ΑΝ ΘΕΛΕΙ νά δεῖ κανείς τί παράταξη ἵδρυσε ὁ Κωνσταντῖνος Καραμανλῆς…
… τό 1974 δέν ἔχει παρά νά παρατηρήσει προσεκτικά τήν διάταξη τῶν προσώπων στήν πρώτη σειρά, κατά τήν διάρκεια τοῦ ἐτήσιου μνημοσύνου του πού πραγματοποιήθηκε χθές στόν τάφο του στό ὁμώνυμο Ἵδρυμα, στά βραχώδη τῆς Φιλοθέης. Οἱ φωτογραφίες τοῦ Γουλιέλμου Ἀντωνίου εἶναι ἀποκαλυπτικές.
Δίπλα στόν δισέγγονο τῆς Πηνελόπης Δέλτα, ἀπόγονο τοῦ Ἐμμανουήλ Μπενάκη πρώην Πρωθυπουργό Ἀντώνη Σαμαρᾶ, στεκόταν ἰσότιμος ὁ ἐπί δεκαετίες (ἀπό τό 1961) πιστός οἰκονόμος του. Ὁ ταπεινός καί ὡραῖος Μυκονιάτης Θεόδωρος Χαριτόπουλος πού καμαρώνει συγκινημένος σήμερα ἐπειδή «κληρονόμησε» (ἐκτός ἀπό ἀμέτρητες ἐμπειρίες δίπλα του) καί τόν ἀριθμό τοῦ προσωπικοῦ κινητοῦ τοῦ Ἐθνάρχη.
Δίπλα στόν πρώην Πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλῆ ἰσότιμη ἡ σοβαρή καί μετρημένη γραμματέας του Πέγκυ Βεζανῆ.
Δίπλα καί ἀπέναντι στόν Κώστα Καραμανλῆ τόν νεώτερο, ἐπιτυχημένο Ὑπουργό Ὑποδομῶν σήμερα, στά χνάρια τοῦ θείου του, στέκονταν ἰσότιμοι ὅλοι οἱ ἐν ζωῇ φρουροί τοῦ Ἐθνάρχη. Συγκινημένοι καί αὐτοί, θυμοῦνταν τήν μέρα πού ὁ μεγάλος Μακεδόνας προσπαθοῦσε νά τούς πείσει νά μήν τόν βάλουν στό φορεῖο –δέν τό σήκωνε ἡ ὑπερηφάνεια του– καί νά μήν τόν πᾶνε στό «Ὑγεία».
Δίπλα στόν Ἀχιλλέα Καραμανλῆ καί τόν Πέτρο Μολυβιάτη οἱ ὁποῖοι θαλεροί κατά τήν ἔνατη δεκαετία τῆς ζωῆς τους ἡγοῦνται τοῦ Ἱδρύματος, στέκονταν ὁ τέως Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, υἱός δασκάλου ἀπό τήν Καλαμάτα. Ὁ Βουλευτής Νικήτας Κακλαμάνης, υἱός ναυτικοῦ ἀπό τήν Ἄνδρο. Ὁ Βουλευτής Γιῶργος Κουμουτσάκος, υἱός γενικοῦ διευθυντῆ τοῦ Ὑπουργείου Ἐργασίας, στενοῦ συνεργάτη τοῦ Κώστα Λάσκαρη. Ὁ Γιῶργος Ἀλογοσκούφης, υἱός ναυτικοῦ πράκτορα Πειραιῶς μέ καταγωγή ἀπό τήν Ἰτέα. Ὁ Ὑπουργός Κωστῆς Χατζηδάκης, υἱός ἁπλοῦ ἀγωνιστῆ τοῦ μόχθου ἀπό τό Ρέθυμνο. Καί ὁ Δημήτρης Ἀβραμόπουλος, υἱός ἀστυνομικοῦ ἀπό τήν Ἠλεία. Ἀπό τούς νεώτερους, ὁ ὑφυπουργός Γιῶργος Καραγιάννης Θεσσαλονικιός, στέλεχος τῆς ΔΑΠ Ξάνθης.
Αὐτή ἦταν καί εἶναι λοιπόν ἡ παράταξη πού ἵδρυσε ὁ Κωνσταντῖνος Καραμανλῆς. Λαϊκή καί ἀστική. Μαζί. Οὔτε σκέτο λαϊκή οὔτε σκέτο ἀστική. Μιά μεγάλη ἰσότιμη ὁμάδα ἀνθρώπων οἱ ὁποῖοι ἀνεξαρτήτως καταγωγῆς διακρίνονταν ἀπό ἕνα κοινό χαρακτηριστικό: τήν ποιότητα καί τό ἦθος. Οἱ δέ ἀγωνίες καί οἱ ἔγνοιες τους ἦταν ἐπίσης κοινές: ἡ πατρίδα, τά ἐθνικά θέματα, ἡ θέση τῆς Ἑλλάδας στήν Εὐρώπη καί τόν κόσμο, ἡ Παιδεία καί ὁ Πολιτισμός, οἱ ἀνάγκες τῶν λαϊκῶν πλειοψηφιῶν πού στοιχίζονται στίς τάξεις της δεκαετίες τώρα καί παραδίδουν τήν σκυτάλη ἀπό γενεά σέ γενεά. Ἔτσι κατάφερε νά παραμείνει ἀκμαία καί δυναμική ἡ φιλελεύθερη συντηρητική παράταξη ἕως τίς μέρες μας. Διά τῆς παράδοσης τῆς σκυτάλης. Καί ἔτσι περνᾶ τίς πολιτικές θύελλες ἀλώβητη: μέ πίστη στήν ταυτότητά της καί στήν ὑπεροχή τῶν ἀξιῶν πού τήν «μπόλιασε» ὁ Καραμανλῆς.
