Μιά ἱστορία γιά τό θάρρος

ΓΝΩΡΙΣΑ τήν Φώφη Γεννηματᾶ τό μακρινό 2006

Τήν προσεκάλεσα σέ μιά τηλεοπτική ἐκπομπή πού εἶχα τότε στήν ΕΡΤ, τήν «Ἄλλη Ὄψη» καί μιλήσαμε γιά τήν πολιτική, τήν οἰκογένειά της καί τήν περιπέτεια τῆς ὑγείας της. Εἶχε μόλις νικήσει. Ἦταν τόσο δυνατή καί τόσο εὐαίσθητη, ὥστε ὁ δεύτερος ὄροφος τοῦ Golden Hall πού κάναμε τό γύρισμα –εἶχε μόλις ἀνοίξει– ἔμοιαζε μέ «ἐκκλησία». Οἱ τεχνικοί εἶχαν «στήσει» αὐτί γιά νά ἀκούσουν κάθε λέξη της. Πρέπει νά εἶχα μαζί μου ἐκείνη τήν ἡμέρα τόν Γιῶργο Σταμούλη, τήν Μαρία Φραγκιαδάκη –μητέρα τῆς ἠθοποιοῦ Κατερίνας Παπουτσάκη– καί τόν Φώτη τῆς ΠΑΣΚΕ ΕΡΤ. Τό ἐνδιαφέρον μέ τήν Γεννηματᾶ ἦταν πώς δέν ἔφερε ἁπλῶς ἕνα ἐπώνυμο πού συγκινοῦσε τά πλήθη τοῦ ΠΑΣΟΚ. Ἀλλά πώς ἔφερε ἕνα ἐπώνυμο τοῦ ὁποίου τό βάρος μποροῦσε νά τό «σηκώσει». Ἔτσι δέν ἐξεπλάγην προσωπικῶς οὔτε ὅταν ἐξελέγη Πρόεδρος τοῦ ΚΙΝΑΛ, οὔτε ὅταν τόλμησε νά διαγράψει ἀπό τό ΚΙΝΑΛ τόν Εὐάγγελο Βενιζέλο παραμονές τῶν ἐκλογῶν τοῦ 2019, οὔτε ὅταν ἀρνεῖτο νά ὑποκύψει στό φλέρτ τοῦ Τσίπρα καί νά ψηφίσει ἐμβληματικά νομοσχέδια τῆς Ἀριστερᾶς, οὔτε ὅταν ἀπό τό 5% σκαρφάλωσε στό 8%.

Ἡ Γεννηματᾶ πέραν τῶν παραδοσιακῶν σχέσεων πού κληρονόμησε ἀπό τόν πατέρα της μέ κορυφαῖο ἐπιχειρηματία τῆς χώρας, δέν ἔπαιξε παιχνίδια ὅσο ἡγήθηκε τοῦ ΚΙΝΑΛ, δέν ὑπῆρξε ὑπάλληλος, δέν γονάτισε. Πῆρε τό ΚΙΝΑΛ στό 5%, τό ἀνέβασε στό 8% καί τό παραδίδει σήμερα μῆλον τῆς ἔριδος. Ἀκόμη καί γιά ἀνθρώπους σάν καί ἐμένα, οἱ ὁποῖοι πολιτικά εἴμαστε διαχρονικῶς ἀπέναντι στόν χῶρο της εἰδικῶς μετά τό 1996, τό μυστικό της ἦταν ἁπλό: Οὐδέποτε συμπεριφέρθηκε ὡς ἡ Πρόεδρος τοῦ 8%. Συμπεριφερόταν ὡς ἡ πολιτική κληρονόμος τοῦ 48% τοῦ 1981. Μέ ὑπερηφάνεια καί αὐτοπεποίθηση. Τῆς εἶχα πεῖ σέ κάποιες ἀπό τίς συναντήσεις μας στήν Χαριλάου Τρικούπη ἤ στό πολιτικό γραφεῖο της στήν ὁδό Ἀκαδημίας ὅτι αὐτό εἶναι τό μυστικό τῆς ἐπιβίωσής της σέ καιρούς θυελλώδεις: ὅτι δέν πολιτεύτηκε ποτέ ὡς συμπλήρωμα τοῦ πολιτικοῦ συστήματος ἔστω καί ἄν ἦρθαν στιγμές πού ἀπαιτήθηκε νά κάνει τούς συμβιβασμούς της.

Σήμερα πού «ἀφυπηρετεῖ» ἔχει ὅμως τόν σεβασμό μου καί γιά δύο ἀκόμη λόγους. Πέραν τοῦ καθημερινοῦ ἀγῶνος πού ἔπρεπε νά δίδει γιά νά ἐπιβάλλεται ὡς γυναίκα σέ ἕνα ἀνδρικό κόμμα, πέραν τῆς ἀπόφασής της νά προσπερνᾶ σεξιστικά σχόλια κορυφαίων στελεχῶν τοῦ ΠΑΣΟΚ καί ἐκσυγχρονιστῶν δημοσιογράφων, ἡ Γεννηματᾶ ἔπρεπε αὐτά τά χρόνια νά διαχειριστεῖ χωρίς θόρυβο, πρῶτον, τήν κατάσταση τῆς ὑγείας της καί, δεύτερον, τήν ὑπονόμευση τοῦ χώρου της καί τῆς ἡγεσίας της ἀπό διαπλεκόμενα συμφέροντα. Γιά τήν ὑγεία της δέν πρέπει νά ποῦμε πολλά, νομίζω διαχειριζόταν καί διαχειρίζεται τό πρόβλημα μέ ἐπισκέψεις στόν προσωπικό της ἰατρό στό ἐξωτερικό. Μέ ἰδιαίτερη διακριτικότητα. Γιά τήν ὑπονόμευση ἀπό ὁρισμένα διαπλεκόμενα ὅμως ἀξίζει.

