Ἡ βόμβα τῶν 100 ἐτῶν…

Πῶς ἡ μακροβιότητα μπορεῖ
νά γίνει εὐλογία καί ὄχι κατάρα
ἀποφαίνονται σοβαρές μελέτες,
πού οἱ πολιτικοί μᾶλλον τίς ἀποφεύγουν…

«ΝΑ ΤΑ ΕΚΑΤΟΣΤΗΣΕΙΣ» εὐχόμαστε συνήθως σέ κάποιον πού ἔχει γενέθλια –ἐνδεχομένως ἀμφιβάλλοντας πολύ ἄν ἡ εὐχή μας θά ὑλοποιηθεῖ. Πόσο ἀληθινή, ὅμως, εἶναι σήμερα αὐτή μας ἡ ἀμφιβολία καί πόσο σωστή εἶναι ἡ εὐχή μας;

Ἔγκυρες προοπτικές μελέτες ὑπογραμμίζουν ὅτι, στόν ἀναπτυγμένο κόσμο γενικά, τά παιδιά πού γεννήθηκαν ἀπό τό 2010 ἔχουν ἤδη πάνω ἀπό 100 χρόνια προσδόκιμο ζωῆς. Τό τελευταῖο αὐξάνεται, δέ, κατά κάποιους μῆνες κάθε χρόνο πού περνᾶ. Ἡ μακροβιότητα, λοιπόν, ἀποτελεῖ ἕνα τεράστιο θέμα τῆς ἐποχῆς μας – πολύ σοβαρό, ὡστόσο, γιά νά ἀσχοληθοῦν μέ αὐτό οἱ ἐπαΐοντες τῆς πολιτικῆς. Γι’ αὐτούς, ὁ χρόνος εἶναι πολύ συμπιεσμένος, τήν στιγμή πού ἐξελίσσεται σέ σπουδαία κοινωνική καί οἰκονομική δύναμη.

Νά ὅμως πού ὁ ἐπίκουρος καθηγητής στό Τμῆμα Στατιστικῆς καί Ἀσφαλιστικῆς Ἐπιστήμης τοῦ Πανεπιστημίου Πειραιῶς, κ. Πλάτων Τήνιος, τό φέρνει στό προσκήνιο μέ μία λαμπρή προσέγγισή του. Αὐτή τοῦ Γρίφου τῶν 100 Χρόνων, πού εἶναι καί ὁ τίτλος ἑνός ἄρθρου-διατριβῆς πού ἀναρτήθηκε στόν ἱστότοπο dianeosis.org. Ἄς δοῦμε περί τίνος πρόκειται.

Ὁ «Γρῖφος τῶν 100 Χρόνων», καί μέ τόν πλήρη ἀγγλικό του τίτλο, «Ἡ Ζωή τῶν 100 Χρόνων: ζωή καί ἐργασία στήν ἐποχή τῆς μακροβιότητας (The 100-Year Life: Living and working in an age of Longevity)», ὑπῆρξε ἕνα ἐκδοτικό φαινόμενο.

Γραμμένο ἀπό δύο καθηγητές τοῦ London Business School –τήν κοινωνική ψυχολόγο Λίντα Γκράτον καί τόν οἰκονομολόγο Ἄντριου Σκότ– ἐκτοξεύτηκε στίς πωλήσεις καί βραβεύτηκε ὡς ἕνα ἀπό τά καλύτερα ἐπιχειρηματικά βιβλία τοῦ 2016 ἀπό τούς Financial Times.

Ἀκολούθησαν βραβεύσεις στίς χῶρες-πρωταγωνιστές τῆς μακροβιότητας, τήν Ἰαπωνία καί τήν Ταϊβάν. Τό βιβλίο ἔχει μεταφραστεῖ σέ περισσότερες ἀπό 15 γλῶσσες, τώρα καί στά ἑλληνικά.

