ΑΡΧΙΖΕΙ διάλογος λοιπόν
Πέντε χρόνια μετά τό τελευταῖο ναυάγιο τῶν διερευνητικῶν ἐπαφῶν ἐξ αἰτίας τῆς ἀπόπειρας πραξικοπήματος στήν Τουρκία, οἱ δύο ἀντιπροσωπίες ὑπό τούς πρέσβεις Ἀποστολίδη καί Ἐρτσιγές θά καθίσουν καί πάλι ἡ μία ἀπέναντι στήν ἄλλη στό τραπέζι τῶν συνομιλιῶν στήν Κωνσταντινούπολη. Σέ ἕνα ἐντελῶς διαφορετικό περιβάλλον ὅμως! Καθώς ἡ γείτων ἔχει καταφέρει νά τριχοτομήσει διά τῆς βίας καί διά τοῦ τουρκολιβυκοῦ μνημονίου τήν Κύπρο, τήν Δωδεκάνησο ἀλλά καί τήν ζωτική γιά ἐμᾶς θαλάσσια περιοχή νοτίως τῆς Κρήτης. Ἡ ἑλληνική διαπραγματευτική ὁμάδα δέν μπορεῖ νά συζητᾶ πλέον θεωρητικῶς, εὑρίσκεται μπροστά σέ μία νέα πραγματική κατάσταση. Καί ἐξ αἰτίας τῆς τουρκικῆς δραστηριότητας ἀλλά καί λόγω τῶν νέων ἐκπτωτικῶν ἑλληνικῶν θέσεων γιά τίς ἐπήρειες νήσων, μέσες γραμμές, χαράξεις γραμμῶν, προσδιορισμοῦ ἁλιευτικῶν ζωνῶν στίς συμφωνίες μέ τήν Ἰταλία καί τήν Αἴγυπτο.
Οἱ Τοῦρκοι γιά παράδειγμα ζητοῦν «ἀθῶα» νά τούς ἐπιτραπεῖ ἡ ἁλιεία στά χωρικά μας ὕδατα στά Δωδεκάνησσα ὅπως ἐπετράπη μέ τήν τελευταία συμφωνία καί στούς Ἰταλούς. Ὡστόσο πρίν ἀπό τήν οὐσία τῆς διαπραγμάτευσης προηγεῖται ἡ διαδικασία. Κρύβει πολλά μυστικά. Οἱ γείτονες ἀκολουθοῦν τήν ἑξῆς στρατηγική: τεμαχίζουν τόν διάλογο σέ «τρία» τραπέζια, ὄχι σέ ἕνα γιά νά ἐπιτύχουν τόν στόχο τους νά τεθοῦν ὅλα πρός συζήτηση: στόν διμερῆ πολιτικό διάλογο μεταξύ Γραμματέων καί Διευθυντῶν Ὑπουργείων θά θέσουν τά ζητήματα μειονοτήτων καί Λωζάννης. Στό ΝΑΤΟ μέσω τῶν Μέτρων Οἰκοδόμησης Ἐμπιστοσύνης ἐγείρουν τήν ἀπαίτηση τῆς ἀποστρατιωτικοποιήσεως τῶν Δωδεκανήσων καί τῶν νησιῶν τοῦ Αἰγαίου. (Ἀλήθεια ἀπό πότε ἔχει νά «δέσει» πλοῖο τοῦ ἀμερικανικοῦ στόλου στήν Ρόδο μετά τίς διαμαρτυρίες τῶν Τούρκων;) Στίς διερευνητικές ἐπαφές πού διεξάγονται ὑπό τήν ἰσχυρή παρότρυνση τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως θά τεθοῦν τά λοιπά: ἐναέριος χῶρος, γκρίζες ζῶνες, χωρικά ὕδατα (μονομερές ἑλληνικό δικαίωμα θυμίζω), ὁριοθέτηση ΑΟΖ καί ὑφαλοκρηπίδας. Δέν εἶμαι βεβαίως σίγουρος ἄν ὅλες οἱ πλευρές ἐννοοῦν τό ἴδιο ἀκριβῶς –γιά «θαλάσσιες ζῶνες» μιλᾶ ὁ Πρωθυπουργός χωρίς νά προσδιορίζει ἄν ἀφοροῦν μόνο τή νησιωτική ὑφαλοκρηπῖδα ἤ καί τήν ἠπειρωτική, γιά ΑΟΖ καί ὑφαλοκρηπῖδα «μιλᾶ» ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν, γιά