ἐπιχειρήσεις, σέ ἀνώνυμες ἑταιρεῖες τῆς …πολιτικῆς. Μέσῳ παρένθετων προσώπων καί σχημάτων. Ἀκόμη καί εἰσηγμένες. Μπορεῖ νά βρίσκονται σέ δύσκολη θέση νά μιλήσουν καθώς αὐτό ἐνδεχομένως νά ἔχει γίνει μέ τήν «συναίνεσή» τους, ἀλλά τό παλαιό μοντέλο εἶναι παρελθόν.
Ἡ πολιτική εἶναι μέτοχος τῶν ἐπιχειρήσεων καί ὄχι ἡ ἀγορά μέτοχος τῶν κυβερνήσεων. Αὐτή εἶναι καί ἡ καρδιά τοῦ πολιτικοῦ προβλήματος πού ἀντιμετωπίζει ὁ κόσμος γενικώτερα. Ἡ πολιτική δέν ζητᾶ πιά «βαλίτσες» –σέ μιά ἐποχή πού τά μετρητά καταδιώκονται ἄλλως τε, γιά νά λαμβάνει εὐνοϊκές ἀποφάσεις. Ζητᾶ μετοχές. Ζητᾶ νά διεισδύει στήν οἰκονομία μέ τήν μορφή τοῦ ἀφανοῦς ἑταίρου. Ζητᾶ ἐξασφάλιση καί συναπόφαση διά βίου.
Ἄν ἀγνοεῖς αὐτήν τήν νέα κατάσταση πού ἐπικρατεῖ διεθνῶς καί εἰδικῶς, τότε κάνεις καί λάθος ἀνάγνωση τῶν διεθνῶν καί πιθανῶς τῶν ἐσωτερικῶν ἐξελίξεων. Προφανῶς σέ κάθε χώρα ὑπάρχουν δύο τρεῖς ἐθνικοί πρωταθλητές πού εἶναι τόσο μεγάλοι, ὥστε μποροῦν νά πολιτεύονται μέ τόν παλαιό αὐτόνομο τρόπο, ἀλλά ἡ δυναμική πλέον βρίσκεται ἀλλοῦ.
Ἡ πολιτική καί ἡ ἀγορά ἔχουν συγχωνευθεῖ, μέ τόν ἔλεγχο τοῦ μάνατζμεντ νά ἔχει περάσει στήν πολιτική. Μέσα ἀπό αὐτή τήν οἰκονομική ἰσχύ τῆς πολιτικῆς καί τοῦ πολιτικοῦ χρήματος διατάσσονται καί ὅλα τά ὑπόλοιπα ὑποστηρικτικά δίκτυα στόν χρηματοπιστωτικό τομέα, στόν τραπεζικό τομέα, στό κράτος, στά μέσα ἐνημερώσεως, στούς κόλπους τῆς δικαιοσύνης, στίς ἀνεξάρτητες ἀρχές, στούς θεσμούς, παντοῦ. Στήν πραγματικότητα ἔχουμε μοναρχία Μέσης Ἀνατολῆς στήν Δύση. Ἀπό τήν στιγμή πού ἡ πολιτική παίρνει στά χέρια της τά κλειδιά τῶν ἐπιχειρήσεων καί μεταβιβάζεται ἡ οἰκονομική ἰσχύς, ἀλλάζουν πλήρως καί οἱ ὅροι τοῦ παιχνιδιοῦ.
Ὁ κύριος Τσίπρας φαίνεται ὅτι ἀγνοεῖ ἐντελῶς αὐτή τήν νέα πραγματικότητα πού ἐπικρατεῖ στόν αὐταρχικό καπιταλισμό τῆς ἐποχῆς μας, καί γι’ αὐτό τό ἐγχείρημά του δέν θά μπορέσει ποτέ νά γίνει πλειοψηφικό. Ὁ μόνος ὅρος γιά νά γίνει πλειοψηφικό, ἀλλά αὐτό δέν ἀφορᾶ τόν ἴδιο ἀλλά ὅλες τίς πολιτικές καί κοινωνικές δυνάμεις τῆς Δύσεως, εἶναι νά σπάσει αὐτός ὁ ὀμφάλιος λῶρος τῆς πολιτικῆς καί τῶν πολιτικῶν πού ἔγιναν …τά ἀφεντικά τῶν ἀφεντικῶν.
Ἐξ ἴσου λάθος εἶναι ἡ προσέγγιση τοῦ κυρίου Τσίπρα γιά τόν πατριωτισμό. Προσπερνῶ τό γεγονός ὅτι τήν ἑπόμενη πού ὁ Πρωθυπουργός ἔχει ἀνακοινώσει θαλάσσια πάρκα στόν ΟΗΕ ἀπό τά ὁποῖα ἐξαιρεῖ τά Δωδεκάνησα καί ἐγκλωβίζει τήν Ἑλλάδα στά ἕξι μίλια, ὁ πρώην Πρωθυπουργός δέν εἶπε λέξη. Ἀτλαντισμός, εἴπαμε. Προσπερνῶ τό γεγονός ὅτι μετά ἀπό μία βδομάδα πού ἔχει γίνει ὁ κακός χαμός μέ τήν Μονή τοῦ Σινᾶ, δέν βρῆκε νά πεῖ μία λέξη. Ἀκατανόητο. Προσπερνῶ τό γεγονός ὅτι ἐπέλεξε νά μᾶς μιλήσει γιά τόν νέο πατριωτισμό καί ἔκανε κοινή ἐμφάνιση καί πάλι μέ τόν Ζόραν Ζάεφ γιά νά μᾶς θυμίσει τήν ἀπορριπτέα ἀπό τόν ἑλληνικό λαό ἐπαίσχυντη Συμφωνία τῶν Πρεσπῶν. Ἡ ἐπιστήμη σηκώνει τά χέρια ψηλά.
