ΣΤΙΣ ΠΛΑΤΕΙΕΣ των αγανακτισμένων το 2011, ειδικώς στην πλατεία Συντάγματος…
… συναντήθηκαν δύο είδους λαϊκισμοί από τους οποίους γεννήθηκαν δύο ισχυρά πολιτικά ρεύματα. Ο αριστερός λαϊκισμός της πάνω πλατείας στην οποία συναντώντο τα μαρξίζοντα τμήματα του πλήθους και ο ακροδεξιός λαϊκισμός της κάτω πλατείας στον οποία συναντώντο τα εθνικιστικά-πατριωτικά τμήματα του πλήθους. Στις λαϊκές συνελεύσεις της πάνω πλατείας από όπου περνούσαν οι σταρ της νέας εποχής (Τσακαλώτος, Κατρούγκαλος, Βαρουφάκης ενίοτε, αρχηγοί μικρότερων αριστερών κομματιδίων) η δανειακή σύμβαση ανελύετο κατά βάση με όρους διεθνούς οικονομικού δικαίου ( αγγλικό δίκαιο, παραιτήσεις ελληνικού δημοσίου από την ασυλία λόγω κυριαρχίας ) αλλά και όρους λειτουργίας Κοινοβουλίου. Γιατί η δανειακή σύμβαση δεν ετέθη υπό την έγκριση του εθνικής αντιπροσωπείας, ενδεχόμενες ακυρότητες κλπ. Στην κάτω πλευρά της πλατείας όπου κυριαρχούσε η αναδυόμενη εθνικιστική ακροδεξιά η ανάλυση γινόταν με όρους συνταγματικού πατριωτισμού, ξενοκρατίας και αποικιοκρατίας. Κοινός τόπος των δύο πλατειών στις οποίες γεννήθηκαν τα νέα κόμματα της εποχής, ο ΣΥΡΙΖΑ επάνω και η Χρυσή Αυγή κάτω ήταν ο αντιγερμανισμός. Η ρητορεία κατά του Σώυμπλε τον οποίο τα πλακάτ της εποχής ενεφάνιζαν με την στολή του Φύρερ. Η Ελλάς περνούσε τότε την πραγματική της μεταπολίτευση. Από τον αντιαμερικανισμό του 1974 μετακόμιζε στον αντιγερμανισμό του 2011. Αυτοί που άνοιξαν τις κεντρικές αρτηρίες του Facebook, τις συνέδεσαν μεταξύ τους και οδήγησαν με μαεστρία χιλιάδες υποψιασμένους και ανυποψίαστους πολίτες στο σημείο συνάντησης είχαν επιτύχει μέσω των λαϊκιστών τον βασικό τους στόχο: Την ενοχοποίηση( μόνον) της Γερμανίας.
Τα χρόνια πέρασαν: Άλλοι πρωταγωνιστές αξιοποίησαν την επιρροή που κέρδισαν στις πλατείες, έγιναν αξιωματική Αντιπολίτευση, κυβέρνηση, ξανά Αντιπολίτευση, γενικώς αναδείχθηκαν σε πυλώνες του συστήματος. Άλλοι πάλι έγιναν υπουργοί, διαφώνησαν, έμειναν εκτός Βουλής, μετά έγιναν αρχηγοί κομμάτων, ο λαός τους έστειλε ξανά στην Βουλή, με τον τρόπο τους κι αυτοί παρέμειναν στην μεθόριο του τοπικού συστήματος. Άλλοι δεν μπόρεσαν να διαχειριστούν την μέθη της ισχύος και την δύναμη της συγκυρίας . Εκαναν φυλακή, έμειναν μετά από επταετή θητεία στα έδρανα εκτός Βουλής ενώ έχουν ακόμη εκκρεμότητες με τον νόμο. Κάποιοι τέλος , μιλώ για τα μικρότερα κομματίδια, απέτυχαν εντελώς. Παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες να μπουν στην Βουλή. Το σύστημα τους χρησιμοποίησε, τους έστυψε και τους πέταξε. Έχει ενδιαφέρον να παρατηρεί κανείς σήμερα στην κρίση του κορωνοϊού πως συμπεριφέρεται ο λαϊκισμός του χθες. Με πόση…σύνεση!
