Κορδέλλες Βαλκανίων, φύκια Ἀγκύρας

ΤΟΝ ΙΟΥΛΙΟ καί τόν Ὀκτώβριο τοῦ 2022 ἔγιναν στήν Κομοτηνή καί στήν Σόφια τά διπλά ἐγκαίνια τοῦ κάθετου διασυνδετηρίου ἀγωγοῦ φυσικοῦ ἀερίου IGB, ὁ ὁποῖος θά ἕνωνε τήν Νυμφαία τῆς Ροδόπης μέ τήν Στάρα Ζαγόρα τῆς Βουλγαρίας.

Πρόκειται γιά ἕνα ἔργο, ἡ χάραξη τοῦ ὁποίου εἶχε ἤδη ἀρχίσει ἀπό τό 2009 ἐπί πρωθυπουργίας Κώστα Καραμανλῆ, ἐντασσόμενο σέ ἕνα ὁλοκληρωμένο στρατηγικό πλαίσιο ἀναβάθμισης τοῦ γεωπολιτικοῦ ρόλου τῆς Ἑλλάδος στά Βαλκάνια καί τήν εὐρύτερη περιοχή. Θά ἀκύρωνε στήν οὐσία τήν στρατηγική σημασία τῶν Δαρδανελλίων. Τό σχέδιο αὐτό ἐπικαιροποιήθηκε κακήν κακῶς μετά τόν πόλεμο τῆς Οὐκρανίας καί τήν τεράστια ἀνάγκη τῆς γείτονος φίλης χώρας Βουλγαρίας γιά μεγάλες ποσότητες ἐνέργειας, καθώς ἦταν ἀπολύτως ἐξαρτημένη ἀπό τήν Μόσχα. Στά ἐγκαίνια τῆς Κομοτηνῆς τά ὁποῖα ὁ Πρωθυπουργός χαρακτήρισε «ἱστορικῆς σημασίας» καθώς ἡ πατρίδα μας κατέστη «ἐνεργειακή γέφυρα» ἦταν παρών ὁ Βούλγαρος Πρωθυπουργός Πετκόφ καί ὁ Ὑπουργός Ἐνέργειας τοῦ Ἀζερμπαϊτζάν, τό ὁποῖο εἶναι ὁ βασικός τροφοδότης τοῦ TAP. Στά ἐγκαίνια τῆς Βουλγαρίας τά ὁποῖα ἔγιναν λίγες μέρες πρίν ἀπό τίς ἐκεῖ ἐκλογές τόν Ὀκτώβριο μέ προφανεῖς σκοπιμότητες παρέμβασης ὑπέρ τῶν φιλοδυτικῶν ὑποψηφίων, τό «παρών» ἔδωσε ἡ Πρόεδρος τῆς Κομμισσιόν Οὔρσουλα φόν ντέρ Λάυεν, οἱ Πρόεδροι τῆς Σερβίας, τῆς Ρουμανίας, τῶν Σκοπίων καί τοῦ Ἀζερμπαϊτζάν. Ὑποτίθεται ὅτι τό πρόβλημα λύθηκε μετά ταῦτα. Φεῦ. Πωλήθηκαν κορδέλλες Βαλκανίων (τῶν ἐγκαινίων) γιά… μεταξωτά εὐρωπαϊκά φύκια!

Μετά τήν πρόσφατη συμφωνία Τουρκίας – Ρωσσίας γιά ἄφθονο φυσικό ἀέριο στήν ἑταιρεία Botaş, τό ὁποῖο θά διετίθετο ἀποκλειστικά δῆθεν στόν λαό τῆς γείτονος, προχθές ἡ ἑλληνική ἐξωτερική πολιτική γνώρισε νέα ὀδυνηρή ἔκπληξη. Ἡ Τουρκία συνεφώνησε νά ἀναλάβει μέσῳ τῆς ἑταιρείας Botaş τόν ἐνεργειακό ἐφοδιασμό τῆς Βουλγαρίας! Καί γιά νά μήν καταλειφθοῦν ἀμφιβολίες ὁ ἀναπληρωτής Ὑπουργός Ἐνέργειας τῆς Βουλγαρίας τόνισε ὅτι ἔτσι ἡ χώρα του θά ἀποκτήσει φυσικό ἀέριο «ἀπό ὅλους τούς παγκόσμιους προμηθευτές.» Δηλαδή καί τήν Ρωσσία μέσῳ Τουρκίας. Περί αὐτοῦ πρόκειται.