Ἡ ἐκδοτική ἐπιτυχία ἀλλά καί ἡ διείσδυση τῶν ἰδεῶν τοῦ βιβλίου στήν δημόσια συζήτηση σέ πλῆθος χώρων καί χωρῶν ἀπαιτοῦν ἐξήγηση. «Ὁ Γρῖφος τῶν 100 Χρόνων» εἶναι, προφανῶς, ὄχι «ἁπλῶς ἄλλο ἕνα βιβλίο» γιά τόν πληθυσμό ἤ γιά τήν δημογραφική μετάβαση. Συνθέτοντας προσεγγίσεις ἀπό πολλές ἐπιστῆμες (δημογραφία, οἰκονομικά, κοινωνική ψυχολογία, κοινωνιολογία), μᾶς προσφέρει μία φρέσκια καί ἐμπεριστατωμένη ματιά στό πῶς μπορεῖ νά εἶναι τό μέλλον πού μᾶς περιμένει στήν στροφή. Πέρα ἀπό αὐτό, ὁ εὑρηματικός τρόπος ἀφήγησης προσδίδει στό βιβλίο ζωντάνια καί γλαφυρότητα, καθιστώντας προσιτές σύνθετες ἐπιστημονικές ἔννοιες καί πρόσφατα εὑρήματα.

Οἱ ἐξηγήσεις αὐτές, ὅμως, δέν ἀρκοῦν. Ὁ «Γρῖφος τῶν 100 Χρόνων» πρωτοτυπεῖ, προσεγγίζοντας ἕνα γνώριμο θέμα ἀπό μία ἀναπάντεχη ὀπτική. Συνήθως, ἡ δημογραφία, ἡ ἀνταγωνιστικότητα καί οἱ ἀλλαγές στήν ἐργασία ἀναλύονται ὡς συνολικές, μακροσκοπικές προκλήσεις-ἀντικείμενα γιά δημόσια συζήτηση ἤ γιά διαμόρφωση κρατικῆς πολιτικῆς.

Τό βιβλίο ἐξετάζει τά ἴδια ζητήματα ἀπό τήν σκοπιά τοῦ ἀτόμου. Δέν λέει «τί πρέπει νά γίνει γιά νά προσαρμοστεῖ ἡ κοινωνία μας» στήν μακροβιότητα. Ἀπευθύνεται στόν ἴδιο τόν ἀναγνώστη, ρωτώντας καί ἀναλύοντας κάτι πολύ πιό ἄμεσο: «Τί μπορῶ νά κάνω ἐγώ ἤ τά παιδιά μου, γιά νά προσαρμόσω τήν δική μου ζωή σέ αὐτό πού ἔρχεται;». Ἀπό ἀκαδημαϊκή συζήτηση πάνω σέ ἀφηρημένες μακροσκοπικές ἔννοιες μετατοπίζει τό ἐνδιαφέρον πρός ἄμεσα καί πιεστικά θέματα γιά τόν ἀναγνώστη στήν προσωπική του ζωή. Ἀπό τά προφανῆ ἐρωτήματα «πῶς νά φροντίσω γιά τήν σύνταξή μου καί πότε νά τήν πάρω;» περνᾶ σέ πιό σύνθετα: «ποῦ θά δουλέψω;», «τί νά κάνω γιά νά μήν χάσω τήν δουλειά μου;», ἀλλά καί «πῶς νά μήν θυσιάσω τήν οἰκογενειακή μου ζωή στήν ἐπαγγελματική ἐπιτυχία;». Σέ τελική ἀνάλυση, ρωτάει: «Πῶς νά ζήσω τήν ζωή μου;».

Ὁ «Γρῖφος τῶν 100 Χρόνων» διαβάστηκε καί ἀξίζει νά διαβαστεῖ ἀκριβῶς ἐξ αἰτίας αὐτῆς τῆς ἀντίστροφης ροῆς τῆς συζήτησης.

Στό ἐπίπεδο αὐτό ὁ κ. Πλάτων Τήνιος φέρνει στό προσκήνιο μία σειρά ἀπό «καυτά» θέματα, ὅπως εἶναι αὐτά τῶν παραγωγικῶν μετασχηματισμῶν, τοῦ ρόλου τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης, τῶν νέων ἐργασιακῶν σχέσεων καί μεταβολῶν πού θά ὑποστοῦν οἱ μακρόβιες κοινωνίες καί, μέσα ἀπό αὐτό τό πλέγμα, ἰχνογραφεῖ τήν θέση τῆς Ἑλλάδας.