Άκουγα προχθές σε ένα ραδιόφωνο έναν δυναμικό αρχηγό μικρού αριστερού κόμματος το οποίο ουδέποτε κατάφερε να μπει στην Βουλή στην μεγάλη κρίση των μνημονίων. Παρά την ισχυρότατη δόση αντιγερμανισμού που περιείχε ο λόγος του. Του τέθηκε ερώτημα για τις πρόσφατες προκλητικές δηλώσεις Σώυμπλε περί ανθρώπινης ζωής και του ζητήθηκε η άποψή του. Πως τις αξιολογεί. Ήμουν προετοιμασμένος να ακούσω έναν Φιλιππικό κατά της Γερμανίας, της απανθρωπιάς κ.λπ. Έμεινα ενεός όταν τον άκουσα να αρθρώνει επιχειρήματα υπέρ της ανοικτής οικονομίας σε εποχή κορωνοϊού χωρίς να πει ούτε μια φορά την λέξη Σώυμπλε. Στην ουσία υιοθέτησε με λογικά επιχειρήματα τις απόψεις Σώυμπλε. Ο άνθρωπος είπε ότι δεν κινδυνεύουμε μόνο από τον κορωνοϊό. Αλλά εκατομμύρια εργαζομένων του πλανήτη, ανέργων και υποψηφίων ανέργων κινδυνεύουν να πεθάνουν από την πείνα και την στέρηση στην περίπτωση που παραταθεί το lockdown. O αρχηγός του κομματιδίου επέλεξε να αφήσει τους νεκρούς ”θάπτειν τους εαυτών νεκρούς” και να μιλήσει στους ζωντανούς. Και όχι μόνον αυτό. Έφθασε να προβλέψει ότι η πολιτική μάχη στο άμεσο μέλλον –εντός του θέρους- σε περίπτωση αναζωπυρώσεως του κορωνοϊού θα διεξαχθεί ανάμεσα σε αυτούς που θα ζητούν επιστροφή στο lockdown και ανάμεσα σε αυτούς που θα επιμένουν -περιέλαβε και τον εαυτό του- να μείνει ανοικτή η οικονομία παρά τα κρούσματα! Αυτή η θέση αγγίζει και τμήματα του φιλελεύθερου ακροατηρίου. Ακροατηρίου το οποίο έμεινε επίσης έκπληκτο από το περιεχόμενο της τελευταίας ομιλίας Βαρουφάκη στην Βουλή. Άρεσε. Χωρίς εξάρσεις αντιγερμανισμού -τι σύμπτωση- και αυτός.