Ἦταν λογικό λοιπόν, ἀφοῦ ὁ ἱερεύς εἶπε τό «δι’ εὐχῶν» καί κάτι ἀκόμη ὑπαινικτικό γιά τήν Ἀνάσταση, οἱ ὀλίγοι πού πρεσεκλήθησαν στό μνημόσυνο νά γίνουν ἕνα μελίσσι καί νά ἀνταλλάσσουν σκέψεις καί προβληματισμούς γιά τήν πορεία τοῦ τόπου καί τῆς παράταξης. Δεδομένου ὅτι στήν τελετή δέν παρέστη κάποιο μέλος τῆς οἰκογένειας Μητσοτάκη, τούς ἀπελευθέρωνε ἔν τινι μέτρῳ μολονότι σέ ὅλα τά σχόλια πού ἀκούσαμε δέν ὑπῆρξε κακή λέξη γιά τόν Πρωθυπουργό. Γιά τά ἐξωτερικά ἀκούσαμε ὅτι «στό ἐξωτερικό εἰσπράττουμε συμπάθεια γιά τά αἰτήματά μας καί ὄχι στήριξη.» Ὅτι πρέπει «νά ἀλλάξουμε λεξιλόγιο γιά τήν Τουρκία καί νά ὁμιλοῦμε πλέον γιά τουρκική ἀπειλή, ὄχι γιά τουρκική προκλητικότητα.» Ὅτι «δέν εἶναι δυνατόν νά σπᾶνε τίς κυρώσεις κατά τοῦ Πούτιν οἱ Τοῦρκοι, ἀλλά ἡ πίεση νά ἀσκεῖται σέ ἐμᾶς νά τά βροῦμε στό Αἰγαῖο καί νά συνεκμεταλλευτοῦμε ἀπό κοινοῦ μέ τούς γείτονες τό κοίτασμα δυτικά τῆς Κρήτης.» Ὅτι «δέν εἶναι δυνατόν μετά τίς διαβεβαιώσεις Νούλαντ, ὅτι τά ἑλληνοτουρκικά θά εἶναι πλέον σέ ὕφεση καί νά μήν ἀνησυχοῦμε, οἱ Τοῦρκοι νά κάνουν σουρωτήρι τό Αἰγαῖο καί νά ἀποφασίζει σωστά ὁ ΓΕΕΘΑ νά τούς πετάξει ἔξω ἀπό τήν ἄσκηση Tiger.» Γιά τόν πόλεμο ἀκούσαμε μεγάλη ἀνησυχία γιά τήν διάρκεια του, καθώς ὅπως φαίνεται «ἐμεῖς θά πληρώσουμε τά σπασμένα τῶν ἄλλων» καί ὅτι «δέν ἐπαναλαμβάνεται ἡ ἱστορία, ἀλλά οἱ ἄνθρωποι ἐπαναλαμβάνουν τά ἴδια λάθη.»