ὅλες τίς ἑλληνικές ἰδέες πού ἔχουν κατατεθεῖ ἐγγράφως μεταξύ 2003-2016 στούς ἑξήντα γύρους ὁμιλεῖ ὁ Τσαβούσογλου. Ἀλλά καί πάλι –ἐπιμένω– τό θέμα δέν εἶναι (γιά τήν ὥρα) ἡ οὐσία ἀλλά ἡ διαδικασία. Τί διαπιστώνουμε; Μέ τό παρόν σχῆμα –τήν ὥρα πού ἡ Τουρκία πραγματοποιεῖ γιά τακτικούς λόγους φιλοευρωπαϊκή στροφή ἕως τόν Μάρτιο– υἱοθετεῖται τό μοντέλο «ἀπ’ εὐθείας διάλογος Ἑλλάδος-Τουρκίας» μέ τούς Εὐρωπαίους στήν ἄκρη ἀπαθεῖς καί οὐδέτερους. Εἰς τρόπον ὥστε ἄν ναυαγήσουν οἱ συνομιλίες νά μᾶς χρεωθεῖ ἀνέτως ἡ εὐθύνη. 102 δισ. δολλάρια εἶναι τό ποσό στό ὁποῖο εἶναι ἐκτεθειμένες ἐπισήμως οἱ εὐρωπαϊκές τράπεζες στήν Τουρκία. Ἐσεῖς μέ ποιόν λέτε ὅτι θά «πᾶνε» ἀνεξαρτήτως δικαίου ἄν στραβώσουν τά πράγματα; Ἄνθρωποι πού γνωρίζουν ἄριστα τά interna corporis τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως ὑποστηρίζουν τό ἑξῆς: τό πλαίσιο διαπραγμάτευσης ἀπό ἑλληνοτουρκικό πρέπει νά γίνει στά ἀλήθεια (καί ὄχι στά λόγια) εὐρωτουρκικό. Εἰς τρόπον ὥστε οἱ Εὐρωπαῖοι νά στοιχηθοῦν πίσω ἀπό τήν Ἑλλάδα ὑποχρεωτικῶς, θέλουν δέν θέλουν, καί ὄχι νά σφυρίζουν ἀδιάφορα ἔχοντας τόν νοῦ τους στίς τράπεζές τους καί στίς πωλήσεις τῶν ὅπλων τους. Πῶς θά γίνει αὐτό; Ἐρώτησις: Νά ἀνοίξουν ξανά τά κεφάλαια τῶν ἐνταξιακῶν διαπραγματεύσεων δέν ζητοῦν ὁ Πρόεδρος Ἐρντογάν καί ὁ σύμβουλός του Ἰμπραήμ Καλίν τώρα πού καίγονται γιά νέα κονδύλια προσφυγικοῦ καί γιά τελωνειακή ἕνωση ὑπέρ τῶν ἀγροτικῶν προϊόντων τους; Ἔ, λοιπόν, ναί! Νά ἀνοίξουν. Κάθε ἑλληνική κυβέρνηση πού σέβεται τόν ἑαυτό της – εἶμαι βέβαιος καί ἡ παροῦσα– θά ἄδραχνε τήν εὐκαιρία καί θά ζητοῦσε νά ἀνοίξει, μεταξύ ἄλλων, ἕνα συγκεκριμένο κεφάλαιο: τό κεφάλαιο 13 γιά τήν Ἁλιεία. Τό ὁποῖο προϋποθέτει ὅτι τό ὑποψήφιο κράτος μέλος ἀναγνωρίζει καί ὑπογράφει τήν Διεθνῆ Σύμβαση γιά τό Δίκαιο τῆς Θάλασσας. Θές εἰλικρινῶς Εὐρώπη, κυρία Τουρκία; Σεβάσου τήν διεθνῆ νομικότητα, εἶναι ὁ ὅρος sine qua non γιά τήν πρόοδο τῶν ἐνταξιακῶν ἀλλά καί –προσοχή– καί γιά τήν Τελωνειακή Ἕνωση. Ἀναγνώρισε τό κοινοτικό κεκτημένο! Αὐτή μάλιστα εἶναι στρατηγική. Καί διότι μετατρέπει τά ἑλληνοτουρκικά σέ γνησίως εὐρωτουρκικά ζητήματα καί γιατί ὑποχρεώνει τούς Εὐρωπαίους νά στοιχηθοῦν ἑκόντες ἄκοντες πίσω ἀπό τήν Ἑλλάδα μέ κρινόμενη τήν Τουρκία.