Ο παλαιός λαϊκισμός από τα αριστερά μεταμορφώνεται λοιπόν. Δεν μεταμορφώνεται όμως μόνο ο αριστερός λαϊκισμός. Μεταμορφώνεται και ο δεξιός. Τόσο που ίσως σε λίγο να μην θεωρείται καν λαϊκισμός εφ’ όσον πατά στέρεα στην πραγματικότητα. Οι αριστεροί προσεγγίζουν την κρίση του καπιταλισμού και της παγκοσμιοποίησης ελέω και κορωνοϊού με οικονομικά κριτήρια. Οι δεξιοί την προσεγγίζουν με εθνικά-αξιακά κριτήρια. Σε επίπεδο προσβολής ατομικών ελευθεριών. Σε επίπεδο προσβολής εθνικών παραδόσεων. Σε επίπεδο προσβολής δογμάτων, θρησκειών και πίστεως. Από τα δεξιά υπάρχει διεθνής πτυχή με εσωτερικές προεκτάσεις. Η οποία πτυχή αυτή την φορά δεν αφορά ούτε την Γερμανία, ούτε την Κίνα. Αφορά διεθνή κέντρα των ΗΠΑ, το διεθνές σύστημα της παγκοσμιοποίησης γενικώς και συγκεκριμένως. Κεντρικές φιγούρες σε αυτή την τάση, “σατανάδες” προς αποκήρυξη ή προς αποθέωση είναι ο Μπιλ Γκαίητς -στην διεθνή πτυχή- και ο ιατρός Ιωαννίδης- στην εσωτερική. Ο Μπιλ Γκαίητς που φέρεται πως άνοιξε τον διάλογο για την εγκατάσταση μικρο-τσιπ στο ανθρώπινο σώμα και μιλά μαζί με άλλους (Χαράρι, Γκόρντον Μπράουν, Σόρος) για την αναγκαιότητα της παγκόσμιας κυβέρνησης. Ο ιατρός Ιωαννίδης που θεωρεί ότι γίνεται παιχνίδι με τον κορωνοϊό ώστε να αλυσοδεθούν οι κοινωνίες. Κοινό σταυροδρόμι στο οποίο συναντώνται και οι δύο τάσεις είναι το εξής:
” Αμφισβητούμε την παγκοσμιοποίηση και τους τεχνοκράτες επιστήμονες που έχουν τεθεί στην υπηρεσία της . Αφήστε τις τοπικές κοινωνίες και τις εθνικές οικονομίες να λειτουργήσουν. Από δεξιά την αμφισβητούμε γιατί θίγει την πίστη μας και από τα αριστερά γιατί θίγει την τσέπη μας και την εργασία μας ”.
Ο λαϊκισμός αυτή την φορά μεταλλάσσεται σε ρεαλισμό. Ο λαϊκισμός αυτή την φορά δεν αφορά μόνο μία δύο χώρες της Ευρώπης που αντιμετωπίζουν οικονομικά-μεταναστευτικά προβλήματα για να είναι σύννεφο απλό που θα εξατμιστεί. Ο λαϊκισμός αυτή την φορά δεν είναι συγκυριακός. Αφορά μια κρίση που απλώνεται βαθειά μέσα στο μέλλον και αγγίζει όλο τον πλανήτη. Και για να ακούς απλούς λογικούς ανθρώπους, όχι τίποτε “ψεκασμένους” να έχουν βασικό θέμα συζήτησης την ώρα που ψωνίζουν φρούτα και λαχανικά σε οπωροπωλείο πως θα σταματήσουν ”τα σχέδια του Βασιλάκη του Γκαίητς” σημαίνει ότι ο λαϊκισμός έχει αισθητήρες. Για να ακούς γυναίκες, δυναμικές επιχειρηματίες της upper class με πτυχία και διδακτορικά να διαβάζουν συνεχώς κείμενα για το πως θα αναστρέψουμε την παγκοσμιοποίηση εδώ κάτι πολύ σοβαρό συμβαίνει στην βάση της κοινωνίας. Ο λαϊκισμός αυτή την φορά είναι λαϊκός γιατί δεν βασίζεται σε υπερβολές και συνωμοσίες αλλά πατά στην ρεαλιστική πραγματικότητα και επικοινωνεί μεταξύ του από άκρη σε άκρη του πλανήτη. Απλώνεται σε μεγάλες πλειοψηφίες όχι σε δυναμικές μειοψηφίες (που το σύστημα είχε τον τρόπο του να μανιπουλάρει). Τα αποτελέσματα του ελληνικού δημοψηφίσματος του 2015 και του δημοψηφίσματος για το Brexit το 2016 ήταν πρόδρομα φαινόμενα της συμμαχίας αριστερών δεξιών λαϊκών στρωμάτων. Τώρα στην συμμαχία εντάσσονται και τα μεσαία στρώματα δίδοντας κύρος και δυναμισμό στο ρεύμα. Ας μην υποτιμάται.