Ἡ ἐξέλιξη αὐτή συνιστᾶ βεβαίως μείζονα εὐρωπαϊκή ἧττα. Ἡ Εὐρώπη ξέρει τί δέν θέλει κατ’ ἀπαίτησιν τῶν ΗΠΑ (τό ρωσσικό φυσικό ἀέριο), ἀλλά δέν ἔχει τίς δυνάμεις καί τίς ποσότητες γιά νά ἐπιβάλλει αὐτό πού θέλει (τό δυτικό φυσικό ἀέριο πού «ἀναπαύεται», δεκαετίες, στίς θάλασσες τῆς Μεσογείου.) Ἡ ἐξέλιξη αὐτή χαλᾶ καί τό δικό μας ἀφήγημα, ὅτι τάχα θά καταστοῦμε ἐνεργειακός κόμβος τῶν Βαλκανίων σήμερα. Νέες κορδέλλες, νέα φύκια.

Κορδέλλες Βαλκανίων, φύκια ὁλομέταξα Ἀγκύρας αὐτήν τήν φορά! Ὄχι Ἀθηνῶν.

Ὡς Ἑλλάς θά ἤμασταν ἤδη ἐνεργειακός κόμβος τῆς περιοχῆς ἄν εἶχαν προχωρήσει τά σχέδια Καραμανλῆ τοῦ 2009 καί μέσῳ τοῦ τότε IGB. Ἀλλά αὐτά ἀκυρώθηκαν ἀπό τό ΠΑΣΟΚ τοῦ Παπανδρέου. Καί διάδοχος χώρα τῆς Ἑλλάδος στόν South Stream εἶναι ἡ Τουρκία μέ τόν TurkStream. Αὐτό καταφέραμε. Στείλαμε τήν Ἄγκυρα στήν ἀγκαλιά τῆς Μόσχας χωρίς νά διαρρήξει ἡ πρώτη τίς σχέσεις της μέ τίς ΗΠΑ. Ὅπως εἶπε ἕνας τέως πρέσβης τῶν ΗΠΑ στό ΝΑΤΟ (οἱ δηλώσεις του παρατίθενται σέ ἄρθρο τοῦ καθηγητῆ Παναγιώτη Τσάκωνα στήν ἐπιθεώρηση τοῦ ΕΛΙΑΜΕΠ), «εἶναι πολύ δύσκολο νά συμβιώσουμε μαζί τους, ἀλλά καί σχεδόν ἀδύνατο νά ζήσουμε χωρίς αὐτούς.»

Τό πιό ἀνησυχητικό συμπέρασμα ἀπό τήν εἴδηση τῆς ἐνεργειακῆς συνεργασίας Τουρκίας – Βουλγαρίας εἶναι ἡ διαρκής κινητικότητα τῆς Ἄγκυρας στό πεδίο ἐπί τοῦ ὁποίου ἐμεῖς, ὅταν δέν λείπουμε, ἀμυνόμεθα. Γιά τήν ὥρα. Ἐπιτιθέμενη εἶναι παντοῦ ἡ Τουρκία. Στά δυτικά νῶτα μας ὅπου ἔχει στρατιωτική βάση στήν Λιβύη καί παρωθεῖ τήν χώρα αὐτή νά ἀνακηρύξει ΑΟΖ μέχρι τήν Γαῦδο. Στό Ἰόνιο ὅπου καταφέρνει μέχρις στιγμῆς καί μπλοκάρει στά Τίρανα τήν ὑπογραφή συνυποσχετικοῦ γιά τήν παραπομπή τῆς ὁριοθέτησης θαλασσίων ζωνῶν Ἑλλάδος – Ἀλβανίας στήν Χάγη. Νοτίως τῆς Κρήτης, ὅπου ὁ μπέης Καλίν μᾶς ἀπειλεῖ μέ casus belli ἄν ἐπεκτείνουμε τά χωρικά μας ὕδατα στά 12 μίλια. Στό οἰκόπεδο 6 τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας, ὅπου ὁ Ὑπουργός της ἐπί τῆς Ἐνέργειας Ντονμέζ ἀπαιτεῖ καουμπόικα μερίδιο ἀπό τόν ὀρυκτό μας πλοῦτο. Στά νησιά τοῦ Αἰγαίου, τῶν ὁποίων τήν ἀποστρατιωτικοποίηση ζητᾶ μέ ἐπίκληση τῆς Λωζάννης. Στήν Θράκη, ὅπου τό προξενεῖο Κομοτηνῆς διαρρέει στά ΜΜΕ, ὅτι ἐπίκειται ἡ καθαίρεση τοῦ Δημάρχου Ἰάσμου μέ τήν σύμφωνη γνώμη του, λές καί ἔχουμε συνδιοίκηση Ἑλλάδος – Τουρκίας στήν περιοχή! (Ὅλες οἱ ὕποπτες λέξεις ξεκινοῦν ἀπό σύν: συνδιοίκηση, συναλλαγή, συνεκμετάλλευση!) Στήν Ἀρμενία καί τό Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ὅπου ἔχει ἀναγνωρισμένο ρόλο. Στήν Βραζιλία τῶν BRICS, ὅπου ὁ Τσαβούσογλου ἔσπευσε στήν ὁρκωμοσία τοῦ Λούλα, ἐνῶ ἡ Ἑλλάς σέ ἐπίπεδο κυβέρνησης ἔλειπε. Στήν Ἀφρική, ὅπου ἡ Ἑλλάδα εἶχε στό παρελθόν ἄριστη διείσδυση μέ αἰχμή τοῦ δόρατος τά Πατριαρχεῖα μας στά Ἱεροσόλυμα, τήν Ἀλεξάνδρεια καί τήν Ἀντιόχεια.

