ΥΠΑΡΧΟΥΝ δύο τρόποι γιά νά προσεγγίσει κανείς τήν κρίση διαρκείας ἡ ὁποία σοβεῖ στήν ἑλληνική Δικαιοσύνη καί ἐντείνεται μετά τήν χθεσινή τοποθέτηση βόμβας στήν οἰκία τοῦ διακεκριμένου ἀντεισαγγελέως τοῦ Ἀρείου Πάγου Ἰσίδωρου Ντογιάκου.
Ὁ πρῶτος εἶναι νά τήν ἐντάξει στό γενικώτερο ἰδεολογικό περιβάλλον πού ἐπικρατεῖ στήν χώρα μέ εὐθύνη τοῦ ΣΥΡΙΖΑ: Δικαστές ἀπειλοῦνται καί τρομοκρατοῦνται, ἀστυνομικοί τίθενται ὑπό τίς διαταγές τῶν μελῶν τοῦ «Ρουβίκωνα», ὑπουργοί καλοῦν τούς ἀστυνομικούς νά εἶναι φρόνιμοι ὅταν ἔρχονται πρόσωπο μέ πρόσωπο μέ μέλη ἀκραίων ὀργανώσεων (εἰ δυνατόν νά δέχονται τόν ἐξευτελισμό τῆς ἐξακρίβωσης στοιχείων), πανεπιστημιακές σχολές κύρους μετατρέπονται σέ ρεμπετάδικα μέρα μεσημέρι, καταδικασμένοι τρομοκράτες λαμβάνουν τήν μία ἄδεια ἐξόδου ἀπό τίς φυλακές πίσω ἀπό τήν ἄλλη.
Στήν πραγματικότητα ἡ Ἑλλάς ζεῖ τήν «καθαρή ἔξοδο» ἀπό τήν νομιμότητα. Ὅταν ὁ Πρωθυπουργός θεωρεῖ «θεσμικό ἐμπόδιο» τήν Δικαιοσύνη, ὁ ἀναπληρωτής ὑπουργός Ὑγείας μιλᾶ ὡς δικαστής («νά τούς βάλουμε φυλακή») καί ὁ ἁρμόδιος ὑπουργός Δικαιοσύνης ζητεῖ ἀπό τήν Θέμιδα νά ἔχει κοινή ἀντίληψη μέ τήν ἐκτελεστική ἐξουσία, τότε εἶναι εὔλογο τό συμπέρασμα νά ὁμιλοῦμε γιά ἔξοδο ἀπό τήν νομιμότητα. Φοβᾶμαι ὅμως πώς ὅταν κάνουμε αὐτή τήν προσέγγιση ἡ ὁποία εἶναι ἰδιαίτερα εὔληπτη καί εὐανάγνωστη, δέ λέμε ὅλη τήν ἀλήθεια. Λέμε τήν μισή. Διστάζουμε νά ὁμολογήσουμε στούς ἑαυτούς μας ὅτι στούς κόλπους τῆς Δικαιοσύνης σοβεῖ τήν τελευταία ἑξαετία ἕνας ἀβυσσαλέος πόλεμος μεταξύ δύο ὁμάδων πού προφανῶς ἔχουν διαφορετική ἀντίληψη γιά τόν θεσμό. Ἰδού ἡ δεύτερη ἀνάγνωση!
Θέτω εἰσαγωγικά ὁρισμένα ἐρωτήματα γιά νά δείξω πώς δέν μιλῶ μέ θεωρίες ἀλλά ἐπί τοῦ πραγματικοῦ. Ὁ Διοικητής τῆς Τραπέζης τῆς Ἑλλάδος ἔχει σήμερα συνήγορό του στήν Δικαιοσύνη ἕναν ἀπό τούς δύο οἰκονομικούς εἰσαγγελεῖς πού διορίστηκαν ἐπί ΠΑΣΟΚ τό 2010 καί ἀφυπηρέτησε. Νόμιμο ἀσφαλῶς. Ἠθικό;
Ἡ προκαταρκτική ἐξέταση γιά τόν Γιάννο Παπαντωνίου ἕως ὅτου καταλήξει στήν προφυλάκισή του διήρκεσε 15 ὁλόκληρα χρόνια. Νόμιμο, ναί. Ἠθικό;
Δικαστής ἐπισκέφθηκε σέ γραφεῖο του ἐν ἐνεργεία ὑπουργό γιά νά τοῦ ζητήσει τήν γνώμη περί μείζονος ὑποθέσεως διαφθορᾶς πού χειριζόταν καί νά τόν παγιδεύσει. Νόμιμο; Οὔτε κἄν αὐτό.