Πρόκειται γιά στρατηγική πού δοκιμάστηκε καί ἐφαρμόστηκε μέ ἐπιτυχία τήν περίοδο 2004-2009 ἀπό τούς Καραμανλῆ-Μολυβιάτη-Βαληνάκη ἀσχέτως ἄν οἱ ἱέρακες τοῦ ἐκσυγχρονισμοῦ τήν βάφτισαν τάχα μου δῆθεν ὡς στρατηγική ἀδρανείας. Ὄχι μόνον ἡ Τουρκία ἦταν πολιτικῶς καί διπλωματικῶς ὑπόλογη ἔναντι τῆς Ἕνωσης τότε, ἀλλά ὁ Κώστας Καραμανλῆς ἔθεσε ὡς ὅρο στήριξης γιά τήν ἐπανεκλογή τοῦ Μπαρόζο (ἄς τό ἀποκαλύψω) νά ἱδρυθεῖ τό χαρτοφυλάκιο τῆς ἁλιείας μέσα ἀπό τό ὁποῖο θά περνοῦσαν ὡς εὐρωπαϊκές ὅλες οἱ ἐθνικές μας ἐπιλογές γιά τό Αἰγαῖο. Ἦταν ἡ ἐποχή πού ἡ ἀνεξάρτητη Ἑλλάς ἔθετε ὅρους, δέν τῆς ἔθεταν οἱ ἄλλοι! (Δέν χρειάζεται νά πῶ μέ ποιό τρόπο καί μέ ποιά πρόσωπα ἀξιοποίησε ὁ Παπανδρέου τό χαρτοφυλάκιο αὐτό τό 2010 –λυπηρό.) Λοιπόν; Θά τό κάνουμε πάλι; Ἤ θά ἀφήσουμε τούς Εὐρωπαίους καί τούς Τούρκους νά κάνουν τό βεβαιωμένο παιχνίδι τους στίς πλάτες μας καί στό τέλος θά τούς δώσουμε καί τήν εὐκαιρία νά μᾶς στείλουν τόν λογαριασμό; Στό σημεῖο πού εἴμαστε ὁ διάλογος εἶναι πιό ἐπικίνδυνος ἀπό τήν σύρραξη. Γιατί μέ τόν τρόπο πού πᾶμε νά τόν κάνουμε, ἄν δέν καταφέρουμε νά φθάσουμε –«σφαγμένοι» βεβαίως– στήν Χάγη μετά ἀπό ἐκλογές, ὁ διάλογος θά ὁδηγήσει σέ τετελεσμένα καί γεωτρύπανα. Σέ φινλανδοποίηση. Ὄχι σέ πόλεμο. Δέ θά χρειαστεῖ πόλεμος. Οἱ Τοῦρκοι μᾶς μέτρησαν τό καλοκαίρι! Ἔδαφος θεωροῦμε μόνο τήν γῆ. Τά νησιά μας. Ὄχι τίς θάλασσές μας. Αὐτές εἶναι ἐκτός συναλλαγῆς. Γι’ αὐτό καί τίς «ὀργώνουν» ἐλευθέρως.
