Ἀπό τό ἀρχεῖο τῆς «Ἑστίας», 9 Μαρτίου 1924
Κάποια Ἀμερικανική ὀργάνωσις ἵδρυσεν ἐσχάτως εἰς τήν γῆν τῶν παραδόξων μίαν σπουδαιοτάτην Σχολήν, μιάν Σχολήν, ποῦ ἔλειπεν ἀπό τόν κόσμον. Δέν γνωρίζω ἀκριβῶς πῶς τιτλοφορεῖται Ἀγγλιστί ἡ Σχολή αὐτή. Ἑλληνιστί ὅμως θά ἠμποροῦσε νά τιτλοφορηθῇ: Σχολή Ὑμεναίου, διότι ὁ σκοπός της εἶναι νά ἐκπαιδεύσῃ τούς ἀνθρώπους εἰς τήν δύσκολον ἐπιστήμην τοῦ γάμου. Ἕως τώρα ὅλοι μας ἤμεθα αὐτοδίδακτοι καί σχεδόν ἐμπειρικοί σύζυγοι.
Δηλαδή, πρόστυχοι κομπογιαννῖτες. Διά νά γίνῃ κανείς δικηγόρος ἤ ἰατρός, ἐσπούδαζε. Καί εἶχεν ἀνάγκην ἑνός διπλώματος πρός ἐλευθέραν ἐξάσκησιν τοῦ ἐπαγγέλματός του. Μόνον διά τό ἐπάγγελμα τοῦ συζύγου, τοῦ σπουδαιότατου τῶν ἐπαγγελμάτων, δέν ᾐσθάνετο κανείς τήν ὑποχρέωσιν νά σπουδάσῃ. Τό ἀποτέλεσμα ὑπῆρξε νά πλημμυρήσῃ ὁ κόσμος ἀπό ἀστοιχειώτους συζύγους καί νά καταντήσῃ ὁ γάμος ἐκεῖ ποῦ κατήντησεν.
Καί τί χρειάζεται νά σπουδάσῃ κανείς διά νά γίνῃ σύζυγος; θά μ’ ἐρωτήσετε. Αὐτήν τήν θρασεῖαν ἐρώτησιν κάμνουν οἱ ἀμαθεῖς διά κάθε ἐπιστήμην. Καί εἶνε πολύ φυσικόν. «Ἀμαθίη θράσος, λογισμός δέ ὀκνόν φέρει» ἔλεγε καί ὁ Θουκυδίδης. Λοιπόν, ὁ γάμος εἶνε ἐπιστήμη, ὅπως καί κάθε ἄλλη. Καί εἶνε ἐπίσης ἐπάγγελμα, ὅπως κάθε ἄλλο. Πῶς θέλετε ἕνας νέος, ποῦ δέν ἔμαθε ποτέ οὔτε τό ἄλφα τῆς γαμηλίου ἐπιστήμης, νά ἐκλέξῃ τήν γυναῖκα, ποῦ τοῦ χρειάζεται; Πῶς θέλετε νά γνωρίζῃ κατά ποῖον τρόπον ὡς σύζυγος θά ἀντικρύσῃ τά διάφορα προβλήματα τοῦ συζυγικοῦ βίου, θά ἀντιμετωπίσῃ τά νεῦρα τῆς συζύγου του, θά χειρισθῇ, ἐπί τέλους, τά διάφορα συζυγικά ἀπρόοπτα, πρό τῶν ὁποίων θά εὑρεθῇ. Καί μήπως εἶνε ὀλίγα καί ἁπλά τά ἀπρόοπτα αὐτά; Εἶνε ἄπειρα καί συνθετώτατα. Ἕνας ἀμαθής σύζυγος θά εὑρεθῇ πρό αὐτῶν μοιραίως εἰς τήν ἰδίαν θέσιν, ποῦ εὑρίσκεται ἕνας ἀμαθής ἰατρός ἐνώπιον ἑνός δυσκόλου νοσήματος, μέ σκοτεινάς ἐπιπλοκάς. ᾙ γκάφες, ποῦ διαπράττουν καθημερινῶς οἱ σύζυγοι, εἶνε ἁπλούστατη καί φυσικώτατη συνέπεια τῆς ἀμάθειάς των. Προσπαθοῦν νά κάμουν τόν μάστορην εἰς μίαν τέχνην, ποῦ δέν γνωρίζουν. Ἀλλ’ ἄν γεννᾶται κανείς ποιητής, δέν γεννᾶται οὔτε παπουτσῆς, οὔτε σύζυγος.
Αὐτήν τήν τεραστίαν ἔλλειψιν ἔρχεται νά πληρώσῃ ἡ Σχολή τοῦ Ὑμεναίου, ἡ ὁποία ἱδρύεται εἰς τήν Ἀμερικήν. Δέν γνωρίζω ἐν λεπτομερείᾳ τό πρόγραμμα τῆς Σχολῆς. Ἡ Γαλλική ὅμως ἐφημερίς, ἀπό τήν ὁποίαν πληροφοροῦμαι τήν ἵδρυσίν της, βεβαιώνει, ὅτι ἡ Σχολή θά περιλάβῃ πολλάς εἰδικάς ἕδρας, εἰς τάς ὁποίας θά διδάξουν εἰδικοί καθηγηταί, ἔγγαμοι, φυσικά, λόγῳ τῆς ἀπαραιτήτου πείρας, καί διαπρέψαντες ὁπωσδήποτε εἰς τό συζυγικόν των στάδιον. Μεταξύ τῶν κυριωτέρων μαθημάτων, θά περιλαμβάνεται, ἀφεύκτως, ἡ Συζυγική Διαγνωστική –διά τήν ἐκλογήν τῆς συζύγου– ἡ Ὑπηρεσιολογία –διά τόν κανονισμόν τῶν σχέσεων τῶν κυριῶν πρός τούς ὑπηρέτας– ἡ Συζυγική Δεοντολογία –διά τόν κανονισμόν τῆς καλλιτέρας στάσεως, τήν ὁποίαν πρέπει νά λαμβάνῃ ἕνας σύζυγος ἀπέναντι τῶν συζυγικῶν ἀπροόπτων, εἰς τά ὁποῖα περιλαμβάνονται καί τά γνωστά ἀτυχήματα– καί, τέλος, ἡ Τυπεολογία –ἡ διδάσκουσα τούς κανόνας κατά τούς ὁποίους ἕνας σύζυγος πρέπει νά δέρνῃ τήν γυναῖκά του καί τάς καταλληλοτέρας ὥρας διά τήν γυμναστικήν αὐτήν.
Τοιουτοτρόπως εἰς τό σπίτι ἑνός συζύγου, ἐφωδιασμένου μέ δίπλωμα Διδάκτορος τῶν Συζυγικῶν Ἐπιστημῶν, δέν θά συμβαίνῃ ὅ,τι συνέβη εἰς τό γνωστόν Γαλλικόν ἀνέκδοτον, κατά τό ὁποῖον ἕνας ἐπισκέπτης φιλικοῦ του προσώπου ἔλαβεν ἀπό τήν ὑπηρέτριαν τοῦ σπιτιοῦ τήν ἑξῆς ἀπρόοπτον εἰδοποίησιν:
-Ὁ κύριος δέν μπορεῖ νά σᾶς δεχθῇ αὐτή τή στιγμή, διότι εἶνε πολύ ἀπησχολημένος. Δέρνει τήν γυναῖκά του!
ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΡΒΑΝΑΣ