Ἀπό τό ἀρχεῖο τῆς «Ἑστίας», 22 Ἰανουαρίου 1923
Γνωστή μου κυρία ἔλαβε μίαν ἐπιστολήν ὑποχρεωτικῆς της φίλης ἀπό κἄποιον γειτονικόν νησί. Ἡ ἐπιστολή, μεταξύ ἄλλων πραγμάτων ἐντελῶς δευτερευούσης σημασίας, περιεῖχε καί τά ἑξῆς βαρυσήμαντα: «Χθές ὁ ἄνδρας μου μοῦ ἔφερε μίαν σπαρταριστήν συναγρίδαν ἄνω τῶν τριῶν ὀκ., τήν ὁποίαν ἐπλήρωσε μόνον τριάντα δρ. Σέ ἐσκέφθηκα ἀμέσως, γνωρίζουσα πόσον ἀγαπᾷς τά ὡραῖα ψάρια, ποῦ εἶνε τόσον σπάνια εἰς τάς Ἀθήνας καί τόσον ἀκριβά. Ἄν ὑπῆρχε βαπόρι, θά σοῦ τήν ἔστελνα κατ’ εὐθεῖαν καί θά ἤμην εὐτυχής νά σοῦ κάμω τήν μικράν αὐτήν σουρπρίζ. Δυστυχῶς, βαπόρι δέν ἐπέρασε χθές ἀποδῶ καί, κατ’ ἀνάγκην, τήν ἐφάγαμεν μέ τόν ἄνδρα μου. Ἐκάμαμεν τό κεφάλι βραστό καί τό σῶμα μαρινάτο, ἐννοεῖς δέ ὅτι δύο ἄνθρωποι, ποῦ εἴμεθα, ἐξακολουθοῦμεν ἀκόμη νά τήν τρῶμε.»
Ἡ κυρία, ἀφοῦ μᾶς ἐδιάβασε τήν σχετικήν περικοπήν, διά νά συμμερισθῶμεν καί ἡμεῖς τήν νοεράν πανδαισίαν, μᾶς εἶπε:
-Φαντάζεσθε τώρα τήν θέσιν μου! Εἶμαι ὑποχρεωμένη νά γράψω εἰς τήν ὑποχρεωτικήν μου φίλην καί νά τήν εὐχαριστήσω διά τήν συναγρίδαν, τήν ὁποίαν δέν ἔφαγα. Καταλαβαίνετε τί σημαίνει αὐτό;
-Λογαριάστε καί τά ταχυδρομικά! τῆς εἶπε κἄποιος.
-Μόνον ταχυδρομικά; ἀνεστέναξεν ἡ κυρία. Δέν σκέπτεσθε καί τήν σύνταξιν τῆς ἐπιστολῆς; Ἕνα εὐχαριστήριον γράμμα δέν εἶνε ὅπως ἕνα ἄλλο. Χρειάζεται νά φανῇ κἀνείς συγκινημένος ἀπό τήν εὐγένειαν καί τήν γενναιοδωρίαν τοῦ ἄλλου νά εὕρῃ ὡραίας λέξεις διά νά ἐκφράσῃ τήν εὐγνωμοσύνην του, νά ἀποφύγῃ τάς κοινοτυπίας, ποῦ καταντοῦν μοιραῖαι εἰς τοῦ εἴδους αὐτοῦ τάς ἐπιστολάς. Εἰδικῶς ἐγώ πρέπει νά ὁμιλήσω καί περί τῆς σπαρταριστῆς συναγρίδας, νά ἐκφράσω τόν θαυμασμόν μου πρός αὐτήν, χωρίς νά τήν ἀντικρύσω, –ἐπί τέλους, μερικά πράγματα ἔχει τήν ὑποχρέωσιν νά τά φαντασθῇ κανείς– καί νά ἀναζητήσω εἰς τήν μνήμην μου ὅλα τά κοσμητικά ἐπίθετα, τά ἐφαρμοζόμενα εἰς τά ψάρια, διά νά τά ἀφιερώσω εἰς τήν συναγρίδαν, ποῦ δέν ἔφαγα οὔτε μέ τά μάτια μου, τήν ὁποίαν ὅμως θά ἔτρωγα βραστήν, ψητήν, τηγανητήν, μαρινάτην, πλακί, ἄν ἐπερνοῦσεν ἀπό τό νησί τό βαπόρι, ποῦ δέν ἐπέρασεν.
Καί ἡ ἀγαθή κυρία ἀνεστέναξε πάλιν ἐκ βαθέων.
-Ἄχ! Διατί οἱ ἄνθρωποι νά μᾶς ἀγαποῦν τόσον πολύ, νά εἶνε τόσον εὐγενεῖς καί ν’ ἀποφασίζουν νά μᾶς στέλνουν σπαρταριστές συναγρῖδες, ὅταν δέν ὑπάρχει βαπόρι νά τάς μεταφέρῃ;
Εὐσπλαγχνισθέντες τήν ἀναξιοπαθοῦσαν κυρίαν, ἀπεφασίσαμεν νά τήν βοηθήσωμεν εἰς τήν σύνταξιν τοῦ εὐχαριστηρίου της γράμματος. Καί, ἐν κοινῇ συνεργασίᾳ διαφόρων λογίων, συνετάχθη ἡ ἑπομένη ἀπάντησις:
Ἀγαπητή μου φίλη,
Ἡ συναγρίδα, τήν ὁποίαν εἶχες τήν καλωσύνην νά μοῦ στείλεις καί δέν μοῦ ἔστειλες, διά λόγους ἀνωτέρους τῆς ὀρέξεώς σου, ἦτο, πράγματι, θαυμασία. Τί φρεσκάδα, τί μεγαλεῖον, τί ποίησις! Τήν ἐγεύθημεν νοερῶς μέ τούς ἰδικούς μου εἰς ὑγείαν σου βραστήν μέ μαγιονέζαν. Ἐμύριζε, πράγματι, θάλασσαν, μόνον νά τήν σκέπτεται κανείς. Δέν φαντάζεσαι πόσον εἶμαι συγκινημένη, ἀγαπητή μου, ἀπό τήν ὑποχρεωτικήν σου καλωσύνην. Σέ εὐχαριστῶ ὁλοψύχως καί σέ παρακαλῶ θερμότατα νά μή ἐπαναλάβῃς ποτέ πειά τήν ὡραίαν σου αὐτήν χειρονομίαν. Θά μέ κακοσυνηθίσῃς τόσον πολύ, ὥστε δέν θά ἠμπορῶ νά βάλω πλέον εἰς τό στόμα μου τά ἐλεεινά ψάρια τῶν Ἀθηνῶν.
Σοῦ σφίγγω μέ δυσπεψία τό χέρι.
Ἡ φίλη σου
Χ.
Ἡ ἐπιστολή ἀντεγράφη ἀμέσως καί ἀπεστάλη αὐθημερόν πρός τήν ὑποχρεωτικήν φίλην τῆς κυρίας, συνυπογραψάντων καί ὅλων τῶν ἄλλων φίλων, οἱ ὁποῖοι μετέσχον νοερῶς εἰς τό γεῦμα τῆς συναγρίδας τοῦ ὀνείρου.
ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΡΒΑΝΑΣ
