ΔΙΑΒΑΣΑ δύο καί τρεῖς φορές ἀπομαγνητοφωνημένη τήν διαδικτυακή συνέντευξη πού ἔδωσε…
… στήν Ὄλγα Τρέμη ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Νῖκος Δένδιας καί τήν θεωρῶ ὡς ἕνα ἀπό τά πλέον ἐνδιαφέροντα κείμενα πού ἔχουν ὑποπέσει στήν ἀντίληψή μου τό τελευταῖο διάστημα. Οἱ ἐφ’ ὅλης τῆς ὕλης ἐρωτήσεις τῆς Ὄλγας καί ἡ πίεση πού τοῦ ἄσκησε καθ’ ὅλη τήν διάρκεια τῆς συνομιλίας τους –λείπουν αὐτοῦ τοῦ εἴδους οἱ συνεντεύξεις ἀπό τήν ἑλληνική τηλεόραση πλέον– ἔδωσαν τήν δυνατότητα στόν Ὑπουργό Ἐξωτερικῶν νά «ἀνοιχτεῖ». Νά ξεδιπλώσει τίς ἀπόψεις του ἐπί ὅλου τοῦ φάσματος τοῦ χαρτοφυλακίου του. Νά ἀπαντήσει ἀκόμη καί σέ ἐρώτηση γιά τό ἄν ἔχει «ἡγετικές φιλοδοξίες στό μέλλον». Νά «χαρτογραφηθεῖ». Μά καί νά τοποθετηθεῖ σέ δύο κρίσιμα θέματα μέ ἐσωκομματικές προεκτάσεις στό ἐσωτερικό τῆς ΝΔ: τήν κύρωση τῶν μνημονίων τῶν Σκοπίων. Τήν διασύνδεση τῆς ἀναγνώρισης τῆς ἀνεξαρτησίας τοῦ Κοσόβου μέ τό Κυπριακό. Ἡ ὅλη τοποθέτηση τοῦ Ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν, ὅπως προκύπτει ἀπό τό περιεχόμενο τῆς συνέντευξης (στήν ὁποία συναντᾶ συγκεντρωμένες γιά πρώτη φορά τίς ἀπόψεις του ἐπί ὅλων τῶν θεμάτων καί μπορεῖ νά ἀποκωδικοποιήσει τήν στρατηγική του), ἀποδεικνύει κάτι πού σέ ἀνύποπτο χρόνο μοῦ εἶχαν ἐπισημάνει παράγοντες τοῦ δημοσίου βίου: εἶναι λάθος νά χρεώνει κανείς τόν Ὑπουργό Ἐξωτερικῶν σέ συγκεκριμένες ἐσωκομματικές πτέρυγες στήν ΝΔ μέ βάση τούς παλαιούς ὁρισμούς «Μητσοτακικοί»-«Καραμανλικοί»-«Σαμαρικοί». Οἱ ἀπόψεις του ἐφάπτονται, ἀλλά δέν ταυτίζονται μέ τίς ἀπόψεις καμμίας πτέρυγας. Εἶναι γεωπολιτικά καί ἐσωκομματικά αὐτόνομος παίκτης. Λίγο μετά τήν συνέντευξη πρός τήν Τρέμη ὁ κύριος Δένδιας μετέβη στό Ντουμπρόβνικ τῆς Σλοβενίας καί ἐπιτέθηκε φωτογραφικά κατά τῆς Ρωσσίας λέγοντας πρός ὅλες τίς χῶρες τῶν Δυτικῶν Βαλκανίων πού εἶναι ὑποψήφια μέλη τῆς ΕΕ, ὅτι «εἶναι ἐπιβλαβής ἡ ἄποψη τρίτων χωρῶν πού ἔχουν ἐπιρροή στά ζητήματα τῶν Δυτικῶν Βαλκανίων». Γιατί ὅμως ὁ κύριος Δένδιας εἶναι αὐτόνομος παίκτης;
Κατ’ ἀρχάς οἱ ἀπαντήσεις του σέ Σκοπιανό καί Κυπριακό δέ νομίζω ὅτι θά ἐνθουσιάσουν μεγάλα τμήματα στελεχῶν καί ὀπαδῶν τῆς ΝΔ. Γιά τό Σκοπιανό, κόντρα σέ ὅλους ὅσοι μιλοῦν γιά «ἀκύρωση τῆς Συμφωνίας τῶν Πρεσπῶν» ὑπενθύμισε ὅτι «pacta sunt servanta» (οἱ συμφωνίες εἶναι γιά νά τηροῦνται) καί ὅτι ὡς χώρα «θά κυρώσουμε τά μνημόνια», ἁπλῶς «δέν ξέρω τό πότε». Ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν βάσισε τήν θέση αὐτή στό γεγονός ὅτι ἡ Ἑλλάς «δέν μπορεῖ νά παραβιάζει τό Διεθνές Δίκαιο», ὅτι «ἐνδιαφέρεται γιά τήν σταθερότητα τῆς Βόρειας Μακεδονίας» καί ὅτι «γι’ αὐτό καί βοηθᾶμε τόν Ζάεφ ὅπως μποροῦμε». Συνέδεσε τήν ἀναβολή ψήφισης τῶν μνημονίων μέ τήν ἀσυνέπεια τῆς γείτονος στήν ἐφαρμογή τῶν Πρεσπῶν. «Τότε λέμε Ἄλτ!» σημείωσε χαρακτηριστικά. Καί ὅταν τοῦ ἐπισημάνθηκε ὅτι «δέν μπορεῖ, θά ἔχουν φθάσει στά αὐτιά σας οἱ διαρροές Καραμανλῆ – Σαμαρᾶ ὅτι δέν τά ψηφίζουν», πρῶτα ἐπισήμανε ὅτι «δέν τό ἔχουν πεῖ δημοσίως» καί ἔπειτα δήλωσε …«βαρήκοος». Γενικῶς δέν ἔδειξε καί ἰδιαιτέρως ἐνθουσιασμένος μέ τήν ἀπό πολλῶν χρόνων καθιερωμένη ἀρχή, ὅτι οἱ πρώην πρωθυπουργοί μποροῦν νά ἐξαιροῦνται τῆς κομματικῆς πειθαρχίας.