Τά προσπερνῶ ὅλα αὐτά καί στέκομαι στήν διατύπωση: Τί σημαίνει «ἐπανοικειοποίηση τοῦ πατριωτισμοῦ»; Καί κατά ἀντιδιαστολή, τί σημαίνει «οἰκειοποίηση» τοῦ πατριωτισμοῦ; Ὁ πατριωτισμός δέν εἶναι κάτι τό ὁποῖο σοῦ εἶναι ἤ δέν σοῦ εἶναι «οἰκεῖο»… Κάτι πού τό προσεγγίζεις ὡς ἕνα …ἐξωτερικό γεγονός. Ὁ πατριωτισμός εἶναι κάτι πού ἔχεις μέσα σου. Δέν εἶναι κάτι πού σοῦ ἔχουν κλέψει οἱ ἄλλοι καί πᾶς νά τό ἀνακτήσεις ξανά μέ τήν διαδικασία τῆς ἐπανοικειοποιήσεως. Αὐτός εἶναι λόγος τεχνοκρατικός, ψυχρός, ἀδιάφορος. Σέ καμμία περίπτωση πατριωτικός.
Στήν καλύτερη περίπτωση, αὐτό πού θά μπορούσαμε πλέον ἐπιεικῶς νά ποῦμε γιά τήν περίπτωση τοῦ κυρίου Τσίπρα εἶναι ὅτι ἄν τυχόν ἔχει μέσα του τόν πατριωτισμό μέ τόν τρόπο πού τόν ἀντιλαμβάνονται ὅλοι οἱ Ἕλληνες, δέν ξέρει νά τόν ἐξωτερικεύσει. Παραμένει βαθιά ἀριστερός καί ἐνοχικός. Τό γεγονός μάλιστα ὅτι βλέπει τόν πατριωτισμό ὡς μία ἔννοια πού θέλει νά διεκδικήσει ἀπό τήν Ἀκροδεξιά, ἀπό κάποιον ἄλλο δηλαδή, δείχνει πόσο λάθος εἶναι καί πόσο ξένος εἶναι ἀπό τήν νέα πραγματικότητα καί στόν τομέα τῶν ἰδεῶν.
Ζοῦμε σέ μία Ἑλλάδα ὅπου ὅλες οἱ ψῆφοι εἶναι διεκδικήσιμες ἀπό ὅλους. Καί οἱ πατριωτικές, ὑπό τήν ἔννοια ὅτι ἀντίστοιχους ἀνθρώπους πού ἔχουν μεγαλύτερη εὐαισθησία γιά θέματα πού περνοῦν ἀπαρατήρητα ἀπό μέσα ἐνημερώσεως βρίσκουμε παντοῦ. Πατριωτικές δυνάμεις ὑπάρχουν ἀνεκπροσώπητες ἐδῶ καί πάρα πολύ καιρό καί μέσα στήν Ἀριστερά καί μέσα στό ΠΑΣΟΚ καί μέσα στήν Νέα Δημοκρατία καί ὀρφανές ὅπως εἶναι, ἐπειδή δέν ἀκοῦνε κανέναν νά μιλάει ὅπως πρέπει, μετακομίζουν. Δέν φταίει ἡ Ἀκροδεξιά γι’ αὐτό, ἀλλά ἡ ἀνικανότητα καί ἡ ἐπιλογή αὐτῶν τῶν δυνάμεων νά μιλήσουν μέ πατριωτικούς ὅρους.
Τήν ὥρα γιά παράδειγμα πού ὑποχωροῦμε στό Αἰγαῖο στά ἕξι μίλια, καί ἡ Ἀριστερά κι ὁ κύριος Τσίπρας δέν λένε λέξη, γιατί ἁπλούστατα συμφωνοῦν μέ αὐτή τήν θέση πού εἶναι καί ἀμερικανική θέση. Δέν συμφωνοῦν μέ τήν ἐπέκταση τῶν χωρικῶν μας ὑδάτων στά 12 μίλια, ἐπειδή δέν συμφωνοῦν καί οἱ ΗΠΑ. Ἄν τά κόμματα στά δεξιά τῆς Νέας Δημοκρατίας καί στά ἀριστερά τοῦ ΠΑΣΟΚ (Ζωή) ἐπιλέγονται ἀπό τούς πολῖτες εἶναι γιατί λένε αὐτά πού δέν λέγονται.
Τήν ὥρα πού ἡ Κυβέρνηση στρώνει μέ διαρροές τό ἔδαφος γιά νά ξεπουλήσει ἱστορία 15 αἰώνων στό Σινᾶ, ὁ κύριος Τσίπρας ἐπιλέγει νά μήν πεῖ οὔτε μισή λέξη στήν ὁμιλία του. Ἀλλά μιλᾶ ἀορίστως γιά ἀνθρώπινη ἀσφάλεια (ἐννοεῖ νόμο καί τάξη, ἀλλά ντρέπεται), γιά φυσική ἀσφάλεια, γιά οἰκονομική καί ἐδαφική ἀσφάλεια. Κάπως ἔτσι μπορεῖς νά γίνεις πράγματι ὁ ἀρχηγός ὅλου τοῦ ἄχρωμου Κέντρου, ὁ Ἀνδρουλάκης μοιάζει νά μήν μπορεῖ, δέν μπορεῖς ὅμως νά γίνεις ποτέ ξανά ὁ ἀρχηγός τῶν Ἑλλήνων.
Αὐτά, ἀγαπητέ Ἀλέξη.
Μ.Η.Τ. 232122