Ἡ εἰκόνα εἶναι καθαρή λοιπόν: ἔχουμε μιά ἀντίπαλη διπλωματική ὑπηρεσία πού μᾶς ἀνοίγει κάθε μέρα καί ἕνα νέο θέμα. Ἕνα Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν πού μεθοδικά προσπαθεῖ νά διευρύνει τά σύνορα τῆς χώρας πού ἐκπροσωπεῖ ἐκτός τῆς ἐπικράτειάς του, στήν περίμετρό του. Καί ἔχουμε καί ἐμᾶς πού πασχίζουμε νά παίξουμε ἀποτελεσματική ἄμυνα πότε παρέα μέ τήν Αἴγυπτο, πότε μέ τήν ἀμφιταλαντευόμενη ἔναντι ἡμῶν Ἀλβανία, πότε μέ τό ἐκκρεμές τῆς Βουλγαρίας καί πότε μέ τήν ἀλληθωρίζουσα, πρός Μόσχα καί Ἄγκυρα, Σερβία. Μέ κύριο στόχο νά διατηρήσουμε τό συγκλονιστικό στρατηγικό πλεονέκτημα στήν θάλασσα πού μᾶς δίδει τό status quo στό Αἰγαῖο καί τά ἐρείσματά μας στά Βαλκάνια.

Ἡ στρατηγική περικύκλωση πού φοβόταν ὁ Νῖκος Κοτζιᾶς ὅτι θά μᾶς κάνει ἡ Τουρκία μέσῳ Σκοπίων γίνεται ἀπό κάθε πιθανό σημεῖο τοῦ χάρτη. Καί ἐμεῖς ἐδῶ ὑποκρινόμαστε κάθε μέρα ὅτι ὅλα καλά. Δέν εἶναι ὅλα καλά. Μακάρι νά ἦταν ὅλα καλά. Τό «πούλημα» μέ τελευταία ἔνδειξη τήν Βουλγαρία πάει σύννεφο. Ἡ στρατηγική τοῦ προβλέψιμου σύμμαχου γιά τήν ὁποία εἶχα θέσει ἐρώτημα στόν κύριο Πρωθυπουργό στήν ΔΕΘ τοῦ 2020 δέν ἀποδίδει καρπούς πέρα ἀπό ὡραῖες φωτογραφίες καί δημοσιεύματα δημοσίων σχέσεων στόν ἀμερικανικό καί τόν γερμανικό Τύπο. Ἡ κρυάδα πού μᾶς ἔδωσαν οἱ Βούλγαροι ἄς ἀποτελέσει ἀφορμή γιά γενικώτερο ἀναστοχασμό. Ποιοί εἴμαστε καί τί θέλουμε. Τά περιθώρια στενεύουν.