Ἰδού λοιπόν τό πρῶτο δεῖγμα ὅτι ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν δέν προσφέρεται καί δέν ἐπιθυμεῖ νά ἐκφράσει παλαιά μπλόκ μέ τόν τρόπο πού πολλοί θεωροῦν. Ἡ Ἄγκυρα ἦταν ἕνα δεῖγμα τῆς πολιτικῆς του, ἀλλά τήν Ἄγκυρα τήν ἀκολούθησαν οἱ δηλώσεις γιά τό πάγωμα τῶν ἐρευνῶν στό Αἰγαῖο «προκειμένου νά μήν γίνουμε Μεξικό», οἱ δηλώσεις ὅτι «ἄλλο Κόσοβο καί ἄλλο Κύπρος» καί ἡ ἄποψή του, ὅτι τά μνημόνια μέ τά Σκόπια πρέπει νά κυρωθοῦν. Ἀλλά καί ἡ ἄποψή του γιά τό Κυπριακό –τό δεύτερο δεῖγμα– εἶχε ἐνδιαφέρον, ἄν καί ἡ συνέντευξη δόθηκε πρίν νά προκηρύξει ἡ Τουρκική Ἑταιρεία Ἐρευνῶν οἰκόπεδα ἐξόρυξης ὑδρογονανθράκων στήν Κυπριακή ΑΟΖ.
Ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν ἔδειξε ἀποφασισμένος νά μήν δεσμευτεῖ στήν θέση, ὅτι «ἡ Ἑλλάς δέν πρόκειται νά ἀναγνωρίσει ποτέ τό Κόσοβο», ὅπως τοῦ ζητήθηκε ἔξυπνα ἀπό τήν Τρέμη. «Γιατί νά ἀναλάβω μιά δέσμευση πολιτικῆς;» διερωτήθηκε μᾶλλον ἐνοχλημένος προσθέτοντας ὅτι «δέν εἴθισται οἱ Ὑπουργοί Ἐξωτερικῶν νά ἀναλαμβάνουν ἠχηρές δεσμεύσεις». Ἐνῶ ὅταν τοῦ τέθηκε τό ζήτημα τῆς διασύνδεσης Κοσόβου καί Κατεχομένων, ἀφοῦ ἐπανέλαβε τό ἐπιχείρημα ὅτι τό Δικαστήριο τῆς Χάγης τά ἀποσυνδέει, ἀπάντησε μέ μία διατύπωση πού μᾶλλον ὑποδηλώνει ψυχική ἀπόσταση τῆς ἑλληνικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς ἀπό τά διαμειβόμενα στήν Μεγαλόνησο. Εἶπε ὅτι «ἐπιμένει στήν ὑλοποίηση τῆς κυβερνητικῆς πολιτικῆς πού ἐκφράζει τά συμφέροντα τῆς χώρας ὅπως ἐμεῖς τά καταλαβαίνουμε». Ὅπως διατυπώθηκε ἡ ἀπάντηση, θά μποροῦσε νά περιλάβει καί τήν φράση «ἀσχέτως τοῦ τί λένε γιά τό θέμα τοῦ Κοσόβου οἱ ἀδερφοί μας Κύπριοι». Ἄποψή μας; Παραμονές τῆς ἐπετείου τοῦ Ἀττίλα, δέν μιλᾶμε ἔτσι!