Μία θέση ἡ ὁποία, κατά τόν συγγραφέα τοῦ ἄρθρου, ἔχει δύο ὄψεις: τήν θετική καί τήν ἀρνητική. Ἡ θετική εἶναι αὐτή πού λέει ὅτι ἡ μακροβιότητα θά μπορέσει νά μετατρέψει τήν χώρα μας σέ Φλόριντα τῆς Εὐρώπης καί νά λύσει ἔτσι μύρια ὅσα ζητήματα ἐξωστρέφειας καί ἀνόδου τοῦ ΑΕΠ. Ἡ ἄλλη ὄψη εἶναι αὐτή τῆς ὑποταγῆς στόν κρατισμό καί τήν ἀπέραντη ἀθλιότητά του. Ἡ Ἑλλάδα ἴσως χρεοκόπησε τό 2010 ἐπειδή μιλούσαμε ὅλοι γιά τήν δημόσια πολιτική καί τό κράτος σάν αὐτά νά μποροῦσαν νά ἰσχύουν γιά τούς ἄλλους καί ὄχι γιά ἐμᾶς τούς ἴδιους. Τό βιβλίο «Ὁ Γρῖφος τῶν 100 Χρόνων» μᾶς εἰσάγει μέ τρόπο προσιτό καί γλαφυρό στό τί θά σήμαινε ὁ προγραμματισμός ζωῆς γιά τόν καθέναν ἀπό ἐμᾶς.

*Ἐπίτιμος Διεθνής Πρόεδρος
Ἕνωσης Εὐρωπαίων Δημοσιογράφων
[email protected]

Απόψεις

Ὁμιλεῖ ἡ ΝΔ τήν ἑλληνικήν;

Μανώλης Κοττάκης
«Street party», «save youth», «panic button», «voucher», «e-farming», «agro-innovation» στό κυβερνητικό λεξιλόγιο – Σέ «greeklish» τά νομοσχέδια – Ὀλίγος γλωσσικός ἐθνικισμός δέν βλάπτει – Ἀπό τόν Κωνσταντῖνο Τσάτσο, τόν Παναγιώτη Κανελλόπουλο καί τόν Γεώργιο Ράλλη ἕως σήμερα, οἱ περιπέτειες τῆς γλώσσης

Ματαία ἡ συνάντησις

Εφημερίς Εστία
ΔΕΝ ΘΑ μποροῦσε νά βρεθεῖ χειροτέρα συγκυρία γιά τήν νέα συνάντηση τοῦ Προέδρου τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη μετά τοῦ Τουρκοκυπρίου ἡγέτη Ἐρσίν Τατάρ, στήν Νέα Ὑόρκη, παρουσίᾳ τοῦ γενικοῦ γραμματέως τοῦ Ὀργανισμοῦ Ἡνωμένων Ἐθνῶν.

Προειδοποιήσεις ΣΕΒ γιά τά δίδυμα ἐλλείμματα

Εφημερίς Εστία
ΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ τοῦ ἀναπτυξιακοῦ νόμου καί τήν ἔνταξη σέ αὐτόν μεγάλων ἐπενδύσεων μέ φορολογικά κίνητρα ζητεῖ ὁ Πρόεδρος τοῦ ΣΕΒ κ. Σπῦρος Θεοδωρόπουλος.

Στίς συναυλίες εἶναι εὔκολο νά ἀκουσθοῦν τά φάλτσα

Δημήτρης Καπράνος
Νά μέ συμπαθᾶτε, κυρία μου, ἀλλά αὐτό τό θέμα μέ τήν «Συναυλία στό Καλλιμάρμαρο», τό βλέπω πολύ λάθος!

Σάββατον, 3 Ὀκτωβρίου 1964

Πρό 60 ἐτῶν
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΙΝ!