Η ΗΓΕΣΙΑ ἀποτελεῖ μία διαδικασία ἐπηρεασμοῦ τοῦ τρόπου σκέψης καί δράσης μίας μικρῆς ἤ μεγάλης ὁμάδας ἀνθρώπων…
… (συλλόγου, ἐπιχείρησης, τοπικῆς ἤ εὐρύτερης κοινωνίας κ.ἄ.) ἀπό ἕνα ἄτομο, τόν ἡγέτη, ὥστε ἡ ὁμάδα αὐτή ἐθελοντικά καί μέ κατάλληλη συνεργασία νά ὑλοποιεῖ στόχους πού βελτιώνουν σταθερά τίς ὑπάρχουσες συνθῆκες καί ὁδηγοῦν σέ ἕνα καλύτερο μέλλον. Ὁ ἡγέτης ἀσκώντας τήν θετική ἐπιρροή του ἐπιτυγχάνει τήν παραγωγή ἐξαιρετικῶν ἀποτελεσμάτων ἀπό τήν κινητοποίηση συνηθισμένων (μή ἐξαιρετικῶν) ἀνθρώπων.
Σύμφωνα μέ μία αὐθεντία σέ θέματα ἡγεσίας καί μάνατζμεντ, τόν καθηγητή Δημήτρη Μπουραντᾶ, ὑφίσταται σαφής διάκριση μεταξύ «ἡγέτη» καί «ἡγεμόνα». Ὁ ἡγέτης ἔχει ὡς νόημα ζωῆς τήν προαγωγή τοῦ «κοινοῦ καλοῦ», τῶν καλῶς νοουμένων συμφερόντων τῆς ὁμάδας, τῆς ὁποίας ἡγεῖται. Ἀναδεικνύεται ἀκριβῶς λόγω τῆς συνεισφορᾶς του στήν ἐπίτευξη τοῦ κοινοῦ καλοῦ. Διακρίνεται ἀπό χαρακτηριστικά, ἱκανότητες καί ἀξίες ὅπως ἀκεραιότητα, ταπεινότητα, τόλμη, ὑπευθυνότητα, φρόνηση, διάθεση γιά συναίνεση ἀλλά καί ἀποφασιστικότητα. Διαθέτει γνώσεις, καινοτομική σκέψη, ἐπικοινωνιακές ἱκανότητες, ὑψηλή συναισθηματική νοημοσύνη καί αὐτογνωσία. Ἐπηρεάζει τούς ἀνθρώπους μέσω τῆς ὁραματικῆς του σκέψης, τῆς πειθοῦς, τῆς συνέπειας μεταξύ λόγων καί ἔργων, τῶν ἐπιτυγχανομένων ἀποτελεσμάτων καί κατ’ ἐξοχήν μέσω τοῦ προσωπικοῦ του παραδείγματος.
Σέ ἀντιδιαστολή ὁ ἡγεμών ἔχει ὡς νόημα ζωῆς τό ἀτομικό καλό, τό στενό συμφέρον τοῦ ἰδίου καί ὅσων τό ὑπηρετοῦν (καί γιά ὅσο διάστημα τό ὑπηρετοῦν). Ἀναδεικνύεται μέσω μακιαβελικῶν τακτικῶν ἀναρρίχησης, ἐφαρμόζοντας τήν ἀρχή «ὁ σκοπός ἁγιάζει τά μέσα». Ἔτσι, ἀντί τῆς ἄσκησης (θετικῆς) ἐπιρροῆς, ἀντλεῖ τήν δύναμή του ἀπό συμφέροντα καί μηχανισμούς, ἀξιοποιεῖ τήν οἰκονομική δύναμη τήν δική του ἤ τῶν συνεργατῶν του, χρησιμοποιεῖ τήν διαπλοκή, τήν δημαγωγία καί τόν λαϊκισμό καί πιέζει ἤ ὑποχρεώνει τούς ἀνθρώπους θέτοντας διαρκῶς διλήμματα καί χρησιμοποιώντας, ἀντί πειθοῦς τήν ἀνταμοιβή καί τήν τιμωρία. Ὡς ἄτομο χαρακτηρίζεται ἀπό ἔπαρση, ἐπιθετικότητα, πανουργία, θράσος, εἶναι ἀδίστακτος καί ἀνελέητος.
Μία εἰδική περίπτωση ἀτόμων πού ἀσκοῦν ἐπιρροή εἶναι αὐτή τῶν τσαρλατάνων. Ἕνας τσαρλατάνος πείθει τούς συνανθρώπους του ὅτι διαθέτει εἰδικές γνώσεις, ἱκανότητες ἤ λύσεις πού δέν διαθέτουν οἱ ἴδιοι καί ὅτι μέσω αὐτῶν μπορεῖ νά λύσει τά προβλήματα πού ἀντιμετωπίζουν. Τέτοια παραδείγματα στήν Ἑλλάδα ὑπῆρξαν παλαιότερα ὁ Καματερός μέ τό θαυματουργό νερό του πού «θεράπευε τόν καρκίνο» καί, πρόσφατα, ὁ Σώρας πού θά ἔλυνε τό πρόβλημα τοῦ δημόσιου χρέους διαθέτοντας 600 δισ. εὐρώ. Στήν πολιτική ὑπόσχονται ἄλλοτε τήν «κατάργηση τῶν μνημονίων μέ ἕνα νόμο, ἕνα ἄρθρο» καί ἄλλοτε ὅτι «θά παίζουν τά νταούλια καί οἱ ἀγορές θά χορεύουν». Τά ἄτομα αὐτά ὡς πολιτικοί εἶναι ἐξόχως ἐπικίνδυνα καί πρέπει ἐγκαίρως νά περιθωριοποιοῦνται ἀπό τό ἐκλογικό σῶμα.
*Νομικός – Οἰκονομολόγος
email: [email protected]