Ὅσον ἀφορᾶ τήν πολιτική κατάσταση, τέλος, ἀκούσαμε τί συμβαίνει στίς γειτονιές τοῦ λεκανοπεδίου πού κοχλάζουν ἀπό ὀργή. Τί εἰσέπραξαν στελέχη τῆς παράταξης στίς συνοικίες τῶν Ἀθηνῶν τίς ἡμέρες τοῦ Ἁγίου Πάσχα. «Σέ πλησιάζουν οἱ γυναῖκες καί πρίν προλάβεις νά πεῖς κίχ σοῦ βγάζουν ἀπό τήν τσάντα τους τούς λογαριασμούς τοῦ ρεύματος καί στούς τρίβουν στό πρόσωπο! Καί διαμαρτύρονται! Τί εἶναι αὐτή ἡ ρήτρα ἀναπροσαρμογῆς πού εἶναι μεγαλύτερη ἀπό τό κόστος κατανάλωσης τοῦ ρεύματος πού ἔκαψα, μοῦ λές; Ὅ,τι καί νά τούς πεῖς γιά τήν ἐπιδότηση, ὅ,τι καί νά τούς ἀπαντήσεις, δέν ἀκοῦνε. Εἶναι φουντωμένες. Σοῦ λένε ἐγώ ἔχω νά πληρώσω τόσα! Πῶς θά τά βγάλω πέρα;»
Κοινή πεποίθηση ὅλων ὅσοι συνομιλοῦσαν χαμηλόφωνα κάτω ἀπό τήν προτομή τοῦ χαμογελαστοῦ Ἐθνάρχη πού εὑρίσκεται στήν εἴσοδο τοῦ Ἱδρύματος (εἶναι ἀντιπροσωπευτικότερη ἀπό ἕναν πίνακα τοῦ Τέτση πού εἶναι τοποθετημένος ἐσωτερικά στά γραφεῖα) ἦταν ἡ ἑξῆς: «Δέν ἀντέχει ἡ παράταξη τρίτο καί τέταρτο λογαριασμό ρεύματος μέ ρήτρα ἀναπροσαρμογῆς. Θά πάθουμε ζημιά. Ἐλπίζουμε νά τό καταλαβαίνει ὁ Πρωθυπουργός». Τούς ἀπάντησα ὅτι ὁ κύριος Μητσοτάκης γνωρίζει ἄριστα τά πολιτικά δεδομένα, ἡ τελευταία μέτρηση πού τοῦ παρέδωσε ὁ Θόδωρος Λιβάνιος αὐτό ἀναδεικνύει ὡς νούμερο ἕνα πρόβλημα τῆς Κυβέρνησης. Τούς ἀπάντησα ἐπίσης ὅτι μέ βάση τό ρεπορτάζ ὁ κ. Μητσοτάκης δέν πρόκειται νά πάει σέ ἐκλογές ἄν δέν μειωθοῦν στά πρότερα ἐπίπεδα οἱ λογαριασμοί τοῦ ρεύματος. Ἄν τούς ἔπεισα, εἶναι ἄλλο θέμα. Γι’ αὐτό, ὅταν ἡ ὡραία αὐτή συνάντηση ἀναμνήσεων καί ἀνησυχιῶν ὅδευε πρός τό τέλος της, συνομίλησα δι’ ὀλίγον μέ τόν ἀειθαλῆ Ἀχιλλέα Καραμανλῆ. Ἕναν ἄνθρωπο μέ σπάνιο πολιτικό αἰσθητήριο –ὁ μόνος πού προέβλεψε ὅτι θά γίνει δημοψήφισμα τό 2015.
«Διανύω τά 93, ξεπέρασα καί τόν Πρόεδρο πού ἔφυγε στά 92!» μοῦ εἶπε χαμογελαστός καί δέν ἔχασε τήν εὐκαιρία νά μέ πειράξει: «Ποιός νά τό ἔλεγε ὅτι θά ἐρχόταν μιά μέρα πού ἡ “Ἑστία” θά ἔγραφε καλή κουβέντα γιά τόν Κωνσταντῖνο Καραμανλῆ!». «Εἶχε ἀρχίσει νά ἀναγνωρίζει τό ἔργο του ὁ Ἀλέξης Ζαούσης» παρενέβη ὁ ἀκριβοδίκαιος Προκόπης Παυλόπουλος. Φεύγοντας «ἔπεσα» πάνω στόν διοικητικό ὑπάλληλο τοῦ Ἱδρύματος Χρῆστο Σκρέκα, ὁ ὁποῖος βρίσκεται ἐκεῖ ἀπό τό 1985. Ἀπό τήν πρώτη μέρα λειτουργίας του. Θυμόταν τόν Κωνσταντῖνο Καραμανλῆ νά πηγαίνει ἐκεῖ κάθε πρωί στήν ἄνυδρη πενταετία 1985-90 καί νά ἐπιμελεῖται τό ἀρχεῖο του ἀλλά καί ἀργότερα ὡς Πρόεδρος, ἀραιότερα. Στά Ἀρχεῖα του, ὅπως μοῦ ἐξομολογήθηκε προσφάτως κορυφαῖος συνεργάτης του, ὑπάρχουν καυτές ἐπιστολές του πρός ἐξέχοντα στελέχη τῆς παράταξης γιά τό Μακεδονικό, εἶναι νωρίς ὅμως γιά νά ἀποχαρακτηριστοῦν. Σκέφτηκα κατεβαίνοντας τό πλατύσκαλο τοῦ κτιρίου ἐπί τῆς ὁδοῦ Καραϊσκάκη 6 ὅτι αὐτήν τήν φορά τό παρελθόν δέν μέ συγκλονίζει μέ τήν ἐπικαιρότητά του. Παραδόξως. Πιό πολύ μέ συγκλονίζει τό μέλλον πού ἔρχεται. Καί τό ἐρώτημα εἶναι: Μήπως τελικῶς ἀντί γιά τούς λογαριασμούς τῆς ΔΕΗ χρειάζεται ρήτρα ἀναπροσαρμογῆς σέ αὐτό τό νέο μέλλον πού ξημερώνει ἡ παράταξη; Ἄς ἐλπίσουμε ὅτι θά ἀκούσουμε τίς ἀπαντήσεις στό Τακτικό Συνέδριό της τήν προσεχῆ ἑβδομάδα.