Σύζυγος τέως εἰσαγγελέως διαφθορᾶς εἶχε εἰσπράξει καθ’ ὁμολογίαν του τό συμβολικό ποσό τῶν 1.000 εὐρώ γιά συμμετοχή του σέ ἐρευνητικά προγράμματα τῆς Novartis. Ἐρώτημα: Ἔπρεπε ἡ ἁρμόδια εἰσαγγελέας νά ζητήσει τήν ἐξαίρεσή της ἀπό τήν ἔρευνα τῆς Novartis γιά νά μήν ὑπάρχει καμμία σκιά; Νομίζουμε, ναί. Κάθε δικαστής πού σέβεται τόν ἑαυτό του τό ἴδιο θά ἔπραττε.
Πρόεδρος ἀνωτάτου δικαστηρίου ἀρνήθηκε νά ἐφαρμόσει τόν νόμο γιά τό «πόθεν ἔσχες» τῶν δικαστῶν μέ προσωρινές διαταγές ἕως ὅτου ἡ πολιτεία νομοθέτησε καί οἱ δικαστικές ἑνώσεις τά βρῆκαν μέ τόν νέο ὑπουργό. Περιποίησε τιμή στόν θεσμό ἡ ἄρνησή του νά ἐφαρμόσει τόν νόμο ἤ προκάλεσε ἀπορίες;
Καί βεβαίως δέν ξεχνῶ τίς ἀπ’ εὐθείας μεταπηδήσεις δικαστῶν ἀπό τήν ἡγεσία τῶν δικαστηρίων σέ θέσεις ἐκτελεστικῆς ἐξουσίας, μέ πρῶτον διδάξαντα τόν ὑπουργό τοῦ Ἀνδρέα Παπανδρέου Γεώργιο Κουβελάκη, τό παράδειγμα τοῦ ὁποίου ἀκολούθησαν τινές καί ἐπί ΣΥΡΙΖΑ.
Εἶναι πολλά αὐτά πού ἔχουν μαζευτεῖ σέ μικρό χρονικό διάστημα γιά νά ὑποκρινόμαστε ὅτι ἡ Δικαιοσύνη μας εἶναι μία κοινωνία ἀγγέλων στήν ὁποία παρεμβαίνουν ὠμά οἱ πολιτικοί.
Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἡ Δικαιοσύνη ἀποτελεῖται κατά 99% ἀπό ἀδάμαντες πού δέν δέχονται μῦγα στό σπαθί τους καί ἀπό 1%, πού δίνει χῶρο στήν πολιτική, οἰκονομική ἤ ἄλλη ἐξουσία, γιά νά παρεμβαίνει στούς κόλπους της.
Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι αὐτό τό 1% εἶναι διασπασμένο σέ δύο σχολές σκέψης: σέ αὐτήν πού θεωρεῖ ὅτι ὁ ΣΥΡΙΖΑ ἐπιχειρεῖ νά ἁλώσει τόν θεσμό γιά νά ποινικοποιήσει τήν πολιτική ζωή τῆς χώρας καί σέ ἐκείνη πού βάσει στοιχείων (οἱ ἀποδείξεις στίς ὑποθέσεις Μαντέλη, Ἄκη, Γιάννου εἶναι συγκλονιστικές) θεωρεῖ ὅτι πρέπει μέ τόλμη νά καθαρίσει ἡ ἦρα ἀπό τό στάρι.
Ἡ διαπάλη τῆς ἰσχύος τῶν δύο αὐτῶν συστημάτων ἀντικατοπτρίζει σέ μεγάλο βαθμό τήν μάχη γιά τόν συσχετισμό δύναμης στόν δημόσιο βίο. Ἡ Δικαιοσύνη πληρώνει σέ ἕνα βαθμό τά «σπασμένα» τῆς πολιτικῆς. Αὐτή ἡ διαπάλη κορυφώνεται αὐτό τό διάστημα καί γι’ αὐτό ζοῦμε στήν σφαῖρα τοῦ ἀπροσδόκητου.
Στό παρελθόν ἐπιθέσεις σάν καί αὐτή πού δέχθηκε χθές ὁ διακεκριμένος εἰσαγγελέας εἶχαν προαναγγελθεῖ ἀπό ξένους πρέσβεις στήν Ἑλλάδα. Ἐπιθέσεις κατά πολιτικῶν, ἐννοεῖται. Τά WikiLeaks εἶναι διαφωτιστικά. Στήν προκειμένη περίπτωση ἴσως στόχος νά μήν ἦταν ὁ κ. Ντογιάκος. Ὁ μηχανισμός ὅμως περιεῖχε μήνυμα: Κατ’ ἄλλους, ὅτι οἱ δικαστές ἀσχολούμενοι μέ ὑποθέσεις διαφθορᾶς ἐντέλλονται νά μήν κάνουν καλά τήν δουλειά τους. Κατ’ ἄλλους, ὅμως, ὅτι πρέπει νά κάνουν ἐπιτέλους καλά τήν δουλειά τους. Εἶναι ζήτημα μετάφρασης.