Σέ μία ἀπό τίς συζητήσεις μας τήν ἐρώτησα ἄν γνώριζε ὅτι ἕνας ἀπό τούς νεο-νταβατζῆδες τῆς ἐποχῆς μας εἶχε προτείνει σέ πρόσωπο ἀπό τήν αὐτοδιοίκηση, ἰδιαίτερα προσφιλές στήν ἴδια, νά τήν ἀντικαταστήσει μέ ἐσωκομματικό πραξικόπημα στήν ἡγεσία τοῦ ΚΙΝΑΛ. Ἔδειξε ἔκπληκτη. «Κάποιοι δέν μέ θέλουν Μανώλη!» σχολίασε. Τῆς προκάλεσε τεράστια ἔκπληξη μάλιστα ὅτι ἐπιχείρησαν νά στρέψουν ἐναντίον της ἕναν ἄνθρωπο μέ τόν ὁποῖο μεγάλωσαν μαζί, στήν ἴδια πολυκατοικία, οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν τους ἦταν ἀντικρυστές. Γρήγορα ὅμως βρῆκε τό γνωστό χαμόγελό της καί μοῦ εἶπε γιά ὅσους ἀπεργάζοντο τέτοια σχέδια κάτι πού τό off the record δέν μοῦ ἐπιτρέπει νά μοιραστῶ μαζί σας.

Πῶς λοιπόν, παρά τίς διαφωνίες μας, νά μήν ἐκτιμήσω μιά γυναίκα, πού ἔδινε κάθε μέρα μάχη γιά νά σηκώσει τόν χῶρο της ἀπό τό πάτωμα, στόν ὁποῖο τόν εἶχαν ρίξει οἱ ἁμαρτίες τῶν ἐκσυχρονιστῶν; Πού κάθε μέρα ἔπρεπε νά νικήσει τίς ἐπιφυλάξεις γιά τήν ὀρθότητα τῶν ἀποφάσεών της ἐπειδή εἶναι γυναίκα; Πού κάθε μέρα ἔπρεπε νά κρατήσει ὄρθιο ἕνα κόμμα, τό ὁποῖο κινδύνευε ἀνά πᾶσα στιγμή μέ «ἐπιθετική ἐξαγορά» ἀπό τόν ΣΥΡΙΖΑ; Πού ἀναγκάστηκε νά στηρίξει στήν περιπέτεια τῆς Novartis πρόσωπα πού ἐλάχιστα ἐκτιμοῦσε γιατί δέν ἄντεχε νέο ἠθικό πλῆγμα τύπου Ἄκη καί Γιάννου; Πού ἔπρεπε νά ἔχει τόν νοῦ της διαρκῶς, γιατί κατά καιρούς συγκεκριμένος διαπλεκόμενος τῆς τήν εἶχε στημένη; Πού ἔπρεπε τέλος καθημερινά νά βγαίνει νικήτρια στήν μάχη μέ τήν ὑγεία της, ὥστε νά ἐμφανίζεται ἀκμαία μπροστά στίς τηλεοπτικές κάμερες; Ἡ ἴδια μόνο γνωρίζει πόσο μεγάλη ἀναπνοή ἔπρεπε νά παίρνει καί μέ τί θάρρος ἔπρεπε νά ὁπλίζεται στό διάστημα πού μεσολαβοῦσε ἀπό τήν στιγμή πού καθόταν κάθε πρωί στόν καθρέφτη της γιά νά ἑτοιμαστεῖ, ἕως τήν στιγμή πού κάποια ἐμφανιζόταν στά φῶτα τῆς δημοσιότητας. Ἡ διαδρομή τῆς Φώφης Γεννηματᾶ στήν πολιτική –τώρα πού τό καλοσκέπτομαι– εἶναι μία ἱστορία γιά τό θάρρος. Γερό σκαρί. Καμμιά φορά τό ἀποτύπωμά μας στήν ζωή καί στόν δημόσιο βίο δέν εἶναι μία συγκεκριμένη στιγμή ἀλλά ἡ ἴδια ἡ διαδρομή μας. Ἡ ἀντίληψή μας γιά τούς ἀνθρώπους καί γιά τά πράγματα.

Ἡ ἀπόφαση τῆς Γεννηματᾶ νά ἀποσυρθεῖ ἀπό τήν κούρσα γιά τήν ἡγεσία τοῦ ΚΙΝΑΛ εἶναι σωστή. Νομίζω τήν σκεφτόταν καιρό. Ἀλλά αὐτοί πού ὀνειρεύονται νά τήν διαδεχθοῦν στόν πέμπτο ὄροφο τῆς Χαριλάου Τρικούπη –ἐκεῖ πού κάποτε σάρωνε ὁ θρυλικός Μαρῖνος– ὀφείλουν νά θυμοῦνται αὐτό πού ἔγραψα προχθές γιά τόν Νῖκο Ἀνδρουλάκη. Ἰσχύει γιά ὅλους: ὁ ἀρχηγός πρέπει νά ἀντέχει στόν ρόλο καί στήν ἱστορικότητα τοῦ brand πού ἐκπροσωπεῖ. Ἐάν λέει ὅτι εἶναι ΠΑΣΟΚ καί μέσα του ἔχει προσχωρήσει στήν ΝΔ ἤ στόν ΣΥΡΙΖΑ –ἔχει «ἐξαγοραστεῖ» πολιτικά δηλαδή ἀπό τά γνωστά διαπλεκόμενα– σύντομα θά εἶναι ὁ τελευταῖος πού θά κλείσει τήν πόρτα.