Ἡ συνέντευξη τοῦ Ἕλληνα Ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν δόθηκε λίγο πρίν ἀπό τήν μετάβαση τοῦ Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ἐρντογάν στά Κατεχόμενα. Καί μολονότι ὁ κύριος Δένδιας ἔχει ξεκόψει στόν ὁμόλογό του Τσαβούσογλου ὅτι «σταματῆστε νά μιλᾶτε γιά δύο κράτη, ξέρουμε ὅτι στόχος σας εἶναι ἡ συνομοσπονδία δύο κρατῶν», στίς διατυπώσεις του στήν συνέντευξη ἦταν ἀσυνήθιστα φιλικός πρός τόν Πρόεδρο Ἐρντογάν. Ὅταν ὁ Τοῦρκος Πρόεδρος ἑτοιμάζεται νά ταξιδέψει γιά ἕνα μεγάλο σόου στά Κατεχόμενα, δέν ξέρω ἄν εἶναι τό ἰδεῶδες ἐσωτερικά νά λέει ὁ ἐπί κεφαλῆς τῆς ἑλληνικῆς διπλωματίας ὅτι «ὁ κύριος Ἐρντογάν ἀνεξαρτήτως τῶν διαφωνιῶν πού ἔχουμε μαζί του εἶναι σέ προσωπικό ἐπίπεδο φιλόξενος καί ἐγκάρδιος», ὅτι «εἶναι σημαντικός παράγων πού κυβερνᾶ τήν Τουρκία ὅσο καί ὁ Κεμάλ» καί ὅτι «διαμόρφωσε τήν φυσιογνωμία τῆς γείτονος». Προέχει τό «ἥσυχο καλοκαίρι», τό κατανοοῦμε, ἀλλά ἥσυχο καί γιά τήν Ἑλλάδα καί γιά τήν κρίσιμη γιά τήν ἐθνική μας ἀσφάλεια Κύπρο.
Ἐνδιαφέρον ἔχει καί ἡ ἄποψη τοῦ Ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν ὑπέρ «τῆς ἀπ’ εὐθείας συνεννόησης Μητσοτάκη –Ἐρντογάν» μέ τό ἐπιχείρημα ὅτι «ὅπως εἶναι ἡ δομή τῆς Τουρκίας κανείς ἄλλος δέν ἔχει ἐξουσία διαπραγμάτευσης». Ἐνδιαφέρον γιατί καταργεῖ τίς διερευνητικές καί τούς ἐνδιάμεσους! Εἰς ὅ,τι ἀφορᾶ τά ἑλληνοτουρκικά, πάντως, ὁ κύριος Δένδιας διατηρεῖ τήν ἄποψη πού τόν καθιστᾶ τόν πλέον δημοφιλῆ Ὑπουργό στήν ἑλληνική κοινή γνώμη. Τόνισε ὅτι ἡ «Χάγη εἶναι μακρινός τόπος» καί ὅτι «θέμα θαλασσίων ἤ ἐναερίων συνόρων στήν Χάγη δέν τό συζητᾶμε». Εἰς ὅ,τι ἀφορᾶ τέλος τίς σχέσεις μας μέ τούς συμμάχους ἐπιτέθηκε κομψά στήν Γερμανία ὑποστηρίζοντας ὅτι μέ τά ὑποβρύχια πού κατασκευάζει γιά λογαριασμό τῆς Τουρκίας ἀνατρέπει τήν ἰσορροπία στήν περιοχή. Ἐξεδήλωσε, ἐπίσης, τήν συμπάθειά του ὀλιγώτερο πρός τούς Χριστιαμοδημοκράτες καί περισσότερο πρός τούς ὀπαδούς τῆς δυτικῆς ἄποψης γιά χαλάρωση τῆς λιτότητας στήν Εὐρώπη «Πρασίνους» («θά ἔχουν λόγο» μετά τίς ἐκλογές, προέβλεψε τολμηρά). Γιά τούς Γάλλους εἶπε μερικά καλά λόγια, ἐνῶ γιά τίς ΗΠΑ μιλώντας γιά τήν νέα ἀμυντική συμφωνία ἔκανε λόγο γιά «ἐξελιγμένη σχέση». Ὅλα τά παραπάνω δείχνουν ὅτι ὁ κύριος Δένδιας δέν μπορεῖ νά χρεωθεῖ ἀμιγῶς οὔτε στό πατριωτικό ρεῦμα οὔτε στό ρεαλιστικό-ἐκσυγχρονιστικό ρεῦμα. Τό πολιτικό του στίγμα εἶναι μία μίξη πατριωτισμοῦ καί ρεαλισμοῦ πού δείχνει νά ἐπενδύει περισσότερο στόν ἱστορικό καί λιγώτερο στόν πολιτικό χρόνο. Ποῦ θά τόν βγάλει αὐτό; Ἄγνωστο.
Υ.Γ: Στήν ἐρώτηση τῆς κυρίας Τρέμη «θά μπορούσατε νά ἔχετε ἡγετικές φιλοδοξίες μετά τήν Ἄγκυρα;», οὐσιαστικῶς δέν ἀπάντησε ποτέ. Ἀναμενόμενο. Γιατί νά… δεσμευτεῖ γιά ἕνα θέμα πολιτικῆς;
